ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ WOMAN TOC

Το καλοκαίρι της «Μεγάλης Μπόχας»: Όταν μια μυστηριώδης δυσοσμία οδήγησε το Λονδίνο σε lockdown

Αντί για χλωρίνη στα ρούχα χρησιμοποιούσαν τα δικά τους ούρα: Αυτοί είναι οι τουλάχιστον αμφιλεγόμενοι κανόνες υγιεινής που επικρατούσαν στη βικτωριανή εποχή.

Το καλοκαίρι της «Μεγάλης Μπόχας»: Όταν μια μυστηριώδης δυσοσμία οδήγησε το Λονδίνο σε lockdown

Πίσω από τα εντυπωσιακά υφάσματα από δαντέλα και μετάξι της βικτωριανής εποχής, υπήρχαν άνθρωποι που δεν είχαν τρεχούμενο νερό στο σπίτι τους και που έκαναν σπάνια μπάνιο. Παρά τη ρομαντική εικόνα που μπορεί να έχουμε σχηματίσει για τη Βρετανία του 19ου αιώνα μέσα από τη λογοτεχνία, οι ασθένειες ήταν κοινές και οι πρακτικές που επιστρατεύονταν για την αντιμετώπισή τους συχνά ακόμα χειρότερες. Αυτοί ήταν μερικοί από τους τουλάχιστον αμφιλεγόμενους κανόνες που επικρατούσαν.

-Για να καθαρίσουν τα ρούχα τους αντί για χλωρίνη χρησιμοποιούσαν τα δικά τους ούρα. Ακούγεται παράδοξο, αλλά έχει κάποια λογική βάση: τα ούρα περιέχουν αμμωνία, έναν ιδιαίτερα αποτελεσματικό καθαριστικό παράγοντα.

-Έφτιαχναν οδοντόκρεμα από σουπιά. Οι οδοντόκρεμες και οι οδοντόβουρτσες αποτελούσαν είδη πολυτελείας για τις κατώτερες κοινωνικές τάξεις, που έπρεπε να γίνουν εφευρετικές. Ανάμεσα στα υλικά που χρησιμοποιούσαν για να καθαρίσουν τα δόντια τους ήταν κάρβουνο, στάχτη και σουπιά σε σκόνη. Αντί για οδοντόβουρτσα, κατέφευγαν σε ανορθόδοξα εργαλεία καθαρισμού όπως τα φύλλα του σέλερι. Προσπαθούσαν πάντως με κάθε τρόπο να αποφύγουν τα οδοντιατρικά προβλήματα, καθώς οι οδοντίατροι απουσίαζαν από ολόκληρες περιοχές και τον ρόλο τους, συχνά, αναλάμβαναν οι σιδηρουργοί και οι κουρείς.

-Είχαν τουαλέτα, αλλά όχι υδραυλικό δίκτυο. Οι ακαθαρσίες κατέληγαν σε βόθρους στα υπόγεια των σπιτιών, που αργά ή γρήγορα τύλιγαν ολόκληρο το σπίτι με τις μυρωδιές τους. Αναλάμβαναν να τους αδειάσουν εργάτες μέσα στη νύχτα, μεταφέροντας το περιεχόμενό τους στα χωράφια για να χρησιμοποιηθεί ως λίπασμα. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι αυτή η πρακτική δεν απέχει πάρα πολύ από σύγχρονες περιοχές της Ελλάδας χωρίς αποχετευτικό δίκτυο.

-Λούζονταν με αυγά ή ξίδι. Είτε έσπαγαν ένα αυγό στο κεφάλι τους και μετά άπλωναν το περιεχόμενο στα μαλλιά τους είτε αραίωναν ξίδι με νερό. Άλλες βρώσιμες εναλλακτικές της εποχής, αντί για σαμπουάν, ήταν το ρούμι, το μαύρο τσάι και το δεντρολίβανο.

-Έβαφαν τα μαλλιά τους με μόλυβδο. Ένα δημοφιλές προϊόν της εποχής εκτός του ότι σκούραινε τα γκριζαρισμένα μαλλιά είχε και μια παρενέργεια: πλούσιο καθώς ήταν σε μόλυβδο, μπορούσε να προκαλέσει δηλητηρίαση.

-Χρησιμοποιούσαν τον Τάμεση σαν χωματερή. Το καλοκαίρι του 1858 έμεινε γνωστό ως η εποχή της «Μεγάλης Βρώμας» (Great Stink), καθώς το Λονδίνο καλύφθηκε από μια δυσοσμία τόσο ανυπόφορη, που σχεδόν οδηγήθηκε σε lockdown. Τελικά, προερχόταν από τα αστικά λύματα που οι κάτοικοι της εποχής συνήθιζαν να πετούν στο ποτάμι.

-Θεωρούσαν ότι για τη φυματίωση ευθύνονται οι μακριές φούστες και οι στενοί κορσέδες. Οι βικτωριανοί γιατροί πίστευαν ότι οι μακριές φούστες της μόδας μάζευαν όλα τα μικρόβια από τους δρόμους και τα μετέφεραν στα σπίτια, διασπείροντας τις ασθένειες της εποχής. Για τη φυματίωση, ειδικότερα, προειδοποιούσαν τις γυναίκες να μη φορούν κορσέδες, με το σκεπτικό ότι παρεμπόδιζαν την αναπνοή. Οι υγειονομικές οδηγίες της εποχής οδήγησαν σε μια επανάσταση του στυλ: πιο χαλαρή μέση και κοντύτερος ποδόγυρος.

Δείτε το βίντεο με τους παράξενους κανόνες υγιεινής της βικτωριανής εποχής:

Ακολουθήστε το WomanToc στο Instagram


Κεντρική φωτό: The Silent Highwayman, έργο του 1858

Read Next

03 Δεκ 2025

Μαρία Κάλλας: Πέντε εμβληματικές εμφανίσεις, που επιβεβαίωσαν το διαχρονικό της στυλ

Η Μαρία Κάλλας κατέφερε να αφήσει το στίγμα της τόσο με το ταλέντο, όσο και με τις πάντα κομψές εμφανίσεις της.

Περισσότερα από

Stories

03 Δεκ 2025

Eat Chic | Το εστιατόριο της Αίγλης Ζαππείου έχει νέο όνομα και έναν chef που επιστρέφει στην Αθήνα μετά από 15 χρόνια

Ο Χρύσανθος Καραμολέγκος υπογράφει το μενού του Zappa, της φρέσκιας γαστρονομικής πρότασης της Αίγλης Ζαππείου.

02 Δεκ 2025

Απολαυστικά Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά με την υπογραφή του NJV Athens Plaza

Φροντίζοντας μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια, το ιστορικό ξενοδοχείο στην πλατεία Συντάγματος δημιουργεί και φέτος ξεχωριστά dinners και lunches για τις ημέρες των γιορτών, προσφέροντας τους τη γεύση που τους αξίζει.

02 Δεκ 2025

Τα λαμπερά εγκαίνια του Poliform Space στο κατάστημα Δελούδης στον Άλιμο

Με ένα private event, η Poliform και η εταιρεία Δελούδης παρουσίασαν τον νέο αποκλειστικό χώρο του διάσημου ιταλικού οίκου στην Αθήνα.

02 Δεκ 2025

Τα λαμπερά εγκαίνια του Poliform Space στο κατάστημα Δελούδης στον Άλιμο

Η Poliform και η εταιρεία Δελούδης παρουσίασαν τον νέο αποκλειστικό χώρο του διάσημου ιταλικού οίκου στην Αθήνα με ένα ξεχωριστό private event.

01 Δεκ 2025

Ξεκινούν οι φετινές "Μέρες Ελληνικού Κινηματογράφου", το φεστιβάλ που αναδεικνύει το εγχώριο σινεμά στην Πόλη

Από τις 2 έως και τις 7 Δεκεμβρίου, η Κωνσταντινούπολη αποκτά ελληνικό άρωμα και σινεφίλ αίσθηση, με την υπογραφή ταινιών από σπουδαίους Έλληνες δημιουργούς, όπως ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, ο Γιάννης Σμαραγδής, η Φρίντα Λιάππα.

01 Δεκ 2025

Ο Chris Isaak έρχεται στην Αθήνα

Η φωνή πίσω από το Wicked Game και αρκετές αισθαντικές επιτυχίες, ο Chris Isaak φέρνει κάτι από το Blue Hotel του στην Αθήνα.

30 Νοε 2025

#theaftertaste | Μία διαφορετική έκθεση, το νέο hot εστιατόριο του κέντρου και η Monica Bellucci στην Αθήνα

Ο Νίκος Κοντομήτρος ξεχωρίζει, για τρίτη χρονιά, όσα είδε, δοκίμασε, άκουσε και ευχαριστήθηκε την εβδομάδα που μας πέρασε.

29 Νοε 2025

Αλίκη Βουγιουκλάκη: Η τελευταία μεγάλη εμφάνιση της στο "Μπράβο" πριν από 29 χρόνια

Η Αλίκη Βουγιουκλάκη είχε παραδώσει μαθήματα αισιοδοξίας στην εκπομπή της Ρούλας Κορομηλά.

28 Νοε 2025

Ζωή Λάσκαρη: To bombshell hair look που υιοθέτησε πριν από 50 χρόνια, είναι και πάλι στη μόδα

Η Ζωή Λάσκαρη αγκαλιά με τον Τόλη Βοσκόπουλο σε ένα σπάνιο φωτογραφικό καρέ.

27 Νοε 2025

Mario Banushi | Ποια παράσταση ανεβάζει μετά το πολυσυζητημένο Mami στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση;

Η απάντηση δίνεται αυτόν τον Δεκέμβριο στον χώρο της Πειραιώς 260.