«Πρωτοεμφανίστηκε στην Γαλλία του 19ου αιώνα με την παράλληλη ανάπτυξη της τεχνολογίας των υδραυλικών συστημάτων πίεσης και της παραγωγής τσιμέντου. Δεν είναι εύκολο να βρει κανείς την ακριβή χρονολογίας έναρξης παραγωγής του τσιμεντοπλακιδίου αφού τόσο η ιστορία του όσο και η τεχνικές που το αφορούν δεν έχουν αποτυπωθεί ολοκληρωμένα και συστηματικά σε κάποια βιβλιογραφία» λέει ο Ιωάννης Βλάχος, ο άνθρωπος πίσω από αυτή την καταπληκτική ιδέα των ελληνικότατων πλακιδίων R-Tiles. «Στην Ελλάδα αυτό το οποίο σίγουρα γνωρίζω, προσωπικά, είναι ότι τα χρησιμοποιούσε και τα κατασκεύαζε μάλιστα ο ίδιος, ο σπουδαίος αρχιτέκτονας Ερνέστος Τσίλερ του οποίου είχαμε και την τιμή να αναπαράξουμε κατεστραμμένα πλακίδια, τα οποία αφορούσαν την ίδια του την οικία, το Μέγαρο Τσίλερ – Λοβέρδου» συμπληρώνει, ενώνοντας με μια σειρά από χρωματιστά πλακάκια δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους.
Μετά την πληροφορία για την ιστορία του τσιμεντοπλακιδίου, τον ρωτάω για τη δική του ιστορία. «Γεννήθηκα στην Αθήνα το 1980. Μεγάλωσα στην Λευκάδα και την Βόνιτσα Αιτωλοακαρνανίας. Σπούδασα πολιτικός μηχανικός στο πολυτεχνείο Πατρών και εργάστηκα ως επί τόπου μηχανικός σε δημόσια και ιδιωτικά έργα ενώ παράλληλα με την ενασχόληση με τα τσιμεντοπλακάκια συνεχίζω να ασκώ το επάγγελμα του μηχανικού διατηρώντας τεχνικό γραφείο με τον αδελφό μου στην Λευκάδα» απαντάει.
Η επανάληψη των μοτίβων, η καταγραφή της ευχάριστης πλευράς της ζωής μέσα από ανανεωμένα σχήματα, η τετράγωνη λογική ενός πλακιδίου που εμπεριέχει τόνους διανθισμένης φαντασίας. «Το σίγουρο είναι ωστόσο ότι τo τσιμεντοπλακάκι έχει αφήσει το στίγμα του στην ιστορία σε πολλά σπουδαία και ιστορικά κτήρια στον κόσμο και φυσικά δεν θα σταματήσει εκεί. Η σύγχρονη τάση στην εφαρμογή του τσιμεντοπλακιδίου αφήνει όλο το άρωμα της παράδοσης να αναδυθεί υπακούοντας συγχρόνως σε κάθε σύγχρονο στυλ διακόσμησης» μου λέει ο Ιωάννης.
Συχνά, όταν βρίσκομαι σε ένα χώρο «ντυμένο» με πλακάκια, μπαίνω ασυναίσθητα στη διαδικασία να τα μετρήσω. Ούτε ξέρω γιατί συμβαίνει αυτό, εάν είναι ψυχαναγκασμός του νου ή κάποιο παιγνίδι της αντίληψης. Τα πλακάκια R Tiles από που ξεφύτρωσαν; «Τα πλακίδια R Tiles έχουν αρκετά πρόσφατη ιστορία, αφού σαν ιδέα κλείνουν μόλις 3 χρόνια. Εάν εξαιρέσουμε τον χρόνο ωρίμανσης και προετοιμασίας και μια δοκιμαστική περίοδο θα λέγαμε ότι λειτουργούμε περίπου ένα χρόνο. Δεν υπήρχε καμία ιδιαίτερη σχέση με το συγκεκριμένο υλικό εκτός από το ενδιαφέρον μου για το τσιμέντο ως πρώτη ύλη κατασκευής δομικών στοιχείων πέραν των γνωστών και συχνότερων χρήσεων του, οπλισμένο σκυρόδεμα και κονιάματα οικοδομής» μου εξηγεί ο Ιωάννης χρησιμοποιώντας λέξεις που δεν αντιλαμβάνεται το μεταφραστικό τμήμα του εγκεφάλου μου. Οπλισμένο σκυρόδεμα; Κονιάματα; Θα τα γκουγκλάρω μετά. Η κουβέντα με έναν μηχανικό έχει ενδιαφέρον.
«Την τέχνη του τσιμεντοπλακιδίου την έμαθα μόνος μου σχεδόν από το μηδέν με άξονα κάποιες σκόρπιες πληροφορίες από το διαδίκτυο. Χρειάστηκαν αρκετές δοκιμές και ακόμα περισσότερος χρόνος για να πετύχουμε στο εργαστήριο την παραγωγή άρτιου και ικανοποιητικού αποτελέσματος. Δεν θα ήταν υπερβολή να πω ότι υποτίμησα τις δυσκολίες του εγχειρήματος αλλά κάθε βήμα βελτίωσης του αποτελέσματος με φόρτιζε με περισσότερη επιμονή και θέληση» συνεχίζει ο Ιωάννης, ο οποίος, δε θέλει ρώτημα, λατρεύει αυτό που κάνει. Τον πωρώνει.
«Ένα πλακάκι χρειάζεται πέντε έως δέκα λεπτά για να κατασκευαστεί αναλόγως του σχεδίου και των χρωμάτων αλλά αυτό αφορά επί της ουσίας την χύτευσή του. Η όλη διαδικασίας παραγωγής των τσιμεντοπλακιδίων έχει αρκετά στάδια έως ότου φτάσει στον πελάτη. Από τον σχεδιασμό του μοτίβου και την κατασκευή του καλουπιού αλλά και την επιλογή των χρωμάτων που θα το απαρτίζουν και τα οποία είναι επιλογές του πελάτη και χαρακτηρίζουν το κάθε ξεχωριστό έργο μέχρι την τελική επεξεργασία του -τρίψιμο, αδιαβροχοποίηση- το τσιμεντοπλακάκι περνά από πολλά χέρια και έτσι αποκτά την μοναδικότητά του» μου εξηγεί και στην παραπάνω παράγραφο δεν έχω ούτε μία άγνωστη λέξη.
Γιατί επέλεξε το χειροποίητο πλακάκι όμως; Σπάνιο και εκλεκτό αντικείμενο διακόσμησης, ειδικά έτσι όπως το αντιμετωπίζει ο Ιωάννης. «Το τσιμεντοπλακάκι έχει επιστρέψει ως τάση όχι όμως ως κύριο δομικό υλικό επικάλυψης δαπέδων σε πολλές περιπτώσεις. Η πιο συχνή και διαδεδομένη του χρήση σήμερα είναι σαν ένα δυνατό συμπλήρωμα διακόσμησης σε συνδυασμό με άλλα δομικά υλικά με σκοπό να δώσει ένταση και χαρακτήρα στον χώρο. Οι πραγματικές του όμως δυνατότητες πιστεύω ότι βρίσκονται ακόμα πολύ μακριά απο το να εξαντληθούν στην σύγχρονη αρχιτεκτονική και διακόσμηση που ολοένα και περισσότερο αναζητά χαρακτήρα και ουσία στον χώρο» μου διευκρινίζει και συνεχίζει: «Στο μέρος της ερώτησης που αφορά το χειροποίητο πιστεύω ότι η εποχή μας χαρακτηρίζεται από την ευλογία των εύκολων και οικονομικών λύσεων σε όλα τα χρηστικά μας αντικείμενα όσο και στα δομικά υλικά, αλλά αυτό ταυτόχρονα γεννά μέσα μας την ανάγκη να κρατήσουμε και τον ομφάλιο λώρο που μας ενώνει με την παράδοση και την αισθητική του χειροποίητου σαν μια πράξη αντίστασης στην επίπεδη αισθητική του βιομηχανοποιημένου προϊόντος. Κάπως έτσι βλέπουμε τον τελευταίο καιρό αρκετές αξιόλογες προσπάθειες ανθρώπων που δημιουργούν με τα χέρια τους σε πείσμα του χαμηλού κόστους παραγωγής και της οικονομίας κλίμακας μεγάλων εταιριών, με συμμάχους την επιμονή και την αγάπη τους -και το διαδίκτυο».
-Χρησιμοποιείται αποκλειστικά ελληνικά προϊόντα καθ' όλη τη διαδικασία;
«Χρησιμοποιούμε ελληνικά προϊόντα σαν πρώτη ύλη αφού κιόλας αυτά είναι θα λέγαμε άφθονα στην χώρα μας: τσιμέντο - άμμος - μαρμαρόσκονη».
-Ποιο σημείο της Αθήνας θα ντύνατε με τα πλακάκια σας εάν μπορούσατε;
«Αν μου επιτρέπεται λίγη υπερβολή, νομίζω ότι θα μου άρεσε μια χαμηλών τόνων εφαρμογή στην Ακαδημία Πλάτωνος».
