Τις νύχτες η ζωή κυλά αλλιώς. Σαν μέλι από το βάζο, πιο αργά και ηδονικά, πιο γλυκά και ενίοτε πονηρά, πάντα υπό το ημίφως των λαμπών του δρόμου, μέσα από αντικατοπτρισμούς από τα λαμπατέρ των σαλονιών και τις σκιές που δημιουργούν οι ανθρώπινες φιγούρες μέσα από τις κουρτίνες των παραθύρων. Τη νύχτα συμβαίνει κάτι μοναδικό: το εσωτερικό των σπιτιών γίνεται δημόσιο, με κάποιο φιλέρημο και γοητευτικό τρόπο, με μια κινηματογραφική ανατριχίλα.
«Περπατώ στις συνοικίες μέσα στη μοναξιά της νύχτας και σκέφτομαι πως η νύχτα μας αρέσει γιατί αφαιρεί τις περιττές λεπτομέρειες, όπως ακριβώς κάνει και η μνήμη» έλεγε ο Αργεντίνος συγγραφέας, Χόρχε Λουίς Μπόρχες.
Εστιάζοντας στην ουσία της νύχτας η Γιάννα Ανδρεάδη δημιουργεί συμμετοχικά πρότζεκτ, τα οποία φύονται μέσα από τις πλατφόρμες των σόσιαλ μίντια αλλά ζουν γύρω μας. Για την ακρίβεια εμείς ζούμε μέσα σε αυτά, μιας και δεν είναι παρά η αληθινή ζωή μέσα από κάδρα.
«Η ιστορία του πρότζεκτ Παράθυρα τη νύχτα είναι άμεσα συνδεδεμένη με το ΑΘΗΝΑ ΘΕΑ. είναι σαν μια συνέχεια αυτού του συμμετοχικού έργου» θα πει η Ιωάννα. «Με το ΑΘΗΝΑ ΘΕΑ βλέπαμε την Αθήνα μέσα από το παράθυρο, και όλες αυτές οι ιδιωτικές θέες συνέθεσαν μία νέα όψη της πόλης. Το ΑΘΗΝΑ ΘΕΑ διήρκεσε 3 χρόνια στο φέισμπουκ, είχε τεράστια συμμετοχή από περισσότερους από 500 Αθηναίους και ολοκληρώθηκε με μια έκθεση στο μουσείο Cite de l’architecture et du patrimoine, στο Παρίσι το 2015, μια έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη στο τέλος του 2016 και το βιβλίο ΑΘΗΝΑ ΘΕΑ /Παράθυρα στην πόλη, στις εκδόσεις Άγρα, που θεωρώ ότι είναι το πιο σημαντικό βιβλίο μου.
»Αυτό το συμμετοχικό έργο με κάδρο το παράθυρα ήταν για μένα - που μένω στο Παρίσι εδώ και 40 χρόνια – ένας τρόπος να ξαναανακαλύψω την Αθήνα, να κάνω συγχρόνως τους Αθηναίους να δουν τη καθημερινή τους θέα διαφορετικά, να δείξω μία ανέκδοτη όψη της πόλης, και να γνωρίσω πολλούς νέους φίλους. Τρία χρόνια μετά την έκδοση του βιβλίου, μου έλειπε αυτή η καθημερινή διαδικτυακή σχέση με την Αθήνα. Η εμμονή μου με το Παράθυρο πάντα ζωντανή και αστείρευτη, έψαχνα μία ιδέα σαν συνέχεια του ΑΘΗΝΑ ΘΕΑ. Ο εκδότης μου – Σταύρος Πετσόπουλος- είχε παρατηρήσει ότι μας έλειπε η ανθρώπινη παρουσία. Σε νυχτερινές βόλτες μου στην Αθήνα παρατηρούσα τα λίγα φωτισμένα παράθυρα στις πολυκατοικίες.
»Έτσι ωρίμασε η ιδέα, για τα φωτισμένα Παράθυρα τη νύχτα, που τονίζουν την ανθρώπινη παρουσία στη πόλη αυτή τη φορά. Εδώ είναι μία παρουσία, μία ιστορία, ένα σκηνικό στην ατμόσφαιρα της αθηναϊκής νύχτας. Παράλληλα όμως δίνει και μια εικόνα της νυχτερινής Αθήνας. Τα αναμμένα φώτα στα σπίτια, στις πολυκατοικίες της γειτονιάς δημιουργούν το αίσθημα της πολύτιμης ανθρώπινης παρουσίας, της ζωντανής πόλης».
-Πώς το έχει αγκαλιάσει ο κόσμος;
Όπως είχα όλη την ιστορία του ΑΘΗΝΑ ΘΕΑ, με το βιβλίο, τις εκθέσεις, τους 500 συμμετέχοντες και 10.000 να παρακολουθούν τη σελίδα, ο κόσμος το αγκάλιασε και αυτό. Αυτή τη στιγμή από τους 220 Αθηναίους που συμμετέχουν, ακριβώς οι μισοί είναι από το ΑΘΗΝΑ ΘΕΑ. Οι νυχτερινές φωτογραφίες έχουν πάντα μια ιδιαίτερη φωτογένεια και μαγεία, ο δημόσιος φωτισμός αναδεικνύει θεατρικά τη πόλη ενώ ο φωτισμός κάνει κάθε παράθυρο και μια θεατρική σκηνή.
«Ιστορία 60 χρόνων ακριβώς, εκ των οποίων 42 στο Παρίσι όπου σπούδασα στη σχολή Kαλών Tεχνών και όπου μένω» απαντάει η Ιωάννα στην ερώτηση «ποια είναι η ιστορία σου;» και μας συστήνεται: «Είμαι εικαστικός, η δουλειά μου εμπνέεται από την φύση αλλά και από το αστικό περιβάλλον και περιλαμβάνει ζωγραφική, σχέδιο, φωτογραφία, συμμετοχικά έργα και βιβλία που έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα, (Αγρα), στην Γαλλία, στο Μεξικό, στην Ινδία και στη Ιαπωνία. To 2012 είχα την ευκαιρία και τη χαρά να παρουσιάσω όλη την εκδοτική μου δουλειά στην Οικία Κατακουζηνού και αυτή η παρουσία μου στη Αθηναϊκή σκηνή, μετά από χρόνια απουσίας, ήταν η αρχή της επιθυμίας μου για πιο στενή επαφή με την Ελλάδα, και για επιστροφή στις ρίζες μου».
-Ποιος μπορεί να ανεβάσει φωτό στο πρότζεκτ αυτό; Υπάρχουν περιορισμοί;
Η συμμετοχή είναι ανοιχτή σε όλους επαγγελματίες και μη (πάντα το όνομα του φωτογράφου συνοδεύει τη φωτογραφία). Τις φωτογραφίες όμως τις επιλέγω και τις αναρτώ εγώ, εάν πληρούν τις προδιαγραφές και σύμφωνα με ένα ρυθμό και εναλλαγή ώστε να μην υπάρχει επανάληψη. Οι φωτογραφίες πρέπει να είναι ευκρινείς και να έχουν ένα ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό και φωτογραφικό ενδιαφέρον. Στις νυχτερινές φωτογραφίες όπως έχουμε λίγο φως, η φωτογράφηση είναι πολύ πιο δύσκολη και απαιτητική και έχουμε γρήγορα θόρυβο και πίξελ που θέλω να αποφεύγουμε. Επίσης προτιμώ τις μετωπικές λήψεις χωρίς προοπτική παραμόρφωση.
Οι νυχτερινές φωτογραφίες έχουν πάντα μια ιδιαίτερη φωτογένεια και μαγεία, ο δημόσιος φωτισμός αναδεικνύει θεατρικά τη πόλη ενώ ο φωτισμός κάνει κάθε παράθυρο και μια θεατρική σκηνή.
-Γιατί η νύχτα κουβαλάει περισσότερες ιστορίες;
Δεν ξέρω αν κουβαλάει περισσότερες, διαφορετικές μάλλον, πιο προσωπικές.
-Πότε συμβαίνουν πιο ωραία πράγματα; Τη μέρα ή τη νύχτα;
Μέρα - νύχτα
-Γιατί στους ανθρώπους μας αρέσει να χαζεύουμε τα ανοιχτά παράθυρα των σπιτιών;
Το φως τη νύχτα πάντα τραβάει τη προσοχή. Με το φως κάθε παράθυρο –δίνει σε μια σκηνή θεάτρου μες στη νύχτα, όμως η αυλαία - κουρτίνες είναι συχνά τραβηγμένες.
-Η δόμηση και η αρχιτεκτονική της Αθήνας βοηθάει τους περαστικούς να χαζεύουν μέσα από τα ανοιχτά παράθυρα;
Η πυκνή δόμηση και η αρχιτεκτονική επιτρέπουν– προκαλούν μια άμεση επαφή όπως παραδείγματος χάρη στους ακάλυπτους, όμως, νομίζω ότι αρέσει στους Αθηναίους να ζουν αρκετά προστατευμένοι από τα βλέμματα των περαστικών ή των γειτόνων. Όταν δύσει ο ήλιος, αμέσως, βλέπουμε τραβηγμένες κουρτίνες, κλειστά παντζούρια, κατεβασμένα στόρια και τέντες. Παρόλα αυτά με τα φωτισμένα Παράθυρα τη νύχτα, βλέπουμε και φανταζόμαστε τη ζωή. «Δεν υπάρχει αντικείμενο βαθύτερο, πιο μυστηριώδες, πιο γόνιμο, πιο σκοτεινό, πιο εκθαμβωτικό από ένα παράθυρο που φωτίζεται από ένα κερί» θα γράψει ο Σαρλ Μπωντλαίρ στη Μελαγχολία του Παρισιού.
Έτσι ωρίμασε η ιδέα, για τα φωτισμένα Παράθυρα τη νύχτα, που τονίζουν την ανθρώπινη παρουσία στη πόλη αυτή τη φορά. Εδώ είναι μία παρουσία, μία ιστορία, ένα σκηνικό στην ατμόσφαιρα της αθηναϊκής νύχτας.
«Δεν υπάρχει αντικείμενο βαθύτερο, πιο μυστηριώδες, πιο γόνιμο, πιο σκοτεινό, πιο εκθαμβωτικό από ένα παράθυρο που φωτίζεται από ένα κερί» θα γράψει ο Σαρλ Μπωντλαίρ στη Μελαγχολία του Παρισιού.
