Έχετε αναρωτηθεί ποτέ, γιατί κάποιοι άνθρωποι φτάνουν μέχρι τα 100; Ποιο είναι το μυστικό τους; Γύρω από αυτό το θέμα έχει αναπτυχθεί η επιστήμη της αντιγήρανσης η οποία βέβαια δεν ερεύνα απλά την επιμήκυνση των χρονικών ορίων αλλά και την ποιότητα της ζωής. Αυτό σημαίνει να φτάνουμε έως τα 100 αλλά όχι άρρωστοι. Οι θεωρίες, στις οποίες βασίζεται η απάντηση, είναι πολλές, επιστημονικές και μη. Σίγουρα όμως δεν είναι απλή τύχη.
Αυτά είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των αιωνόβιων, που όπως είδαμε βασίζονται στο τρίπτυχο διατροφή-άσκηση-ηρεμία.
1. Ζούνε στον κατάλληλο τόπο
Οι λεγόμενες «μπλε ζώνες» Οκινάουα Ιαπωνία, Σαρδηνία-Ιταλία,Nicoya, Peninsula, Costa Rica, και φυσικά η δική μας Ικαρία. Ποιά είναι τα κοινά τους; Το 1/3 των κατοίκων της Ικαρίας είναι +90 και υγιείς. Οι νόσοι της γήρανσης εκεί, όπως άνοια και κατάθλιψη είναι σε πολύ μικρά ποσοστά. Ένα κοινό σημείο όλων των παραπάνω είναι ο αργός ρυθμός ζωής. Δεν έχει καμία σχέση η ζωή τους με τους αγχωτικούς ρυθμούς μιας μεγαλούπολης. Οι άνθρωποι εκεί δεν έχουν πρόγραμμα. «Αφήνονται» στην καθημερινότητα. Όσοι έχουν πάει στην Ικαρία, λένε ότι δεν κλειδώνουν τις πόρτες τους! Πόση αίσθηση ελευθερίας μπορεί να δώσει αυτό! Επίσης απολαμβάνουν τον μεσημεριανό ύπνο, ο οποίος σχετίζεται με μείωση των καρδιαγγειακών νόσων κατά 37%. Γνωρίζονται όλοι μεταξύ τους, το οποίο σημαίνει κοινωνικότητα και δυνατοί δεσμοί. Οι ηλικιωμένοι δεν είναι μόνοι τους. Γιορτάζουν με κάθε ευκαιρία, συγκεντρώνονται όλοι μαζί και φυσικά διασκεδάζουν. Όλα αυτά λειτουργούν αγχολυτικά. Όλοι πια γνωρίζουν την επίδραση του άγχους, ως γενεσιουργό αιτία των νόσων γήρανσης ακόμη και του καρκίνου και των αυτοάνοσων.
2. Διατροφή
Οι Ικαριώτες καλλιεργούν, ως επί των πλείστων τα δικά τους λαχανικά και φρούτα. Πίνουν κατσικίσιο γάλα, καφέ και κόκκινο κρασί. Πολλά βότανα που μαζεύουν οι ίδιοι. Τρώνε πολύ ψάρι, «μαγική» μεσογειακή διατροφή με το πιο αγνό παρθένο ελαιόλαδο, τις ελιές και τα όσπρια. Το ίδιο και στην Σαρδηνία. Στην Οκινάουα τρώνε πολύ ψάρι, λαχανικά και tofu. Επίσης κάνουν διατροφή χαμηλών θερμίδων, περίπου 1200kcal. Στην Ικαρία αντίστοιχα νηστεύουν συχνά λόγω της θρησκείας.
Έρευνες που έγιναν, έδειξαν ότι ο θερμιδικός περιορισμός, ενεργοποιεί το σύνολο γονιδίων τις σιρτουίνες, οι οποίες ευνοούν την μακροζωία, το ίδιο κάνει και η ρεσβερατρόλη το αντιοξειδωτικό που περιέχει το κόκκινο κρασί.
3. Άσκηση
Τόσο στην Οκινάουα όσο και στην Ικαρία, οι κάτοικοι δεν κάνουν καθιστική ζωή, περπατάνε και καλλιεργούν. Αυτή η διαρκής ενασχόληση και κίνηση, είναι ήπια σωματική δραστηριότητα- άσκηση, που όμως δεν τους αγχώνει.
Ο άνθρωπός της πόλης ακόμη και στο γυμναστήριο να πάει, είναι μια διαδικασία που ‘’πρέπει’’ να κάνει και να στριμωχθεί μέσα στην καθημερινότητα του. Άρα πάλι άγχος. Σε έρευνες που έχουν γίνει από Αμερικανικές ασφαλιστικές εταιρίες έδειξαν ότι το 65% των αιωνόβιων είναι φυσικά δραστήριοι.
4. Γονίδια
Φυσικά είναι και ζήτημα γονιδίων. Αλλά ακόμη και εκεί ο τρόπος ζωής και η διατροφή μπορεί να τα επηρέασε. Οι αιωνόβιοι έχουν πιο ισχυρή έκφραση των γονιδίων που ελέγχουν την τελομεράση. Η τελομεράση αυξάνει το μήκος των τελομερών, τα οποία βρίσκονται στα άκρα των χρωμοσωμάτων.
Όσο πιο ‘’μακριά’’ τελομερή έχουμε τόσο πιο πολλά χρόνια θα ζήσουμε. Η άσκηση και αυξημένη κατανάλωση Ω3(λιπαρά ψάρια) τα επιμηκύνει.
5. Οι αιωνόβιοι έχουν μειωμένο οξειδωτικό στρες
Πάντα μετράω ελεύθερες ρίζες στο αίμα, γιατί το θεωρώ από τους πιο αξιόπιστους δείκτες. Η καταλάση και η γλουταθειόνη είναι από τα βασικότερα αντιοξειδωτικά στο αίμα που προστατεύει τα κύτταρα από την γήρανση. Τα επίπεδα τους δυστυχώς μειώνονται όσο μεγαλώνουμε. Σε μια έρευνα βρέθηκε ότι οι αιωνόβιοι είχαν τα ίδια επίπεδα καταλάσης και γλουταθειόνης όπως οι τριαντάρηδες. Μπορούμε όμως με αντιοξειδωτικά στην διατροφή μας (πολύχρωμες σαλάτες, μυρωδικά και πράσινο τσάι) και τον σωστό τρόπο ζωής, να τα ενισχύσουμε.
6. Έχουν ισχυρότερο ανοσοποιητικό
Βρέθηκε σε κάποιους αιωνόβιους τα ουδετερόφιλα λευκά αιμοσφαίρια να είναι παρόμοια με τριαντάρη. Και εδώ παίζει βασικό ρόλο η διατροφή όπως το σκόρδο κ.α και ο ήρεμος τρόπος ζωής.
Συνοψίζοντας, καταλαβαίνουμε ότι:
Αυτά είναι τα κύρια χαρακτηριστικά των αιωνόβιων, που όπως είδαμε βασίζονται στο τρίπτυχο διατροφή-άσκηση-ηρεμία.
Πλέον η επιστήμη της αντιγήρανσης έχει προχωρήσει, υπάρχουν δείκτες που μετρώνται και μπορούμε με εξατομικευμένες οδηγίες για τον καθένα, βάσει των εξετάσεων του να επέμβουμε και να βελτιστοποιήσουμε την ποιότητα ζωής του. Αυτό που έχει σημασία θεωρώ δεν είναι να φτάσουμε στα 100 χρόνια, αλλά να έχουμε μια ποιότητα ζωής, χωρίς προβλήματα.
Δρ. Μαρία Αθ. Ψωμά MD, PhD, DU
Ιατρός – Μικροβιολόγος, Ιατρική της Παχυσαρκίας
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Ιατρική & Χειρουργική της Παχυσαρκίας ( Πανεπιστήμιο Παρισιού VI )
Εθν. Αντιστάσεως 14, 2ος ορ. 152 32 , Χαλάνδρι, Αθήνα,
Τ. 210 6801085-086
