Ο Μένης (Αριστομένης) Κουμανταρέας γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα το 1931. Το 1948 έζησε για έξι μήνες κοντά στο θείο του στο Λονδίνο, όπου και ήρθε σε επαφή με την εκεί πολιτιστική κίνηση. Τον επόμενο χρόνο, δηλαδή το 1949, αποφοίτησε από το Πρότυπο Λύκειο Αθηνών Κάρολος Μπερζάν και φοίτησε κατά καιρούς στη Νομική και Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, χωρίς να ολοκληρώσει τις σπουδές του.
Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στο ναυτικό και εργάστηκε κατά καιρούς (σχεδόν είκοσι χρόνια) σε ναυτιλιακές και ασφαλιστικές εταιρείες.
Το 1961 ξεκίνησε να συνεργάζεται με το περιοδικό Ταχυδρόμος και την επόμενη χρονιά εκδόθηκε το πρώτο του βιβλίο, η συλλογή διηγημάτων «Τα μηχανάκια».
Η δίκη για το Αρμένισμα
Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας οδηγήθηκε τέσσερις φορές σε δίκη για το διήγημα του «Το Αρμένισμα». Η συλλογή του είχε λάβει το 1967 το Β' κρατικό βραβείο διηγήματος. Τα επίμαχα διηγήματα που προκάλεσαν την αυτεπάγγελτη δίωξη του εισαγγελέα ήταν τα Μέρα του 1638 και Οι γάμοι του Σπόρου και της Ποππαίας. Κρίθηκαν ως άσεμνα διότι περιείχαν σκηνές σε οίκο ανοχής, άντρες ντυμένους γυναίκες και αθυρόστομες εκφράσεις. Το Πλημμελειοδικείο Αθηνών του επέβαλε τέσσερις μήνες φυλακή με τριετή αναστολή για παράβαση του νόμου περί ασέμνων δημοσιευμάτων και άσκησε έφεση.
Μάρτυρες κατηγορίας ήταν οι Παν.Νέζης συνταξιούχος εκπαιδευτικός, ο Πανεπιστημιακός Κωνσταντίνος Μερεντίτης, ο συνταξιούχος δημοδιδάσκαλος Αναστάσιος Αντωνόπουλος και ο Αντώνιος Κουερίνης αστυνομικός. Υπερασπιστές του ήταν οι Κωνσταντίνος Τσάτσος, Αλέξης Μινωτής, Δημήτρης Μυράτ, Κωστής Μπαστιάς,Αιμίλιος Χουρμούζιος, Βάσος Βαρίκας Συνήγορος υπεράσπισής του ήταν ο πανεπιστημιακός Γεώργιος Κουμάντος. Το 1972 σπούδασε με υποτροφία στο Βερολίνο για έξι μήνες.
Μετά την δικτατορία
Από το 1982 ζούσε αποκλειστικά από τη συγγραφική του δραστηριότητα. Το 1987 το μυθιστόρημα του «Η φανέλα με το εννιά» μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Παντελή Βούλγαρη. Κείμενά του δημοσιεύτηκαν σε πολλά λογοτεχνικά περιοδικά, όπως τα Εκλογή, Ηριδανός, Επιθεώρηση Τέχνης, Οδός Πανός, Η λέξη και άλλα.
Έργα του μεταφράστηκαν σε δεκατρείς γλώσσες: αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ισπανικά, πορτογαλικά, αλβανικά, ολλανδικά, τούρκικα, ρώσικα, εσθονικά, εβραϊκά και λετονικά.
Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και της Κρατικής Ορχήστρας Ελληνικής Μουσικής του Σταύρου Ξαρχάκου.
Το 2012 υπήρξε ένας από τους 32 ανθρώπους της τέχνης και του πνεύματος που συνυπέγραψαν το κείμενο «Τολμήστε», ένα δείγμα γραφής μερικών διανοούμενων της χώρας που υποστήριζε την αποδοχή του ελληνικού μνημονίου.
Ο θάνατός του
Tο βράδυ της 5ης Δεκεμβρίου 2014, βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του στην Κυψέλη «με εμφανείς μώλωπες στο λαιμό και το πρόσωπο». Η κηδεία του τελέστηκε την Τρίτη 9 Δεκεμβρίου 2014 στο Α΄ Κοιμητήριο Αθηνών.
Στις 7 Ιανουαρίου 2015, ανακοινώθηκε από την Ελληνική Αστυνομία η εξιχνίαση της υπόθεσης δολοφονίας, με τη σύλληψη 26χρονου άνδρα και τη δημοσιοποίηση στοιχείων δεύτερου ατόμου, το οποίο θεωρείται συνεργός. Όπως προκύπτει από την ανακοίνωση της Αστυνομίας κίνητρο των δραστών, τους οποίους γνώριζε ο συγγραφέας, ήταν η ληστεία.
Μετά τη δημοσιοποίηση των στοιχείων του, ο συνεργός του δράστη παρουσιάστηκε αυτοβούλως στον εισαγγελέα και συνελήφθη. Τον Ιούλιο του 2015 το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Αθηνών επέβαλε σε αμφότερους τους κατηγορούμενους πρωτοδίκως την ποινή της ισόβιας κάθειρξης για την ανθρωποκτονία εκ προθέσεως συν τέσσερα έτη για την απόπειρα ληστείας.
Ένοχοι κρίθηκαν από το Δευτεροβάθμιο Κακουργιοδικείο οι δύο κατηγορούμενοι για τη δολοφονία του συγγραφέα Μένη Κουμανταρέα μέσα στο σπίτι του, στην Κυψέλη, στις 5 Δεκεμβρίου του 2014.
Τον Μάρτιο του 2021 το Μικτό Ορκωτό Εφετείο έκρινε ενόχους, όπως και πρωτόδικα, τους δύο δράστες της δολοφονίας, 31 και 33 ετών, για τα αδικήματα της ανθρωποκτονίας από πρόθεση και από κοινού, καθώς επίσης και της απόπειρας ληστείας από κοινού.
Το δικαστήριο, ομόφωνα, απέρριψε αιτήματα και ισχυρισμούς των κατηγορουμένων περί μεταβολής της κατηγορίας, ενώ εκκρεμεί η απόφασή του επί των αιτημάτων αναγνώρισης των ελαφρυντικών του πρότερου σύννομου βίου, της καλής συμπεριφοράς μετά την πράξη και της ειλικρινούς μεταμέλειας που υπέβαλαν, κατά περίπτωση, οι συνήγοροι των κατηγορουμένων. Η εισαγγελέας ζήτησε από το δικαστήριο να απορρίψει όλα τα ελαφρυντικά. Μετά την απόφαση του δικαστηρίου για τα ελαφρυντικά θα ανακοινωθεί η ετυμηγορία των δικαστών επί των ποινών.
Σε πρώτο βαθμό οι δύο -ρουμανικής καταγωγής- κατηγορούμενοι έχουν καταδικαστεί σε ισόβια κάθειρξη, καθώς και ποινή φυλάκισης τεσσάρων ετών ο καθένας για το αδίκημα της απόπειρας ληστείας.
Σύμφωνα με τη δικογραφία, οι κατηγορούμενοι, εκ των οποίων ο ένας σχετιζόταν από δεκαετίας με το θύμα, σκότωσαν τον συγγραφέα όταν εκείνος αρνήθηκε να τους δώσει χρήματα που του ζήτησαν.
Δείτε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις του
Φωτό: ΑΠΕ-ΜΠΕ
*με στοιχεία από ΑΠΕ-ΜΠΕ και el.wikipedia.org
Ακολουθήστε το WomanToc στο Instagram