ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ WOMAN TOC

Τάκης Ζενέτος: Ο σπουδαίος Έλληνας αρχιτέκτονας και πρωτοπόρος της διεθνούς avant-garde

Με αφορμή την επαναλειτουργία του Θεάτρου Λυκαβηττού θυμόμαστε τον σπουδαίο οραματιστή Τάκη Ζενέτο και την σύντομη αλλά τόσο σημαντική πορεία του.

Ως εκφραστής ενός οραματικού και ριζοσπαστικού μοντερνισμού, ο Ζενέτος θεωρείται μια από τις σημαντικότερες μορφές της ελληνικής αρχιτεκτονικής. Πέρα από καταξιωμένος designer με εξαιρετικές γνώσεις τεχνολογίας, ο Ζενέτος υπήρξε ένας ακούραστος ερευνητής, ο οποίος εκπόνησε οραματικές μελέτες που ανταποκρίνονταν στις απαιτήσεις ενός κόσμου πολύ πιο εξελιγμένου από την Ελλάδα της δεκαετίας του 1970. Μελετώντας άρθρα από επιστημονικά περιοδικά της εποχής, ο Ζενέτος προσδιόρισε με μεγάλη ακρίβεια πολλές από τις ηλεκτρονικές εφαρμογές που καθορίζουν την καθημερινότητα του 21ου αιώνα, όπως η "τηλε-διεκπεραίωση" και η "τηλε-εργασία", και σχεδίασε ένα μεγάλο εύρος εξαιρετικά ευρηματικών υποδομών σε διαφορετικές κλίμακες.

Ο Τάκης Ζενέτος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1926. Σπούδασε Καλές Τέχνες στο Παρίσι (από το 1945), ήταν μαθητής του Λε Κορμπυζιέ και αποφοίτησε το 1954. Επιστρέφει στην Ελλάδα το 1956.

Πρόκειται για έναν από τους πλέον ταλαντούχους και αντισυμβατικούς αρχιτέκτονες που έχουν υπάρξει στη χώρα μας. Mέσα στα επόμενα 21 χρόνια, έως το 1977 που αυτοκτόνησε, αποτέλεσε μια ξεχωριστή περίπτωση στα ελληνικά πράγματα.

Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’60 ο Ζενέτος θα δημιουργήσει μια σειρά από κατοικίες που θα δώσουν το στίγμα του. Το σπίτι στο Καβούρι (1959-1961) με τον τολμηρό πρόβολο του εξώστη ο οποίος αιωρείται στον αέρα. Εδώ φαίνεται η προσέγγιση του Ζενέτου για την εκμετάλλευση της θέας. Με το "Μονόσπιτο" στο Καβούρι ο Ζενέτος υποστηρίζει την άποψη ότι η ανθρώπινη κατοικία πρέπει να είναι το υψηλότερο και πλέον πολυτελές προϊόν του σύγχρονου πολιτισμού. Θεωρούσε το φθηνό σπίτι παραλογισμό "με τις καταστροφικότερες δυνατές συνέπειες για τον άνθρωπο".


Η πολυκατοικία του Ζενέτου στη λεωφόρο Βασιλίσσης Αμαλίας (1959-1960) είναι μια απόπειρα να προσφέρει λύσεις σε σχέση με την αντίληψη του χώρου και την ευελιξία σε μεταβαλλόμενες ανάγκες.

.Τάκης Ζενέτος: Ο σπουδαίος Έλληνας αρχιτέκτονας και πρωτοπόρος της διεθνούς avant-garde

screen-shot

Ένα από τα πιο γνωστά του έργα είναι το εργοστάσιο του ΦΙΞ στη λεωφόρο Συγγρού που ξεκίνησε το 1957. Ο Ζενέτος σχεδίασε κατά καιρούς και άλλα βιομηχανικά κτίρια, όπως αυτό της "Βιανύλ” (1964) στον Άγιο Ιωάννη το Ρέντη. Του ανατέθηκε επίσης, στα μέσα της δεκαετίας του ’60, το υπαίθριο θέατρο στον Λυκαβηττό.

Το "Θέατρο Λυκαβηττού", το έργο τέχνης του Τάκη Ζενέτου

Το 1965 ο αρχιτέκτονας Τάκης Ζενέτος έκανε την επανάσταση στις θεατρικές παραστάσεις σε ανοιχτό χώρο όταν σχεδίασε το περίφημο Θέατρο Λυκαβηττού, στο οποίο η Άννα Συνοδινού υλοποίησε τα όνειρά της.

likavittos

screen-shot

Βέβαια την τελική μορφή στο Θέατρο αυτό έδωσαν δυστυχώς οι …υπάλληλοι του Υπουργείου Δημοσίων Έργων και του ΕΟΤ οι οποίοι χωρίς την άδεια του Ζενέτου παραποίησαν τα αρχικά σχέδια τα οποία προέβλεπαν και υπόγεια καμαρίνια και όχι …μεταλλικά κουτιά, όπως τελικά έγιναν.

Στην περίπτωση του Θεάτρου στον Λυκαβηττό ο αρχιτέκτονας αντιμετώπισε τη σχέση αρχιτεκτονικής και φύσης και προσαρμόστηκε στο γενικό αίτημα της εποχής για "ένα θέατρο στα πρότυπα των αρχαίων" σχεδιάζοντας μια ανάλαφρη κατασκευή, την οποία εμφύτευσε στο κενό του λατομείου. Ήταν μια μεταλλική σύνθεση, με επένδυση ξύλου στον χώρο των καθισμάτων που τοποθετήθηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να μην κρύβουν τις σκαλωσιές.

Τελικά, έπειτα από ζωή περίπου μισού αιώνα, το θέατρο έκλεισε οριστικά το 2013 με απόφαση του δήμου Αθηναίων, γιατί κρίθηκε ακατάλληλο για λόγους ασφάλειας. Τα τελευταία 10 χρόνια είχε πέσει θύμα της σκουριάς. Φέτος επιτέλους το δημιούργημα της Άννας Συνοδινού και του Τάκη Ζενέτου το καλοκαίρι του 2023 επιστρέφει δυναμικά

Ένα από τα σημαντικότερα έργα του είναι το δημόσιο σχολείο του Αγίου Δημητρίου στο Μπραχάμι, γνωστό και ως Στρογγυλό λόγω του σχήματός του. Το κτήριο σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Τάκη Χ. Ζενέτο την περίοδο 1969-1972, ενώ η κατασκευή του ξεκίνησε το 1972 και ολοκληρώθηκε το 1974. Το κτήριο αυτό έχει σχολιαστεί για το ασυνήθιστο για τα ελληνικά δεδομένα σχήμα του και για τις μπετονένιες περσίδες ηλιοπροστασίας. Ο σχεδιασμός του συγκεκριμένου κτηρίου δεν αντιμετωπίσθηκε από τον Ζενέτο απλά ως μία κτηριολογική επίλυση σύμφωνα με της ανάγκες εκείνης της εποχής. Η σημαντικότερη επιδίωξή του ήταν η διατύπωση και η μακροπρόθεσμη εφαρμογή της προβληματικής του όσον αφορά το εκπαιδευτικό σύστημα, ύστερα από μία σημαντική προσωπική έρευνα διάρκειας 6 μηνών της διεθνούς εκπαίδευσης, τόσο με τη μορφή που είχε τότε όσο και με τις μεταβολές που θα υποστεί κυρίως με την εφαρμογή των νέων τεχνολογικών μέσων.

Το "Στρογγυλό" σχολείο

Το "Στρογγυλό" είναι ίσως το σημαντικότερο έργο του. Εδώ ο αρχιτέκτονας κατέθεσε την προσωπική του άποψη για το πώς φαντάζεται το σχολείο του μέλλοντος. Κατασκευάζει, λοιπόν, ένα κτήριο ευέλικτο που θα μπορεί να μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου και την εξέλιξη της τεχνολογίας, αφού είχε προβλέψει ότι η διδασκαλία θα περιλάμβανε και την ψηφιακή τεχνολογία, τη χρήση υπολογιστών συνδεδεμένους με βιβλιοθήκες και την εκμετάλλευση κάθε οπτικοακουστικού μέσου.

zenetos

screen-shot

Ο Τάκης Zενέτος ολοκλήρωσε συνολικά 120 δημιουργίες, όπως το χωροταξικό σχέδιο του Λεκανοπεδίου Αττικής, αρκετά βιομηχανικά κτήρια, αλλά και σημαντικές πολυκατοικίες και μονοκατοικίες.

Η πίστη του σε μια ζωή εν εξελίξει που διαρκώς προσβλέπει στο μέλλον τον αποξένωσε από την παρούσα ζωή. Ο Τάκης Ζενέτος αυτοκτόνησε το 1977 πηδώντας από το παράθυρο του γραφείου του στο Κολωνάκι.

Read Next

05 Σεπ 2025

10 πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις για τη "Βουγονία" του Γιώργου Λάνθιμου

Ο Έλληνας σκηνοθέτης κέρδισε για ακόμα μια φορά τις εντυπώσεις μιας απαιτητικής Μπιενάλε. Συγκεντρώσαμε ό,τι ξέρουμε για τη νέα του ταινία, που καταφθάνει στις αίθουσες στις 6 Νοεμβρίου.

05 Σεπ 2025

Το Φεστιβάλ Βενετίας απέτισε φόρο τιμής στον Giorgio Armani με μία συγκινητική ανακοίνωση

Ο θρύλος της μόδας είχε στενούς δεσμούς με το φεστιβάλ ως τακτικός επισκέπτης εδώ και δεκαετίες, μιας και ο κινηματογράφος αποτελούσε ανέκαθεν τη μεγάλη του αγάπη.

Περισσότερα από

Stories

04 Σεπ 2025

O Giorgio Armani μέσα από δέκα εμβληματικές ρήσεις του

O Ιταλός πρωτοπόρος του ανδρόγυνου στιλ έφυγε από τη ζωή, αλλά συνεχίζει να μας εμπνέει μέσα από το αστήρευτο ταλέντο του.

04 Σεπ 2025

Τα vintage έπιπλα Cannage επιστρέφουν στο σαλόνι μας

Τα έπιπλα από ψάθα είναι τάση και κάνουν δυναμική επιστροφή το 2025!

04 Σεπ 2025
03 Σεπ 2025

Αλίκη Βουγιουκλάκη: Με μαύρη couture δημιουργία στο Ζάππειο πριν από 29 χρόνια

Η Αλίκη Βουγιουκλάκη στην τελευταία φωτογράφισή της στο Ζάππειο.

03 Σεπ 2025

Ούτε "rom", ούτε "com" | Μα πού πήγαν τέλος πάντων οι καλές ρομαντικές κομεντί;

Ένα είδος που αγαπήθηκε όσο λίγα, έχει σχεδόν εξαφανιστεί από τη μεγάλη οθόνη. Θα μπορέσει να κάνει το comeback που του αξίζει;

03 Σεπ 2025

Theater News | Το "Food For Love" του Sam Shepard "ανεβαίνει" στη θεατρική σκηνή με πρωταγωνίστρια τη Melia Kreiling

Οι "Ερωτευμένοι" αναμένεται να κάνουν πρεμιέρα τον ερχόμενο Οκτώβριο στο BIOS.

03 Σεπ 2025

Τι θα δούμε στο Netflix τον Σεπτέμβριο

Αγαπημένες επιλογές και φρέσκιες πρεμιέρες έρχονται στην πλατφόρμα τις επόμενες ημέρες.

02 Σεπ 2025

Movie Review | Caught Stealing, μία περιπέτεια με στιλ και πρωταγωνιστές τη Zoë Kravitz και τον Austin Butler

Ο George Satsidis γράφει για μία από τις νέες ταινίες που έρχεται αυτή την εβδομάδα στο σινεμά.

02 Σεπ 2025

Τρεις παραστάσεις της Επιδαύρου κάνουν στάση στο Ηρώδειο

Οι παράστασεις που έκαναν πρεμιέρα και ξεχώρισαν στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2025 έρχονται τον Σεπτέμβριο στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού.

02 Σεπ 2025