Από τη Χρίσλα Γεωργακοπούλου
«Βρίσκεσαι μέσα στη Cuenca Ecuador, τη γεμάτη υγρασία ζούγκλα. Βουβή. Ακούς μόνο πουλιά και μαχαίρια που κόβουν φύλλα από φοίνικες.
Τα επιλέγουν προσεκτικά, τα κάνουν αρμαθιές και τα φορτώνουν στα γαϊδούρια. Οι φορτωμένες άμαξες κυλούν προς το "εργοστάσιο".
Τις ακολουθώ. Μόλις φτάσεις εκεί το πρώτο που βλέπεις είναι τα αραδιασμένα φοινικόφυλλα μπροστά του. Όσο πιάνει το μάτι σου παντού υπάρχουν φοινικόφυλλα. Όχι ενός οποιουδήποτε φοίνικα που μπορεί να δούμε στις ευρωπαίκές εκτάσεις και τους κήπους. Φύλλα του φοίνικα Carludovica palmata, όπως μου λένε αργότερα. Όλα εκεί, σαν να μην θέλει να αποχωριστεί το ένα το άλλο, πάνω σε αυτοσχέδιες ξύλινες κατασκευές. Από τη μια γυναίκες και άντρες βράζουν σε μεγάλα βαρέλια τα φύλλα, από την άλλη νέοι και γέροι πλέκουν στο χέρι τα φοινικόφυλλα και σιγά σιγά τους δίνουν μορφή, γίνονταν καπέλα. Μέσα στο εργοστάσιο ένα και μοναδικό "μηχάνημα" κι ένας γέροντας να καλουπώνει τα καπέλα. Να τους δίνει σχήμα και το γείσο τους».
Τη λένε Άσπα Ξυδάκη και είναι μία γυναίκα που λατρεύει τα ταξίδια, ακούει τους ήχους της φύσης, εκτιμάει όσα δίνει η γη απλόχερα στον άνθρωπο. Έχει μία ιδιαίτερη σχέση με τη μόδα και το στιλ και είναι οπαδός της προσωπικής πινελιάς. Η Άσπα, εκείνη τη στιγμή στη ζούγκλα του Εκουαδόρ ένιωσε ότι αυτό που έζησε έπρεπε να το ταξιδέψει στην Ελλάδα.
«Αυτές οι εικόνες κέρδισαν την καρδιά μου και με ρίσκο αποφάσισα να ξεκινήσω τη διαδικασία αγοράς φύλλων, της συνεργασίας με τη φάμπρικα, με ένα μόνο σκοπό, να έρθουν στην Ελλάδα τα αυθεντικά καπέλα Παναμά. Τα αυθεντικά PajaToquilla», λέει χαμογελώντας, γιατί έπρεπε να αποφασίσει να επενδύσει σε μία δύσκολη στιγμή της χώρας.
Κι επειδή η δημιουργία δεν έχει σύνορα, κι εκείνη είναι κυνηγός του μοναδικού, έκλεισε τη συμφωνία και γύρισε στην Ελλάδα. Αρκετό καιρό οι φίλοι της άκουγαν τις παθιασμένες διηγήσεις της για τους ανθρώπους του Εκουαδόρ που μεγαλουργούν με φύλλα φοίνικα και με εργαλεία τη βαθιά γνώση, το σεβασμό στη φύση και ένα καλούπι περασμένων δεκαετιών ισάξιο με χίλιες μηχανές παραγωγής συλλογών pret-a-porter.
Και εγένετο το PajaToquilla by Aspa.
«Στην Ελλάδα σχεδιάζω τα σχέδια και τις φόρμες των Panama καπέλων και τα στέλνω με χαρά μικρού παιδιού χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, στο Εκουαδόρ. Εκεί γίνεται η κατασκευή τους. Αποφάσισα ότι πρέπει να κλείνει το κάθε καπέλο την ψυχή της καταγωγής του. Εκεί υπάρχει η τεχνογνωσία των αυθεντικών Πάναμα που περνάει από γενιά σε γενιά, εκεί υπάρχει το φυτό από το οποίο παρασκευάζονται, η τοκίγια».
Τo Panama hat δεν είναι απλά μία μόδα, είναι κάτι θρυλικό. Το κλασικό Fedora, το Μοnte Carlo, τo «Κόλπος του Παναμά» (που προτιμάται από τους παίκτες γκολφ), το Μοntecristi και τόσα άλλα. Μόνο που η Άσπα Ξυδάκη (είπαμε ότι δεν είναι ήσυχη και θέλει προσωπικότητα σε όλα), δεν ηρέμησε. Βρήκε τον ζωγράφο Βασίλη Μιχόπουλο και έδωσαν τα χέρια πάνω από τα πρώτα καπέλα που πήρε. Του εξήγησε ότι δεν θέλει κανένα να είναι ίδιο με το άλλο. Του μιλούσε για ώρες για μία συλλογή boho, ζωγραφισμένη στο χέρι, με αρχικά του ιδιοκτήτη του πάνω, με λέξεις, με σύμβολα, με ανεμελιά και χρώμα. Ήθελε καπέλα Πάναμα που δεν θα στοιβάζονται σε ράφια αλλά θα ζουν τη ζωή όποιου τα φοράει.
Τα κατάφερε και αυτή τη φορά. Η boho συλλογή γυρίζει τα πέλαγα, τις εξοχές, σκαρφαλώνει βουνά, μπαίνει σε ψάθινες τσάντες, ζει νύχτες και μέρες ελληνικές, δεν φοβάται τον ήλιο και κρύβει κάτω από το γείσο της ματιές γυναικείες και αντρικές.
«Κάθε καπέλο θέλω να έχει τα καλύτερα υλικά και να φτιάχνεται με απόλυτες παραδοσιακές συνθήκες παραγωγής. Ήταν πάντα αυτό που ήθελα, να μπορώ να κρατάω στα χέρια μου κάτι απολύτως χειροποίητο, μοναδικό, κομμάτι τέχνης, γι’ αυτό και πρέπει να φροντίζεται με προσοχή. Η φάμπρικα του Εκουαδόρ έχει βραβείο από την UNESCO. Είναι κατασκευασμένα 100% από το φυτό τοκίγια και δεν περιέχουν χαρτί ή άλλη συνθετική ίνα. Φυσικά, υπάρχουν και φτηνές απομιμήσεις του αυθεντικού "Παναμά", οι οποίες παράγονται μαζικά. Ωστόσο, πολλά από αυτά τα καπέλα σπάνε, ενώ άλλα δεν "αναπνέουν". Αντίθετα, το αυθεντικό καπέλο paja toquilla είναι ελαφρύ, ευάερο και αθάνατο. Το κάθε καπέλο πλέκεται με το χέρι και έτσι εξασφαλίζεται η μοναδικότητά του».
Και δεν σταμάτησε εκεί...
Μόλις κυκλοφόρησε μια σειρά καπέλων PajaToquilla by Aspa σε συνεργασία με τον Ελληνα σχεδιαστή κοσμημάτων Περικλή Κονδυλάτο, με κρύσταλλα και κεντημένα στο χέρι πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα αυτό που σε όλο τον κόσμο λένε «προσιτή πολυτέλεια».
Τα PajaToquilla by Aspa ήδη φιλοξενούνται σε γκαλερί και καταστήματα που την εκφράζουν, που έχουν τη φιλοσοφία της εκτίμησης σε κάθε τι μοναδικό και αυθεντικό. Το Bespoke στην Αθήνα, αλλά και αρκετά μαγαζιά στη Μύκονο και την Ιταλία έχουν σε περίοπτες θέσεις τα καπέλα της.
Γιατί τα ονόμασε Paja Toquilla
«Όταν οι Ισπανοί κατακτητές έφτασαν εκεί που σήμερα βρίσκονται οι επαρχίες Γκουάγιας και Μαναμπί, στην παράκτια περιοχή του Εκουαδόρ, παρατήρησαν Ινδιάνους ιθαγενείς να χρησιμοποιούν καπέλα από άχυρο (στα ισπανικά "πάχα"), που σκέπαζαν τα αυτιά και το λαιμό τους. Αυτά τα καπέλα έμοιαζαν με τα Τόκας, τα καλύμματα κεφαλής που χρησιμοποιούσαν οι μοναχές ή οι χήρες στην Ευρώπη. Έτσι τα ονόμασαν Τοκίγια. Με έμπνευση από το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένα τα ονόμασα Paja Toquilla (Πάχα Τοκίγια)».
Πού μπορείτε να δείτε και να βρείτε όλη τη συλλογή των Paja Toquilla / Made in Ecuador 100% toquilla και να επικοινωνήστε με την Άσπα Ξυδάκη:
Info: pajatoquillahats@gmail.com & a.xidaki@gmail.com
Instagram: paja_toquilla
Instagram: Aspa G Xidakis
