Σε μια κατάμεστη αίθουσα από εικαστικούς καλλιτέχνες, επιμελητές, γκαλερίστες, κι επισκέπτες της 23ης Art Athina που αγνόησαν τη ζέστη και βρέθηκαν στην αίθουσα προβολών της foire, έγινε την Πέμπτη 21 Ιουνίου το εναρκτήριο της talk της διοργάνωσης powered by TheTOC με θέμα: «Πως προωθείται η Τέχνη στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία». Μια κουβέντα δυναμική με έντονες παρεμβάσεις από το κοινό που «έβγαλε» ειδήσεις από τη διευθύντρια του Annex M – Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αννα Καφέτση (σε μια από τις σπάνιες δημόσιες εμφανίσεις της), τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, Νίκο Διαμαντή, τη διευθύντρια της Biennale Θεσσαλονίκης, Συραγώ Τσιάρα και τον υποδιευθυντή του Ωδείου Αθηνών, Φίλιππο Τσαλαχούρη.
΄Ελλη Στάη:«Η Τέχνη πρέπει να αιφνιδιάζει την πραγματικότητα»
Την εκδήλωση άνοιξε με χαιρετισμό της η Πρόεδρος του TheTOC, ΄Ελλη Στάη θυμίζοντας τα λόγια της Φρανσουά Σαγκάν: «Η Τέχνη πρέπει να αιφνιδιάζει την πραγματικότητα». Η ΄Ελλη Στάη επεσήμανε ότι η επιλογή των σπουδαίων ομιλητών έγινε καλύπτοντας το γεωγραφικό τρίγωνο Αθήνα – Πειραιά – Θεσσαλονίκη αλλά και διαφορετικές μορφές τέχνης: Εικαστικά, Θέατρο, Μουσική. Η ίδια ευχαρίστησε την οικοδέσποινα της Art Athina, Γιάννα Γραμματοπούλου, αλλά κι έναν – έναν τους ομιλητές για τη συμμετοχή τους (στάθηκε και στην περίπτωση της Συραγώς Τσιάρα που πήρε τη μεσημεριανή πτήση για να είναι μαζί μας και τη βραδινή για να επιστρέψει Θεσσαλονίκη), και έθεσε καίρια ερωτήματα για να πάρει μπροστά η συζήτηση:
Πως φτάνει η τέχνη στον καθένα από εμάς, με τι αποτέλεσμα, ποιος ο ρόλος των όσων προωθούν την τέχνη κι όποιου αναλαμβάνει να προωθήσει την τέχνη, ενώ απευθύνθηκε ξεχωριστά στους ομιλητές: Ρώτησε την ΄Αννα Καφέτση για το πως μπορεί να δώσει εικαστική πνοή σ’ έναν οργανισμό με βαρύ παρελθόν και «πεπατημένες» όπως το Μέγαρο Μουσικής, τη Συραγώ Τσιάρα για το πως κατάφερε η φετινή Biennale να συγκεντρώσει περισσότερους από 20.000 επισκέπτες στην κεντρική της έκθεση με το 1/5 του προϋπολογισμού που είχε άλλες χρονιές, τον Νίκο Διαμαντή πως μπορεί να ξεχωρίσουν θεατρικές προτάσεις ανάμεσα στην υπερπληθώρα των άνω των 1.500 παραστάσεων σε Αθήνα και Πειραιά τη σαιζόν, και τον Φίλιππο Τσαλαχούρη για την ενίσχυση των νέων μουσικών δημιουργών και το ρόλο του ιστορικού Ωδείου Αθηνών στη νέα εποχή.
Αννα Καφέτση: «Παραδόθηκε έτοιμο το ΕΜΣΤ το 2014 κι ενώ ήταν όλα έτοιμα για να ανοίξει, είμαστε στο 2018 και ακόμα κλειστό. Αυτό λέει πολλά για το πως κανείς τολμάει να ακυρώνει αγώνες»
Σε μια από τις σπάνιες, όπως προαναφέρθηκε, δημόσιες παρεμβάσεις της μετά την απομάκρυνσή της από το τιμόνι του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης το 2014 (μετά από 14 χρόνια στην ηγεσία του) η Αννα Καφέτση εμφανίστηκε δυναμικά στο προσκήνιο – εν όψει του πρώτου μέρους της Τριλογίας που εγκαινιάζει στις 10 Ιουλίου 2018 στο Μέγαρο Μουσικής - αναφέροντας: «Παραδόθηκε ένα έτοιμο μουσείο το 2014 κι ενώ ήταν όλα έτοιμα για να ανοίξει, είμαστε στο 2018 και ακόμα δεν είναι ανοικτό. Αυτό λέει πολλά για το πως κανείς τολμάει να ακυρώνει αγώνες που θα είχαν φέρει το μουσείο στον κόσμο. Η έλλειψή του έχει μεγάλη σημασία. Η ιστορία αυτού του μουσείου γεννήθηκε πριν καν αποκτήσει κτήριο. Είναι μία ιστορία 15 χρόνων από το μηδέν κι η πολιτεία πρέπει να το παραδώσει στο κοινό. Είναι ντροπή αυτό το μουσείο να είναι ακόμη κλειστό, να έχουν χαθεί τα 3,5 εκατομμύρια που είχα εξασφαλίσει. Είναι λυπηρό για το μουσείο αλλά και για τους καλλιτέχνες που πρέπει να προστατέψουν το σπίτι τους».
Η ίδια μίλησε επίσης και για το ρόλο του Μεγάρου στη μετά – Μέγαρο εποχή και τη σχέση της μαζί του που ξεκίνησε πριν από μια διετία αναφέροντας ότι ο μετεωρισμός του και η κατάσταση μετάβασης που πολλοί θεωρούν ότι είναι παρακμή, εκείνη θεωρεί ότι είναι η πιο δημιουργική του στιγμή. «Προσπαθώ να ανοίγω ποιητικές χαραμάδες σε ένα τοίχο. Υπάρχουν κάποιες φωνές που αναφέρουν ότι τα εικαστικά μπορεί να νοθεύσουν τον μουσικό πυρήνα του Μεγάρου. Αυτό δεν ισχύει», ανέφερε κατηγορηματικά. «Το πρώτο ερώτημα που έθεσα στον εαυτό μου όταν κλήθηκα να αναλάβω τη θέση μου στο Μέγαρο ήταν τι θέση μπορούν να έχουν οι εικαστικές τέχνες σε έναν οργανισμό που πυρήνα του έχει τη μουσική. Η λέξη διακαλλιτεχνικότητα με γέμισε».
Η ΄Αννα Καφέτση μίλησε επίσης και για τη Documenta και τη συμμετοχή του ΕΜΣΤ στη διεθνή έκθεση σημειώνοντας: «Πρέπει να πω πως ένα μέρος της συλλογής του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης - μιας συλλογής που εγώ έφτιαξα βέβαια - φάνηκε στην έκθεση που έγινε στο Κάσελ στο Fridericianum στη Documenta. Δεν πήγα την ημέρα των εγκαινίων αλλά μια άλλη στιγμή μόνη μου και το διαπίστωσα».
Νίκος Διαμαντής: «Θέλουμε μία πανεπιστημιακή σχολή παραστατικών τεχνών»
Το ότι η συνάντηση των τεχνών είναι αναγκαία συνθήκη στις ημέρες μας είναι ένα από τα σημεία που βρήκαν σύμφωνους όλους τους ομιλητές όπως επίσης το ότι η εκπαίδευση – κι όχι ο διδακτισμός – πρέπει να είναι το όραμα του μέλλοντος ενός δημόσιου πολιτιστικού Οργανισμού.
Σ’ αυτό στάθηκε ιδιαίτερα ο Νίκος Διαμαντής αναφέροντας. «Δεν υπάρχει λόγος να γίνει άλλη μία σχολή θεάτρου. Θέλουμε μία Πανεπιστημιακή Σχολή Παραστατικών τεχνών. Πρέπει να αλλάξει η εκπαίδευση των νέων στην τέχνη».
Ο ίδιος ανέφερε στην ομιλία του με θέμα «Η κρίση της κρίσης»: «Κρίνοντας τα χαρακτηριστικά της κρίσης την τελευταία δεκαετία, θέλησα να τονίσω ότι δεν θέλησα να σταθώ στην αποτύπωσή της αλλά στο πως θα γίνει εφαλτήριο για τα επόμενα βήματα. Ανέλαβα το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά που ήταν ανύπαρκτο, ένα κτήριο 120 ετών από τα σπανιότερα και μεγαλύτερα λυρικά θέατρα της Ευρώπης... Προσπάθησα να δουλέψω πάνω σε ένα όραμα συμμετοχικού ουμανισμού. Σύμφωνα με αυτό, το θέατρο πρέπει να αναδείξει τοπικές και υπερτοπικές δυνάμεις, συνεργασίες όπου και αν βρίσκονται, χωρίς όμως να υποκύπτει σε τυχαίες λύσεις».
Κι επίσης τόνισε: «Η ελληνική τέχνη δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από την ξένη. Το θέμα είναι πως θα ταξιδέψει εκτός συνόρων, καθ’ ότι δεν υπάρχει επίσημος φορές να "μιλήσει" ισότιμα με τους αντίστοιχους του εξωτερικού για να “στείλει” την ελληνική τέχνη με πειστικό τρόπο στο εξωτερικό έτσι ώστε όταν ένας καλλιτέχνης βρεθεί εκτός …να παρασύρει και άλλους. Υπάρχει τεράστια δυσκαμψία στον τρόπο με τον οποίο προωθούνται στο εξωτερικό τα πράγματα».
Συραγώ Τσιάρα: «Ξεκινήσαμε τη Biennale πριν από 10 χρόνια με πολύ διαφορετικό προϋπολογισμό. Τα νούμερα, όμως, είναι παραπλανητικά...»
Με τη σειρά της η Συραγώ Τσιάρα τόνισε ότι ο, αρκετά συμπυκνωμένος, άξονας και η κλίμακα της πόλης της Θεσσαλονίκης και των Οργανισμών της βοηθά την κουλτούρα της συνεργασίας. «Αυτή μας βοήθησε να ανταπεξέλθουμε αυτά τα τελευταία χρόνια», ανέφερε και συνέχισε: «Ξεκινήσαμε τη Biennale πριν από 10 χρόνια με πολύ διαφορετικό προϋπολογισμό. Τα νούμερα, όμως, είναι παραπλανητικά πολλές φορές. Τελικά νομίζω ότι αυτό που έχει σημασία είναι το μοιρασμένο πολιτισμικό κεφάλαιο. Εικαστικό, αρχαιολογικό κ.τ.λ.»
Η ίδια τόνισε τη σημασία της όσμωσης, της ενσωμάτωσης των θεατών σε ρόλο συνδημιουργών σε κάθε πολιτιστική πρωτοβουλία για την προώθηση της τέχνης κι ανέφερε το σκεπτικό της διοργάνωσης των εκθέσεων του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης: «Θεσσαλονίκη. Η Συλλογή Γιώργου Κωστάκη. Restart» που σηματοδοτεί μια επανεκκίνηση για τη σπουδαία Συλλογή Γιώργου Κωστάκη αλλά και της έκθεσης «Ανθεκτικά μέλλοντα» με τη συμβολική σημασία της ανίχνευσης τρόπων για να αντέχουμε και μελλοντικά σε συνθήκες κρίσης.
Φίλιππος Τσαλαχούρης: «Το Ωδείο Αθηνών φιλοδοξείται να αποπερατωθεί μέχρι το 2021 μέσω ΕΣΠΑ»
Τέλος, ο Φίλιππος Τσαλαχούρης μίλησε για το Ωδείο Αθηνών, το ημιτελές εδώ και 40 χρόνια κτήριο που, ωστόσο, υπάρχει η φιλοδοξία να αποπερατωθεί το 2021 μέσω ΕΣΠΑ. «Είναι παρήγορο οτι μέσα στα χρόνια της κρίσης ενεργοποιήθηκαν υποτροφίες από κληροδοτήματα. Ανακαινίστηκε η αίθουσα συγκεντρώσεων του ωδείου, το καλοκαίρι θα ανακαινιστεί και η αίθουσα της δραματικής σχολής», σημείωσε.
«Το Ωδείο βρήκε ξανά τον εαυτό του, εμπιστεύτηκε το διδακτικό προσωπικό και επένδυσε στους φοιτητές», είπε ο κ. Τσαλαχούρης ο οποίος σημείωσε, ωστόσο, ότι είμαστε η μοναδική χώρα με αδιαβάθμητες σπουδές στη μουσική. Δεχόμενος, τέλος, ερώτηση για την περιβόητη ΑΕΠΙ που διαλύθηκε μετά από καταγγελίες για οικονομικές ατασθαλίες, σημείωσε: «Η μουσική δεν εξαρτάται από την ΑΕΠΙ. Είμαι αντίθετος με την ΑΕΠΙ και δεν ήμουν ποτέ μέλος της».
Οι συζητήσεις που πυροδότησε το talk powered by Τhe TOC συνεχίστηκαν στους χώρους της 23ης Art Athina που ρίχνει αυλαία στο νέο της χώρο, το Ωδείο Αθηνών, την Κυριακή 24 Ιουνίου.
