Έτοιμη σε λίγες εβδομάδες θα είναι η νέα πλατεία Ομονοίας. Με ένα σιντριβάνι να δεσπόζει στην πολύπαθη μέχρι σήμερα πλατεία και με τον περιμετρικό του δακτύλιο να καταλαμβάνει σχεδόν ολοκληρωτικά τον «διάδρομο πεζών» ο οποίος ένωσε προ 20ετίας την Πανεπιστημίου με την Αγίου Κωνσταντίνου.
Η κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει η πλατεία τα τελευταία χρόνια ήταν αποκαρδιωτική για τους Αθηναίους που έβλεπαν καθημερινά την παρακμή της ιστορικής πλατείας με τα απομεινάρια του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που έγινε το 1998 και έδωσε το πρώτο βραβείο ύψους 9,5 εκατομμυρίων δραχμών σε τέσσερις νέους αρχιτέκτονες.
Η νέα σελίδα του κέντρου της πόλης
Τα έργα γίνονται με χορηγίες ιδιωτών και βρίσκονται σε εξέλιξη με εντατικούς ρυθμούς από τον περασμένο Οκτώβριο. Τότε, στις 31 Οκτωβρίου 2019, το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε κατά πλειοψηφία να κάνει δεκτές τις πράξεις δωρεάς μέσω των οποίων τρεις φορείς, η τεχνική εταιρεία Ηλέκτωρ, το Κοινωφελές Ιδρυμα Λασκαρίδη και η Fontana Fountains προσφέρονταν να συμβάλουν στη δημιουργία νέου σιντριβανιού στην Πλατεία Ομονοίας.
Αρχικός στόχος ήταν τα έργα να έχουν ολοκληρωθεί πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων ώστε η νέα εικόνα της Ομόνοιας να συνδυασθεί με την προσπάθεια επαναφοράς θετικής ψυχολογίας στο Κέντρο της Αθήνας. Η νέα κατασκευή θα παραπέμπει στο ιστορικό σιντριβάνι που ήταν το κόσμημα όλης της γύρω περιοχής στις δεκαετίες του '60 και του '70.
Προεκλογικά ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης τόνιζε την ανάγκη ύπαρξης μιας πλατείας «φιλικής στον κάτοικο, τον εργαζόμενο, τον επισκέπτη, με πράσινο, φως και –ναι– σιντριβάνι». Η καθυστέρηση του έργου οφείλεται στο γνωστό εδώ και δεκαετίες πρόβλημα της πλατείας, στη στεγανοποίηση της πλάκας που βρίσκεται πάνω από τον σταθμό του μετρό στην Ομόνοια.
Με βάση όσα ανέφεραν οι χορηγοί, πάνω στην πολύπαθη κεντρική πλατεία θα εγκατασταθεί:
Σιντριβάνι με διάμετρο 30 μέτρων, 13 πίδακες νερού, 188 δέσμες νερού και 90 υποβρύχιους προβολείς.
Ένας πίδακας που θα εξακοντίζει νερό σε ύψος 20 μέτρων θα βρίσκεται στο κέντρο του σιντριβανιού.
Τέσσερις πίδακες θα βρίσκονται σε ακτίνα 12 μέτρων και θα πετούν νερό σε ύψος 14 μέτρων.
Άλλοι οκτώ πίδακες θα βρίσκονται σε ακτίνα 17 μέτρων και θα πετούν νερό σε ύψος 8 μέτρων.
Περιφερειακά στα 30 μέτρα και μέσα από κυκλικό αγωγό θα πετάγονται 188 δέσμες νερού με ύψος κορυφής τα 5 μέτρα.
Οι μεταμορφώσεις της πλατείας μέσα στο χρόνο
Η Ομόνοια είναι η πιο παλιά πλατεία της Αθήνας, από την οποία ξεκινούν ακτινωτά οι βασικές οδικές αρτηρίες της πόλης, Σταδίου, Αθηνάς, Πανεπιστημίου, 3ης Σεπτεμβρίου, Πειραιώς και Αγίου Κωνσταντίνου, καθώς και οι οδοί Κοτοπούλη και Δώρου, που έχουν πεζοδρομηθεί.
Σύμφωνα με το αρχικό πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας των Κλεάνθη και Σάουμπερτ (1834), ο χώρος προοριζόταν για την ανέγερση των Ανακτόρων. Στη συνέχεια αποφασίστηκε η ανέγερση του Ναού του Σωτήρος, προκειμένου το έθνος να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του προς το Θείο για την απελευθέρωση. Ο έρανος, όμως, δεν απέδωσε τα αναμενόμενα και το ποσό που συγκεντρώθηκε διατέθηκε για την ανέγερση του ναού της Μητροπόλεως. Ο χώρος διαμορφώθηκε σε πλατεία το 1846 και αρχικά πήρε το όνομα Πλατεία Ανακτόρων και στη συνέχεια Πλατεία Όθωνος, προς τιμή του βασιλιά.
Αποτελούσε το βορειότερο άκρο της πόλης και το τέρμα του εξοχικού περιπάτου των Αθηναίων της εποχής. Το 1862 μετονομάσθηκε σε Πλατεία Ομονοίας, όταν στο χώρο αυτό συγκεντρώθηκαν και έδωσαν όρκο «ομονοίας» οι αρχηγοί των αντιπάλων πολιτικών μερίδων, οι οποίες είχαν προκαλέσει λόγω του δυναστικού αιματηρές ταραχές στη χώρα.
Πανηγυρισμοί για την έξωση του Όθωνα και τόπος πολιτικών συγκεντρώσεων
Ήταν απομεσήμερο της 14ης Οκτωβρίου, όταν πλήθος Αθηναίων συγκεντρώθηκε στην Πλατεία για να πανηγυρίσει την έξωση του Όθωνα. Μετά τη δοξολογία, ο πρόεδρος της Προσωρινής Κυβερνήσεως Δημήτριος Βούλγαρης (γνωστός και ως Τζουμπές) απευθύνθηκε προς τους συγκεντρωμένους. Ανάμεσα στα άλλα ακούστηκαν και τα εξής: «Ας ορκισθώμεν επί της Πλατείας ταύτης, της λαβούσης ήδη το ωραίον της «Ομονοίας» όνομα, και ας είπη έκαστος εξ ημών: Ορκίζομαι πίστιν εις την πατρίδα και υπακοήν εις τας εθνικάς αποφάσεις.»
Κατά την περίοδο της βασιλείας του Γεωργίου Α’ η πλατεία ευπρεπίστηκε και δενδροφυτεύτηκε. Στήθηκε και μια μαρμάρινη εξέδρα, όπου κάθε Κυριακή παιάνιζε μια στρατιωτική μπάντα προς τέρψη των θαμώνων.
Η πλατεία με την πάροδο του χρόνου αποτέλεσε το κέντρο της κοσμικής κίνησης στην Αθήνα μέχρι το 1930, οπότε ανασκάφηκε το υπέδαφός της για να γίνει ο υπόγειος σταθμός του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου Πειραιώς – Αθηνών. Έκτοτε άρχισε να αποκτά περισσότερο εμπορικό χαρακτήρα και να αποτελεί το πιο αναγνωρίσιμο σημείο της Αθήνας για τους κατοίκους της επαρχίας, που έρχονταν στην πρωτεύουσα.
Υπόγεια με καταστήματα και σταθμός του τραίνου
Στις 15 Οκτωβρίου 1954 άρχισε η διαρρύθμιση του υπόγειου χώρου, με την κατασκευή μιας υπόγειας πλατείας με τράπεζες, καταστήματα και ταχυδρομείο, αλλά και με τις πρώτες κυλιόμενες σκάλες.
Τα έργα ολοκληρώθηκαν το 1960 με τη διαμόρφωση της επιφάνειας της Πλατείας Ομονοίας σε τεχνητή λίμνη με σiντριβάνια, στην οποία συχνά βουτούσαν οι φίλαθλοι, έπειτα από κάποια επιτυχία εθνικής ομάδας και οι οπαδοί του Παναθηναϊκού για τους θριάμβους της ομάδας τους. Με την πάροδο του χρόνου, η Πλατεία Ομονοίας υπέστη και άλλες μεταμορφώσεις, λόγω του αυξανόμενου κυκλοφοριακού φόρτου στο κέντρο της Αθήνας.
Η τελευταία έγινε την περίοδο πριν από την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και προκάλεσε γενική κατακραυγή για το αισθητικό της αποτέλεσμα. Σήμερα, η Ομόνοια έχει μετατραπεί ουσιαστικά σε οδικό κόμβο και δεν λειτουργεί πλέον ως πλατεία.
