Cocooning: Μία ιδιαιτέρως διαδεδομένη, αγγλική λέξη που χρησιμοποιούμε ευρέως για να περιγράψουμε ζεστές, χουχουλιάρικες καταστάσεις στο σπίτι, σε μία γωνιά του καναπέ μας με τη συντροφιά μίας κούπας χλιαρού καφέ, μίας καλής ταινίας ή ενός συναρπαστικού βιβλίου.
Στην πραγματικότητα, όμως, ο όρος cocooning σημαίνει κάτι λιγάκι πιο σύνθετο και ταιριάζει περισσότερο απ' όσο μπορούμε να φανταστούμε στην εποχή που βιώνουμε. Συγκεκριμένα το 1981, ο νεοϋορκέζος συγγραφέας και μαρκετίστας Faith Popcorn «συνέλαβε» τον όρο cocooning για να περιγράψει με πιο θελκτικό τρόπο μία δύσκολη κατάσταση κατά την οποία οι άνθρωποι θα χρειαζόταν να παραμείνουν στα σπίτια τους, δίχως συχνή επαφή με τις εξωτερικές τους δραστηριότηρες, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση ενός απρόσμενου κινδύνου, ενός πολέμου ή μίας καταστροφής.
Κι αν υπάρχει μια κατάσταση που σίγουρα ζήσαμε όλοι μαζί τούτη τη χρονιά, που σε περίπου 45 ημέρες τελειώνει, τότε τα παραπάνω λόγια την περιγράφουν ιδανικά. Όλα δείχνουν πως και τις φετινές γιορτές θα χρειαστεί να κάνουμε λίγη ακόμα υπομονή και, ίσως, να ανακαλύψουμε ακόμα περισσότερες χάρες στη ζωή μέσα στο σπίτι. Ενδεχομένως να χρειαστεί να κάνουμε τις αγορές μα διαδικτυακά και να στείλουμε δώρα σε αγαπημένα πρόσωπα με το ταχυδρομείο.
Σε κάθε περίπτωση, ένα καλό βιβλίο θα παραμένει πάντα μία τέλεια συντροφιά. Είτε έξω υπάρχει απλώς χιόνι, είτε μία απρόσμενη, επικίνδυνη πανδημία. Και αυτή τη συγκεκριμένη χρονιά δεν υπάρχει πιο χρήσιμο δώρο από αυτό. Επιλέξαμε, λοιπόν, 2 ολοκαίνουργια παιδικά βιβλία, 2 κλασικά βιβλία σε φρέσκιες επανεκδόσεις, αλλά και 6 νέες κυκλοφορίες που μπορούν να κάνουν την πιο καλή παρέα σε αυτή τη λέξη που τόσο ευρέως χρησιμοποιούμε, αλλά πότε πριν δεν είχαμε συνειδητοποιήσει την ουσιαστικότετη σημασία της.
1. Ένα διαμέρισμα στο Παρίσι της Guillaume Musso (Εκδόσεις Κλειδάριθμος)
Ένα ατμοσφαιρικό αστυνομικό μυθιστόρημα που έγινε παγκόσμιο best seller που μιλάει για έγκλημα και μυστήριο, για την τέχνη και τη μοναξιά.
Η Μάντλιν, μια Λονδρέζα πρώην αστυνομικός, νοικιάζει το ατελιέ ενός ζωγράφου στο Παρίσι για να προσφέρει στον εαυτό της την απομόνωση που χρειάζεται ώστε να ξαναβρεί τη γαλήνη. Από κάποια παρεξήγηση, εμφανίζεται στην πόρτα της ο Γκασπάρ, ένας μισάνθρωπος Αμερικανός συγγραφέας με τον ίδιο σκοπό: να απομονωθεί για να γράψει το θεατρικό του έργο. Αυτές οι δυο ταραγμένες ψυχές, που αναζητούν απελπισμένα τη μοναξιά, θα πρέπει αναγκαστικά να συνυπάρξουν.
Το ατελιέ ανήκε στον διάσημο ζωγράφο Σον Λόρεντς και αποπνέει ακόμη το πάθος του για τα χρώματα και το φως. Έχει περάσει ένας χρόνος από τότε που ο Λόρεντς, συντετριμμένος από την απαγωγή και δολοφονία του γιου του, πέθανε αφήνοντας πίσω του τρεις πίνακες που έκτοτε έχουν εξαφανιστεί. Μαγεμένοι από την ιδιοφυΐα του, η Μάντλιν και ο Γκασπάρ ενώνουν τις δυνάμεις τους για να ανακαλύψουν αυτούς τους σπάνιας ομορφιάς πίνακες, αλλά, στην προσπάθειά τους να φέρουν στην επιφάνεια το πραγματικό μυστικό, έρχονται αντιμέτωποι με τους δικούς τους δαίμονες.
2. Ένα σπίτι για το ποντικάκι των Χριστουγέννων της Rebecca Harry (Εκδόσεις Ίκαρος)
Είναι παραμονή Χριστουγέννων και το Ποντικάκι προσπαθεί να βρει ένα όμορφο μέρος για να το κάνει σπιτικό του. Στον δρόμο συναντάει τον Λαγουδάκο, την Αλεπού και τον Αρκουδάκο και τους βοηθάει στις δουλειές τους. Ο ήλιος, όμως, δύει και το Ποντικάκι ακόμα να βρει σπίτι. Ευτυχώς, οι νέοι του φίλοι τού φυλάνε μια υπέροχη έκπληξη για το τέλος.
Η Rebecca Harry ζει στο Cardiff της Νότιας Ουαλίας με τα δύο της παιδιά. Όταν ήταν μικρή, δεν φανταζόταν ότι χρόνια αργότερα, θα ήταν τόσο τυχερή που η ζωγραφική θα γινόταν το επάγγελμά της. Ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη γραφιστική και την εικονογράφηση και από τότε εργάζεται σε ένα μικρό στούντιο πάνω από το πολυάσχολο κοσμηματοπωλείο της φίλης της. Από εκεί έχει εικονογραφήσει τα περισσότερα βιβλίατης. Η δουλειά της έχει ταξιδέψει σε πολλές χώρες του κόσμου όπως η Κίνα, οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Κορέα.
3. Η Χιονονιφάδα του Benji Davis (Εκδόσεις Ίκαρος)
Ψηλά στον ουρανό, ένα χειμωνιάτικο βράδυ φτιάχτηκε μια χιονονιφάδα. Κι άρχισε να χοροπηδά, να στροβιλίζεται και να στριφογυρνάει ανάμεσα στα σύννεφα. Σύντομα άρχισε να πέφτει. Με εξαιρετική γλώσσα και πανέμορφη εικονογράφηση, ο Benji Davies αφηγείται την ιστορία ενός μικρού κοριτσιού, της Νοέλ, και μιας χιονονιφάδας, που λαχταρούν να βρουν τη δική τους ξεχωριστή θέση στον κόσμο.
4. Καμιάς γυναίκας γέννημα του Franck Bouysse (Εκδόσεις Καστανιώτης)
Μερικά λόγια του ίδιου του συγγραφέα για το βιβλίο: «Το Καμιάς γυναίκας γέννημα είναι βγαλμένο από τα παιδικά μου χρόνια, από τους περιπάτους μου κοντά σ’ ένα παλιό μοναστήρι του δωδέκατου αιώνα χαμένο στο δάσος, ένα μέρος μυστηριώδες που δεν έπαψε να με σαγηνεύει.
Μου φαινόταν πως άκουγα φωνές να ξεπηδούν απ’ τα υπόγεια που είχαν σκάψει οι μοναχοί, τις φωνές τους χτισμένες στους τοίχους ν’ αναζητούν διέξοδο, λες κι ο χρόνος είχε παγώσει. Κι έτσι, πριν από δυο χρόνια, ο χαρακτήρας της Ροζ εμφανίστηκε σ’ αυτό το σκηνικό για να μου διηγηθεί την ιστορία της. Φιλοδοξία μου με το βιβλίο αυτό ήταν να κάνω τούτη τη Ροζ να μιλήσει, ένα δεκατετράχρονο κορίτσι που ήξερε μόνο να διαβάζει και να γράφει αλλά τόσο έξυπνο, με τη δική της γλώσσα, με τους δικούς της αφηγηματικούς κώδικες. Κι άλλοι χαρακτήρες, κι άλλες φωνές ήρθαν να προστεθούν μετά, κάπως σαν παραπόταμοι που τροφοδοτούσαν την αφήγηση της Ροζ».
5. Ένας διαφορετικός τυμπανιστής του William M. Kelley (Εκδόσεις Μεταίχμιο)
Το πρώτο μυθιστόρημα του Αφροαμερικανού συγγραφέα William Melvin Kelley, ενός «χαμένου γίγαντα της αμερικανικής λογοτεχνίας», που πρωτοκυκλοφόρησε το 1962 και τον κατέταξε μεταξύ των James Baldwin και William Faulkner, επανέρχεται σε νέα έκδοση για να πάρει, έστω και με καθυστέρηση, τη θέση που του αξίζει στα ράφια της κλασικής λογοτεχνίας.
Μια μέρα του 1957, στο Σάτον, μια μικρή πόλη μιας επινοημένης πολιτείας του αμερικάνικου Νότου ανάμεσα στο Μισισίπι και την Αλαμπάμα, ο νεαρός μαύρος αγρότης Τάκερ Κάλιμπαν ρίχνει αλάτι στα χωράφια του, σκοτώνει τα ζωντανά του, βάζει φωτιά στο σπίτι του, παίρνει τη γυναίκα και το παιδί του και φεύγει. Οι λευκοί της μικρής πόλης παρακολουθούν σαστισμένοι· τις επόμενες μέρες, το σάστισμά τους εντείνεται, καθώς ο ένας μετά τον άλλον οι μαύροι κάτοικοι φοράνε τα κυριακάτικά τους, παίρνουν ό,τι πολύτιμο έχουν και φεύγουν και εκείνοι.
Μια ερμηνεία της μαύρης ταυτότητας μέσα από τα μάτια των λευκών πάντα αφηγητών και σύμφωνα με τις δικές τους πεποιθήσεις, ανάγκες και επιθυμίες. Πώς αντιλαμβάνονται αυτήν την αυθόρμητη απόρριψη της υποτέλειας εκ μέρους των μαύρων συμπολιτών τους αγόρια, κορίτσια, γυναίκες και άντρες; Φιλελεύθεροι και συντηρητικοί; Μισαλλόδοξοι και φίλα προσκείμενοι; Ένα συγκλονιστικό, άκρως επίκαιρο βιβλίο που ρίχνει νέο φως στα φυλετικά προβλήματα που μαστίζουν χρόνια την αμερικάνικη κοινωνία.
6. Άντρες χωρίς άντρες του Νίκου Δαββέτα (Εκδόσεις Πατάκη)
Η µεταπολεµική Ελλάδα όπως την έζησαν ένας αφανής παρακρατικός και ο µονάκριβος γιος του που, δραπετεύοντας από την προβληµατική του οικογένεια, ζει τώρα και εργάζεται στο Παρίσι. Δυο γενιές αντρών, µετέωρες µεταξύ των µεγάλων γεγονότων και των οικείων κακών, στην πιο κρίσιµη αναµέτρηση της ζωής τους. Μια απρόβλεπτη διαδροµή, από τα δύσκολα µετεµφυλιακά χρόνια και τη δικτατορία του ’67 ως την κοσµογονία της µεταπολίτευσης και την οικονοµική κρίση του 2010.
Πατέρες και γιοι, αγόρια που δεν ενηλικιώθηκαν, ενήλικες που δεν ωρίµασαν, αµφιταλαντευόµενοι διαρκώς µεταξύ του καλού και του κακού, του ορθού και του λάθους. Άλλοτε ασταθείς και φοβισµένοι, άλλοτε αποφασισµένοι και ριψοκίνδυνοι. Μια αντιπαράθεση γενεών αλλά και µια αντιπαράθεση µύθου και ιστορίας. Μια αναφορά, κι εκείνη αβέβαιη, σε αποχαρακτηρισµένο έγγραφο της Ασφάλειας από την περίοδο της δικτατορίας, «…στις παρακολουθήσεις φοιτητών συµµετείχε και ο Χ. Λ., έµµισθος συνεργάτης της υπηρεσίας που αποτάχθηκε λόγω οµοφυλοφιλίας…», µου κίνησε το ενδιαφέρον. Ποιος ήταν ο Χ.Λ.; Πού µεγάλωσε; Είχε οικογένεια; Ποια ήταν τα κίνητρά του; Τι απέγινε µετά την απόταξή του; Ερευνώντας σε διάφορα αρχεία δεν βρήκα και πολλά πράγµατα, έτσι θέλησα να γράψω τη ζωή του, µέσα από πρόσωπα και προσωπεία που εγώ φαντάστηκα, να συµπληρώσω τα κενά της ισχνής βιογραφίας του µε τη βοήθεια της µυθοπλασίας, να εξερευνήσω την ανθρώπινη εµπειρία πέρα από τα στερεότυπα, να δοκιµάσω και τις αντοχές των πολλαπλών αφηγήσεων µέσα σε ένα µυθοπλαστικό σύµπαν.
7. Χίλια Φεγγάρια του Sebastian Barry (Eκδόσεις Ίκαρος)
«Με λένε Γουινόνα». Έτσι αρχίζει την ιστορία της η νεαρή Ινδιάνα στα Χίλια φεγγάρια. «Παλιά μ’ έλεγαν Οτζιντζίντκα, που θα πει τριαντάφυλλο. Ο Τόμας ΜακΝάλτι έκανε μεγάλες προσπάθειες να το προφέρει αυτό το όνομα, μα δεν τα κατάφερνε, κι έτσι μου ’δωσε το όνομα της πεθαμένης ξαδέρφης μου, επειδή του ερχόταν πιο εύκολα στο στόμα. Γουινόνα θα πει πρωτότοκη. Εγώ δεν ήμουνα πρωτότοκη».
Η Γουινόνα γλιτώνει από τη σφαγή της φυλής της, και υιοθετημένη από τον Τζον Κόουλ και τον Τόμας ΜακΝάλτι μεγαλώνει στο χάος της μετεμφυλιακής Αμερικής. Το φτωχό αγρόκτημα έξω από το Πάρις του Τενεσί μοιάζει με ουτοπικό καταφύγιο σ’ έναν κόσμο που ακόμα σφαδάζει πιασμένος στις δίνες του πολέμου.
Σ’ αυτόν τον κόσμο, όπου νικητές και νικημένοι συνεχίζουν να χτυπιούνται λυσσασμένα, όπου η σκληρότητα και η δυστυχία εξακολουθούν στην πραγματικότητα να σκοτώνουν με χίλιους τρόπους και η στοιχειώδης ασφάλεια είναι άγνωστη λέξη, η νεαρή Γουινόνα αναζητά την ταυτότητά της και το δίκιο της. Γιατί η ιστορία που έχει ν’ αφηγηθεί, η ιστορία της νεαρής ζωής της, είναι η ιστορία όχι ενός αλλά πολλών εγκλημάτων. Δεν είναι μόνο τα ιδιωτικά εγκλήματα: ένας βιασμός, ένας λυσσασμένος ξυλοδαρμός, ένας φόνος. Είναι και τα δημόσια εγκλήματα: η τρομερή γενοκτονία, η συγκάλυψη της βίας, η παρανομία του νόμου.
Μια συναρπαστική, οδυνηρή ιστορία αγάπης και λύτρωσης για τη μνήμη, την ταυτότητα και την αποφασιστικότητα μιας γυναίκας να γράψει το δικό της μέλλον.
8. Εγώ έχω κι άλλα πράγματα που αγαπώ της Μυρσίνης Γκανά (Εκδόσεις Μελάνι)
«Μαθαίναμε κάποτε
πως είναι η γλώσσα
σύστημα αυθαίρετο.
Γιατί το είπαμε χέρι το χέρι,
και ποιος το αποφάσισε,
πού και πότε;
Κι έτσι μοιάζει λογικό
με άλματα παράλογα
να φτιάχνεις λεξιλόγιο προσωπικό,
αυθαίρετα να συνδέεις
λέξεις και έννοιες,
όπως ας πούμε,
κοπετός, που μέσα μου
ξορκίζει τον ορισμό του λεξικού,
θρήνος, οδυρμός, κλάμα βαθύ,
και φέρνει μονάχα στο μυαλό
βροχή πυκνή, καταρρακτώδη,
που καθαρίζει και σαρώνει.
Ή ο αειθαλής,
που δεν γράφεται
για δάση φουντωτά,
μα για το στήθος σου,
και η ελευθερία δεν είναι
λέξη υψιπετής, πολιτική,
ούτε ουσιαστικό αφηρημένο,
μονάχα το σώμα μου
μαζί με το δικό σου».
[Από την έκδοση]
Τρυφερή είναι η μνήμη που ξεφυτρώνει στα ερείπια του μυαλού. Μίσχος λεπτότατος που κινδυνεύει διαρκώς μα ξεδιπλώνει φυλλαράκια προς ένα φως που μόνο αυτή γνωρίζει και θρέφεται μυστικά κι όλο θεριεύει ώσπου καλύπτονται τα πάντα από ένα πράσινο τρεμάμενο που λάμπει και χαϊδεύει τον άνεμο κι αυτός το υμνεί με ρυθμικές αναπνοές και πότε πότε ένα τραγούδι σιγανό για δυο φωνές, πες το παράπονο ή κι εμβατήριο πένθιμο για όσα δεν έγιναν ποτέ.
Η νέα ποιητική συλλογή της Μυρσίνης Γκανά είναι ένας ύμνος στις πιο βαθιές προσωπικές σκέψεις ενός σύγχρονου, μοναχικού ανθρώπου που ακροβατεί ανάμεσα στη σιγουριά και τους φόβους του.
9. Τα χρόνια της βραδύτητας του Fernando Aramburu (Eκδόσεις Πατάκη)
Στα τέλη της δεκαετίας του ’60, ο οχτάχρονος Τσίκι πηγαίνει να ζήσει µε τους θείους του στο Σαν Σεµπαστιάν. Μέσα από τα αθώα µάτια του παρακολουθούµε πώς κυλούν οι µέρες στην οικογένεια και στη γειτονιά: Ο θείος του ο Βιθέντε, άνθρωπος αδύναµου χαρακτήρα, µοιράζει τη ζωή του ανάµεσα στο εργοστάσιο και στο µπαρ, και στην πραγµατικότητα κουµάντο στην οικογένεια κάνει η θεία του η Μαριπούι, γυναίκα µε έντονη προσωπικότητα αλλά προσκολληµένη στις κοινωνικές και θρησκευτικές συµβάσεις της εποχής· η ξαδέρφη του η Μάρι Νιέβες ζει έχοντας συνεχώς το µυαλό της στα αγόρια, ενώ ο δύστροπος και λιγοµίλητος ξάδερφός του Χουλέν, επηρεασµένος από τη συστηµατική κατήχηση του ιερέα της ενορίας, προσχωρεί στην ΕΤΑ, που διανύει τα πρώτα στάδια της ζωής της. Η µοίρα όλων αυτών των ανθρώπων –κοινή µε τόσων άλλων κοµπάρσων της Ιστορίας, στριµωγµένων ανάµεσα στην ανάγκη και στην άγνοια– θα υποστεί, χρόνια αργότερα, µια δραµατική αλλαγή.
Εναλλάσσοντας τις αναµνήσεις του πρωταγωνιστή µε τις σηµειώσεις του συγγραφέα, τα Χρόνια της βραδύτητας προσφέρουν επιπλέον µια έξοχη απεικόνιση για το πώς η ζωή διυλίζεται για να µετατραπεί σε µυθιστόρηµα, πώς η συναισθηµατική ανάµνηση µεταµορφώνεται σε συλλογική µνήµη, ενώ η διαυγής γραφή αφήνει να διαφανεί το ζοφερό υπόβαθρο ενοχής πίσω από την πρόσφατη ιστορία της Χώρας των Βάσκων.
10. Ντάνι ο πρωταθλητής του κόσμου του Roald Dahl (Εκδόσεις Ψυχογιός)
Στο κλασικό, υπέροχο βιβλίο του Roald Dahl o Ντάνι θαυμάζει πολύ τον πατέρα του. Ήταν μόλις τεσσάρων μηνών όταν πέθανε η μαμά του, κι ο πατέρας του τον είχε μεγαλώσει μόνος του. Αγαπούσαν πολύ ο ένας τον άλλον. Μα άξαφνα ο Ντάνι ανακάλυψε πως ο πατέρας του έκρυβε ένα μεγάλο και φοβερό μυστικό, που θα τους οδηγούσε σε μια τρελή περιπέτεια και θα τους έβαζε σε μεγάλους μπελάδες.
