Ίρβιν Γιάλομ: «Αυτό ήταν η ζωή; Τότε άλλη μια φορά! – Αναμνήσεις ενός ψυχίατρου»

Στη μακρόχρονη καριέρα του ο Ίρβιν Γιάλομ ασχολήθηκε με τη διερεύνηση της ζωής των άλλων. Στο βιβλίο «Αυτό ήταν η ζωή; Τότε άλλη μια φορά! – Αναμνήσεις ενός ψυχίατρου», την αυτοβιογραφία του, στρέφει το θεραπευτικό βλέμμα του στον εαυτό του, εξετάζει τις σχέσεις που τον διαμόρφωσαν και σκιαγραφεί το πρωτοποριακό του έργο, για το οποίο έγινε διάσημος.

Παιδί Ρωσοεβραίων μεταναστών, ο Γιάλομ μεγάλωσε σε μια εργατική γειτονιά της Ουάσινγκτον. Θέλοντας να ξεφύγει από τα όριά της, έβαλε σκοπό να γίνει γιατρός. Η ανέλιξή του ήταν εντυπωσιακή: Ο Γιάλομ μοιράζεται με τους αναγνώστες το ξεκίνημά του στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, εν μέσω των πολιτισμικών ζυμώσεων και ταραχών της δεκαετίας του 1960, τη στροφή του στη συγγραφή λογοτεχνικών έργων, για να διερευνήσει σε μεγαλύτερο βάθος την ανθρώπινη ψυχή, και την εξέλιξή του σε συγγραφέα παγκόσμιου βεληνεκούς.

Στην αυτοβιογραφία του παρακολουθούμε επίσης πώς ο Γιάλομ διαμόρφωσε την πρωτοποριακή του προσέγγιση στην ομαδική ψυχοθεραπεία και πώς εξελίχθηκε στον σημαντικότερο σύγχρονο υπαρξιακό ψυχοθεραπευτή, αντλώντας από τη σοφία μεγάλων στοχαστών όλων των εποχών. Ανακαλύπτουμε από πού εμπνεύστηκε τα βιβλία του που αγαπήθηκαν από το διεθνές αναγνωστικό κοινό, όπως ο Δήμιος του έρωτα και το Όταν έκλαψε ο Νίτσε, όπου η σύνθεση ψυχολογίας και φιλοσοφίας οδήγησε σε μια νέα αποκαλυπτική κατανόηση της ανθρώπινης συνθήκης. Συνυφαίνοντας τις ιστορίες των πιο αξιομνημόνευτων ασθενών του με αφηγήσεις για προσωπικούς του έρωτες, διαβάσματα, περιπέτειες, απογοητεύσεις, οικογενειακές στιγμές και επαγγελματικές επιτυχίες, το βιβλίο Αυτό ήταν η ζωή; Τότε άλλη μια φορά! – Αναμνήσεις ενός ψυχίατρου ανοίγει στους αναγνώστες ένα παράθυρο στην οικογενειακή ζωή του Γιάλομ, στην επιστημονική και ψυχοθεραπευτική πορεία του και στη συγγραφή των βιβλίων που τον καθιέρωσαν.

Σε αυτό, το τελευταίο του βιβλίο, ο Γιάλομ αντλεί σοφία από ένα απόσπασμα του Καρόλου Ντίκενς: «Γιατί, καθώς πλησιάζω προς το τέλος, ο κύκλος κλείνει και πορεύομαι όλο και περισσότερο προς την αρχή». Ανατρέχει στο σημείο απ’ όπου ξεκίνησε και μας προσκαλεί να εξετάσουμε τη δική μας αφετηρία, προσφέροντας ίσως το μεγαλύτερο δώρο του στους αναγνώστες.

Για τους Έλληνες αναγνώστες, το βιβλίο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον: Ο Γιάλομ αφιερώνει δύο κεφάλαια στην Ελλάδα και περιγράφει με λεπτομέρειες τις επισκέψεις του στη χώρα όπου ζουν οι περισσότεροι κατά κεφαλήν αναγνώστες του στον κόσμο.

Έγραψαν για το βιβλίο

• «Όταν ο Γιάλομ εκδίδει κάτι -ό,τι κι αν είναι αυτό- το αγοράζω και δεν με απογοητεύει ποτέ. Είναι ένας εκπληκτικός αφηγητής, ένας συγγραφέας μεγάλης ομορφιάς, ένας μεγάλος, γενναιόδωρος, συμπονετικός στοχαστής και δίκαια ένας από τους πιο διακεκριμένους ψυχοθεραπευτές σε ολόκληρο τον κόσμο» Νικόλα Μπάρκερ, Nicola Barker, Guardian Best Books of 2017

• «Θαυμάσιο, ακαταμάχητο και αποκαλυπτικό, όπως το περιμέναμε, τόσο για τον ίδιο όσο και για την εποχή που έζησε. Εξαιρετικό ανάγνωσμα», Abraham Verghese, συγγραφέας του Cutting for Stone

• «Ο διάσημος συγγραφέας και ψυχοθεραπευτής Ίρβιν Γιάλομ τοποθετεί τον εαυτό του στο ντιβάνι σε μια βιογραφία εξαιρετικής ακρίβειας και τέχνης.» Goodreads

• «Από την πρώτη αράδα του αυτό το αποκαλυπτικό βιβλίο προσκαλεί τον αναγνώστη στο προσωπικό και ευάλωτο ψυχικό σύμπαν ενός από τους μεγαλύτερους σύγχρονους ψυχοθεραπευτές.» Goodreads

• «Όλα όσα έχει αποκομίσει ο Γιάλομ από τη μεγάλη εμπειρία του στην ψυχοθεραπεία, στη φιλία, στον έρωτα και στον αγώνα να γίνει ένας άνθρωπος αυθεντικός, με αγάπη και ενσυναίσθηση για τους άλλους, συνθέτουν για εμάς τους αναγνώστες το πανόραμα μιας ουσιαστικά επιτυχημένης ζωής.» Goodreads

• «Μερικά αποσπάσματα του βιβλίου είναι μαθήματα Ιστορίας της Ψυχιατρικής και της Ψυχολογίας.» Goodreads
• «Ένα πολύ ενθαρρυντικό βιβλίο που με ενέπνευσε και με προσανατόλισε στο τι να διαβάσω και πώς να προχωρήσω για να γίνω ψυχοθεραπευτής αλλά και για να γίνω ο εαυτός μου.» Goodreads

*Ο Irvin D. Yalom (γενν. 1931) είναι ομότιμος καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Στάνφορντ των ΗΠΑ. Μαθητής και συνεργάτης του Rollo May, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εν ζωή εκπροσώπους της υπαρξιακής σχολής στην ψυχιατρική και είναι συγγραφέας του εγκυρότερου και πληρέστερου εγχειριδίου υπαρξιακής ψυχοθεραπείας (Existential Psycho­therapy). Στον επιστημονικό χώρο είναι ιδιαίτερα γνωστό το κλινικό και ερευνητικό έργο του στην ομαδική ψυχοθεραπεία. Το πρώτο του βιβλίο, που το 2006 κυκλοφόρη­σε η νέα αναθεωρημένη και επαυξημένη του έκ­δοση, Theory and Practice of Group Psychotherapy (Θεωρία και πράξη της ομαδικής ψυχοθεραπείας, Άγρα, 2006), έχει μεταφραστεί σε δεκαεπτά γλώσσες και αποτελεί βασικό διδακτικό εγχειρίδιο σε πολλές σχολές ψυχιατρικής και ψυχοθεραπείας. Ο Γιάλομ έχει γράψει πολλά ακόμη επιστημονικά βιβλία και άρθρα. Το λογοτεχνικό του έργο αρχίζει όψιμα και περιλαμβάνει τρεις συλλογές διηγημάτων και τέσσερα μυθιστορήματα, που έχουν γίνει μπεστ-σέλλερ σε πολλές χώρες. Όλα του τα λογοτεχνικά βιβλία αποτελούν ιστορίες ψυχοθεραπείας και ο ίδιος τα θεωρεί προέκταση του διδακτικού του έργου, το οποίο, όπως λέει, είναι γεμάτο ούτως ή άλλως με ιστορίες και διηγήσεις. Στις Εκδόσεις Άγρα κυκλοφορούν τα βιβλία του: Όταν έκλαψε ὁ Νίτσε, Στο ντιβάνι, Η θεραπεία του Σοπενάουερ και Το πρόβλημα Σπινό­ζα (μυθιστορήματα)· Ὁ δήμιος του ερώτα, Η μάνα και το νόημα της ζωής και Πλάσματα μίας μέρας και άλλες ιστορίες ψυχοθεραπείας (διηγήματα)· Θρησκεία και ψυχιατρική, Το δώρο της ψυχοθεραπείας, Στον κήπο του Επίκουρου. Αφήνοντας πίσω τον τρόμο του θανάτου, Θεωρία και πράξη της ομαδικής ψυχοθεραπείας και Ενδονο­σοκομειακὴ ομαδική ψυχοθεραπεία (δοκίμια και μελέτες)· Κάθε μέρα λίγο πιο κοντά. Μια ψυχοθε­ραπεία ειπωμένη δύο φορές (με την Ginny Elkin)· Θα φωνάξω την αστυνομία, που συνέγραψε με τον R.L.Berger (αφήγημα).