«Η είσοδος των νέων ανθρώπων στο Φεστιβάλ επιβεβαιώνει την ηλικία τους, τους λέει "ναι, είστε νέοι, μη νιώθετε 100 - τολμήστε και εμείς θα σας βοηθήσουμε", είναι οι πρώτες κουβέντες που μου λέει η Ιόλη Ανδρεάδη όταν τη ρωτώ πώς αισθάνεται για την «πρώτη φορά Φεστιβάλ».
Η Ιόλη Ανδρεάδη γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε σκηνοθεσία στη RADA και στο King’s College London. Παρά το νεαρό της ηλικίας της έχει σκηνοθετήσει περισσότερες από 25 παραγωγές σε Αθήνα, Λονδίνο, Εδιμβούργο, Βερολίνο, Ρώμη και Νέα Υόρκη. Για το φεστιβάλ Αθηνών ετοιμάζει μια ελεύθερη διασκευή του Βασιλιά Ληρ του Σαίξπηρ που ονομάζεται Young Lear.
«Επικεντρωθήκαμε μόνο στις σχέσεις μεταξύ των γενεών», λέει «μέσα στο Βασιλιά Ληρ και το έργο διασκευάστηκε ακολουθώντας το θέμα αυτό αλλά με μεγάλη ελευθερία. Έτσι απέκτησε ένα διαφορετικό σκελετό και οι σχέσεις μεταξύ των προσώπων άλλαξαν. Στη συνέχεια φτιάχτηκε μια ιστορία σημερινή, του 2016, μέσα σε ένα θάλαμο αναμονής νοσοκομείου. Η ιστορία αυτή πάει χέρι-χέρι με την ιστορία του Σαίξπηρ. Οι δύο ιστορίες εξελίσσονται παράλληλα, αλλά το κείμενο είναι ένα. Θα λέγαμε ότι είναι ένα πείραμα που διερευνά τη σχέση "πάνω" και "κάτω" κειμένου σε μια ενιαία θεατρική συνθήκη».
Τι σημαίνει κηνοθέτης στην εποχή της κρίσης; Η Ιόλη ομολογεί ότι «αν νιώθεις σκηνοθέτης πεθαίνεις να σκηνοθετήσεις και δεν θες να σταματήσεις να κάνεις τη δουλειά σου ακόμα κι αν σε σταματά η έλλειψη χρημάτων. Οι μεγάλοι θεσμοί λιγοστεύουν επικίνδυνα, γι' αυτό και είναι μεγάλη ευθύνη να παρουσιάζεις κάτι πολύ υπεύθυνο και ολοκληρωμένο όταν σου δίνεται η ευκαιρία σε έναν από αυτούς. Ταυτόχρονα το βασικό στοίχημα παραμένει, όπως πάντα, να χαρούμε τη διαδικασία».
Όσο για το Φεστιβάλ Αθηνών πιστεύει ότι τα πολύ δύσκολα πέρασαν.«‘Ηταν μια πολύ δύσκολη χρονιά για το Φεστιβάλ κι αυτό το βίωσαν με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο όλοι οι Έλληνες καλλιτέχνες. Γιατί όταν πλήττεται κάτι στο οποίο στοχεύεις ή κάτι το οποίο ονειρεύεσαι για το μέλλον, βάλλεται μαζί και το όνειρό σου. Και όλων που έχουν το ίδιο με σένα όνειρο. Αποκαθηλωνόμαστε όλοι μαζί, όταν καταρρέει κάτι το οποίο αποτελεί από μόνο του μια προοπτική. Δεν είναι αστείο πράγμα αυτό. Μου αρέσει το πρόγραμμα του Φεστιβάλ όπως διαμορφώθηκε τελικά από το Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο και τους συνεργάτες του. Θέλω να δω όσο πιο πολλές παραστάσεις μπορώ. Θέλω να πάει καλά. Έχει μέσα καλλιτέχνες που εκτιμώ».
Η Σοφία Μαραθάκη νιώθει πολύ τυχερή που σπούδασε υποκριτική και σκηνοθεσία στην Αθήνα και το Λονδίνο. «Είχα την τύχη να ταξιδέψω όχι πάρα πολύ αλλά αρκετά για να δω πως ζουν κι ενεργούν αλλού οι άνθρωποι. Παρακολούθησα σεμινάρια στο Παρίσι, τη Μόσχα, τη Μαδρίτη και τη Νέα Υόρκη», λέει. Η Σοφία έκανε μια μικρή έκπληξη τον χειμώνα που μας πέρασε με την παράστασή της «Ο Φίλιπ Γκλας αγοράζει μια φρατζόλα ψωμί», ενώ μετά από πολλές περιπλανήσεις, αγωνίες, απογοητεύσεις και περιπέτειες ιδρυσαν με τους Βασίλη Τζαβάρα, Έλενα Τριανταφυλλοπούλου και Εύα Μαραθάκη την ομάδα ΑΤΟΝΑλ.
Η παράσταση που ετοιμάζει για το φεστιβάλ είναι βασισμένη στη Φιλονικία του Μαριβώ. Μια παράσταση που εξετάζει τον άνθρωπο ως απελπισμένο μικρό θεό που προσπαθεί να ορίσει τη Φύση θεωρώντας αυτονόητο ότι μπορεί να κάνει πειράματα χρησιμοποιώντας ως πειραματόζωα άλλους ανθρώπους. «Πάντα με εντυπωσιάζει η ανθρώπινη αλαζονεία, η βαθιά πεποίθηση ότι είμαι καλύτερος από τον Άλλο, ότι πάντα έχω δίκιο, ότι είμαι άφθαρτος, ότι σε μένα επιτρέπεται», απαντά όταν τη ρωτώ γιατί διάλεξε αυτό το θέμα. Η πρώτη της σκηνοθεσία στο φεστιβάλ της δημιουργεί τρομερή αγωνία εξαιτίας του μεγέθους της διοργάνωσης, των χώρων και της προβολής των θεαμάτων. Όμως για τη Σοφία το θέατρο είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής, επομένως και της δοκιμασίας που εμπεριέχει.
«Το θέατρο ενισχύει την αίσθηση της διευρυμένης οικογένειας κι έτσι μας επαναφέρει κοντά σε μια πιο φυσική κατάσταση συνύπαρξης. Κατά την άποψή μου το θέατρο έχει τρομερή δύναμη, είναι ένας χώρος όπου επιτρέπεται η κάθε αμφισβήτηση, όπου επαναπροσδιορίζεται ο άνθρωπος σε όλη την γκάμα της ομορφιάς και της ασχήμιας του», τονίζει. Ποιό όμως είναι κατά τη γνώμη της το πιο σοβαρό πρόβλημα στο θέατρο σήμερα; «Ανεβαίνουν καλές παραστάσεις. Υπάρχουν πολλοί ιδιαίτεροι κι αξιόλογοι καλλιτέχνες που δυστυχώς εργάζονται σε ένα απίστευτα θολό επαγγελματικό τοπίο. Σε συνδυασμό δε με την απόλυτη έλλειψη επιχορηγήσεων και την απουσία κινήτρων για τους ιδιώτες χορηγούς έχουμε καταλήξει να προσπαθούμε απεγνωσμένα για να υπάρχουμε».
Το θέμα της μοναξιάς είναι το θέμα της παράστασης της Ειρήνης Φαναριώτη, ένα θέμα που ξεκίνησε μέσα από πολλά «γιατί», μέσα από την ανάγκη να εξηγήσει πρωτίστως στον εαυτό της το ανεξήγητο.
Η παράσταση Monaksxá (a lonely planet), που ετοιμάζει είναι μια ωδή στην ωμή πραγματικότητά μας. Η Ειρήνη Αποφοίτησε από τη Δραματική σχολή του Ωδείου Αθηνών το 2010 και τη Νομική Σχολή Αθηνών το 2011. Τον Ιανουάριο του 2015 ίδρυσε την ομάδα Terre de Semis και σκηνοθέτησε την πρώτη της παράσταση, ‘Μεγάλοι Δρόμοι’, βασισμένη σε δύο διηγήματα της Λένας Κιτσοπούλου. Για την παράσταση πήρε εξαιρετικές κριτικές. Η λογοτεχνία είναι πάντα μια πηγή στην οποία καταφεύγει, το έκανε και τώρα «μπλέκοντας» κείμενα λογοτεχνικά ψυχαναλυτικά, επιστημονικά, δημοσιεύματα της επικαιρότητας με σκοπό να παρουσιάσει επί σκηνής κάποιες προσωπικότητες που βιώνουν ή και όχι το αίσθημα της μοναξιάς σε μια συνθήκη ιδιαιτέρως οικεία γι’ αυτούς που νιώθουν μόνοι. Ένα πρωτοχρονιάτικο πάρτι. Με την αλλαγή του χρόνου να φλερτάρει με το αίσθημα της αλλαγής της ροής, ότι κάτι καλό έρχεται, της αναμονής για κάτι νέο, διαφορετικό.
«Ξεκίνησα από πολύ μικρές και προσωπικές ερωτήσεις που αφορούσαν στον δικό μου μικρόκοσμο και έφτασα τελικά να αναρωτιέμαι για το όλον, το σύμπαν και την πίστη στο Θεό. Ψάχνοντας λοιπόν για τις απαντήσεις, παρατηρούσα το περιβάλλον γύρω μου και διέκρινα μέσα σ’ αυτό τη μοναξιά απ’ την πιο μηδαμινή της έκφραση, σχεδόν απαρατήρητη στην πρώτη ματιά, έως και την εικόνα της που ήξερα πάντα ότι υπάρχει σε μεγάλο βαθμό αλλά είτε ήμουν βολεμένη σ’ αυτό τον μικρόκοσμό είτε πίστευα πως δε μπορούσα να κάνω κάτι», λέει.
Για την Ειρήνη η παράσταση είναι σαν ένα πρωτοχρονιάτικο πάρτι, με τους θεατές συνένοχους και συμμέτοχους. Για να μπορέσουν να βιώσουν εμπειρικά αυτό το αίσθημα και τη δύναμη της συνύπαρξης. Όσο για την καινούργια ημέρα του φεστιβάλ, δείχνει αισιόδοξη: «Η χαρά μου είναι μεγάλη γι’ αυτή τη νέα σελίδα στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Πάντα ελπίζω σε όμορφα πράγματα και πιστεύω πως θα γίνουν. Ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, αν μη τι άλλο, έχει το χάρισμα να φτιάχνει αγαπημένες και δεμένες ομάδες -το έχω βιώσει και ως ηθοποιός- και κατ’ επέκταση να ισχύει ‘η ισχύς εν τη ενώσει’ κάτι που με εκφράζει απόλυτα ως τρόπος δουλειάς και συνύπαρξης».
