ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ WOMAN TOC

Τάκης Ζενέτος: Ο σπουδαίος Έλληνας αρχιτέκτονας και πρωτοπόρος της διεθνούς avant-garde

Με αφορμή την επαναλειτουργία του Θεάτρου Λυκαβηττού θυμόμαστε τον σπουδαίο οραματιστή Τάκη Ζενέτο και την σύντομη αλλά τόσο σημαντική πορεία του.

Ως εκφραστής ενός οραματικού και ριζοσπαστικού μοντερνισμού, ο Ζενέτος θεωρείται μια από τις σημαντικότερες μορφές της ελληνικής αρχιτεκτονικής. Πέρα από καταξιωμένος designer με εξαιρετικές γνώσεις τεχνολογίας, ο Ζενέτος υπήρξε ένας ακούραστος ερευνητής, ο οποίος εκπόνησε οραματικές μελέτες που ανταποκρίνονταν στις απαιτήσεις ενός κόσμου πολύ πιο εξελιγμένου από την Ελλάδα της δεκαετίας του 1970. Μελετώντας άρθρα από επιστημονικά περιοδικά της εποχής, ο Ζενέτος προσδιόρισε με μεγάλη ακρίβεια πολλές από τις ηλεκτρονικές εφαρμογές που καθορίζουν την καθημερινότητα του 21ου αιώνα, όπως η "τηλε-διεκπεραίωση" και η "τηλε-εργασία", και σχεδίασε ένα μεγάλο εύρος εξαιρετικά ευρηματικών υποδομών σε διαφορετικές κλίμακες.

Ο Τάκης Ζενέτος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1926. Σπούδασε Καλές Τέχνες στο Παρίσι (από το 1945), ήταν μαθητής του Λε Κορμπυζιέ και αποφοίτησε το 1954. Επιστρέφει στην Ελλάδα το 1956.

Πρόκειται για έναν από τους πλέον ταλαντούχους και αντισυμβατικούς αρχιτέκτονες που έχουν υπάρξει στη χώρα μας. Mέσα στα επόμενα 21 χρόνια, έως το 1977 που αυτοκτόνησε, αποτέλεσε μια ξεχωριστή περίπτωση στα ελληνικά πράγματα.

Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’60 ο Ζενέτος θα δημιουργήσει μια σειρά από κατοικίες που θα δώσουν το στίγμα του. Το σπίτι στο Καβούρι (1959-1961) με τον τολμηρό πρόβολο του εξώστη ο οποίος αιωρείται στον αέρα. Εδώ φαίνεται η προσέγγιση του Ζενέτου για την εκμετάλλευση της θέας. Με το "Μονόσπιτο" στο Καβούρι ο Ζενέτος υποστηρίζει την άποψη ότι η ανθρώπινη κατοικία πρέπει να είναι το υψηλότερο και πλέον πολυτελές προϊόν του σύγχρονου πολιτισμού. Θεωρούσε το φθηνό σπίτι παραλογισμό "με τις καταστροφικότερες δυνατές συνέπειες για τον άνθρωπο".


Η πολυκατοικία του Ζενέτου στη λεωφόρο Βασιλίσσης Αμαλίας (1959-1960) είναι μια απόπειρα να προσφέρει λύσεις σε σχέση με την αντίληψη του χώρου και την ευελιξία σε μεταβαλλόμενες ανάγκες.

.

Ένα από τα πιο γνωστά του έργα είναι το εργοστάσιο του ΦΙΞ στη λεωφόρο Συγγρού που ξεκίνησε το 1957. Ο Ζενέτος σχεδίασε κατά καιρούς και άλλα βιομηχανικά κτίρια, όπως αυτό της "Βιανύλ” (1964) στον Άγιο Ιωάννη το Ρέντη. Του ανατέθηκε επίσης, στα μέσα της δεκαετίας του ’60, το υπαίθριο θέατρο στον Λυκαβηττό.

Το "Θέατρο Λυκαβηττού", το έργο τέχνης του Τάκη Ζενέτου

Το 1965 ο αρχιτέκτονας Τάκης Ζενέτος έκανε την επανάσταση στις θεατρικές παραστάσεις σε ανοιχτό χώρο όταν σχεδίασε το περίφημο Θέατρο Λυκαβηττού, στο οποίο η Άννα Συνοδινού υλοποίησε τα όνειρά της.

Βέβαια την τελική μορφή στο Θέατρο αυτό έδωσαν δυστυχώς οι …υπάλληλοι του Υπουργείου Δημοσίων Έργων και του ΕΟΤ οι οποίοι χωρίς την άδεια του Ζενέτου παραποίησαν τα αρχικά σχέδια τα οποία προέβλεπαν και υπόγεια καμαρίνια και όχι …μεταλλικά κουτιά, όπως τελικά έγιναν.

Στην περίπτωση του Θεάτρου στον Λυκαβηττό ο αρχιτέκτονας αντιμετώπισε τη σχέση αρχιτεκτονικής και φύσης και προσαρμόστηκε στο γενικό αίτημα της εποχής για "ένα θέατρο στα πρότυπα των αρχαίων" σχεδιάζοντας μια ανάλαφρη κατασκευή, την οποία εμφύτευσε στο κενό του λατομείου. Ήταν μια μεταλλική σύνθεση, με επένδυση ξύλου στον χώρο των καθισμάτων που τοποθετήθηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να μην κρύβουν τις σκαλωσιές.

Τελικά, έπειτα από ζωή περίπου μισού αιώνα, το θέατρο έκλεισε οριστικά το 2013 με απόφαση του δήμου Αθηναίων, γιατί κρίθηκε ακατάλληλο για λόγους ασφάλειας. Τα τελευταία 10 χρόνια είχε πέσει θύμα της σκουριάς. Φέτος επιτέλους το δημιούργημα της Άννας Συνοδινού και του Τάκη Ζενέτου το καλοκαίρι του 2023 επιστρέφει δυναμικά

Ένα από τα σημαντικότερα έργα του είναι το δημόσιο σχολείο του Αγίου Δημητρίου στο Μπραχάμι, γνωστό και ως Στρογγυλό λόγω του σχήματός του. Το κτήριο σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Τάκη Χ. Ζενέτο την περίοδο 1969-1972, ενώ η κατασκευή του ξεκίνησε το 1972 και ολοκληρώθηκε το 1974. Το κτήριο αυτό έχει σχολιαστεί για το ασυνήθιστο για τα ελληνικά δεδομένα σχήμα του και για τις μπετονένιες περσίδες ηλιοπροστασίας. Ο σχεδιασμός του συγκεκριμένου κτηρίου δεν αντιμετωπίσθηκε από τον Ζενέτο απλά ως μία κτηριολογική επίλυση σύμφωνα με της ανάγκες εκείνης της εποχής. Η σημαντικότερη επιδίωξή του ήταν η διατύπωση και η μακροπρόθεσμη εφαρμογή της προβληματικής του όσον αφορά το εκπαιδευτικό σύστημα, ύστερα από μία σημαντική προσωπική έρευνα διάρκειας 6 μηνών της διεθνούς εκπαίδευσης, τόσο με τη μορφή που είχε τότε όσο και με τις μεταβολές που θα υποστεί κυρίως με την εφαρμογή των νέων τεχνολογικών μέσων.

Το "Στρογγυλό" σχολείο

Το "Στρογγυλό" είναι ίσως το σημαντικότερο έργο του. Εδώ ο αρχιτέκτονας κατέθεσε την προσωπική του άποψη για το πώς φαντάζεται το σχολείο του μέλλοντος. Κατασκευάζει, λοιπόν, ένα κτήριο ευέλικτο που θα μπορεί να μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου και την εξέλιξη της τεχνολογίας, αφού είχε προβλέψει ότι η διδασκαλία θα περιλάμβανε και την ψηφιακή τεχνολογία, τη χρήση υπολογιστών συνδεδεμένους με βιβλιοθήκες και την εκμετάλλευση κάθε οπτικοακουστικού μέσου.

Ο Τάκης Zενέτος ολοκλήρωσε συνολικά 120 δημιουργίες, όπως το χωροταξικό σχέδιο του Λεκανοπεδίου Αττικής, αρκετά βιομηχανικά κτήρια, αλλά και σημαντικές πολυκατοικίες και μονοκατοικίες.

Η πίστη του σε μια ζωή εν εξελίξει που διαρκώς προσβλέπει στο μέλλον τον αποξένωσε από την παρούσα ζωή. Ο Τάκης Ζενέτος αυτοκτόνησε το 1977 πηδώντας από το παράθυρο του γραφείου του στο Κολωνάκι.

Read Next

04 Δεκ 2023

Άγνωστο ντοκουμέντο: Ο Γιώργος Μαρίνος ζωντανεύει την Έλλη Λαμπέτη στο ρόλο της "Μπλανς ΝτιΜπουά"

"Μοναδικοί ηθοποιοί, Θεέ μου": Σε παλιά συνέντευξή του, θυμάται την καλλιτεχνική συνύπαρξή τους στο "Λεωφορείο ο Πόθος" του Τένεσι Ουίλλιαμς.

04 Δεκ 2023

Σε ηλικία 4 μηνών τον άφησε η μητέρα του στα σκουπίδια. Σήμερα είναι εκατομμυριούχος

Φρέντι Φίγκερς: Η ιστορία του εκατομμυριούχου εφευρέτη που τον άφησε η μητέρα του στα σκουπίδια

Περισσότερα από

Stories

02 Δεκ 2023

Ρετρό κλικ: Η Μαρία Κάλλας, 2 ετών, στη Νέα Υόρκη - Οι διαταραγμένες σχέσεις με τη μητέρα της

Η Μαρία Κάλλας σε ηλικία δύο ετών με τους γονείς της και την μεγαλύτερη αδερφή της Τζάκι -Υακίνθη το 1925 στη Νέα Υόρκη.

02 Δεκ 2023

"Δεν πιστεύω στο καλό γούστο. Ούτε στο κακό γούστο. Πιστεύω στην ποιότητα το κέφι, την διασκέδαση, την ελαφρότητα"

Ο Ιταλός σχεδιαστής που δολοφονήθηκε από τον ψυχοπαθή πρώην σύντροφό του γεννήθηκε σαν σήμερα πριν 75 χρόνια.

02 Δεκ 2023
02 Δεκ 2023

Μπεάτα Ασημακοπούλου: Το midi λευκό νυφικό σε γραμμή Dior που εντυπωσίασε τους πάντες στον γάμο της με τον Ορέστη Λάσκο

Ένα ρετρό στιγμιότυπο από την πιο ευτυχισμένη ημέρα της ζωής τους στον προαύλιο χώρο της Αγίας Φιλοθέης το 1960.

01 Δεκ 2023

Βilly Bo: Το ωραιότερο αγόρι της Αθήνας υπήρξε το πιο διάσημο θύμα του AIDS στην Ελλάδα

"Από το ωραιότερο αγόρι της Αθήνας είχε μείνει μόνο μία σκιά". Η τελευταία συνέντευξη του θρυλικού σχεδιαστή που πέθανε από Aids το 1987.

30 Νοε 2023

Βλάσσης Μπονάτσος: "Οι μόνοι που αξίζουν για μένα είναι οι τρελοί"

Ο "αιώνιος" έφηβο της ελληνικής ροκ γεννήθηκε σαν σήμερα και λείπει πολύ.

30 Νοε 2023

"Ελπίζω να δω τα Μάρμαρα πίσω στην Αθήνα προτού πεθάνω. Αν όμως έρθουν αργότερα, εγώ θα ξαναγεννηθώ"

Με αυτές τις λέξεις η Μελίνα Μερκούρη συγκλόνιζε τη Βρετανία και τον πρώην πρωθυπουργό της χώρας Μπόρις Τζόνσον, στην Οξφόρδη, πριν από 37 ολόκληρα χρόνια.

30 Νοε 2023

Το ένοχο μυστικό του Τσόρτσιλ

Το 2002 σε δημοψήφισμα του BBC ανακηρύχθηκε ο μεγαλύτερος Βρετανός όλων των εποχών.Γεννήθηκε στισ 30 Νοεμβρίου του 1874 και υπήρξε ένα άνδρας με πολλά μυστικά.

30 Νοε 2023

Η ζωή του Όσκαρ Ουάιλντ στη φυλακή. Όταν ο σπουδαίος λογοτέχνης διαπομπεύτηκε και φυλακίστηκε

Η μεγάλη περιπέτεια ενός μεγάλου συγγραφέα που γεννήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 1854 και έφυγε από τη ζωή στις 30 Νοεμβρίου του 1900.

29 Νοε 2023

Σούζι ντε Ζιβανσί: Μοντέλο στα 50

Η περίπτωση της Σούζι ντε Ζιβανσί αποδεικνύει πως η ζωή μπορεί (και) να ξεκινά στα 50