Παρόλο που έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη σκιά της βασίλισσας Ελισάβετ, ο πρίγκιπας Φίλιππος είχε τόσο συναρπαστική και ταυτόχρονα τραγική ζωή, ειδικά στα παιδικά χρόνια του, που θα μπορούσε να τροφοδοτήσει με άφθονο υλικό ένα μυθιστόρημα. Στη βιογραφία του μας ξεναγεί ο ιστορικός Φίλιπ Ιντ, συγγραφέας του βιβλίου "Young Prince Philip: His Turbulent Early Life", με αφετηρία τη γέννησή του στην Κέρκυρα, το 1921, οκτώ χρόνια μετά τη δολοφονία του παππού του, Γεώργιου Α', του μακροβιότερου βασιλιά της Ελλάδας (είχε παραμείνει στο θρόνο από το 1863 μέχρι το 1913).
Ο Φίλιππος ήταν το υστερότοκο παιδί και το μοναδικό αγόρι στην οικογένεια του πρίγκιπα Ανδρέα της Ελλάδας και της Δανίας και της πριγκίπισσας Αλίκης του Μπάττενμπεργκ. Ο πατέρας του εξορίστηκε όταν ο Φίλιππος ήταν μόλις ενός έτους και η οικογένεια δραπέτευσε στην Ιταλία, διαπλέοντας την Αδριατική με ένα πολεμικό πλοίο, με τη βοήθεια του βασιλιά Γεώργιου Ε’ του Ηνωμένου Βασιλείου, ξαδέρφου του πρίγκιπα Ανδρέα.
Τελικά η οικογένεια εγκαταστάθηκε σε ένα προάστιο του Παρισιού, σε αγρόκτημα που ανήκε σε θεία του, όπου ο Φίλιππος άρχισε να φοιτά σε σχολείο της περιοχής. Όμως ο κόσμος του έμελλε να γκρεμιστεί για ακόμα μία φορά, όταν η μητέρα του υπέστη σοβαρό νευρικό κλονισμό.
Η οικογένεια εγκαταστάθηκε σε ένα προάστιο του Παρισιού, σε αγρόκτημα που ανήκε σε θεία του, όπου ο Φίλιππος άρχισε να φοιτά σε σχολείο της περιοχής. Όμως ο κόσμος του έμελλε να γκρεμιστεί για ακόμα μία φορά, όταν η μητέρα του υπέστη σοβαρό νευρικό κλονισμό.
Η "λίστα της Αλίκης" έσωσε Εβραίους στην Αθήνα
Η πριγκίπισσα Αλίκη ήταν μια άλλη ενδιαφέρουσα περίπτωση. Γεννήθηκε κωφή, αλλά δεν άφησε την αναπηρία της να την εμποδίσει σε τίποτα. Όχι μόνο έμαθε να διαβάζει τα χείλη σε επτά διαφορετικές γλώσσες αλλά έγινε και εθελόντρια νοσοκόμα στους Βαλκανικούς Πολέμους, φροντίζοντας τραυματίες σε νοσοκομεία της πρώτης γραμμής. Τρεις δεκαετίες μετά, στη διάρκεια της ελληνικής Κατοχής από τους Γερμανούς, θα πρόσθετε γενναία ένα ακόμα λιθαράκι στην παγκόσμια ιστορία, κρύβοντας Εβραίους στο σπίτι της στην Αθήνα και σώζοντάς τους από το Ολοκαύτωμα, σαν τον Σίντλερ.
Τα πρώτα χρόνια, ωστόσο, μετά την εξορία του συζύγου της και την οικογενειακή απόδραση στο Παρίσι, η συμπεριφορά της είχε γίνει ιδιαίτερα αλλόκοτη. Μεταξύ άλλων, άρχισε να ισχυρίζεται ότι είναι η μοναδική γυναίκα στη Γη, παντρεμένη με το Χριστό. Ένας γιατρός διέγνωσε σχιζοφρένεια και, με τη διαμεσολάβηση της μητέρας της (γιαγιάς του Φιλίππου) εισάχθηκε σε σανατόριο και μάλιστα με βίαιο τρόπο: Μια μέρα που έλειπαν τα παιδιά από το σπίτι, ο θείος της τη νάρκωσε παρά τη θέλησή της, τη φόρτωσε σε ένα αυτοκίνητο και τη μετέφερε σε μια κλινική στη Λίμνη Κωνσταντίας στις Άλπεις.
Μια μέρα που έλειπαν τα παιδιά από το σπίτι, ο θείος της τη νάρκωσε παρά τη θέλησή της, τη φόρτωσε σε ένα αυτοκίνητο και τη μετέφερε σε μια κλινική στη Λίμνη Κωνσταντίας στις Άλπεις.
Η εισαγωγή της Αλίκης σε ψυχιατρική κλινική σηματοδότησε το τέλος του, ήδη κλυδωνιζόμενου, γάμου της (παρόλο που τυπικά δεν ήρθε ποτέ το διαζύγιο) και της οικογενειακής ζωής του Φίλιππου και των αδερφών του.
Μεγαλώνοντας με κηδεμόνες
Μέσα σε 18 μήνες όλες οι αδερφές του Φίλιππου παντρεύτηκαν με Γερμανούς πρίγκιπες και ο ίδιος πέρασε στην κηδεμονία των συγγενών της μητέρας του, Μίλφορντ Χέιβεν και Μαουντμπάττεν, στην Αγγλία. Ο πατέρας του θα είχε μόνο σποραδικές συναντήσεις μαζί του. Αφού πέρασε ένα διάστημα στο Παλάτι του Κένσινγκτον, της γιαγιάς του, μετακόμισε με τον θείο του, Γεώργιο, μαρκήσιο του Μίλφορντ Χέιβεν, ο οποίος θα ήταν ο κηδεμόνας του για τα επόμενα οκτώ χρόνια.
Η μητέρα του είχε ελάχιστη επαφή με τον γιο της στα πρώτα χρόνια της νοσηλείας της και μέχρι να ξαναβρεί κάποια ψυχική ισορροπία. Και όσο θερμές αναμνήσεις και αν άφησε στον πρίγκιπα Φίλιππο η φροντίδα του από άλλους συγγενείς, τίποτα δεν κατάφερε να αναπληρώσει το κενό της πριγκίπισσας Αλίκης από τη ζωή του. Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν κάποτε ένας δημοσιογράφος τον ρώτησε ποια γλώσσα μιλούσε στο σπίτι του όταν ήταν παιδί, η – μάλλον αγενής, αλλά και σοκαριστικά ειλικρινής – απάντησή του ήταν: "Τι εννοείτε όταν λέτε "σπίτι”;".
Όταν κάποτε ένας δημοσιογράφος τον ρώτησε ποια γλώσσα μιλούσε στο σπίτι του όταν ήταν παιδί, η – μάλλον αγενής, αλλά και σοκαριστικά ρεαλιστική – απάντησή του ήταν: "Τι εννοείτε όταν λέτε "σπίτι”;".
Σπαρτιάτικη εκπαίδευση
Με την εισαγωγή του στο αυστηρό σχολείο Τσιμ, φαίνεται να έχασε και την όποια σπιτική θαλπωρή απολάμβανε από τους οικείους του. Ο διευθυντής του χρησιμοποιούσε ένα ραβδί του κρίκετ για την πειθαρχία των μαθητών που πιάνονταν επ’ αυτοφώρω να παίζουν μαξιλαροπόλεμο όταν έσβηναν τα φώτα κάθε βράδυ.
Όταν ήταν ακόμα νέος τρόφιμος, ο Φίλιππος ρώτησε τη γυναίκα του διευθυντή, με τη χαρακτηριστική ευθύτητα που θα διατηρούσε και μετά την ενηλικίωσή του: "Συμπαθείτε τον κύριο Τέιλορ;". Εκείνη του απάντησε με μια ακόμα ερώτηση: "Εσύ τον συμπαθείς, Φίλιππε;". "Όχι", απάντησε το αγόρι, "Δεν τον συμπαθώ".
Ο διευθυντής του σχολείου χρησιμοποιούσε ένα ραβδί του κρίκετ για την πειθαρχία των μαθητών που πιάνονταν επ’ αυτοφώρω να παίζουν μαξιλαροπόλεμο όταν έσβηναν τα φώτα κάθε βράδυ.
Με την πάροδο του χρόνου όμως ο Φίλιππος εκτίμησε όχι μόνο τον διευθυντή του σχολείου αλλά και ολόκληρη τη φιλοσοφία του Τσιμ, για το οποίο είχε πει: "Η φοίτηση είναι μια εμπειρία σπαρτιατικής πειθαρχίας, μέρος της διαδικασίας κατά την οποία τα παιδιά αναπτύσσονται σε ενήλικες με αυτοέλεγχο, ανεξαρτησία και υπευθυνότητα. Το σύστημά του μπορεί να είναι εκκεντρικό, αλλά αναμφίβολα οι αρετές του υπερτερούν κατά πολύ".
Όσοι έχουμε παρακολουθήσει το "The Crown" σίγουρα θα θυμόμαστε (spoiler alert) το Γκόρντονστουν, το σχολείο όπου ο πρίγκιπας Φίλιππος αποφάσισε να στείλει τον γιο του, Κάρολο, παρά τις αντιδράσεις της βασίλισσας. Ήταν αυτό στο οποίο ο ίδιος είχε συνεχίσει τις σπουδές του όταν έφυγε από το Τσιμ, στα 13 χρόνια του. Αυτό που ο Φίλιππος πίστευε ότι, παρά τις δύσκολες εμπειρίες που του είχε αφήσει, ή ίσως ακριβώς για αυτές, τον είχε βοηθήσει να "χτίσει" χαρακτήρα και να ανδρωθεί.
Απανωτές απώλειες
Στο Γκόρντονστουν, ακόμα πιο αυστηρό από το Τσιμ, ο Φίλιππος κατάφερε όχι μόνο να προσαρμοστεί αλλά και να αναδειχθεί ανάμεσα στους προεξέχοντες μαθητές. Όμως η φοίτησή του θα σημαδευόταν από ένα ακόμα τραγικό οικογενειακό γεγονός: Τον θάνατο της αδερφής του, πριγκίπισσας Καικιλίας, και όλης της οικογένειάς της, με μικρά παιδιά, σε αεροπορικό δυστύχημα, στη διάρκεια μιας πτήσης προς το Λονδίνο όπου επρόκειτο, το 1937, να παραστούν σε έναν οικογενειακό γάμο. Κατά τη συντριβή η Καικιλία διένυε τον όγδοο μήνα της εγκυμοσύνης της.
Η αδερφή του, πριγκίπισσα Καικιλία, συνετρίβη σε αεροσκάφος μαζί με όλη την οικογένειά της στη διάρκεια μιας πτήσης προς το Λονδίνο. Διένυε τον όγδοο μήνα της εγκυμοσύνης της.
Ο διευθυντής και ιδρυτής του Γκόρντονστουν, Κουρτ Χαν, ένας Εβραίος μετανάστης από τη Γερμανία, ήταν αυτός που ανέλαβε να μεταφέρει στον 16χρονο τότε μαθητή του την τραγική είδηση. Όπως θυμόταν αργότερα ο Χαν, ο Φίλιππος "δεν κατέρρευσε" στο άκουσμά της. "Η θλίψη του ήταν εκείνη ενός μεγάλου άντρα".
Όμως θα ακολουθούσαν και άλλα μεγάλα πλήγματα στην ψυχική αντοχή του, όταν μόλις έξι μήνες αργότερα ο κηδεμόνας του, Γεώργιος του Μίλφορντ Χέιβεν, πέθανε από καρκίνο στα 45 χρόνια του. Δεινός εφευρέτης ο μαρκήσιος, που είχε επινοήσει ακόμα και μια συσκευή η οποία συνδεόταν με ξυπνητήρι και του έφτιαχνε τσάι (20 χρόνια προτού κυκλοφορήσει στην αγορά), είχε προλάβει τουλάχιστον να μεταλαμπαδεύσει στον Φίλιππο το πάθος του για τα γκάτζετ, που θα τον ακολουθούσε εφ’ όρου ζωής.
Ο κηδεμόνας του, Γεώργιος του Μίλφορντ Χέιβεν, πέθανε από καρκίνο μόλις στα 45 χρόνια του. Δεινός εφευρέτης, είχε επινοήσει μια συσκευή που συνδεόταν με ξυπνητήρι και του έφτιαχνε τσάι (20 χρόνια προτού κυκλοφορήσει στην αγορά)
Το ειδύλλιο με την Ελισάβετ
Η κηδεμονία του Φιλίππου πέρασε στον μικρότερο αδερφό του, λόρδο Μαουντμπάττεν ("Ντίκι"), που δεν είχε δικά του παιδιά. Μια από τις σημαντικότερες συμβολές του "Ντίκι" στη ζωή του πρίγκιπα ήταν να τον πείσει να εγκαταλείψει τη φιλοδοξία του να γίνει πιλότος σε μαχητικό και να αρχίσει καριέρα στο Βασιλικό Ναυτικό. Η σπουδαιότερη όμως συμβολή του ήταν όταν, στις παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ανέθεσε στον νεαρό προστατευόμενό του να κρατήσει συντροφιά στις πριγκίπισσες Ελισάβετ και Μαργαρίτα, σε μια επίσκεψή τους στο Βασιλικό Ναυτικό Κολέγιο όπου τότε ο Φίλιππος ήταν δόκιμος.
Λέγεται πως εκείνη τη μέρα η πριγκίπισσα Ελισάβετ, σε ηλικία μόλις 13 ετών, ερωτεύτηκε τόσο τον νεαρό, γοητευτικό πρίγκιπα, που δεν της πέρασε ποτέ από το μυαλό να παντρευτεί άλλον.
Λέγεται πως εκείνη τη μέρα ο πριγκίπισσα Ελισάβετ, σε ηλικία μόλις 13 ετών, ερωτεύτηκε τόσο τον νεαρό, γοητευτικό πρίγκιπα, που δεν της πέρασε ποτέ από το μυαλό να παντρευτεί άλλον.
Όταν όμως άρχισε το ειδύλλιό τους χρόνια αργότερα, μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο πατέρας της Ελισάβετ, βασιλιάς Γεώργιος ο ΣΤ’, ήταν κάθε άλλο παρά πρόθυμος να συναινέσει στο γάμο τους, επηρεασμένος, σύμφωνα με τον βιογράφο του Φίλιππου, από φίλους που τον προειδοποιούσαν ότι ο Μαουντμπάττεν, διαβόητος για τις ίντριγκές του, ήθελε να χρησιμοποιήσει τον πρίγκιπα σαν Δούρειο Ίππο για να εισβάλει στο κέντρο της βασιλικής οικογένειας.
Ο συγγραφέας, Ιντ, πιστεύει πάντως ότι η απροθυμία του βασιλιά είχε να κάνει κυρίως με την αδυναμία που έτρεφε προς την πρωτότοκη κόρη του, την οποία δεν ήθελε να αποχωριστεί σε τόσο νεαρή ηλικία.
Για τον πρίγκιπα Φίλιππο, απεναντίας, η προοπτική του γάμου τού έδινε την ευκαιρία να επιστρέψει στην οικογενειακή ζωή που είχε χάσει στα οκτώ χρόνια του. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε μια ευχαριστήρια επιστολή που έστειλε στην Ελισάβετ, μετά από μια φιλοξενία του από τη βασιλική οικογένεια, έγραφε πόσο είχε απολαύσει "τις μικρές οικογενειακές χαρές και την αίσθηση ότι είμαι ευπρόσδεκτος να τις μοιραστώ κι εγώ".
Η συμμετοχή του στην ανατροφή των παιδιών που απέκτησε αργότερα με την Ελισάβετ – παρά τις περιβόητες "παρασπονδίες" της νεαρής ηλικίας του, στις οποίες αναφέρεται και το "The Crown" – μαζί με τη συνεισφορά του στον εκμοντερνισμό του θεσμού της βασιλείας ήταν ανάμεσα στις σπουδαιότερες παρακαταθήκες που άφησε.
Ακολουθήστε το WomanToc στο Instagram
φωτό: Wikipedia, Public Domain, Ελισάβετ και Φίλιππος το 1953.
*Με στοιχεία από BBC
