"Η Haute couture είναι σαν την ορχήστρα, μαέστρος της οποίας είναι ο Balenciaga" είχε πει για τον συνάδελφο του ο Christian Dior. Ο Ισπανός σχεδιαστής υπήρξε άνθρωπος που είχε αφιερωθεί ολοκληρωτικά στη Μόδα, για εκείνον η Μόδα ήταν σχεδόν θρησκεία.
Οι περίτεχνες δημιουργίες του που συχνά μοιάζουν με γλυπτά εν κινήσει αναδεικνύονται ιδανικά στο μαύρο χρώμα, ένα από τα αγαπημένα χρώματα του σχεδιαστή. Τώρα η έκθεση "Balenciaga in Black" στο μουσείο Kunstmuseum Den Haag στην Ολλανδία έχει ως πυρήνα τη σχέση του μαιτρ με το μαύρο χρώμα. Στην έκθεση παρουσιάζονται 100 από τις κορυφαίες δημιουργίες του σχεδιαστή σε συνεργασία με το Palais Galliera και Maison Balenciaga. Οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να δουν ενδύματα, καπέλα, σχέδια, φωτογραφικό υλικό και φιλμ από το αρχείο του οίκου.
Ο ρόλος του μαύρου χρώματος
Για τον Balenciaga το μαύρο ήταν το ιδανικό χρώμα, καθώς η απουσία χρώματος άφηνε απερίσπαστο τον θεατή να παρατηρήσει το σχήμα, τα κοψίματα και τις αριστοτεχνικές ραφές του ρούχου, τις λεπτομέρειες και την υφή των υφασμάτων. Το μαύρο λοιπόν ήταν αρωγός στο έργο του. Έπειτα, είναι το παιχνίδισμα του φωτός με το μαύρο χρώμα, καθώς αναδεικνύει διαφορετικά τη μαύρη δαντέλα από το βελούδο ή το μετάξι και το πλεκτό. Ο σχεδιαστής συνήθιζε δε να φτιάχνει τα πρωτότυπα του πάντα σε μαύρο χρώμα σε αντίθεση με τα άχρωμα βαμβακερά υφάσματα που χρησιμοποιούσαν για τον λόγο αυτό οι συνάδελφοί του.
Courtesy of Kunstmuseum
Courtesy of Kunstmuseum
Μαύρο, όπως λέμε Ισπανία
Η χρήση του μαύρου χρώματος θα πρέπει παράλληλα να ιδωθεί υπό το πρίσμα και της καταγωγής του σχεδιαστή. Τα ισπανικά ενδύματα είναι άρρηκτα δεμένα με το μαύρο χρώμα. Από την ευλάβεια των Καθολικών πιστών ως τα κεντητά ρούχα της βασιλικής οικογένειας και της αυλής του το μαύρο είναι συνυφασμένη με την ταυτότητα των Ισπανών.
Ζωγράφοι όπως ο Γκόγια, ο Βελάσκεθ και ο Θουρμπαράν αποθέωσαν αυτή τη σχέση μέσα από τους πίνακές τους. Εξάλλου οι μεγάλοι ζωγράφοι της Ισπανίας στάθηκαν πηγή έμπνευσης για τον Balenciaga. Επιπλέον, δεν βλέπουμε μόνο το μαύρο χρώμα να πρωτοστατεί στο έργο του, αλλά και τις μαντίλες που φορούσαν οι γυναίκες στους ώμους και στο κεφάλι, τη δαντέλα, τις στολές των ταυρομάχων και των χορευτριών του φλαμένγκο, όπως και τα βολάν. Έτσι, παρότι ο Balenciaga έγινε σχεδιαστής παγκόσμιου βεληνεκούς δεν έχασε ποτέ τον δεσμό με την πατρίδα του.
Ο Balenciaga γεννήθηκε το 1895 σε ένα ψαροχώρι στη χώρα των Βάσκων, στη Βόρειο Ισπανία. Γνώρισε τη Μόδα δίπλα στη μητέρα του που ήταν μοδίστρα. Πελάτες της ήταν οι πιο κομψές γυναίκες του χωριού. Ο Balenciaga έχασε τον πατέρα του πολύ νωρίς, όταν ήταν 11 χρονών. Την επόμενη χρονιά άρχισε να μαθητεύει δίπλα σε έναν ράφτη στην κοντινή πόλη του Σαν Σεμπαστιάν, όπου και ίδρυσε ο ίδιος το 1917 τον δικό του οίκο μόδας που ονομαζόταν Eisa -σύντμηση του μεσαίου ονόματος της μητέρας του.
Κατέκτησε λοιπόν από νωρίς τις τεχνικές της Μόδας και γι’ αυτό παρακολουθούσε με πάθος κάθε στάδιο της παραγωγής των ενδυμάτων του και ήξερε καλά πως να κάνει διορθώσεις σε καθένα από αυτά.
Η Coco Chanel είχε πει για εκείνον πως "ο Balenciaga είναι ο μόνος couturier με όλη τη σημασία της λέξης. Οι υπόλοιποι είναι απλώς σχεδιαστές Μόδας".
Η τελειοποίηση των τεχνικών, η ακρίβεια και τα πρωτοποριακά του σχήματα υπήρξαν θεμέλια της δουλειάς του που τον έκαναν αμέσως να ξεχωρίζει. Η πρώτη του κολεξιόν που παρουσιάστηκε σε πασαρέλα ήταν το 1937! Από το 1956 είχε αποφασίσει να παρουσιάζει τη δική του συλλογή έναν μήνα μετά τη συνήθη Εβδομάδα Μόδας στο Παρίσι σαν ένα grand finale αφενός, αφετέρου για να αποφεύγει πάντα τις αντιγραφές των ρούχων του. Ο φίλος του Hubert de Givenchy ακολούθησε και εκείνος το δικό του σύστημα.
Οι δεκαετίες του ’50 και ’60 θεωρούνται το απόγειο της καριέρας του Balenciaga. Επικεντρώθηκε σε σχέδια που ήταν ανεξάρτητα από το σώμα και προτίμησε την άνεση και την ελευθερία στην κίνηση από τις πιο αυστηρές γραμμές. Χαρακτηριστικό σχέδιο είναι το balloon φόρεμα από ταφτά του 1950 που ήταν "ανάλαφρο σαν σύννεφο". Παρότι πειραματίστηκε και αγάπησε πολλά υφάσματα τελικά κατέληξε στο gazar, ένα ειδικό ύφασμα από ελαφρύ μετάξι που ανέπτυξε σε συνεργασία με την ελβετική εταιρία Abraham. Το gazar διατηρεί τη φόρμα του αρκετά καλά και ήταν το τέλειο ύφασμα για να αναδειχθούν τα αρχιτεκτονικά σχεδόν σχέδια του Balencianga.
Η κληρονομιά που άφησε στον κόσμο της Μόδας
Παρότι ο ίδιος ήταν κλειστός ως χαρακτήρας (είχε παραχωρήσει μόνο μία συνέντευξη σε περίοδο 50 ετών) έθεσε τα θεμέλια, κατά πολλούς, της μοντέρνας μόδας. Σύγχρονοι του σχεδιαστές όπως ο Christian Dior και η Coco Chanel επηρεάστηκαν από εκείνον. Το ίδιο βέβαια και ο Emanuel Ungaro που μαθήτευσε δίπλα του, όπως και ο Andre Courrèges, ένας ακόμη προστατευόμενος του Balenciaga που άφησε το δικό του αποτύπωμα με τις "διαστημικές" δημιουργίες του '60.
Σήμερα, τα ηνία του οίκου έχει αναλάβει ο ανατρεπτικός Demna Gvasalia που έχει κατορθώσει να κρατήσει τον οίκο επίκαιρο εκμοντερνίζοντας την ταυτότητά του. Παραμένει οπαδός του μαύρου χρώματος και επιχειρεί ογκώδη και τρισδιάστατα σχέδια παραμένοντας πιστός στο όραμα του ιδρυτή Cristóbal Balenciaga.
Ακολουθήστε το Womantoc στο Instagram
