Δε γνωρίζουμε την ακριβή προέλευση της φράσης «χόρεψε μέχρι τελικής πτώσεως», αλλά το σίγουρο είναι ότι έτυχε κυριολεκτικής σημασίας σε ένα ανεξήγητο περιστατικό που συνέβη πριν 500 χρόνια και παραμένει μέχρι σήμερα ένα άλυτο μυστήριο.
Toν Ιούλιο του 1518, κατά τη διάρκεια ενός καυτού καλοκαιριού στο Στρασβούργο, μια γυναίκα βγήκε από το σπίτι της και άρχισε να χορεύει παρανοϊκά και χωρίς σταματημό. Χόρευε για ώρες, οι ώρες έγιναν ολόκληρες μέρες και στη διάρκειά τους, δεκάδες κάτοικοι την ακολούθησαν σε έναν τρελό χορό χωρίς σταματημό.
Μέσα σε ένα μήνα, η «επιδημία» προσέβαλε περίπου 400 ανθρώπους και πολλοί από αυτούς άρχισαν να χάνουν τη ζωή τους από καρδιακές προσβολές, εξάντληση, αφυδάτωση. Οι αρχές της πόλης θορυβήθηκαν, αλλά οι γιατροί της εποχής απέδωσαν τη χορευτική φρενίτιδα στο υπερβολικά θερμό αίμα που είχε συγκεντρωθεί στον εγκέφαλό τους και προέκριναν μία και μοναδική λύση- να συνεχίσουν να χορεύουν μέχρι η ασθένεια να εγκαταλείψει το σώμα τους.
Μάλιστα, οι άρχοντες διέταξαν την κατασκευή μιας ξύλινης σκηνής που θα λειτουργούσε σαν πίστα για τους χορευτές, ενώ προσέλαβαν μουσικούς που με φλάουτα και τύμπανα έδιναν το ρυθμό στον τρελό χορό των χωρικών. Πολλοί έχασαν τη ζωή τους χορεύοντας μέχρι τελικής πτώσεως, ώσπου οι αρχές να αποφασίσουν να δράσουν με άλλο τρόπο.
Λέγεται ότι αρχικά, απαγορεύτηκε διά νόμου κάθε είδος χορού και μουσικής, ενώ αργότερα, στρατιώτες μετέφεραν τους χωρικούς σε έναν ναό κρυμμένο σε μια σπηλιά στην περιοχή Saverne, έβαλαν τα ματωμένα πόδια τους σε κόκκινα παπούτσια και τους έβαλαν να προσευχηθούν. Έτσι, η επιδημία τελείωσε.
Το συγκεκριμένο συμβάν επιβεβαιώνεται ιστορικά από πολλές πηγές, ενώ δεν είναι λίγες εκείνες που αναφέρουν παρόμοια σπάνια περιστατικά που έλαβαν χώρα τους προηγούμενους αιώνες- αυτό ήταν το τελευταίο καταγεγραμμένο περιστατικό χορευτικής πανώλης στην Ευρώπη.
Ποια είναι όμως η εξήγηση της παράξενης αυτής επιδημίας;
Φυσικά, πολλές εξηγήσεις έχουν τις ρίζες τους στη θρησκεία, υποστηρίζοντας ότι η φρενίτιδα του χορού ήταν η τιμωρία του τοπικού Αγίου Βίτου στους πιστούς για τις αμαρτίες τους αλλά και ότι οι χορευτές ήταν μέλη κάποιας σέκτας.
Μια πιο μελετημένη εξήγηση αφορά στην ψυχολογία και το φαινόμενο της μαζικής ψυχογενούς πάθησης, γνωστό και ως μαζική υστερία. Όπως λέγεται, πολλοί παράγοντες θα μπορούσαν να έχουν συμβάλει σε αυτό, με κυριότερο τις δύσκολες συνθήκες ζωής με τη φτώχεια, την ανασφάλεια και τις πανδημίες και τις κοινωνικο-θρησκευτικές αναταραχές.
Η πιθανότερη, όμως εξήγηση, είναι η μαζική δηλητηρίαση των κατοίκων από κάποιο μύκητα με ψυχότροπο δράση που αναπτύχθηκε στο σιτάρι και καταναλώθηκε μαζικά μέσω του ψωμιού- τον ίδιο μύκητα που συναντάται στο LSD και προκαλεί παραισθήσεις και σπασμούς.
Όποια και αν είναι πάντως, η εξήγησή της, η χορευτική πανώλη παραμένει ένα από τα πιο μυστηριώδη φαινόμενα του κόσμου και η φύση της ενέπνευσε έκτοτε πολλούς μελετητές και καλλιτέχνες.
