ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ WOMAN TOC

Η ιστορία μιας γυναίκας και του γάτου της που έμειναν μόνοι στη ζώνη αποκλεισμού του Τσέρνομπιλ

Μια από τις μαρτυρίες του βιβλίου της βραβευμένης με Νόμπελ Λογοτεχνίας Σβετλάνα Αλεξίεβιτς στο οποίο βασίστηκε η τηλεοπτική σειρά του HBO.

Η ιστορία μιας γυναίκας και του γάτου της που έμειναν μόνοι στη ζώνη αποκλεισμού του Τσέρνομπιλ

Η εκρηκτική επιτυχία του «Τσέρνομπιλ» -που ξεπέρασε στις αξιολογήσεις του imdb.com το «Game of Thrones» με 9.5/10, ισοφαρίζοντας με το «Breaking Bad»- έφερε στο προσκήνιο το βιβλίο της Σβετλάνα Αλεξίεβιτς στο οποίο βασίστηκε η τηλεοπτική σειρά της HBO. Στο «Τσέρνομπιλ. Ένα χρονικό του μέλλοντος» (εκδ. Πατάκη) η βραβευμένη με Νόμπελ Λογοτεχνίας 2015 συγγραφέας έχει συγκεντρώσει εκατό μαρτυρίες -από άντρες, γυναίκες, παιδιά, χωρικούς, στρατιώτες, πυροσβέστες, επιστήμονες, μητέρες που γέννησαν παραμορφωμένα παιδιά, παιδιά που πάσχουν από λευχαιμία- συνθέτοντας ένα σπαρακτικό αριστούργημα, που έχει παρομοιαστεί με εμβληματικά ντοκουμέντα όπως το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ και χαρακτηριστεί ένα από τα σημαντικότερα βιβλία του 20ου αιώνα.

Πρόκειται πράγματι, όπως γράφει το οπισθόφυλλο, για ένα «ολόπικρο βιβλίο απερίγραπτου ζόφου, που σελίδα τη σελίδα γίνεται ένα ευαγγέλιο απεγνωσμένης και παράφορης αγάπης». Σε αυτή την εμπειρία που κάποιοι θεώρησαν χειρότερη από τον πόλεμο -μεταξύ άλλων γιατί ο εχθρός ήταν αόρατος και η κατάρρευση του πυρηνικού αντιδραστήρα συμπαρέσυρε τα εμψυχωτικά ιδανικά του κομμουνισμού, του έθνους, της τεχνολογίας- οι μάρτυρες, με κάθε έννοια της λέξης, της Αλεξίεβιτς ξεδιπλώνουν την αφάνταστη συναισθηματική δύναμη του ανθρώπου. Πασχίζουν να πάρουν ανάσες επιβίωσης φτιαγμένες από αγάπη ή έστω από την ανάμνησή της - συγκλονιστική η αφήγηση της Λουντμίλα, της γυναίκας του πυροσβέστη που αγαπούσε ακόμα και τα κομμάτια του καμένου δέρματος που άφηνε ο σύντροφός της πάνω στα σεντόνια του.

Συγκλονιστική η αφήγηση της Λουντμίλα, της γυναίκας του πυροσβέστη που αγαπούσε ακόμα και τα κομμάτια του καμένου δέρματος που άφηνε ο σύντροφός της πάνω στα σεντόνια του

Ανάσες φτιαγμένες από αγάπη προς άλλους ανθρώπους, προς τα ζώα, τη φύση, την τέχνη – προς τον Τσέχοφ, τον Ντοστογιέφσκι. Αγάπη που δεν έχει σημασία αν δεν βρίσκει πάντα ανταπόκριση. Από αυτή την άποψη τουλάχιστον το «Τσέρνομπιλ» θυμίζει το δυστοπικό και ταυτόχρονα αισιόδοξο μυθιστόρημα «Σταθμός έντεκα» (εκδ. Ίκαρος) της Emily St. John Mandel, όπου ένας περιπλανώμενος θίασος γυρίζει τον κόσμο που έχει καταστραφεί μετά από πανδημία ανεβάζοντας Σαίξπηρ και παίζοντας μουσική. Μια δυστοπία και το Τσέρνομπιλ, μόνο που έγινε πραγματικότητα.

Ανάμεσα στους αληθινούς ήρωες της Αλεξίεβιτς είναι μια ηλικιωμένη γυναίκα, η Ζινάιντα Εβδοκίμοβνα Κοβαλένκα, που αρνήθηκε να εγκαταλείψει το σπίτι της μετά την εκκένωση, παραμένοντας μόνη στο χωριό της, στη ζώνη αποκλεισμού, με τον «πολύ όμορφο γάτο» της, Βάσκα.

«Τον χειμώνα, μου επιτίθονταν πεινασμένοι αρουραίοι. Δε με άφηναν σε ησυχία. Χώνονταν κάτω από τα σκεπάσματα, έτρωγαν το σιτάρι… Ευτυχώς, με έσωσε ο Βάσκα. Χωρίς αυτόν θα ήμουν χαμένη. Του μιλούσα με τις ώρες».

«Μερικές φορές, ξέρετε, κλείνω τα μάτια, περπατάω στους άδειους δρόμους του χωριού και μιλάω: “Πώς μπορείτε να μιλάτε για ραδιενέργεια” τους λέω “όταν οι πεταλούδες πετούν και οι μέλισσες βουίζουν; Όταν ο Βάσκα πιάνει ποντίκια;”».

Μια μέρα ο Βάσκα εξαφανίστηκε. «Περίμενα έναν ολόκληρο μήνα. Είχα μείνει ολομόναχη. Δεν υπήρχε κανείς για να μιλήσω μαζί του. Γύριζα στο χωριό φωνάζοντας: “Βάσκα! Βάσκα!”. Κάποτε υπήρχαν πολλά γατιά στο χωριό. Τώρα όμως, δεν έχει μείνει κανένα. Τα έχουν σκοτώσει όλα οι εκκαθαριστές…[…] Έτσι περπάτησα και περπάτησα, ψάχνοντας τον Βάσκα για δύο ολόκληρες μέρες. Την τρίτη μέρα, είδα έναν γάτο μπροστά στο μαγαζί. Κοιταχτήκαμε και νιώσαμε κι οι δύο πολύ χαρούμενοι. Όμως ο γάτος δεν έβγαζε φωνή. “Έλα” τον παρακάλεσα. “Έλα σπίτι”. Αυτός όμως δεν το κούναγε από τη θέση του. Επέμενα. “Τι θα κάνεις εδώ ολομόναχος; Θα σε φάνε οι λύκοι. Έλα λοιπόν. Έχω αυγά και λαρδί. Θα σου αρέσουν”. Πώς να του το εξηγήσω όμως; Οι γάτοι, λένε, δεν καταλαβαίνουν τα λόγια των ανθρώπων… Τότε πέστε μου, πώς με κατάλαβε; Εγώ προχώρησα κι αυτός ερχόταν πίσω μου. Μιάου. “Θα σου δώσω λαρδί”. Μιάου. “Θα ζήσουμε παρέα”. Μιάου. “Θα σε φωνάζω Βάσκα”. Μιάου… Έτσι έχουμε περάσει δυο χειμώνες μαζί.
[…]

»Μερικές φορές, ξέρετε, κλείνω τα μάτια, περπατάω στους άδειους δρόμους του χωριού και μιλάω: “Πώς μπορείτε να μιλάτε για ραδιενέργεια” τους λέω “όταν οι πεταλούδες πετούν και οι μέλισσες βουίζουν; Όταν ο Βάσκα πιάνει ποντίκια;”».

Η ιστορία μιας γυναίκας και του γάτου της που έμειναν μόνοι στη ζώνη αποκλεισμού του Τσέρνομπιλ
Το βιβλίο «Τσέρνομπιλ. Ένα χρονικό του μέλλοντος» της Σβετλάνα Αλεξίεβιτς κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη σε μετάφραση Ορέστη Γεωργιάδη και με εισαγωγή στην ελληνική έκδοση του Θανάση Τριαρίδη.

Ακολουθήστε το WomanToc στο Instagram

Photo: Alex Pavlou / Unsplash

Read Next

Περισσότερα από

Stories

20 Οκτ 2025

Οι 10 νέες εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις στην Αθήνα τώρα

Από τον Juergen Teller και τον Paolo Colombo έως τον Stanley Whitney και μία έκθεση φόρος - τιμής στον Γιώργο Ζογγολόπουλο, τα εικαστικά ραντεβού του Οκτωβρίου είναι πολλά και σημαντικά.

18 Οκτ 2025

Ειρήνη Παππά: Με εντυπωσιακό grecian καφτάνι στα γυρίσματα ιταλικής ταινίας το 1971

Η εντυπωσιακή εμφάνιση της Ειρήνης Παππά στο "Roma Bene".

18 Οκτ 2025

you are invited | Πρώτη ματιά στην έκθεση του θρυλικού φωτογράφου Juergen Teller στο Onassis Ready

Στον νέο χώρο του Ιδρύματος Ωνάση, ο Juergen Teller στήνει τον δικό του φωτογραφικό κόμβο, προτάσσοντας την αλήθεια έναντι του αψεγάδιαστου.

17 Οκτ 2025

Γιατί οι γυναίκες σταυρώνουν τα πόδια τους χωρίς να το καταλαβαίνουν;

Τι λένε οι επιστήμονες για αυτή την ενστικτώδη κίνηση;

17 Οκτ 2025

Αποκλειστικό | Η ταινία ντεμπούτο της Charli XCX στη μεγάλη οθόνη κάνει πρεμιέρα στην Ελλάδα

Η "Έκρηξη / Erupcja", μετά την παρουσίαση της σε σημαντικά φεστιβάλ του κόσμου, έρχεται και στη χώρα μας κάνοντας πανελλήνια πρεμιέρα στο 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

16 Οκτ 2025

Movie Review | After The Hunt: Η Julia Roberts επιστρέφει πιο ώριμη, γοητευτική και αινιγματική από ποτέ

Ο George Satsidis γράφει για τη νέα κινηματογραφική σύμπραξη της Julia Roberts με τον Luca Guadagnino.

16 Οκτ 2025

Καποδίστριας | Πρώτες εικόνες και τρέιλερ από τη νέα ταινία του Γιάννη Σμαραγδή

Ο σπουδαίος Έλληνας σκηνοθέτης υπογράφει μία ταινία αφιερωμένη στον Έλληνα πολιτικό και διπλωμάτη.

16 Οκτ 2025

31 χρόνια πριν: Το νυφικό της Ελένης Ράντου που έγραψε ιστορία στον γάμο με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου

Ένα νυφικό, ένα χαμόγελο και μια ιστορία αγάπης που άντεξε στον χρόνο.