Στην αρχή κι εγώ αντιδρούσα στην ιδέα να πάω να δω μια ταινία για τη Barbie, όταν μάλιστα έχουμε δει τόσες βαμμένες στο ροζ φωτογραφίες από τις πρεμιέρες της ταινίας ανά τον κόσμο, με τη Μαργκότ Ρόμπι να φοράει live κάθε σχεδόν outfit της κούκλας. Κι όμως, τα σχόλια που κυκλοφορούν από στόμα σε στόμα κάνουν λόγο για μια ανατρεπτική ταινία σατιρίζει εύστοχα την πατριαρχία και σίγουρα περιέχει έναν μονόλογο με τον οποίο μπορούμε να ταυτιστούμε όλες οι γυναίκες.
Πήγα λοιπόν και μάλιστα στο υπέροχο θερινό σινεμά του Ναυπλίου. Η ταινία ανοίγει με μια παρέα κοριτσιών που παίζει με κούκλες- μωρά, καθώς αρχικά οι κούκλες για τα παιδιά είχαν μόνο τη μορφή μωρών και όχι καλλίγραμμων ενήλικων γυναικών, όπως είναι η Barbie. Μέχρι τη στιγμή που εμφανίζεται η Μαργκότ Ρόμπι ως Barbie φορώντας το iconic ολόσωμο μαγιό (που φορούσε το πρώτο μοντέλο της Barbie) και τα κορίτσια αρχίζουν να σπάνε τις κούκλες τους.
H ουτοπία της Barbieland
Στο πρώτο μέρος της ταινίας παρακολουθούμε την ειδυλλιακή ζωή των Barbie στη Barbieland. Γιατί στην πολιτεία των Barbie είναι εκείνες που κρατούν τα ηνία. Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι γυναίκα, πολιτικοί είναι μόνο γυναίκες, το Νόμπελ Λογοτεχνίας πάει σε Barbie (όχι όμως το Νόμπελ Φυσικής), οι Barbie είναι ωστόσο επιστήμονες, ταξιδεύουν στο διάστημα, είναι γιατροί και δικηγόροι, όταν οι Ken απλώς αράζουν στην παραλία και παραβγαίνουν στο σερφ.
Μέσα από ένα έξυπνο σενάριο βλέπουμε λοιπόν μια πλήρη αντιστροφή των ρόλων (όχι ότι οι γυναίκες άραξαν ποτέ στην παραλία- εκτός από τις trophy wives ενδεχομένως), κι αυτό έχει μεγάλο ενδιαφέρον και για εμάς τις γυναίκες, αλλά φαντάζομαι και για τους άντρες, πώς θα ήταν άραγε... αλλιώς.
Όμως, τα πράγματα αρχίζουν να παίρνουν περίεργη τροπή, όταν σε ένα πάρτι η πρωταγωνίστρια Barbie (που δεν επαγγέλλεται κάτι, είναι απλώς όμορφη, είναι η "στερεοτυπική" όπως αναφέρει και η ίδια) ξαφνικά αναφέρει τον θάνατο. Μπορεί μια Barbie να κάνει σκέψεις θανάτου; Έπειτα το πόδια της πατάνε ξαφνικά στη γη, όταν πάντα τα πέλματα της βρίσκονται υπό κλίση από τα τακούνια! Και το τελειωτικό χτύπημα; Αποκτά κυτταρίτιδα!
Η στερεοτυπική όμως Barbie το μόνο που θέλει είναι να γίνουν όλα όπως πριν. Έτσι, η μόνη λύση είναι να πάει στον πραγματικό κόσμο και να βρει το κοριτσάκι που παίζει μαζί της και που της μεταδίδει αυτά τα αρνητικά vibes. Μόνο που φτάνοντας στην Καλιφόρνια, τόσο εκείνη όσο και ο Κεν, θα διαπιστώσουν πως κουμάντο κάνουν οι άντρες. Ακόμα και στη Mattel που έχει εφεύρει τη Barbie, το απόλυτο παιχνίδι των κοριτσιών, τα μέλη του ΔΣ είναι μόνο… άντρες στην ταινία (κάτι που δεν απέχει πάρα πολύ από την πραγματικότητα).
Όσο λοιπόν εκείνοι ψάχνουν την Barbie για να την ξανακλείσουν στο κουτί της και να τη στείλουν πίσω, ο Κεν γυρνάει μεταφέροντας την είδηση της πατριαρχίας που φέρνει τα πάνω κάτω στο Barbieland. Στο μεταξύ η Barbie βρίσκει όμως τη γυναίκα που παίζει με το μυαλό, το σώμα και την ψυχή της και έτσι ένας νέος κόσμος ανοίγεται μπροστά της (δεν λέμε περισσότερα για να μην κάνουμε spoil). H Barbie θα επιστρέψει μαζί με τις ανθρώπινες φίλες της – μια μητέρα και μια κόρη για να διαπιστώσουν πως η Barbieland έχει διαβρωθεί και οι Barbie ζουν τώρα για να υπηρετούν, να εξυμνούν και να φροντίζουν τους Κεν (σας θυμίζει κάτι;). Μια λέξη μπορεί να σώσει την κατάσταση: επανάσταση.
Το σχέδιο που καταστρώνουν για να ανατρέψουν τους Κεν, αποτελεί μια ευφυή σάτιρα για τα δύο φύλα και τις σχέσεις. Για το πώς πρέπει να το παίζει μια γυναίκα αδύναμη και χαζή για να κάνει έναν άντρα να νιώσει δυνατός και άξιος, πώς πρέπει να ακούει προσηλωμένη και με θαυμασμό ό,τι πει εκείνος, μα ό,τι πει εκείνος (όπως να τον ακούει να παίζει στην κιθάρα το νέο του τραγούδι για…. 4 ώρες) ή να τον βάλει να της εξηγήσει την ταινία ο Νονός… Witty και quirky που θα έγραφαν και τα tags του το Netflix.
Πρέπει να είμαστε όμως σε εγρήγορση για να προλάβουμε όλες τις απολαυστικές λεπτομέρειες της σάτιρας, καθώς η σκηνοθεσία είναι σε κάποιες σεκάνς πολύ γρήγορη, σχεδόν βιντεοκλιπίστικη (προσωπικά μου άρεσε πολύ), αλλά δεν ακολουθεί την κλασική αφηγηματική οδό, επιλογή που ίσως δυσαρεστήσει κάποιους θεατές. Ας μην ξεχνάμε πως πλέον αναλαμβάνουν τα ηνία νεότεροι σκηνοθέτες και δημιουργοί, όπως εν προκειμένω η Γκρέτα Γκέργουιγκ, που έχουν να προτείνουν νέα πράγματα στον κινηματογράφο.
Μια φεμινιστική ταινία γροθιά στο κατεστημένο;
Είναι η Barbie μια φεμινιστική ταινία; Και ναι και όχι θα πούμε. Ναι, γιατί το σενάριο είναι θαρραλέο και διακωμωδεί την πατριαρχία, την ίδια στιγμή που δίνει όμως την ευκαιρία να δούμε και εμείς τα κακώς κείμενα του δικού μας εαυτού. Για παράδειγμα όταν νιώθουμε ότι ζούμε και υπάρχουμε μόνο όταν μας κοιτάζουν οι άντρες ή όταν διαλυόμαστε όταν ο καλός μας προτιμά μια βραδιά με τους φίλους του αντί για ένα date με εμάς.
Ωστόσο, η Barbie παραμένει η Barbie- αυτή η αδιανόητα όμορφη γυναίκα που θέτει άφταστα πρότυπα ομορφιάς για τα κορίτσια, όπως τα ενσαρκώνει τώρα η Μαργκότ Ρόμπι (δεν είναι μια κανονική γυναίκα η πρωταγωνίστρια).
Έπειτα η ταινία έρχεται να προσφέρει ένα γιγαντιαίο δώρο πίσω στην πατριαρχία και τον καπιταλισμό: η ταινία απέφερε 1 δις δολάρια μέσα στις 3 πρώτες εβδομάδες της προβολής της στη Mattel και τη Warner Bros. Η μεν Mattel έχει -στην πραγματικότητα αυτό- ασφαλώς άνδρα CEO .
Παράλληλα, ο έτερος παραγωγός της ταινίας, η Warner Bros έχει άντρα ως Πρόεδρο και CEO, ενώ η συντριπιτική πλειοψηφία των Προέδρων των επιμέρους τμημάτων είναι ασφαλώς άντρες. Η Warner ως ισχυρό στούντιο είναι μέρος του συστήματος του Χόλιγουντ που εξακολουθεί να μη δημιουργεί ενδιαφέροντες ρόλους για τις γυναίκες, οι οποίες σπάνια είναι οι κεντρικές πρωταγωνίστριες στις ταινίες και τηλεοπτικές σειρές, ενώ δεν προσφέρει ίσες ευκαιρίες σε γυναίκες πίσω από τις κάμερες, σε δυναμικούς ρόλους, όπως είναι η σκηνοθεσία και η παραγωγή. Οι εισπράξεις λοιπόν της ταινίας Barbie επιστρέφουν σ' εκείνους, στην πατριαρχία δηλαδή. Σωστά;
Τέλος, στην ταινία παρουσιάζεται ως σύμμαχος της Barbie η δημιουργός της, Ρουθ Χάντλερ, που μαζί με τον σύζυγό της είχαν ιδρύσει τη Mattel. Στην ταινία παρουσιάζεται ως μια γλυκιά ηλικιωμένη κυρία που χαίρεται να βλέπει τη Babrie να ανεξαρτοποιείται και να ωριμάζει σαν να ήταν αληθινή της κόρη. Μόνο που στην ταινία ξέχασαν να αναφέρουν πως η Ρουθ Χάντλερ εμπνεύστηκε τη Barbie κατά τη διάρκεια ενός οικογενειακού ταξιδιού στην Ελβετία, όταν είδε την κούκλα Lilli. H Lilli είχε βασιστεί πάνω σε ένα κόμικ που την εποχή εκείνη δημοσιευόταν στη λαϊκή εφημερίδα Bild. Η Lilli της Bild ήταν μία ελεύθερη κοπέλα, με εξωπραγματικό κορμί και υπερβολικές καμπύλες, μια γυναίκα έτοιμη για όλα. Ένα sex symbol της εποχής. Ήταν τέτοια η επιτυχία του κόμικ ώστε η Lilli έγινε και κούκλα, η οποία δεν απευθυνόταν βέβαια σε παιδιά. Πουλιόταν σαν συλλεκτικό είδος στα μαγαζιά που πουλούσαν καπνό και απευθυνόταν σε άνδρες.
Η Ρουθ διέβλεψε μια μεγάλη ευκαιρία. Μάλιστα, η Mattel αγόρασε τα δικαιώματα της Lilly πριν η η Χάντλερ φύγει από την Ιαπωνία για να βρει παραγωγούς για τη Barbie που έμελλε να γνωρίσει τεράστια επιτυχία σε όλο τον πλανήτη, αλλά και να βασανίσει τα κορίτσια τόσων γενιών, που όσο κι αν έβλεπαν και βλέπουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη, δεν θα αντικρίσουν ποτέ το κάλλος και τις αναλογίες της αγαπημένης τους κούκλας, αλλά θα μπορούν πάντα να αγοράζουν προϊόντα προσπαθώντας να το φτάσουν.
Ακολουθήστε το Womantoc στο Instagram
