«Κάθε δύο δευτερόλεπτα, ένα ανήλικο κορίτσι παντρεύεται», επισημαίνει η φωτογράφος Stephanie Sinclair, η οποία απαθανατίζει με το φακό της παιδικούς γάμους τα τελευταία 14 χρόνια. Το ζήτημα έχει προκαλέσει έντονη συζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά η Sinclair τονίζει ότι «πρέπει να γίνουν πολλά ακόμα βήματα».
Σε μια προσπάθεια να επιτευχθεί αυτό, η ίδια ξεκίνησε το 2012 μια μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία με το όνομα «Too Young To Wed» («Πολύ νέα για να παντρευτείς»). Λίγες εβδομάδες πριν, μάλιστα, πέτυχε και συνεργασία με την Fuji Film και την Samburu Girls Foundation (μια οργάνωση που σώζει ανήλικες από τραυματικούς γάμους στην Κένυα), προκειμένου να πραγματοποιήσει ένα φωτογραφικό εργαστήριο για δέκα κορίτσια μεταξύ 11 και 14 ετών.
Στην αρχή του εργαστηρίου, η Sinclair έδειξε στις μαθήτριές της μερικές από τις φωτογραφίες της και τις ρώτησε αν γνώριζαν τίποτα σχετικά με τον παιδικό γάμο. Ένα 12χρονο κορίτσι με το όνομα Angela σήκωσε το χέρι του. Είχε δραπετεύσει μόλις είχε ακούσει ότι θα το ανάγκαζαν να παντρευτεί. Τότε, η Sinclair ρώτησε αν και άλλα είχαν ακούσει για το συγκεκριμένο θέμα. Και τα υπόλοιπα εννέα σήκωσαν τα χέρια τους – όλα είχαν δραπετεύσει από τέτοιους γάμους.
«Αν δώσουμε δύναμη σε αυτά τα κορίτσια, θα αποτελέσει την καλύτερη τεχνική πρόληψης ενάντια στους παιδικούς γάμους», τονίζει η Sinclair. Διδάσκοντας βασικές φωτογραφικές δεξιότητες, το εργαστήριο επιβεβαίωσε την αξία της φωνής και των ιστοριών τους – ιστορίες τις οποίες πολλά από τα κορίτσια δεν είχαν πει ποτέ.
Στην πρώτη εργασία του εργαστηρίου, τα κορίτσια χωρίστηκαν σε ζευγάρια και σε καθένα ζητήθηκε να φτιάξει ένα φωτογραφικό πορτρέτο της παρτενέρ του. «Για ένα καλό πορτρέτο, όμως, πρέπει να ξέρεις ποιος είναι αυτός που φωτογραφίζεις και, συνεπώς, πρέπει να μοιραστείς την ιστορία σου μαζί του», εξηγεί η Sinclair. «Μερικά κορίτσια δεν είχαν αφηγηθεί τις ιστορίες τους ποτέ και η έντονη συναισθηματική τους αντίδραση μάς εξέπληξε. Όσα, όμως, το είχαν ήδη κάνει, επέμειναν ότι αυτό θα βοηθούσε και τα υπόλοιπα».
Η μικρή, αλλά αφοσιωμένη οργάνωση Samburu Girls Foundation, έχει σώσει μέχρι σήμερα σχεδόν 235 κορίτσια από παιδικούς γάμους, κάνοντας το καλύτερο δυνατό για να τους παράσχει εκπαίδευση. Όμως, δεν έχει τα χρήματα για να τους προσφέρει και συμβουλευτικές υπηρεσίες. Έτσι, το συγκεκριμένο εργαστήριο έγινε ένα είδος θεραπείας, ξεκινώντας τη διαδικασία της ίασης.
Η ευαλωτότητα των κοριτσιών είναι εμφανής στα πορτρέτα της φωτογράφισης. «Δεν είχα δει τίποτα αντίστοιχο στο παρελθόν», περιγράφει η Sinclair. «Οι εικόνες βγήκαν πολύ δυνατές για παιδιά που είχαν πιάσει για πρώτη φορά φωτογραφική μηχανή την προηγούμενη μέρα. Πιστεύω ότι θεώρησαν τη φωτογραφία έναν τρόπο να επικοινωνήσουν όσα είχαν περάσει».
Το εργαστήριο ολοκληρώθηκε με μια έκθεση των φωτογραφιών, στην οποία όποιο κορίτσι ήθελε μπορούσε να παρουσιάσει τη δουλειά που είχε κάνει και να μοιραστεί την δική του ιστορία με το κοινό. Έτσι, θα χρησιμοποιούσε όχι μόνο τη φωτογραφική ματιά του, αλλά και τη φωνή του. Η Sinclair περιγράφει ότι τα κορίτσια στην αρχή μιλούσαν ψιθυριστά. «Ανησυχούσαμε ότι το κοινό δεν θα τα άκουγε καν. Αλλά όσο περισσότερη αυτοπεποίθηση αποκτούσαν, τόσο πιο δυνατά μιλούσαν».
To απόγευμα της έκθεσης, σχεδόν 70 άνθρωποι πήγαν να την δουν. Μεταξύ αυτών, και μερικοί από τους διοικούντες της κοινότητας, αλλά και κάποιοι γονείς των κοριτσιών. «Κάθε μαθήτρια θα παρουσίαζε το φωτογραφικό πορτρέτο που είχε ετοιμάσει από την παρτενέρ της», εξηγεί η Sinclair. «Έγω άφησα να αποφασίσουν εκείνες τι θα έλεγαν σχετικά με τις εικόνες. Τα περισσότερα κορίτσια αφηγήθηκαν και τις δικές τους ιστορίες, όλα μίλησαν για όσα ήθελαν να κάνουν όταν μεγαλώσουν και, επίσης, όλα είπαν πώς θα ήθελαν να βοηθήσουν την κοινότητά τους ώστε να μην περάσουν και άλλα παιδιά όσα είχαν περάσει εκείνα»
«Στο τέλος, φώναζαν στο μικρόφωνο τόσο δυνατά που έσπασα: “Το όνομά μου είναι Jane. Είμαι 12 ετών. Μου ακρωτηρίασαν τα γεννητικά όργανα και οι γονείς μου προσπάθησαν να με παντρέψουν με το ζόρι”. Το κοινό έκλαιγε, τα κορίτσια έκλαιγαν. Αυτά τα παιδιά ήταν σα να έπαιρναν τη δύναμή τους πίσω και να εξέφραζαν για πρώτη φορά όλα όσα ήθελαν να πουν δημόσια στην κοινότητά τους»
Οι φωτογραφίες του εργαστηρίου παρουσιάζονται από τις 26 Φεβρουαρίου στο Family of Women Film Festival στο Αϊντάχο.