«Κοίτα, ένας άντρας που πλέκει». Στη θέα αυτής της εικόνας, οι αντιδράσεις ποικίλλουν: από γυναικεία κυρίως «μπράβο» ή αμήχανα γελάκια μέχρι απαξιωτικά σχόλια που αμφισβητούν ευθέως την αντρική υπόσταση εκείνου που τόλμησε να παραβιάσει ένα αυστηρά γυναικείο άδυτο. Κι όμως, μια ματιά στην ιστορία του πλεκτού είναι αρκετή για να ακυρώσει αυτό το στερεότυπο μια για πάντα.
Σύμφωνα λοιπόν με τη Wikipedia, το πλέξιμο αρχικά ήταν ανδρικό επάγγελμα ενώ «η πρώτη συντεχνία εμπορίου πλεκτών ξεκίνησε από το Παρίσι το 1527». Επίσης, στο βιβλίο της Κατερίνας Σχινά Καλή και Ανάποδη. Ο Πολιτισμός του Πλεκτού (εκδ. Κίχλη), διαβάζουμε: «Η ιστορία επιβεβαιώνει πανηγυρικά την ανδρική καταγωγή της πλεκτικής τέχνης. Μεσανατολική μάλλον επινόηση, διαδόθηκε στις ακτές της Μεσογείου και εισήχθη στην Ευρώπη από Άραβες εμπόρους. Στο Μεσαίωνα έπλεκαν μόνο οι άντρες ενώ οι γυναίκες ασχολούνταν με την υφαντική. Ίδρυαν μάλιστα και συντεχνίες». Στο ίδιο βιβλίο αναφέρεται μια σειρά από άντρες που έγραψαν ιστορία με τις βελόνες τους, από τον πρίγκιπα Αλεξέι Ρομανώφ μέχρι τα αγόρια που συμμετείχαν στην εκστρατεία «Knitting for Britain» στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Κωνσταντίνος Χατζόπουλος είναι ο πρώτος άντρας στην Ελλάδα που όχι μόνο έπιασε τις βελόνες δημόσια, αλλά εγκατέλειψε την καριέρα του για χάρη τους. Αφού σπούδασε Φιλοσοφία στην Ιταλία, τα τελευταία 20 χρόνια ασχολήθηκε με τη διδασκαλία της ιταλικής γλώσσας περνώντας από διάφορες θέσεις (από καθηγητής και εκπαιδευτικός σύμβουλος μέχρι ιδιοκτήτης φροντιστηρίου ξένων γλωσσών.
Μέχρι που το 2013 έκανε τη μεγάλη στροφή και αποφάσισε να ασχοληθεί επαγγελματικά με το πλέξιμο, στεγάζοντας τις χειροποίητες δημιουργίες του κάτω από το μότο «Think Different yarn options».
«Αισθάνθηκα ό,τι ήταν να δώσω στο χώρο της εκπαίδευσης το είχα δώσει, ότι δεν μπορούσα να προσφέρω κάτι άλλο πια. Δεν ήθελα πλέον να είμαι ένας από εκείνους τους καθηγητές που δεν βρίσκουν πρόκληση στη δουλειά τους και απλώς βρίσκονται μέσα στην τάξη μηχανικά». Η πρώτη του επαφή έγινε μέσω των Velonistas, των ακτιβιστών της βελόνας (όχι μόνο του πλεξίματος), που μέσα από συναντήσεις, δραστηριότητες και εθελοντικές δράσεις, βγάζουν τις παραδοσιακές τέχνες από τη ναφθαλίνη.
«Οι Velonistas είμαστε μια ομάδα από ανθρώπους που αγαπάμε την χειροτεχνία. Πλέξιμο , κέντημα, patchwork κ.λπ. Κατασκευάζουμε ό,τι μας ζητάνε κάθε φορά. Πλέκουμε για μια ομάδα εθελοντών (“Τα Χαμόγελα, τα Χρώματα και το Ουράνιο Τόξο”), που απασχολεί δημιουργικά τα παιδιά που νοσηλεύονται στο Ίδρυμα “Ελπίδα”. Τα παιδιά χρησιμοποιούν τα έργα μας στις ώρες δημιουργικής τους απασχόλησης. Επίσης, φτιάχνουμε στολίδια τα Χριστούγεννα, καλάθια το Πάσχα, πεταλούδες, λουλούδια, λαγουδάκια, καπάκια για μαρμελάδες και ό,τι άλλο μπορεί να ζητηθεί. Επίσης πλέκουμε για το “Ηλιτόμηνον”. Είναι μια ομάδα εθελοντών που ασχολούνται με τα πρόωρα βρέφη. Είναι αδύνατον οι γονείς να βρουν στο εμπόριο σκουφάκια, καλτσάκια και κουβερτάκια για τόσο μικροσκοπικά πλάσματα. Σύντομα θα επεκταθούμε και σε άλλες δραστηριότητες».
Και αν αναρωτιέστε τι ευχαρίστηση μπορεί να βρίσκει ένας άντρας στις βελόνες, η απάντηση είναι ό,τι ευχαρίστηση βρίσκει και μια γυναίκα. Διεθνώς εξάλλου το πλέξιμο θεωρείται η νέα yoga, καθώς έχει αγχολυτικές ιδιότητες, βοηθάει στην πνευματική συγκέντρωση κι ακόμη ενδυναμώνει τους μυς (έστω μόνο των χεριών). Όπως μου λέει ο Κωνσταντίνος, «με το πλέξιμο, ηρεμώ, δημιουργώ, καπνίζω πολύ λιγότερο και χαίρομαι που τα δώρα μου είναι handmade, ανάλογα με τις ανάγκες του εκάστοτε φίλου. Είναι δραστηριότητα αγχολυτική, με εξαιρετικά δημιουργικά αποτελέσματα. Η μέγιστη ευχαρίστηση είναι όταν ένα κουβάρι νήμα μετατρέπεται σε ένα χρηστικό ή διακοσμητικό αντικείμενο, και όταν ο τελικός αποδέκτης (φίλος ή αγοραστής) χαίρεται το αποτέλεσμα».
Τα χειροποίητα πλεκτά Think Different yarn options είναι κυρίως τσάντες καθημερινής χρήσης, όπως grocery bags για τα ψώνια («δεν μου αρέσει το πλαστικό»), ριχτάρια και μικρά χαλιά. Ο Κωνσταντίνος πλέκει κυρίως με βελονάκι και τυνησιακή βελόνα, σπανιότερα με κλασικές βελόνες. Τον ρωτάω αν είναι ικανοποιημένος από τις οικονομικές απολαβές του νέου του επαγγέλματος και μου απαντά πως «το χειροποίητο δεν πουλιέται στην πραγματική του αξία στις μέρες μας. Είναι μια δραστηριότητα χρονοβόρα και φυσικά εγώ δεν κάνω μαζική παραγωγή. Δουλεύω κατά βάση με παραγγελίες, αλλά σε κάθε περίπτωση το ελεύθερο επάγγελμα θέλει τρέξιμο και θυσίες. Ωστόσο, δεν έχω παράπονο, τουλάχιστον κάνω αυτό που αγαπώ». Κάνει αυτό που αγαπά και αδιαφορεί για τις αντιδράσεις του κόσμου.
«Δεν θα έλεγα ότι υπάρχει αποδοκιμασία, αλλά μάλλον αμηχανία. Κλεφτές ματιές, ψιθύρισμα στο αυτί του διπλανού τους «να κοίτα, αυτός πλέκει». Το βίωσα στην “Χειροτέχνικα”, όπου συμμετείχα ως νέος δημιουργός. Από την άλλη υπάρχουν οι πιο τολμηροί, που πλησιάζουν, ρωτάνε, επικροτούν, θέλουν να μάθουν. Σαφώς υπάρχει και η αντίδραση «Τι; Άντρας που πλέκει;». Σε ελεύθερη χώρα με ελευθερία λόγου ζούμε. Δεν μπορούν όλοι να επικροτούν τις επιλογές μας. Τουλάχιστον όμως, στους οικείους μου αρέσει αυτή μου η δραστηριότητα και βρίσκονται στο πλευρό μου».
Εκτός από το οικείο του περιβάλλον, πολλοί είναι εκείνοι που χειροκροτούν το εγχείρημά του, ενώ και άλλοι άντρες αρχίζουν δειλά δειλά να μυούνται στα μυστικά του πλεξίματος. «Υπάρχουν πολλοί άντρες που πλέκουν τελικά. Άλλοι δημόσια, άλλοι κρυφά και κάποιοι μάλιστα και επαγγελματικά με δικά τους e-shops. Είχα την ευκαιρία να γνωρίσω κάποιους και χαίρομαι ιδιαίτερα που ξεπερνιέται σιγά σιγά το κατεστημένο».
Info
Τα χρηστικά και διακοσμητικά αντικείμενα Think Different του Κωνσταντίνου Χατζόπουλου μπορείτε να τα βρείτε στο Facebook:
- Στη σελίδα Think Different yarn options
- Στη σελίδα By Eleni Limniou
