ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ WOMAN TOC

«Δεν έζησα παρόμοιες σκηνές ενθουσιασμού». Την μέρα που γιορτάστηκε για πρώτη φορά η 25η Μαρτίου

Μέχρι το 1835 δεν υπήρχε στην Ελλάδα κανενός είδος εορτασμός για την Επανάσταση του 1821.

«Δεν έζησα παρόμοιες σκηνές ενθουσιασμού». Την μέρα που γιορτάστηκε για πρώτη φορά η 25η Μαρτίου

Όταν το 1835 ο βασιλιάς Όθων (1815-1867) ενηλικιώθηκε και ανέλαβε την εξουσία στην Ελλάδα, δεν εορταζόταν κάποια εθνική επέτειος σχετικά με την επανάσταση του 1821, αν και υπήρχαν κάποιες προτάσεις. Μια από αυτές που αφορούσε την ημερομηνία «25 Μαρτίου» κατετέθηκε το 1834 από τον λογοτέχνη Παναγιώτη Σούτσο (1806-1868). Το σκεπτικό του ήταν ότι, ενώ η επανάσταση είχε ξεκινήσει λίγες μέρες πιο πριν, γενικεύτηκε στην Πελοπόννησο στις 25 Μαρτίου. Ο υπουργός εσωτερικών Ιωάννης Κωλέττης υποστήριξε την πρόταση με σχέδιο νόμου (22-1-1835). Τελικά η 25η Μαρτίου καθιερώθηκε ως η ημέρα επετείου της ελληνικής επανάστασης με το Βασιλικό Διάταγμα 980 (15-3-1838). Την πρόταση είχε καταθέσει εκ νέου ο Γεώργιος Γλαράκης, υπουργός των Εκκλησιαστικών, της Δημόσιας Εκπαίδευσης και των Εσωτερικών.

Στις 23 Μαρτίου αναρτήθηκαν στην Αθήνα προγράμματα που περιέγραφαν τις εκδηλώσεις. Στις 24 του μήνα κατά τη δύση του ηλίου ρίχτηκαν 21 κανονιοβολισμοί. Το ίδιο έγινε και με την ανατολή του ηλίου στις 25 Μαρτίου. Εκείνο το πρωί μια μουσική μπάντα τριγυρνούσε στην πόλη και ειδοποιούσε τους κατοίκους για την πανηγυρική ημέρα. Σε όλες τις εκκλησίες γίνονταν λειτουργίες με πιο επίσημη αυτή στον καθεδρικό ναό της Αγίας Ειρήνης στην οδό Αιόλου.

Στις 8 το πρωί στρατιωτικά αγήματα είχαν παραταχτεί στους δρόμους απ’ όπου θα περνούσε η βασιλική άμαξα. Οι βασιλείς φορούσαν τις επίσημες παραδοσιακές ελληνικές φορεσιές τους. Ξεκίνησαν από το πρώτο παλάτι τους που σήμερα είναι το Μουσείο της Πόλης των Αθηνών στην πλατεία Κλαυθμώνος. Ο χώρος έξω από αυτό είχε διαμορφωθεί σε μια μεγάλη δεντροφυτεμένη πλατεία που ονομάστηκε Πλατεία 25ης Μαρτίου, επειδή έγινε εκεί η πρώτη πάνδημη εορτή για την 25ηΜαρτίου. Στον ίδιο χώρο ο δήμος ανήγειρε ένα μνημείο και μια αψίδα.

Η βασιλική άμαξα έφτασε στον μητροπολιτικό ναό, ενώ χιλιάδες λαού που είχαν κατακλείσει τους γύρω δρόμους επευφημούσαν τους βασιλείς. Στον ναό υπήρχαν επίσημοι κάθε είδους, μαζί δε και πολλές από τις θρυλικές μορφές της επανάστασης, όπως ο Κολοκοτρώνης, ο Κουντουριώτης, ο Νικηταράς και ο Μακρυγιάννης.

Εκείνο το πρωί μια μουσική μπάντα τριγυρνούσε στην πόλη και ειδοποιούσε τους κατοίκους για την πανηγυρική ημέρα. Σε όλες τις εκκλησίες γίνονταν λειτουργίες με πιο επίσημη αυτή στον καθεδρικό ναό της Αγίας Ειρήνης στην οδό Αιόλου.

Ένας Γερμανός ανταποκριτής έγραψε: «Κατά την τριετή παραμονή μου στην Ελλάδα δεν έτυχε να ζήσω παρόμοιες σκηνές ενθουσιασμού… όπως εκείνη την ημέρα της 25ης Μαρτίου που γιορτάστηκε για πρώτη φορά ως Εθνική Εορτή του Ελληνισμού στην εκκλησία της Αγίας Ειρήνης… δάσος από σημαίες πλαισίωνε την άμαξα του βασιλέα που στις εννέα το πρωί προχωρούσε πανηγυρικά προς την εκκλησία της οδού Αιόλου, ενώ ο λαός ξέσπαγε απ’ όλες τις πλευρές σε ενθουσιώδεις ζητωκραυγές, καθώς έβλεπε το βασιλικό ζεύγος ντυμένο με ελληνικές λαϊκές φορεσιές…».

Όταν τελείωσε η δοξολογία έπεσαν ακόμα 21 κανονιοβολισμοί και οι βασιλείς επέστρεψαν στο παλάτι. Παρά το ότι έριχνε ψιλόβροχο επί πέντε σχεδόν ώρες, ακολούθησε μια μεγαλόπρεπη τελετή στην πλατεία του παλατιού και βέβαια ένα ατελείωτο γλέντι ανάμεσα στον κόσμο που είχε συγκεντρωθεί εκεί.

Ο Ρήγας Παλαμήδης (1794-1872) αγωνιστής της επανάστασης, λόγιος και πολιτικός, περιγράφει τις εκδηλώσεις: «…Η τελετή εγένετο μεθ’ όλης της πομπής και επισημότητας- είχον δε συνέλθει ενταύθα άπασαι σχεδόν αι δημοτικαί αρχαί της Αττικής και πλήθος λαού των περιχώρων μετά των σημαιών, όπλων και τυμπάνων…». Επίσης η Ιουλία φον Νόρντενφλιχτ (Julia von Nordenflycht), κυρία επί των τιμών και παιδαγωγός της βασίλισσας Αμαλίας εκείνη τη μέρα έγραψε σε επιστολή της ότι οι βασιλείς παρακολούθησαν τη δοξολογία και μετά επέστρεψαν στο παλάτι. Το ίδιο και οι χιλιάδες του λαού που «… συνηθροίσθησαν υπό τον εξώστην, επί του οποίου οι βασιλείς ίσταντο και μετ’ ολί­γον ήρχισεν υπό τον ήχον της χωρικής μουσικής η εκτέλεσις τού, οτέ μεν υπό δύο οτέ δε υπό πλειόνων προσώπων, χορευομένου τοσούτον ιδιορρύθμου ελλη­νικού χορού. Εσχηματίσθησαν διάφοροι κύκλοι χορευτών επί της μεγάλης πλατείας προ των ανακτόρων…»

«Κατά την τριετή παραμονή μου στην Ελλάδα δεν έτυχε να ζήσω παρόμοιες σκηνές ενθουσιασμού… όπως εκείνη την ημέρα της 25ης Μαρτίου που γιορτάστηκε για πρώτη φορά ως Εθνική Εορτή του Ελληνισμού»

Το κλίμα ευφορίας επικρατούσε παντού εκείνη τη μέρα. Και όταν νύχτωσε, όλη η πόλη ήταν φωταγωγημένη, μαζί και η Ακρόπολη. Στον δε Λυκαβηττό σχηματίστηκε με φανούς ένας τεράστιος σταυρός με την επιγραφή «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ», πράγμα που προξένησε την έκπληξη των Αθηναίων.

Παρόμοιες εκδηλώσεις έγιναν και σε άλλες πόλεις της ελεύθερης Ελλάδας.

Read Next

05 Σεπ 2025

10 πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις για τη "Βουγονία" του Γιώργου Λάνθιμου

Ο Έλληνας σκηνοθέτης κέρδισε για ακόμα μια φορά τις εντυπώσεις μιας απαιτητικής Μπιενάλε. Συγκεντρώσαμε ό,τι ξέρουμε για τη νέα του ταινία, που καταφθάνει στις αίθουσες στις 6 Νοεμβρίου.

05 Σεπ 2025

Το Φεστιβάλ Βενετίας απέτισε φόρο τιμής στον Giorgio Armani με μία συγκινητική ανακοίνωση

Ο θρύλος της μόδας είχε στενούς δεσμούς με το φεστιβάλ ως τακτικός επισκέπτης εδώ και δεκαετίες, μιας και ο κινηματογράφος αποτελούσε ανέκαθεν τη μεγάλη του αγάπη.

Περισσότερα από

Stories

04 Σεπ 2025

O Giorgio Armani μέσα από δέκα εμβληματικές ρήσεις του

O Ιταλός πρωτοπόρος του ανδρόγυνου στιλ έφυγε από τη ζωή, αλλά συνεχίζει να μας εμπνέει μέσα από το αστήρευτο ταλέντο του.

04 Σεπ 2025

Τα vintage έπιπλα Cannage επιστρέφουν στο σαλόνι μας

Τα έπιπλα από ψάθα είναι τάση και κάνουν δυναμική επιστροφή το 2025!

04 Σεπ 2025
03 Σεπ 2025

Αλίκη Βουγιουκλάκη: Με μαύρη couture δημιουργία στο Ζάππειο πριν από 29 χρόνια

Η Αλίκη Βουγιουκλάκη στην τελευταία φωτογράφισή της στο Ζάππειο.

03 Σεπ 2025

Ούτε "rom", ούτε "com" | Μα πού πήγαν τέλος πάντων οι καλές ρομαντικές κομεντί;

Ένα είδος που αγαπήθηκε όσο λίγα, έχει σχεδόν εξαφανιστεί από τη μεγάλη οθόνη. Θα μπορέσει να κάνει το comeback που του αξίζει;

03 Σεπ 2025

Theater News | Το "Food For Love" του Sam Shepard "ανεβαίνει" στη θεατρική σκηνή με πρωταγωνίστρια τη Melia Kreiling

Οι "Ερωτευμένοι" αναμένεται να κάνουν πρεμιέρα τον ερχόμενο Οκτώβριο στο BIOS.

03 Σεπ 2025

Τι θα δούμε στο Netflix τον Σεπτέμβριο

Αγαπημένες επιλογές και φρέσκιες πρεμιέρες έρχονται στην πλατφόρμα τις επόμενες ημέρες.

02 Σεπ 2025

Movie Review | Caught Stealing, μία περιπέτεια με στιλ και πρωταγωνιστές τη Zoë Kravitz και τον Austin Butler

Ο George Satsidis γράφει για μία από τις νέες ταινίες που έρχεται αυτή την εβδομάδα στο σινεμά.

02 Σεπ 2025

Τρεις παραστάσεις της Επιδαύρου κάνουν στάση στο Ηρώδειο

Οι παράστασεις που έκαναν πρεμιέρα και ξεχώρισαν στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2025 έρχονται τον Σεπτέμβριο στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού.

02 Σεπ 2025