Το παλαιότερο (καταγεγραμμένο) ζευγάρι εσπαντρίγιες ανακαλύφθηκε στο σπήλαιο Cueva de los murielagos της Ισπανίας και υπολογίζεται ότι κατασκευάστηκε πριν 4000 χρόνια.
Έχοντας πάρει το όνομά του από το ισπανικό φυτό εσπάρτο, το οποίο έκαιγαν και έδεναν σε πλεξίδες προκειμένου να κατασκευάσουν τις σόλες, οι εσπαντρίγιες φοριούνταν κυρίως από στρατιώτες, ιερείς και αργότερα εργάτες στα ορυχεία. Το παπούτσι συνέχισε να παράγεται μαζικά και να εξαπλώνεται, αλλά ήταν τη δεκαετία του ‘60 που απέκτησε τη δική του θέση στην επικαιρότητα της μόδας και την ποπ κουλτούρα, όταν ο Ιβ Σεν Λοράν λάνσαρε την (πλέον δημοφιλή) εκδοχή του με τακούνι.
Στην Κρήτη του 2018, τρεις γυναίκες στο εργαστήριό τους, κρατούν ζωντανή την πανάρχαια τέχνη της χειροποίητης υποδηματοποιίας. Οι αδερφές Εύη και Μυρτώ Κριτσωτάκη και η φίλη τους Μαριάννα Κοντοπόδη, δημιούργησαν πριν τρία χρόνια το Kyrvan, ένα από τα πιο εκλεπτυσμένα και υποσχόμενα ελληνικά brand που ειδικεύεται στην εσπαντρίγια.
Οι εσπαντρίγιες Kyrvan, (που πήραν το όνομά τους από την ονομασία της Ιεράπετρας στην αρχαιότητα- Κύρβα), ποικίλλουν σε χρώματα και σχήματα, φέροντας στο μπροστινό μέρος διακριτικά σχέδια από παραδοσιακά υφαντά της Κρήτης. Κάποια μοντέλα είναι κλειστά, άλλα δένουν στον αστράγαλο, αλλά όλα έχουν ως βάση μια χοντρή, άνετη σόλα που φωνάζει ποιότητα μόνο και μόνο από την όψη.
«Πάντα φορούσαμε εσπαντρίγιες. Έχοντας την ανάγκη να δημιουργήσουμε κάτι δικό μας αποφασίσαμε να σχεδιάσουμε τις δικές μας, συνδυάζοντας ποιοτικά υλικά, με μια σύγχρονη αντίληψη κομψότητας και, φυσικά με μοτίβα και κεντήματα που βλέπαμε από μικρές, σε εργόχειρα και ρούχα των γιαγιάδων μας. Θέλαμε παπούτσια με μοναδική ταυτότητα, κομψά, σημερινά, και την ίδια στιγμή φτιαγμένα με “παλιό” τρόπο, με την τέχνη της υφαντικής και της υποδηματοποιίας καθώς επίσης να τιμήσουμε την πατρίδα μας την Κρήτη», λένε η Εύη και η Μυρτώ για την ίδρυση του brand τους, αλλά και την επιλογή του συγκεκριμένου, εποχικού είδους.
Όλες οι πρώτες ύλες είναι ελληνικές, και η παραγωγή τοπική, εκτός από τις σόλες που για λόγους ποιοτικής υπεροχής τις προμηθεύονται από την Ισπανία, καθώς οι Ισπανοί διακρίνονται ως αυθεντικοί τεχνίτες της σόλας της εσπαντρίγιας (jute sole). Οι εσπαντρίγιες κατασκευάζονται εξ ολοκλήρου στο χέρι από έμπειρους τεχνίτες στην Κρήτη, με παραδοσιακές τεχνικές. Κάθε ζευγάρι περνάει απο 20 διαφορετικά στάδια επεξεργασίας στο χέρι, ενώ χρειάζονται 4 ώρες για να ολοκληρωθεί, έτσι ώστε η κάθε δημιουργία να προκύπτει μοναδική και, φυσικά, σε περιορισμένο αριθμό.
Ποιες αναφορές διαμόρφωσαν την αισθητική των δημιουργιών σας; Οι πρώτες δύο μας συλλογές ήταν εμπνευσμένες από κρητικά παραδοσιακά μοτίβα, εργόχειρα και μινωικές τοιχογραφίες. Η φετινή μας συλλογή είναι εμπνευσμένη από παλιά βιβλία βοτανολογίας σε συνδυασμό με πιο έντονα χρώματα που μας θυμίζουν καλοκαίρι.
Πώς φαντάζεστε να φορούν οι γυναίκες τις εσπαντρίγιες σας; Η φαντασία και το προσωπικό στυλ της κάθε γυναίκας είναι μοναδική, εμείς προσπαθούμε να τα αναδείξουμε φτιάχνοντας ιδιαίτερα και μοναδικά παπούτσια που μπορούν να συνδυαστούν με όλα τα είδη ρούχων με κοινή αναφορά την καλοκαιρινή διάθεση.
Πώς εμπνέεστε κάθε φορά τα σχέδια των παπουτσιών; Σε κάθε συλλογή μας υπάρχει μια συγκεκριμένη αναφορα. Ξεκινήσαμε με μοτίβα από παραδοσιακά κρητικά εργόχειρα, πέρυσι αποτυπώσαμε παραστάσεις και στοιχεία από μινωικές τοιχογραφίες και φέτος πήραμε έμπνευση από παλιές γκραβούρες βιβλίων βοτανολογίας και δημιουργήσαμε μια συλλογή με θέμα Flora Botanica.
Τι ρόλο παίζει η παράδοση στο δημιουργικό σας όραμα; H παράδοση είναι πολύ σημαντική και είναι ο κεντρικός άξονας στην επιχείρησή μας, τόσο στις αναφορές μας όσο και στην κατασκευή. Όλα τα κεντήματα γίνονται σε παραδοσιακή υφαντουργία και τα παπούτσια κατασκευάζονται στο χέρι, όλα από τοπικούς τεχνήτες στο Ηράκλειο της Κρήτης.
Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον; Ελπίζουμε ότι θα καταφέρουμε να εδραιωθούμε στον χώρο των υποδημάτων στην Ελλάδα και να μπορέσουμε να ανοίξουμε τους ορίζοντες μας σε διεθνές επίπεδο.
