ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ WOMAN TOC

«Δεν έζησα παρόμοιες σκηνές ενθουσιασμού». Την μέρα που γιορτάστηκε για πρώτη φορά η 25η Μαρτίου

Μέχρι το 1835 δεν υπήρχε στην Ελλάδα κανενός είδος εορτασμός για την Επανάσταση του 1821.

«Δεν έζησα παρόμοιες σκηνές ενθουσιασμού». Την μέρα που γιορτάστηκε για πρώτη φορά η 25η Μαρτίου

Όταν το 1835 ο βασιλιάς Όθων (1815-1867) ενηλικιώθηκε και ανέλαβε την εξουσία στην Ελλάδα, δεν εορταζόταν κάποια εθνική επέτειος σχετικά με την επανάσταση του 1821, αν και υπήρχαν κάποιες προτάσεις. Μια από αυτές που αφορούσε την ημερομηνία «25 Μαρτίου» κατετέθηκε το 1834 από τον λογοτέχνη Παναγιώτη Σούτσο (1806-1868). Το σκεπτικό του ήταν ότι, ενώ η επανάσταση είχε ξεκινήσει λίγες μέρες πιο πριν, γενικεύτηκε στην Πελοπόννησο στις 25 Μαρτίου. Ο υπουργός εσωτερικών Ιωάννης Κωλέττης υποστήριξε την πρόταση με σχέδιο νόμου (22-1-1835). Τελικά η 25η Μαρτίου καθιερώθηκε ως η ημέρα επετείου της ελληνικής επανάστασης με το Βασιλικό Διάταγμα 980 (15-3-1838). Την πρόταση είχε καταθέσει εκ νέου ο Γεώργιος Γλαράκης, υπουργός των Εκκλησιαστικών, της Δημόσιας Εκπαίδευσης και των Εσωτερικών.

Στις 23 Μαρτίου αναρτήθηκαν στην Αθήνα προγράμματα που περιέγραφαν τις εκδηλώσεις. Στις 24 του μήνα κατά τη δύση του ηλίου ρίχτηκαν 21 κανονιοβολισμοί. Το ίδιο έγινε και με την ανατολή του ηλίου στις 25 Μαρτίου. Εκείνο το πρωί μια μουσική μπάντα τριγυρνούσε στην πόλη και ειδοποιούσε τους κατοίκους για την πανηγυρική ημέρα. Σε όλες τις εκκλησίες γίνονταν λειτουργίες με πιο επίσημη αυτή στον καθεδρικό ναό της Αγίας Ειρήνης στην οδό Αιόλου.

Στις 8 το πρωί στρατιωτικά αγήματα είχαν παραταχτεί στους δρόμους απ’ όπου θα περνούσε η βασιλική άμαξα. Οι βασιλείς φορούσαν τις επίσημες παραδοσιακές ελληνικές φορεσιές τους. Ξεκίνησαν από το πρώτο παλάτι τους που σήμερα είναι το Μουσείο της Πόλης των Αθηνών στην πλατεία Κλαυθμώνος. Ο χώρος έξω από αυτό είχε διαμορφωθεί σε μια μεγάλη δεντροφυτεμένη πλατεία που ονομάστηκε Πλατεία 25ης Μαρτίου, επειδή έγινε εκεί η πρώτη πάνδημη εορτή για την 25ηΜαρτίου. Στον ίδιο χώρο ο δήμος ανήγειρε ένα μνημείο και μια αψίδα.

Η βασιλική άμαξα έφτασε στον μητροπολιτικό ναό, ενώ χιλιάδες λαού που είχαν κατακλείσει τους γύρω δρόμους επευφημούσαν τους βασιλείς. Στον ναό υπήρχαν επίσημοι κάθε είδους, μαζί δε και πολλές από τις θρυλικές μορφές της επανάστασης, όπως ο Κολοκοτρώνης, ο Κουντουριώτης, ο Νικηταράς και ο Μακρυγιάννης.

Εκείνο το πρωί μια μουσική μπάντα τριγυρνούσε στην πόλη και ειδοποιούσε τους κατοίκους για την πανηγυρική ημέρα. Σε όλες τις εκκλησίες γίνονταν λειτουργίες με πιο επίσημη αυτή στον καθεδρικό ναό της Αγίας Ειρήνης στην οδό Αιόλου.

Ένας Γερμανός ανταποκριτής έγραψε: «Κατά την τριετή παραμονή μου στην Ελλάδα δεν έτυχε να ζήσω παρόμοιες σκηνές ενθουσιασμού… όπως εκείνη την ημέρα της 25ης Μαρτίου που γιορτάστηκε για πρώτη φορά ως Εθνική Εορτή του Ελληνισμού στην εκκλησία της Αγίας Ειρήνης… δάσος από σημαίες πλαισίωνε την άμαξα του βασιλέα που στις εννέα το πρωί προχωρούσε πανηγυρικά προς την εκκλησία της οδού Αιόλου, ενώ ο λαός ξέσπαγε απ’ όλες τις πλευρές σε ενθουσιώδεις ζητωκραυγές, καθώς έβλεπε το βασιλικό ζεύγος ντυμένο με ελληνικές λαϊκές φορεσιές…».

Όταν τελείωσε η δοξολογία έπεσαν ακόμα 21 κανονιοβολισμοί και οι βασιλείς επέστρεψαν στο παλάτι. Παρά το ότι έριχνε ψιλόβροχο επί πέντε σχεδόν ώρες, ακολούθησε μια μεγαλόπρεπη τελετή στην πλατεία του παλατιού και βέβαια ένα ατελείωτο γλέντι ανάμεσα στον κόσμο που είχε συγκεντρωθεί εκεί.

Ο Ρήγας Παλαμήδης (1794-1872) αγωνιστής της επανάστασης, λόγιος και πολιτικός, περιγράφει τις εκδηλώσεις: «…Η τελετή εγένετο μεθ’ όλης της πομπής και επισημότητας- είχον δε συνέλθει ενταύθα άπασαι σχεδόν αι δημοτικαί αρχαί της Αττικής και πλήθος λαού των περιχώρων μετά των σημαιών, όπλων και τυμπάνων…». Επίσης η Ιουλία φον Νόρντενφλιχτ (Julia von Nordenflycht), κυρία επί των τιμών και παιδαγωγός της βασίλισσας Αμαλίας εκείνη τη μέρα έγραψε σε επιστολή της ότι οι βασιλείς παρακολούθησαν τη δοξολογία και μετά επέστρεψαν στο παλάτι. Το ίδιο και οι χιλιάδες του λαού που «… συνηθροίσθησαν υπό τον εξώστην, επί του οποίου οι βασιλείς ίσταντο και μετ’ ολί­γον ήρχισεν υπό τον ήχον της χωρικής μουσικής η εκτέλεσις τού, οτέ μεν υπό δύο οτέ δε υπό πλειόνων προσώπων, χορευομένου τοσούτον ιδιορρύθμου ελλη­νικού χορού. Εσχηματίσθησαν διάφοροι κύκλοι χορευτών επί της μεγάλης πλατείας προ των ανακτόρων…»

«Κατά την τριετή παραμονή μου στην Ελλάδα δεν έτυχε να ζήσω παρόμοιες σκηνές ενθουσιασμού… όπως εκείνη την ημέρα της 25ης Μαρτίου που γιορτάστηκε για πρώτη φορά ως Εθνική Εορτή του Ελληνισμού»

Το κλίμα ευφορίας επικρατούσε παντού εκείνη τη μέρα. Και όταν νύχτωσε, όλη η πόλη ήταν φωταγωγημένη, μαζί και η Ακρόπολη. Στον δε Λυκαβηττό σχηματίστηκε με φανούς ένας τεράστιος σταυρός με την επιγραφή «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ», πράγμα που προξένησε την έκπληξη των Αθηναίων.

Παρόμοιες εκδηλώσεις έγιναν και σε άλλες πόλεις της ελεύθερης Ελλάδας.

Read Next

20 Οκτ 2025

Οι 10 νέες εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις στην Αθήνα τώρα

Από τον Juergen Teller και τον Paolo Colombo έως τον Stanley Whitney και μία έκθεση φόρος - τιμής στον Γιώργο Ζογγολόπουλο, τα εικαστικά ραντεβού του Οκτωβρίου είναι πολλά και σημαντικά.

18 Οκτ 2025

Ειρήνη Παππά: Με εντυπωσιακό grecian καφτάνι στα γυρίσματα ιταλικής ταινίας το 1971

Η εντυπωσιακή εμφάνιση της Ειρήνης Παππά στο "Roma Bene".

Περισσότερα από

Stories

18 Οκτ 2025

you are invited | Πρώτη ματιά στην έκθεση του θρυλικού φωτογράφου Juergen Teller στο Onassis Ready

Στον νέο χώρο του Ιδρύματος Ωνάση, ο Juergen Teller στήνει τον δικό του φωτογραφικό κόμβο, προτάσσοντας την αλήθεια έναντι του αψεγάδιαστου.

17 Οκτ 2025

Γιατί οι γυναίκες σταυρώνουν τα πόδια τους χωρίς να το καταλαβαίνουν;

Τι λένε οι επιστήμονες για αυτή την ενστικτώδη κίνηση;

17 Οκτ 2025

Αποκλειστικό | Η ταινία ντεμπούτο της Charli XCX στη μεγάλη οθόνη κάνει πρεμιέρα στην Ελλάδα

Η "Έκρηξη / Erupcja", μετά την παρουσίαση της σε σημαντικά φεστιβάλ του κόσμου, έρχεται και στη χώρα μας κάνοντας πανελλήνια πρεμιέρα στο 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

16 Οκτ 2025

Movie Review | After The Hunt: Η Julia Roberts επιστρέφει πιο ώριμη, γοητευτική και αινιγματική από ποτέ

Ο George Satsidis γράφει για τη νέα κινηματογραφική σύμπραξη της Julia Roberts με τον Luca Guadagnino.

16 Οκτ 2025

Καποδίστριας | Πρώτες εικόνες και τρέιλερ από τη νέα ταινία του Γιάννη Σμαραγδή

Ο σπουδαίος Έλληνας σκηνοθέτης υπογράφει μία ταινία αφιερωμένη στον Έλληνα πολιτικό και διπλωμάτη.

16 Οκτ 2025

31 χρόνια πριν: Το νυφικό της Ελένης Ράντου που έγραψε ιστορία στον γάμο με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου

Ένα νυφικό, ένα χαμόγελο και μια ιστορία αγάπης που άντεξε στον χρόνο.

16 Οκτ 2025

Όταν η Κατίνα Παξινού συνάντησε τον Αλέν Ντελόν - μια ιστορική στιγμή στη Βενετία του 1960

Μια φωτογραφία, δύο μύθοι, κι ένα βλέμμα που ένωσε δύο εποχές.

15 Οκτ 2025

Reese Witherspoon | Υπογράφει το πρώτο της μυθιστόρημα μαζί με τον "βασιλιά" των θρίλερ

Για το πρώτο της μυθιστόρημα, η διάσημη ηθοποιός ζήτησε τη βοήθεια ενός μετρ του είδους, του Harlan Coben.

14 Οκτ 2025

Τζοκόντα | Πρώτες φωτογραφίες από την πολυαναμενόμενη παράσταση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Το αριστούργημα του Αμίλκαρε Πονκιέλλι θα παρουσιαστεί σε περιορισμένο αριθμό στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ.