Στη Λέσβο, που τα τελευταία χρόνια έχει βρεθεί στο επίκεντρο μιας τεράστιας προσφυγικής κρίσης, κάποιοι επιμένουν να ονειρεύονται, να δημιουργούν, να παράγουν. Όπως μια οικογένεια από ένα μικρό χωριό στα δυτικά του νησιού, της οποίας η μακροχρόνια παράδοση στη μελισσοκομία εξαργυρώθηκε στην τυποποίηση, πριν από πέντε χρόνια, του Μέλι ΕΝΑ. Ενός προϊόντος που μόλις απέσπασε το Χρυσό Βραβείο Ποιότητας στα London Honey Awards, στο Λονδίνο. Αν και όπως επισημαίνουν οι παραγωγοί του, η μεγαλύτερη επιβράβευση είναι η προτίμηση του κόσμου.
Ανάμεσα στα μέλη αυτής της οικογένειας είναι ο Κωνσταντίνος Κορδούτης, χημικός-μηχανικός ΕΜΠ, που αγαπά τη μελισσοκομία εξ απαλών ονύχων, όπως θυμάται σήμερα: «Η πρώτη μου επαφή ήταν ένα βιβλίο της μελισσοκομίας που διάβαζε ο πατέρας μου όσο ακόμα ζούσαμε στην Αθήνα και εγώ ξεφύλλιζα σε ηλικία δέκα ετών. Τα πρώτα μελίσσια τα αποκτήσαμε το 1992, αφού είχαμε ήδη κλείσει ένα χρόνο στη νέα μας μόνιμη κατοικία, στον Μεσότοπο Λέσβου, και σε ηλικία 12 ετών είχα την απόλυτη περιέργεια να ανοίγω συχνά αυτά τα λευκά κουτιά και να παρατηρώ τον μικρό μαγικό κόσμο των μελισσών».
«Η πρώτη μου επαφή ήταν ένα βιβλίο της μελισσοκομίας που διάβαζε ο πατέρας μου όσο ακόμα ζούσαμε στην Αθήνα και εγώ ξεφύλλιζα σε ηλικία δέκα ετών»
Για την ονομασία του πρώτου τυποποιημένου προϊόντος της οικογένειας, ο Κωνσταντίνος εξηγεί: «Όταν το 2015 ολοκληρώσαμε την επένδυσή μας για το εργαστήριο τυποποίησης της παραγωγής μας, το μόνο που έμενε ήταν να μπει το όνομα στην ετικέτα. Ομολογώ ότι μας βασάνισε περισσότερο σε χρόνο και κόπο από την κατασκευή. Παιδεύαμε με τη γυναίκα μου το μυαλό μας, αλλά κάθε φορά που λέγαμε “Αυτό είναι!”, ακούγαμε τον γραφίστα να αποδομεί με ουσιαστικά επιχειρήματα κάθε έμπνευση που είχαμε, ως ανεπαρκή. Καταλήξαμε σε αυτό το όνομα γνωρίζοντας ότι πρέπει να είναι μικρό και να περιγράφει το προϊόν μας, που είναι ένα [και μοναδικό] μέλι από όλα τα αναρίθμητα άνθη και είδη από όλες τις εποχές στις πλαγιές της δυτικής Λέσβου».
Ταξιδεύοντας κάποιος στη δυτική Λέσβο, ξαφνιάζεται αντικρίζοντας την εντυπωσιακή αντίθεση του άγριου και φαινομενικά αφιλόξενου τοπίου από το υπόλοιπο καταπράσινο νησί που αγκαλιάζεται από πευκοδάση και ελαιώνες. Οι γυμνοί, θεόρατοι βράχοι της περιοχής, ωστόσο, κρύβουν έναν παράδεισο βιοποικιλότητας, χάρη στα «ηφαιστειογενή εδάφη, το ξηροθερμικό κλίμα και το ιδιαίτερο ανάγλυφο». Κάθε σταγόνα από το Μέλι ΕΝΑ είναι ένα ελιξίριο εμπλουτισμένο με άπειρα αρώματα και γεύσεις της φύσης. «Μια σύνθεση γευστική και αρωματική αμέτρητων λουλουδιών και ειδών που ανθίζουν σε διαφορετικές εποχές του έτους, από λουλούδια της άνοιξης, όπως αγριοτρίφυλλα, ασφόδελος, αμυγδαλιά, αγριαχλαδιά και αγριολεβάντα, φρύγανα του καλοκαιριού όπως η θρούμπη, το θυμάρι, η ρίγανη, το αλογοθύμαρο, βότανα όπως η αγριομέντα, η μολόχα και το μελισσόχορτο, αυτοφυείς θάμνοι όπως η λυγαριά, η κάπαρη και ο βάτος, και πολύ μεγάλη ποικιλία από αγκάθια, γιατί τα αγκάθια κρύβουν μέλι».
Πώς θα ξεχωρίσουμε ως καταναλωτές ένα αληθινά καλό μέλι;
«Πέρα από τις πιστοποιήσεις και την τυποποίηση ή τη γνωριμία και την εμπιστοσύνη στον μελισσοκόμο που το παράγει, που είναι πολύ σημαντικά, θα το νιώσουμε όταν θα κυριεύσει τις αισθήσεις μας την πρώτη φορά που θα το γευτούμε. Και αυτή η αγάπη είναι παντοτινή».
Ο Κωνσταντίνος μιλάει για τη μελισσοκομία με αληθινή αγάπη, παρουσιάζοντας ακόμα και τους κινδύνους της ως προκλήσεις και πηγές δύναμης. «Η χαρά είναι μεγάλη την κάθε στιγμή. Πηγάζει από την ενασχόληση, την παρατήρηση, τη μελέτη, τη συμμετοχή στο θαύμα της δημιουργίας που συντελείται κάθε χρόνο, όταν, στα τέλη του χειμώνα, μια χούφτα εργάτριες με τη βασίλισσα ξεκινούν με ρίσκο το νέο ταξίδι στο χρόνο, μεγαλώνουν εκρηκτικά την κοινωνία τους, δημιουργούν, χτίζουν κερί, μαζεύουν νέκταρ, γύρη, πρόπολη και σου προσφέρουν απλόχερα όλο τον πλούτο της φύσης. Νιώθεις ο πιο πλούσιος άνθρωπος στον κόσμο και για την εμπειρία μαζί τους και για όλα τα καλούδια που σου δίνουν. Ακόμα και το δηλητήριο κατά το τσίμπημα σε ευεργετεί.
«Μια χούφτα εργάτριες με τη βασίλισσα μεγαλώνουν εκρηκτικά την κοινωνία τους, δημιουργούν, χτίζουν κερί, μαζεύουν νέκταρ, γύρη, πρόπολη και σου προσφέρουν απλόχερα όλο τον πλούτο της φύσης»
»Οι προκλήσεις είναι μεγάλες, η μεγαλύτερη είναι η επιβίωση της κάθε κοινωνίας μελισσών, του κάθε μελισσιού ξεχωριστά. Θέλεις τον επόμενο Μάρτιο που μετράς τα μελίσσια να είναι ακόμα όλα εκεί, να έχουν επιβιώσει από τις απειλές. Τα τελευταία χρόνια οι αλλαγές στο κλίμα, η εξάπλωση της ανθρώπινης δραστηριότητας σε βάρος του περιβάλλοντος, με κάθε μορφή όπως η ρύπανση, η δόμηση, οι ακτινοβολίες, η εντατικοποίηση των καλλιεργειών και η εξάντληση των φυσικών πόρων, κάνουν πιο δύσκολη την επιβίωση για τους επικονιαστές και για τη μέλισσα σε κάθε γωνιά της γης».
Πώς μπορεί ένας μελισσοκόμος να έχει επικερδείς δραστηριότητες χωρίς να συνεισφέρει στο πρόβλημα;
«Ο καθένας μας ξεχωριστά μπορεί να συμβάλει ενεργά προς τη μείωση του αποτυπώματος της κοινωνίας μας στο περιβάλλον. Το πεδίο δράσης είναι ευρύ: από τη συμμετοχή σε ψηφοφορίες στις γνωστές πλατφόρμες του διαδικτύου σε θέματα περιβάλλοντος, που επηρεάζουν κέντρα λήψης αποφάσεων (χαρακτηριστικό παράδειγμα, η απαγόρευση στην ΕΕ της διακίνησης και χρήσης νεονικοτινοειδών φαρμάκων που εξοντώνουν τη μέλισσα), μέχρι τη φύτευση, στον κήπο ή το μπαλκόνι μας, φυτών που δίνουν γύρη και νέκταρ στους επικονιαστές. Ο μελισσοκόμος, ειδικότερα, οφείλει να εφαρμόζει ορθές μελισσοκομικές πρακτικές, να σέβεται τη μέλισσα και το περιβάλλον, να μην την εξαντλεί αλλά να τη φροντίζει ως πραγματικός μελισσο-κόμος. Αν συνεισφέρει στο πρόβλημα, είναι βέβαιο πως δεν θα έχει επικερδή δραστηριότητα».
Το επιχειρείν σε ένα νησί όπως η Λέσβος έχει μεγάλα πλεονεκτήματα και περιορισμούς. Από τη μία, «η Λέσβος είναι υπέροχη και η μοναδικότητά της δίνει και στο μέλι ταυτότητα και μοναδικότητα. Ανοίγεις το βάζο και ταξιδεύεις στα αρώματα και τις γεύσεις της φύσης της. Από την άλλη, στο πεδίο οι παραγωγές είναι μικρές σε ποσότητα, ο μελισσοκόμος δεν έχει την επιλογή να μεταφέρει τα μελίσσια του σε άλλη περιοχή για νομή εκτός νησιού. Επίσης, η αγορά είναι μικρή και ο τουρισμός δεν έχει την απαραίτητη δυναμική ώστε να απορροφά την τοπική παραγωγή. Και, πάντα, λόγω απόστασης, υπάρχει αυξημένο κόστος μεταφορών για προμήθεια υλικών συσκευασίας και για την αποστολή του προϊόντος σε άλλες αγορές».
Αυτή τη στιγμή, το δίκτυο διανομής περιλαμβάνει λίγα, επιλεγμένα καταστήματα στη Λέσβο και την Αθήνα. Όμως οι δυσκολίες δεν εμποδίζουν την οικογένεια πίσω από το Μέλι ΕΝΑ να κάνει σχέδια για το μέλλον. Ανάμεσα σε αυτά, «η διαρκής βελτίωση, να μαθαίνουμε από τα λάθη μας και να γινόμαστε καλύτεροι ως μελισσοκόμοι. Ως προς το προϊόν, να εδραιωθεί στην αγορά και να αυξήσει τα σημεία πώλησης εκτός νησιού, για την καλύτερη εξυπηρέτηση του καταναλωτικού κοινού. Επίσης, θέλουμε να δημιουργήσουμε τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να αξιοποιήσουμε καλύτερα και τα υπόλοιπα προϊόντα της κυψέλης (βασιλικός πολτός, γύρη, πρόπολη, κερί)».
Info
Περισσότερες πληροφορίες: meliena.gr, ΜΕΛΙ ΕΝΑ (Facebook), @meliena.gr (Instagram)
