«Θα σε κάνω βασίλισσα, παρακαλώ» ακούγεται στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής η φωνή του Δημήτρη Λίτινα και αμέσως έρχεται, πνιγμένη σε γελάκια, η απάντηση της κυρίας: «Αχ, σας ευχαριστώ πολύ!».
Αυτή είναι η πρώτη πράξη του «θεατρικού έργου» που ανεβαίνει από Δευτέρα έως και Σάββατο, πέριξ της Ιεράς Οδού, σε ένα στενό που μέχρι πρότινος δεν είχες κανέναν λόγο ούτε απ’ έξω να περάσεις. Κι όμως, σε δύο μόλις μήνες από την επίσημη Πρώτη του, το «Θα σε κάνω Βασίλισσα» έχει ήδη κόψει εκατοντάδες… εισιτήρια, με τους εραστές της αθηναϊκής νύχτας να το βάζουν πρώτο στο χάρτη της διασκέδασης και τον Δημήτρη Λίτινα να αναλαμβάνει καθημερινά κάθε πιθανό κι απίθανο ρόλο: από τον μπάρμαν-πρωταγωνιστή, τον κλειδοκράτορα της πιο πλούσιας κάβας της Ελλάδας, τον άνθρωπο που κόβει τα τυριά, αλλά και τον αφηγητή ιστοριών. Ως βέρος γκάγκαρος (πατέρας από του Ψυρή, μητέρα Πλακιώτισσα), είναι πρόθυμος να σου πει ιστορίες της παλιάς και νεότερης Αθήνας - από την εποχή του παππού του (που δεν έχανε παράσταση του Εθνικού το 1930) και τα καλοκαίρια που δούλευε πλάι στον πατέρα του (έναν από τους μεγαλύτερους τότε χονδρέμπορους οινοπνευματωδών) μέχρι πικάντικες ιστορίες από το μυθικό «Αριστερά-Δεξιά».
Ο ΛΙΤΙΝΑΣ ΣΥΖΗΤΙΕΤΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΓΑΖΙ ΤΟΥ
Απόλυτα λογικό αν σκεφτούμε πως ο πάλαι ποτέ βασιλιάς της avant-garde εστίασης, μετά από χρόνια απουσίας, επιχειρεί το μεγάλο comeback. Και επιλέγει για την επιστροφή του ένα πρωτοποριακό bar project, που κηρύσσει εμπάργκο στα κοκτέιλ και πλέκει το εγκώμιο στα σκούρα ποτά. Σκοπός του Λίτινα δεν είναι να ξανακερδίσει το σκήπτρο του, αλλά αντίθετα να ακυρώσει το παρελθόν του, το παρελθόν του θρυλικού εστιατορίου «Αριστερά-Δεξιά», από τα τραπέζια του οποίου πέρασε όλη η κοσμική Αθήνα των χρυσών 90s.
Αυτή είναι άλλωστε η πάγια τακτική των πρωτοπόρων: να αφήνουν πίσω τα παλιά τους επιτεύγματα, ακόμη και να τα απαξιώνουν συνειδητά, για να δημιουργήσουν νέα. Όπως λέει και ο ίδιος «καθόλου δεν μου λείπει αυτή η εποχή. Τώρα, σε αυτό το μαγαζί, είμαι ο εαυτός μου». Αυτός ίσως είναι κι ένας από τους λόγους που αυτήν τη στιγμή το «Θα σε κάνω βασίλισσα» συζητιέται πολύ. Όχι μόνο από τους δεκάδες φίλους που αποκτά καθημερινά, αλλά και από τους λιγοστές επικριτές του, που αιφνιδιάστηκαν άσχημα, καθώς περίμεναν… στη γωνία τον Λίτινα για να του προσάψουν την κατηγορία ότι επιστρέφει επαναλαμβάνοντας τον εαυτό του ή ότι έρχεται σε εποχή κρίσης να πουλήσει «δηθενιές». Δυστυχώς για εκείνους κι ευτυχώς για εμάς, ο Επιστήμων του κρασιού (με 11 χρόνια σπουδών στη μηχανολογία τροφίμων-διασφάλιση ποιότητας τροφίμων στο Λονδίνο και γευσιγνωσία-έλεγχο ποιότητας κρασιών στο Μονπελιέ) απεχθάνεται το «δήθεν» εξίσου με την… made in Greece παραγγελιά «ένα Τζόνι-κόλα, παρακαλώ».
Όσο για τα παράπονα των πελατών, ο Λίτινας τα αντιμετωπίζει πάντα με ειλικρίνεια και χιούμορ. Το μότο του εξάλλου είναι αυτό του Σπύρου Λιάκου (βλ. «Base Grill»): «Ναι, κάνουμε λάθη, αλλά ευτυχώς δεν είμαστε γιατροί και να είναι θανατηφόρα».
ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΠΟΛΕΜΙΚΟ ΣΥΝΕΡΓΕΙΟ ΣΤΟ «ΑΜΕΡΙΚΑΝ ΜΠΑΡ»
«Είχα βρει τον χώρο όταν μια μέρα, περπατώντας στο Θησείο, συνάντησα τυχαία τον Κρίτωνα (aka Kirios Criton). Είχα να τον δω χρόνια. Του λέω “βρήκα έναν καταπληκτικό χώρο και θέλω να τον κάνω μαγαζί”. Όταν με ρώτησε “πώς θες να είναι το μαγαζί;”, του απάντησα “Χύμα. Θέλω να είναι ένα μαγαζί χύμα”. Την επομένη κιόλας πέρασε και το είδε».
Έτσι κάπως άρχισε να αναδιαμορφώνεται ο τεράστιος βιομηχανικός χώρος, όπου κάποτε στεγάστηκε το πρώτο συνεργείο της Volkswagen. Τα παλιά στοιχεία με χαρακτήρα (όπως η παλιά ξύλινη στέγη και το μωσαϊκό) διατηρήθηκαν ακέραια, ενώ τα καινούργια απέφυγαν το απάνθρωπο μίνιμαλ ή το εξοντωτικού industrial και ακολούθησαν τη λογική της funky λιτότητας.
Το χιούμορ εδώ έχει τον πρώτο λόγο. Ακόμη και στις τουαλέτες, όπου στην πόρτα-μαυροπίνακα είναι γραμμένο με κιμωλία «Το μέρος που και ο βασιλιάς και η βασίλισσα πάνε μόνοι τους», ενώ μέσα, τη θέση του καθρέφτη, έχει πάρει ένας σταυρός με την επιγραφή «Say Cheese». Ο Kirios Criton έπιασε το πνεύμα και τις προθέσεις του Λίτινα και δημιούργησε έναν χώρο τόσο καλαίσθητα… χύμα, από εκείνους που συναντάς μόνο σε μητροπόλεις του κόσμου όπως η Ν. Υόρκη.
Αληθινός χώρος πάρτι για αληθινούς ανθρώπους, που σε προκαλεί να είσαι ο εαυτός σου: να έρθεις εδώ φορώντας ό,τι σου αρέσει (από δωδεκάποντα μέχρι sneakers), να κάτσεις όπως βολεύεσαι (στα stools ή στις καρέκλες οινομαγειρείου), να πιεις ό,τι φαντάζεσαι και κυρίως ό,τι δεν έχεις φανταστεί ποτέ σου. Να χορέψεις μέχρι τελικής πτώσης, να παίξεις με το φαγητό σου χωρίς να σε νοιάζει αν έπιασες σωστά το μαχαιροπίρουνο ή αν σου χύθηκε το κρασί από το στόμα επειδή ξελιγώθηκες στα γέλια με τις κολλητές σου. Όπως λέει και ο ίδιος, «εδώ δεν υπάρχει καθόλου δηθενιά. Γι’ αυτό δεν με νοιάζει καν αν το ποτήρι είναι το ιδανικό για το τάδε ή δείνα κρασί. Η ουσία με ενδιαφέρει. Και η ουσία του μπαρ και του μπάρμαν είναι στο τραγούδι (ύμνο για μένα) του Φρανκ Σινάτρα One for my Baby and One More for the Road. Να σου πω πως εγώ έχω μεγαλώσει βλέποντας με τον πατέρα μου τα μιούζικαλ του ’30 του Φρεντ Αστέρ. Ήταν η εποχή που πήγαινε ο άλλος στο μπαρ κι έκανε ψυχανάλυση. Στο μπαρ πας για να μιλήσεις, είτε με τον άνθρωπο πίσω από την μπάρα είτε με αυτόν που είναι δίπλα σου. Αυτό ήθελα να πετύχω και το πέτυχα».
Με άλλα λόγια, ο Λίτινας απευθύνεται στη βασίλισσα της νέας εποχής, που απελευθερωμένη από τα faux (ή comme-il-faux) στολίδια, έρχεται εδώ (ειδικά τα Παρασκευατο-Σάββατα) και το κάνει… Αμέρικαν μπαρ.
«Εδώ υπάρχει πολύ απελευθερωμένος κόσμος και πολύ φλερτ. Μιλάει όλος ο κόσμος με όλο τον κόσμο. Εγώ βοηθάω την κατάσταση πίσω από την μπάρα. Όταν δω κάτι να παίζει, παίρνω ένα κομμάτι τυρί από το πιάτο του ενός, το προσφέρω στην άλλη… Κάνω ό,τι μπορώ» λέει γελώντας.
ΚΑΙ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΑΥΤΟΥ «ΘΑ ΣΕ ΚΑΝΩ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ»…
Αρχικά, το όνομα που έπαιζε στο μυαλό του Λίτινα ήταν η επιθυμία του για το ύφος του μαγαζιού, δηλαδή «Χύμα». Για λόγους ευνόητους, κανείς δεν είχε πάρει απόφαση το συγκεκριμένο όνομα. Μέχρι που μια μέρα, ο Kirios Criton έριξε στο τραπέζι το όνομα «Βασίλισσα» και η Νάντια (σύζυγος Λίτινα) αναφώνησε: «Θα σε κάνω βασίλισσα». Έτσι κάπως, εις το όνομα του Πατρός Λίτινα, του Αγίου Οινοπνεύματος και της ομοούσιας Τριάδας (Δ. Λίτινας-Ν. Λίτινα-Κρίτωνας), το «παιδί» απέκτησε το πιο χαρούμενο, ερωτικό και κυρίως πολλά υποσχόμενο όνομα. «Σε ένα μαγαζί δεν πας μόνο για να φας. Πας και για να ζήσεις μια ιστορία. Και αυτό το όνομα από μόνο του είναι ένα σενάριο» λέει. Εξάλλου υπάρχει πιο χαριτωμένος τρόπος για πρόταση βραδινής εξόδου; Την παίρνεις τηλέφωνο (και ίνμποξ δεν είναι κακό) και της λες: «Μωρό μου, ετοιμάσου. Το βράδυ Θα σε κάνω βασίλισσα». Και για να μην κάνουμε διακρίσεις φύλων, ο Λίτινας μού θυμίζει ότι αυτή η αγαπημένη φράση είναι και gay friendly.
ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΒΑΣΙΛΙΣΣΕΣ ΤΟΥ ΛΙΤΙΝΑ ΔΕΝ ΠΙΝΟΥΝ ΚΟΚΤΕΪΛ;
Γιατί αν είχε ταμπέλα το μαγαζί, θα έγραφε: «Θα σε κάνω βασίλισσα» και από κάτω επεξήγηση «αρκεί να μην πίνεις κοκτέιλ». Και τι θα κάνουν οι γυναίκες που λατρεύουν τα κοκτέιλ; «Αυτό είναι μύθος» μου απαντά. «Οι γυναίκες είναι εξαιρετικές καταναλώτριες κρασιού. Να, κοίτα εδώ δίπλα» μου λέει και δείχνει δυο φίλες που απολαμβάνουν στο τραπέζι τους ένα μπουκάλι κόκκινο κρασί. «Τα κοκτέιλ σήμερα είναι αυτό που ήταν κάποτε η fusion κουζίνα: μια μόδα που θα περάσει γρήγορα. Να ξέρεις, περισσότερο έχω πρόβλημα με τους άντρες που διαμαρτύρονται γιατί δεν προσφέρω «Τζόνυ-Κόλα, παρά με τις γυναίκες. Οι γυναίκες είναι ευτυχισμένες με τα κρασιά. Ακόμη κι αυτές που θέλουν κάτι γλυκό, είναι η μειονότητα. Και γι’ αυτές όμως έχω πρόταση: ένα φοβερό ιταλικό με ζάχαρη».
ΒΑΣΙΛΙΚΑ ΠΟΤΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΑΠΕΙΝΑ ΠΟΡΤΟΦΟΛΙΑ
Αυτό που προβληματίζει όμως, όταν ξέρει κανείς ότι ο Λίτινας διαθέτει την πιο πλούσια κι ενδιαφέρουσα κάβα στην Ελλάδα, είναι το κόστος. Μπορεί οποιοσδήποτε να πιει εδώ χωρίς να κάνει οικονομίες ένα μήνα πριν; Κοιτάζω τις προτάσεις με τα ουίσκι. Εξαιρετικά scotch malts, όπως το Bruichladdich ή το παλαιωμένο Bowmore σε τιμές που αλλού προσφέρονται blends όπως το Famous Grouse ή το Johnnie Walker (αυτά εδώ δεν υπάρχουν καν ως επιλογές). Να φανταστείτε το ποτήρι Glenfiddich κοστίζει μόλις 6€.
«Ήθελα να κάνω ένα μαγαζί που να πουλάει εξαιρετικά προϊόντα, σε πολύ τίμιες τιμές και να νιώθει κανείς άνετα. Το εύρος αρχικά ήταν από 14 ώς 50€το μπουκάλι. Δεν ήθελα να βάλω εξαρχής κρασιά που κοστίζουν μια περιουσία. Σκοπός μου είναι να γνωρίσει ο κόσμος το κρασί. Η προσωπική μου κάβα διαθέτει τουλάχιστον 5.000 μπουκάλια. Είναι αδύνατον να τα φέρω όλα. Η λίστα όμως συνεχώς ανανεώνεται. Στη νέα λίστα που ετοιμάζω τώρα υπάρχουν 21 ποτήρια, από 2,5€ έως το πολύ 6€ το ποτήρι. Υπάρχουν στην καινούργια λίστα κρασιά που φτάνουν τα 1.650€, αλλά αυτό μπορεί να πουληθεί από 5.500 ως 7.500€ στις δημοπρασίες. Ή κρασί που προσφέρω εγώ στα 200€ και το βρίσκεις χονδρική στα 400€. Έλα να δεις» μου λέει και ξεκλειδώνει τον γυάλινο κόσμο του (την κάβα του μαγαζιού), όπου τα «μωρά» του, όπως τα αποκαλεί, περιμένουν τη μαγική στιγμή των αποκαλυπτηρίων, τότε που θα αναδυθούν τα καλά φυλαγμένα επί χρόνια χρώματα κι αρώματα.
Φυσικά εδώ βλέπουμε ένα ελάχιστο μέρος από την προσωπική του συλλογή, αλλά το σημαντικό είναι πως πρόκειται για μια κάβα ζωντανή, με ένα ατέλειωτο πηγαινέλα φιαλών, η καθεμιά με τη δική της ιστορία. Εδώ ακόμη και οι πελάτες αφήνουν παρακαταθήκη τους δικούς τους οινικούς θησαυρούς για να τους μοιραστούν όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή. Μου δείχνει ένα σκονισμένο Portο του ’36, που απέκτησε ένας πελάτης («να, εκείνος ο κύριος στη γωνία») σε δημοπρασία και το έφερε εδώ για να το ανοίξουν μαζί. Κι ενώ μου δείχνει με καμάρι μεγάλα κρασιά όπως το Chante-Alouette του 2001 (M. Chapoutier Hermitage) ή ένα Petrus του ’93, τα παιδιά από την κουζίνα διακόπτουν την κουβέντα για να του δώσουν να δοκιμάσει ένα νέο πιάτο.
OI ΒΑΣΙΛΙΣΣΕΣ ΔΕΝ ΠΙΝΟΥΝ ΝΗΣΤΙΚΕΣ
Αυτό γίνεται όλη την ώρα της κουβέντας. Κάθε τρεις και λίγο, κάποιος από το προσωπικό τον ρωτά τι τυριά να προσφέρει στον «κύριο με το πούρο, που πίνει το τάδε ποτό» ή να του πουν πως τον ζητάει η κοριτσοπαρέα στη γωνία με το περιορισμένο budget για να τον συμβουλευτεί. «Κύριε Δημήτρη αυτό», «κύριε Δημήτρη το άλλο» τιτιβίζουν συνέχεια και φυσικά, λόγω ηλικίας, ούτε ξέρουν ποιος είναι ούτε και την ιστορία που κουβαλάει πίσω του. Εκείνος δείχνει να απολαμβάνει όλο αυτό το πάρε-δώσε.
Τι τρώνε λοιπόν οι βασιλιάδες και οι βασίλισσες εδώ; Για να το ξεκαθαρίσουμε: εδώ δεν θα έρθετε για να φάτε, θα έρθετε για να συνοδέψετε αυτό που θα πιείτε. Αν και υπάρχουν λιγοστά τραπέζια φαγητού σε στυλ παλιού οινομαγειρείου, το φαγητό δεν είναι η πρώτη προτεραιότητα. Υπάρχουν βέβαια αρκετά ποιοτικά και απλά πιάτα, όπως τα σκιουφιχτά μακαρόνια με το σπεκ και τη σάλτσα λεμονιού, οι πικάντικες πατάτες baby με σάλτσα από λουκάνικο ή η best-seller του ριγανάτη μοσχαρίσια στηθοπλευρά. Ωστόσο το πιο δυνατό σημείο είναι τα τυριά.
Είναι το μοναδικό μαγαζί που δεν περιορίζεται σε τρία τέσσερα είδη, αλλά έχει ολόκληρη λίστα με τον εντυπωσιακό αριθμό των 30 διαφορετικών τυριών, εισαγόμενων ή εγχώριων από μικρούς παραγωγούς: μαλακά & φρέσκα, ημίσκληρα & σκληρά ώριμα, σπάνια απαστερίωτα & «βρωμερά», όπως τα έχει ονομάσει ο ίδιος. «Δεν είχα ούτε ένα παράπονο για την τιμή ή την ποιότητα των τυριών» μου λέει και δεν έχω λόγο να μην τον πιστέψω αφού επιμελείται ο ίδιος όχι μόνο το τι θα προσφέρει στον κάθε πελάτη ανάλογα με το budget που έχει διαθέσει ως εκείνη τη στιγμή αλλά και την κοπή τους ακόμη. «Ναι, επιλέγω τα τυριά που θα σερβίρω στον κάθε πελάτη και με οικονομικά κριτήρια. Δεν μπορεί το ζευγάρι που έχει διαθέσει 12€ για δύο ποτά, να του χρεώσω το πλατό τυριών πάνω από 6€ ».
Εκείνη τη στιγμή, αν και Δευτέρα βράδυ, τα «κ. Δημήτρη, κ. Δημήτρη» άρχισαν να γίνονται όλο και πιο πιεστικά. Η μπάρα και τα τραπέζια άρχισαν να γεμίζουν με ένα ετερόκλητο πλήθος: από καλοντυμένους ώριμους κυρίους με μεταξωτές ποσέτ και αγόρια με σακίδια στην πλάτη μέχρι γνωστές κυρίες των media και φοιτητριούλες με φυσικό ρουζ στα μάγουλα ασορτί με το συνωμοτικό χαμόγελο της νιότης. Ο Δημήτρης χώθηκε πίσω από την μπάρα, όπως κάθε βράδυ, κι εγώ παρήγγειλα το δεύτερο ποτήρι Whispering Angel, συνοδεύοντάς το με ένα πλατό από υπέροχα -παρότι «βρώμικα»- απαστερίωτα τυριά.
Όταν έφυγα, κοίταξα πίσω μου την τεράστια σιδερένια πόρτα της εισόδου και αναρωτήθηκα γιατί την πρώτη φορά μού έκανε εντύπωση η απουσία ταμπέλας ενώ τη δεύτερη το θεώρησα απόλυτα φυσιολογικό. Η απάντηση ήταν εύκολη: «Ψάχνεις ποτέ ταμπέλα όταν πας σε έναν οικείο χώρο, όπως σε ένα σπίτι φίλων;»
Τελικά τι θέλει μια γυναίκα για να νιώσει βασίλισσα; Να νιώσει καλά με τον εαυτό της, να απολαύσει τις μικρές στιγμές ευτυχίας που μπορεί να δώσει ένα ποτήρι καλό κρασί, η παρέα με τις φίλες της ή το κομπλιμέντο του διπλανού κυρίου στην μπάρα. Να νιώσει ελεύθερη να χορέψει αν της κάνει κέφι ή ακόμη και να πιει λίγο παραπάνω δίχως να νοιαστεί για την εικόνα της. Ναι, για όλα αυτά και πολλά άλλα, μπορούμε να πούμε πως ο Δημήτρης Λίτινας τα κατάφερε καλύτερα από κάθε άλλη φορά. Γιατί καλύτερα; Γιατί τώρα περισσότερο από ποτέ είναι ο δικός μας Λίτινας, ο Λίτινας που αγαπούν οι γυναίκες, και -από τα λίγα που γνωρίζω ως γυναίκα και ως πελάτισσα- άντρας επιχειρηματίας που έχει κατακτήσει το θηλυκό κοινό μπορεί να είναι ήσυχος για την κραταιά δύναμη και του δικού του βασιλείου.
Θα σε κάνω βασίλισσα: Βεροίας 13 & Ιερά Οδός 64, Βοτανικός, τηλ.: 210 3459299.
