Τι είναι οι GLP-1 αγωνιστές;
Μέχρι πρότεινως τα ενδεδειγμένα φάρμακα για την παχυσαρκία είχαν φτωχά αποτελέσματα με την επιστημονική κοινότητα να επιμένει κυρίως στην υγεινοδιαιτητική παρέμβαση καθώς και σε βαριατρικά/μεταβολικά χειρουγεία σε περιπτώσεις νοσογόνου παχυσαρκίας τα οποία βέβαια έφεραν και αρκετούς κινδύνους για τους ασθενείς τόσο κατα τη διάρκεια του χειρουργείου όσο και μετεγχειρητικά. Στις μέρες μας η φαρμακευτική ‘’φαρέτρα’’ έχει αλλάξει με τα φάρμακα διαχείρισης τους σακχαρώδους διαβήτη να φέρνουν επανάσταση στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Τα εν λόγω φάρμακα ονομάζονται GLP-1 ανάλογα και αγωνιστές και έχουν πλειοτροπική δράση σε πολλά συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού. Πιο συγκεκριμένα πέρα από την γλυκοεξαρτώμενη έκκριση ινσουλίνης που βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, μειώνουν ακόμα την γαστρική κένωση και αυξάνουν τον κορεσμό που βοηθά τελικά στην απώλεια σωματικού βάρους. Στην παρούσα φάση χορηγούνται ενέσιμα από τον ίδιο τον ασθενή καθημερινά ή εβδομαδιαία ανάλογα με το έιδος του αγωνιστή. Οι κλινικές μελέτες για την παραπάνω αγωγή έχουν δείξει αρκετά υποσχόμενα αποτελέσματα με τα ποσοστά απώλειας βάρους να φτάνουν ακόμα και το 20% σε κλινικές μελέτες, ποσοστά που αγγίζουν τα αποτελέσματα βαριατρικών χειρουργείων. Η φαρμακοθεραπεία μπορεί να συνεισφέρει σε μία καλύτερη προσκόλληση στη διατροφή του ασθενούς, να βελτιώσει την ποιότητα ζωής καθώς και να βελτιώσει προβλήματα σχετικά με την παχυσαρκία. Ωστόσο η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων πρέπει να ελέγχεται από την κλινική ομάδα και εάν η απώλεια βάρους δεν είναι η επιθυμητή (>3% σε διαβητικούς ασθενείς και >5% σε μη διαβητικούς ασθενείς σε διάρκεια 3 μηνών) τότε η αγωγή θα πρέπει να διακόπτεται.
Τελικά πόσο ασφαλής είναι η φαρμακευτική αγωγή;
Οι GLP-1 αγωνιστές αποτελούν ασφαλή φαρμακευτική αγωγή σύμφωνα με τις σύχρονες κλινικές μελέτες, με τις ανεπιθύμητες ενέργειες να αφορούν κυρίως ήπιες γαστρεντερικές διαταραχές (π.χ ναυτία) σε μία μερίδα ασθενών που λαμβάνει τη θεραπεία. Ωστόσο οι παρενέργειες αυτές είναι δοσοεξαρτώμενες και στις περισσότερες περιπτώσεις εκλείπουν με την πάροδο του χρόνου. Από την άλλη μεριά, να σημείωσουμε ότι παρέχουν και κλινικό όφελος όπως καλύτερη γλυκαιμική ρύθμιση˙ οι GLP-1 αγωνιστές μειώνουν το σάκχαρο του αίματος και βελτιώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη, μείωση της αρτηριακής πίεσης ανεξαρτήτου παρουσίας σακχαρώδους διαβήτη, μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου και γενικότερη καρδιοπροστατευτική δράση.
Οι GLP-1 αγωνιστές ως δισκία
Πέρα από την πλέον εδραιωμένη ενέσιμη μορφή αγωγή των GLP-1, πλέον κυκλοφορούν σε ορισμένες χώρες και με τη μορφή δισκίων. Πρωτιά στην έρευνα αυτή φαίνεται να έχει το Rybelsus σκεύασμα της εταιρίας Novo Nordisk το οποίο έχει λάβει έγκριση στην ΕΕ. Το Rybelsus διατίθεται με τη μορφή δισκίων (σε δόσεις των 3, 7 και 14 mg) και συνταγογραφείται από τον θεράπων ιατρό. Η δόση έναρξης είναι αυτή των 3 mg μία φορά την ημέρα. Μετά από έναν μήνα, η δόση γίνεται να αυξηθεί στα 7 mg μία φορά την ημέρα και εάν χρειαστεί, η δόση μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω μέχρι το ανώτατο όριο των 14 mg μία φορά την ημέρα. Το Rybelsus είναι φάρμακο το οποίο πρωτίστως χρησιμοποιείται για τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου σε ενήλικες με Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 των οποίων η πάθηση δεν ελέγχεται επαρκώς. Το Rybelsus ήταν αποτελεσματικό στην επίτευξη επαρκούς γλυκαιμικής ρύθμισης διαβητικών ασθενών σε 7 κύριες μελέτες στις οποίες συμμετείχαν συνολικά περισσότεροι από 5.000 ασθενείς με ΣΔτ2. Εκτός από την επίτευξη καλύτερου γλυκαιμικού ελέγχου, οι ασθενείς που έλαβαν Rybelsusπέτυχαν και σημαντική μείωση του σωματικού τους βάρους σε διάστημα 6 μηνών. Η από του στόματος σεμαγλουτίδη ήταν μη-κατώτερη από την ενέσιμη αγωγή δεδομένο αρκετά ενθαρρυντικό για μέλλον της από του στόματος φαρμακοθεραπείας. Να σημειώσουμε ότι πέρα από την Novo Nordisk και άλλες φαρμακευτικές εταιρίες αναμένουν την κυκλοφορία των δικών τους σκευασμάτων τόσο με τη μορφή πένας όσο και τη μορφή δισκίων.
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των δισκίων έναντι των ενέσιμων φαρμάκων;
Η χορήγηση των GLP-1 αγωνιστών με τη μορφή δισκίων καθιστά πιο εύκολη και προσβάσιμη των ασθενών σ’αυτή την ομάδα φαρμάκων. Οι ασθενείς πλέον δεν θα ανησυχούν για τη σωστή συντήρηση του φαρμάκου καθώς μέχρι τώρα η χρήση πένας απαιτούσε συντήρηση στο ψυγείο και προσεκτική διαχείριση στις μετακινήσεις και ταξίδια. Το κόστος του φαρμάκου αναμένεται να είναι μικρότερο σε σχέση με την ενέσιμη μορφή όπως και είθισται με τα δισκία˙ παρόλα αυτά στην παρούσα φάση το κόστος φαίνεται να είναι το ίδιο. Tέλος μέσω των δισκίων αποφεύγεται η ήπια επίπονη διαδικασίας της ένεσης. Από την άλλη μεριά η χρήση των δισκίων απαιτεί την καθημερινή τους χορήγηση τουλάχιστον μία φορά την ημέρα (άλλα σκευάσματα μπορεί να απαιτούν παραπάνω από 1 φορά την ημέρα) σε σχέση με την ενέσιμη μορφή που ήταν συνήθως εβδομαδιαία και οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας στοιχείο σημαντικό για την ποιότητα ζωής. Aκόμα τα δισκία θα πρέπει να λαμβάνονται από τον ασθενή νηστικό και δεν θα πρέπει να ακολουθεί κάποιο γεύμα για τουλάχιστον 30 λεπτά.
Ποιο είναι το μέλλον της φαρμακοθεραπείας;
Αν και το μέλλον της παχυσαρκίας παραμένει δυσοίωνο με τα ποσοστά να αυξάνονται επικίνδυνα τόσο στη χώρα μας όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο το μέλλον της φαρμακοθεραπείας φαίνεται αισιόδοξο. Αναμένονται ασφαλέστερα και ισχυρότερα φάρμακα τα οποία θα βοηθήσουν μία μεγάλη μερίδα των ασθενών. Ωστόσο θα πρέπει να τονίσουμε ότι η φαρμακοθεραπεία δεν θα πρέπει να αποτελεί μονόδρομο ή πανάκεια. Η πρόληψη παραμένει το σημαντικότερο ‘’όπλο’’ τόσο με τη σωστή διατροφική εκπαίδευση όσο και με την ένταξη της φυσικής δραστηριότητας και αποτελεί χρέος όλων των κλινικών η έγκαιρη επαγρύπνηση και ενημέρωση όλων των ασθενών.
Ευχαριστούμε την Οδύσσεια Κωνστάντουρα Ενδοκρινολόγο - Διαβητολόγο
