Ο 74χρονος πλέον, Ιταλός φωτογράφος, Ολιβιέρο Τοσκάνι, διάσημος τόσο για την φωτογράφιση των γνωστότερων σελέμπριτι στον κόσμο, όσο και για τις προκλητικές φωτογραφίες της Benetton που έφεραν τη δική του υπογραφή και προκάλεσαν σάλο σχολίων τη δεκαετία του '90, μίλησε για όλους και για όλα στην εφημερίδα «Corriere della Sera». Και οι απαντήσεις του, όπως είναι αναμενόμενο, ήταν απολύτως ανατρεπτικές:
«Αντί να κάνω γιόγκα, μου αρέσει να κοιτάζομαι στον καθρέφτη, γυμνός, για ένα τέταρτο της ώρας συνεχόμενα. Θα έπρεπε να το κάνουν όλοι. Ωριμάζει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τους άλλους, αλλά και τον εαυτό μας.
Και τι βλέπετε στον καθρέφτη; Ρυτίδες ή ομορφιά;
Πράγματα άυλα. Όπως όταν διασταυρώνεται το βλέμμα σου με κάποιου άλλου στο δρόμο. Εκείνος περνά, η αίσθηση που σου έδωσε μένει. Ό,τι ακριβώς συμβαίνει και όταν βλέπουμε μια φωτογραφία.
Τι γνώμη έχετε για τους πρόσφυγες;
«Αυτοί οι άνθρωποι θα αποτελέσουν μέρος της κουλτούρας μας. Καινούριες ιδέες, άνθρωποι έτοιμοι να πεθάνουν για ένα καλύτερο μέλλον. Κι οι ηλίθιοι της κυβέρνησης δεν το καταλαβαίνουν. Εγώ θα ήθελα πολύ κάποιοι πρόσφυγες να έρθουν να εργαστούν στο στούντιό μου. Αντίθετα, έρχονται μόνο παιδιά του μπαμπά που θέλουν να παραστήσουν τους καλλιτέχνες.
Θα μου άρεσε πολύ κάποιοι πρόσφυγες να έρθουν να εργαστούν στο στούντιό μου. Αντίθετα, έρχονται μόνο παιδιά του μπαμπά που θέλουν να παραστήσουν τους καλλιτέχνες.
Αλήθεια, πώς επιλέγετε τους νέους που θέλουν να δουλέψουν μαζί σας;
Παρατηρώ πώς είναι οι κινήσεις τους, πώς βαδίζουν ή τους δίνω να διπλώσουν μια κόλλα χαρτί. Δεν με ενδιαφέρει να το διπλώσουν με ακρίβεια, αλλά με έναν υπερβατικό τρόπο. Επίσης, τους ρωτώ αν έχουν Facebook. Αν η απάντηση είναι θετική, τους απορρίπτω. Μόνο κλείνοντας όλα αυτά, μπορεί κανείς να φανταστεί το μέλλον.
Γιατί λέτε ότι η δημιουργικότητα είναι συνώνυμο του κομφορμισμού;
Γιατί όλοι θέλουν να γίνουν δημιουργικοί, πιστεύοντας ότι έτσι θα γίνουν πιο αγαπητοί και αποδεκτοί. Τώρα πια, η δημιουργικότητα έχει γίνει το αντίθετο της πρόκλησης.
Tα προϊόντα «Made In Italy» δεν είναι αποτέλεσμα δημιουργικότητας;
Μα πώς να είναι. Ξέρουμε μόνο να φτιάχνουμε παπούτσια και ρούχα, πράγματα του Τρίτου Κοσμου. Όσον αφορά στην υψηλή τεχνολογία, δεν βασιζόμαστε καθόλου σε αυτήν. Εμείς οι Ιταλοί λέμε ότι είμαστε δημιουργικοί, γιατί μεγαλώσαμε με μαμάδες που ήταν περήφανες για τον πιο όμορφο και το πιο καλό γιο.
Εσείς, που έχετε έξι παιδιά από τρεις διαφορετικές γυναίκες, τι πατέρας είστε;
Δύσκολος. Όμως, δίδαξα σε όλους όχι τη φιλοδοξία, αλλά την εντιμότητα και την ειλικρίνεια. Και κανείς δεν χάθηκε από ναρκωτικά ή τέτοια πράγματα. Μου έχουν χαρίσει ήδη 12 εγγόνια και άλλο ένα που θα γεννηθεί σύντομα.
Ο πατέρας σας ήταν ο πρώτος φωτογράφος της εφημερίδας «Corriere della Sera».
Ναι, κι έτσι έβλεπα τις φωτογραφίες πριν δημοσιευθούν. Το πρωί, στο σχολείο, ο δάσκαλος άνοιγε την εφημερίδα, χάζευε τις φωτογραφίες του πατέρα μου και εγώ σκεφτόμουν ότι τις έβλεπε με καθυστέρηση κι έτσι, τον σεβόμουν λιγότερο.
Σήμερα, πώς είναι μια συνηθισμένη μέρα σας;
Εργάζομαι συνέχεια. Το χειρότερο πράγμα που μπορείς να κάνεις στον εαυτό σου είναι να καθίσεις σε μια καρέκλα: Θα σκεφτείς αμέσως πόσο άσχημη είναι η γυναίκα σου και πόσο κρετίνοι τα παιδιά σου. Εξάλλου, στο Λούβρο, βλέπεις το αποτέλεσμα της δουλειάς του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, όχι των διακοπών του.
Στην ζωή σας είχατε τρεις συζύγους. Τι έχετε μάθει για την αγάπη;
Είχα κλείσει ραντεβού για να κάνω στείρωση, αλλά τότε έτυχε να γνωρίσω την τρίτη σύζυγό μου. Είναι υπέρβαση να αγαπάς την ίδια γυναίκα για 50 χρόνια.
Παλιότερα, ήμουν «γρήγορο πιστόλι» και είχα απατήσει ακόμα και τις πιο όμορφες συντρόφους μου. Όμως, την τρίτη γυναίκα μου δεν την απάτησα ποτέ. Την γνώρισα όταν είχα κλείσει ραντεβού για να κάνω στείρωση, γιατί ταξίδευα συνεχώς και δεν ήταν εύκολο να μεγαλώσω άλλα παιδιά. Όμως, με ελκύει ακόμα. Είναι απίστευτο μετά από τόσο καιρό. Επίσης, είναι υπέροχη: Έχει υπομονή, με βοηθάει στις πρακτικές δουλειές, αν ξεστομίσω καμιά βλακεία θα με κάνει να το καταλάβω χωρίς να μου το πει. Και δεν είναι ματαιόδοξη. Δεν την ενδιαφέρουν οι επώνυμες μάρκες και είναι πολύ σικ, ξοδεύοντας ελάχιστα χρήματα. Είμαστε μαζί για 50 χρόνια και είναι υπέρβαση να αγαπάς την ίδια γυναίκα για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα.
Έχετε κάνει πολλές φωτογραφίσεις μόδας. Δεν αγαπάτε τη μόδα;
Συνήθως, αγοράζουμε ρούχα για να δείξουμε αυτό που η κοινωνία μάς λέει ότι πρέπει να είμαστε. Εγώ φοράω το ίδιο πουκάμισο από τη δεκαετία του '60. Και αγοράζω μόνο έξι καινούρια το χρόνο, στις εκπτώσεις.
Έχετε γνωρίσει και τον Άντι Γουόρχολ. Πώς ήταν;
Έμοιαζε να έχει έρθει από τον Άρη. Έβλεπε πράγματα που οι άλλοι δεν έβλεπαν. Επίσης, κάθε φορά που τρώγαμε μαζί, μου έλεγε δύσκολες ιστορίες από τη ζωή του και γελούσε σαν τρελός.
Ποια είναι η πιο υπέροχη προσωπικότητα που έχετε γνωρίσει;
Ο Μοχάμεντ Άλι. Έμπαινε στο δωμάτιο και το αισθανόσουν από 20 μέτρα. Είχε κάτι παράξενο που το έχουν μόνο οι μεγάλες προσωπικότητες. Όπως και ο Πάμπλο Πικάσο: Τον έχω φωτογραφίσει και το βλέμμα του ήταν σκέτη μαγεία.
Από διαφήμιση, δεν καταλαβαίνω τίποτα. Θέλω απλώς να επικοινωνήσω αυτό που έχω στο μυαλό μου και ο Λουτσιάνο Μπένετον το είχε δεχτεί.
Άλλες σημαντικές προσωπικότητες;
O Φιντέλ Κάστρο. Εγώ του μιλούσα για τη δουλειά μου πάνω στο AIDS κι αυτός, που μάλλον είχε πάει με όλες τις γυναίκες της Κούβας, δεν μπορούσε να καταλάβει ότι το σεξ θα μπορούσε να κάνει και κακό. Γελούσε όταν του το έλεγα.
Μαζί με τον Λουτσιάνο Μπένετον, αλλάξατε όλη τη γλώσσα της διαφήμισης.
Εγώ από διαφήμιση δεν καταλαβαίνω τίποτα. Απλώς, θέλω να επικοινωνήσω. Του είχα πει ότι δεν θέλω κανέναν από το τμήμα μάρκετινγκ στα πόδια μου και δεν μου είχε πει «όχι». Όμως, σταμάτησα τη συνεργασία μου με την εταιρεία όταν δεν δέχτηκαν την καμπάνια με τις φωτογραφίες μου που έδειχναν ανθρώπους καταδικασμένους σε θάνατο. Δεν είχαν το θάρρος να τις δημοσιεύσουν.
Ήσασταν και ο πρώτος που φωτογράφησε την Κλόντια Σίφερ. Πώς ήταν;
Είχε έρθει με τη μαμά της. Ήταν μόλις 17 ετών. Πολύ όμορφη και λειτουργούσε άψογα. Σαν γερμανική μηχανή!
Έχω μετανιώσει για την φωτογραφία της κοπέλας που έπασχε από νευρική ανορεξία. Θα έπρεπε να είχα καλύψει το πρόσωπό της με μια μάσκα.
Και τα πρώτα βήματα της Μόνικα Μπελούτσι;
Ήταν γεμάτη καμπύλες και δεν ήθελε να ασχοληθεί επαγγελματικά με το μόντελινγκ, ούτε με την υποκριτική. Όμως, την πήγα στο Παρίσι, στο Elle, και εκεί ξετρελάθηκαν μαζί της. Ήταν ξεχωριστή γιατί ήταν γεμάτη ζωή. Την Μόνικα δεν μπορεί να την αντιγράψει καμία και αυτή είναι η δύναμή της.
Τι γνώμη έχετε για τον Ντόναλντ Τραμπ και την Χίλαρι Κλίντον;
Τους έχω γνωρίσει και τους δύο και δεν θα ψήφιζα κανέναν. Μου φαίνονται αντιπαθητικοί.
Ποια είναι η φωτογραφία που έχετε μετανιώσει πιο πολύ;
Της Isabelle Caro που έπασχε από ανορεξία και ζύγιζε μόνο 38 κιλά. Δεν ήθελα να φωτογραφίσω την ίδια, αλλά να την παρουσιάσω σαν σύμβολο. Έκανα λάθος που δεν κάλυψα το πρόσωπό της με μάσκα.
Άλλα λάθη;
Σε άλλα θέματα, όπως το AIDS και τον ρατσισμό, μπορούσα να πάω πιο βαθιά, αλλά η εποχή δεν ήταν ακόμα ώριμη και υπάρχει μόνο ένα πράγμα χειρότερο από το κάνεις κάτι με καθυστέρηση: να το κάνεις υπερβολικά νωρίς.
