ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ WOMAN TOC

Το καλοκαίρι της «Μεγάλης Μπόχας»: Όταν μια μυστηριώδης δυσοσμία οδήγησε το Λονδίνο σε lockdown

Αντί για χλωρίνη στα ρούχα χρησιμοποιούσαν τα δικά τους ούρα: Αυτοί είναι οι τουλάχιστον αμφιλεγόμενοι κανόνες υγιεινής που επικρατούσαν στη βικτωριανή εποχή.

Το καλοκαίρι της «Μεγάλης Μπόχας»: Όταν μια μυστηριώδης δυσοσμία οδήγησε το Λονδίνο σε lockdown

Πίσω από τα εντυπωσιακά υφάσματα από δαντέλα και μετάξι της βικτωριανής εποχής, υπήρχαν άνθρωποι που δεν είχαν τρεχούμενο νερό στο σπίτι τους και που έκαναν σπάνια μπάνιο. Παρά τη ρομαντική εικόνα που μπορεί να έχουμε σχηματίσει για τη Βρετανία του 19ου αιώνα μέσα από τη λογοτεχνία, οι ασθένειες ήταν κοινές και οι πρακτικές που επιστρατεύονταν για την αντιμετώπισή τους συχνά ακόμα χειρότερες. Αυτοί ήταν μερικοί από τους τουλάχιστον αμφιλεγόμενους κανόνες που επικρατούσαν.

-Για να καθαρίσουν τα ρούχα τους αντί για χλωρίνη χρησιμοποιούσαν τα δικά τους ούρα. Ακούγεται παράδοξο, αλλά έχει κάποια λογική βάση: τα ούρα περιέχουν αμμωνία, έναν ιδιαίτερα αποτελεσματικό καθαριστικό παράγοντα.

-Έφτιαχναν οδοντόκρεμα από σουπιά. Οι οδοντόκρεμες και οι οδοντόβουρτσες αποτελούσαν είδη πολυτελείας για τις κατώτερες κοινωνικές τάξεις, που έπρεπε να γίνουν εφευρετικές. Ανάμεσα στα υλικά που χρησιμοποιούσαν για να καθαρίσουν τα δόντια τους ήταν κάρβουνο, στάχτη και σουπιά σε σκόνη. Αντί για οδοντόβουρτσα, κατέφευγαν σε ανορθόδοξα εργαλεία καθαρισμού όπως τα φύλλα του σέλερι. Προσπαθούσαν πάντως με κάθε τρόπο να αποφύγουν τα οδοντιατρικά προβλήματα, καθώς οι οδοντίατροι απουσίαζαν από ολόκληρες περιοχές και τον ρόλο τους, συχνά, αναλάμβαναν οι σιδηρουργοί και οι κουρείς.

-Είχαν τουαλέτα, αλλά όχι υδραυλικό δίκτυο. Οι ακαθαρσίες κατέληγαν σε βόθρους στα υπόγεια των σπιτιών, που αργά ή γρήγορα τύλιγαν ολόκληρο το σπίτι με τις μυρωδιές τους. Αναλάμβαναν να τους αδειάσουν εργάτες μέσα στη νύχτα, μεταφέροντας το περιεχόμενό τους στα χωράφια για να χρησιμοποιηθεί ως λίπασμα. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι αυτή η πρακτική δεν απέχει πάρα πολύ από σύγχρονες περιοχές της Ελλάδας χωρίς αποχετευτικό δίκτυο.

-Λούζονταν με αυγά ή ξίδι. Είτε έσπαγαν ένα αυγό στο κεφάλι τους και μετά άπλωναν το περιεχόμενο στα μαλλιά τους είτε αραίωναν ξίδι με νερό. Άλλες βρώσιμες εναλλακτικές της εποχής, αντί για σαμπουάν, ήταν το ρούμι, το μαύρο τσάι και το δεντρολίβανο.

-Έβαφαν τα μαλλιά τους με μόλυβδο. Ένα δημοφιλές προϊόν της εποχής εκτός του ότι σκούραινε τα γκριζαρισμένα μαλλιά είχε και μια παρενέργεια: πλούσιο καθώς ήταν σε μόλυβδο, μπορούσε να προκαλέσει δηλητηρίαση.

-Χρησιμοποιούσαν τον Τάμεση σαν χωματερή. Το καλοκαίρι του 1858 έμεινε γνωστό ως η εποχή της «Μεγάλης Βρώμας» (Great Stink), καθώς το Λονδίνο καλύφθηκε από μια δυσοσμία τόσο ανυπόφορη, που σχεδόν οδηγήθηκε σε lockdown. Τελικά, προερχόταν από τα αστικά λύματα που οι κάτοικοι της εποχής συνήθιζαν να πετούν στο ποτάμι.

-Θεωρούσαν ότι για τη φυματίωση ευθύνονται οι μακριές φούστες και οι στενοί κορσέδες. Οι βικτωριανοί γιατροί πίστευαν ότι οι μακριές φούστες της μόδας μάζευαν όλα τα μικρόβια από τους δρόμους και τα μετέφεραν στα σπίτια, διασπείροντας τις ασθένειες της εποχής. Για τη φυματίωση, ειδικότερα, προειδοποιούσαν τις γυναίκες να μη φορούν κορσέδες, με το σκεπτικό ότι παρεμπόδιζαν την αναπνοή. Οι υγειονομικές οδηγίες της εποχής οδήγησαν σε μια επανάσταση του στυλ: πιο χαλαρή μέση και κοντύτερος ποδόγυρος.

Δείτε το βίντεο με τους παράξενους κανόνες υγιεινής της βικτωριανής εποχής:

Ακολουθήστε το WomanToc στο Instagram


Κεντρική φωτό: The Silent Highwayman, έργο του 1858

Read Next

Περισσότερα από

Stories

20 Οκτ 2025

Οι 10 νέες εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις στην Αθήνα τώρα

Από τον Juergen Teller και τον Paolo Colombo έως τον Stanley Whitney και μία έκθεση φόρος - τιμής στον Γιώργο Ζογγολόπουλο, τα εικαστικά ραντεβού του Οκτωβρίου είναι πολλά και σημαντικά.

18 Οκτ 2025

Ειρήνη Παππά: Με εντυπωσιακό grecian καφτάνι στα γυρίσματα ιταλικής ταινίας το 1971

Η εντυπωσιακή εμφάνιση της Ειρήνης Παππά στο "Roma Bene".

18 Οκτ 2025

you are invited | Πρώτη ματιά στην έκθεση του θρυλικού φωτογράφου Juergen Teller στο Onassis Ready

Στον νέο χώρο του Ιδρύματος Ωνάση, ο Juergen Teller στήνει τον δικό του φωτογραφικό κόμβο, προτάσσοντας την αλήθεια έναντι του αψεγάδιαστου.

17 Οκτ 2025

Γιατί οι γυναίκες σταυρώνουν τα πόδια τους χωρίς να το καταλαβαίνουν;

Τι λένε οι επιστήμονες για αυτή την ενστικτώδη κίνηση;

17 Οκτ 2025

Αποκλειστικό | Η ταινία ντεμπούτο της Charli XCX στη μεγάλη οθόνη κάνει πρεμιέρα στην Ελλάδα

Η "Έκρηξη / Erupcja", μετά την παρουσίαση της σε σημαντικά φεστιβάλ του κόσμου, έρχεται και στη χώρα μας κάνοντας πανελλήνια πρεμιέρα στο 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

16 Οκτ 2025

Movie Review | After The Hunt: Η Julia Roberts επιστρέφει πιο ώριμη, γοητευτική και αινιγματική από ποτέ

Ο George Satsidis γράφει για τη νέα κινηματογραφική σύμπραξη της Julia Roberts με τον Luca Guadagnino.

16 Οκτ 2025

Καποδίστριας | Πρώτες εικόνες και τρέιλερ από τη νέα ταινία του Γιάννη Σμαραγδή

Ο σπουδαίος Έλληνας σκηνοθέτης υπογράφει μία ταινία αφιερωμένη στον Έλληνα πολιτικό και διπλωμάτη.

16 Οκτ 2025

31 χρόνια πριν: Το νυφικό της Ελένης Ράντου που έγραψε ιστορία στον γάμο με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου

Ένα νυφικό, ένα χαμόγελο και μια ιστορία αγάπης που άντεξε στον χρόνο.

16 Οκτ 2025

Όταν η Κατίνα Παξινού συνάντησε τον Αλέν Ντελόν - μια ιστορική στιγμή στη Βενετία του 1960

Μια φωτογραφία, δύο μύθοι, κι ένα βλέμμα που ένωσε δύο εποχές.