Με περισσότερα από 40 χρόνια φυλάκισης στα υπόγεια μπουντρούμια των φυλακών της νήσου Ρόμπεν στην Νότια Αφρική, ο Νέλσον Μαντέλα με μοναδικό "όπλο" την αγάπη για τον συνάνθρωπο αλλά και την επιμονή για την παραχώρηση ενός καλύτερου και δικαιότερου μέλλοντος σε εκατομμύρια άπορους ανθρώπους, κατάφερε να ανακηρυχθεί ένας από τους σπουδαιότερους χαρισματικούς ηγέτες του περασμένου αιώνα. Οραματιστής με ρεαλιστικά μέσα, συμπονετικός με όλη την σημασία της λέξης και ανθρωπιστής με Α κεφαλαίο είναι μερικά μόνο επίθετα που συνοδεύουν το όνομα του στις περισσότερες περιλήψεις βιογραφιών και αφιερωμάτων που γράφτηκαν για εκείνον, μνημονεύοντας το αξιοθαύμαστο έργο του.
Υπέρμαχος αγωνιστής της ειρήνης, δεν έπαψε ποτέ να παλεύει για την μοίρα εκατομμυρίων ανθρώπων, που βρέθηκαν σκλάβοι και υποχείρια λίγων οπλισμένων λευκών, οι οποίοι τους απαγόρευαν να ζουν ελεύθεροι, ασκώντας το πολιτικό τους δικαίωμα, που δεν ήταν άλλο από το να ψηφίζουν την δική τους κυβέρνηση και τους πολιτικούς αυτής. Μόλις 67 χρόνια αγάπης και δικαιοσύνης (σε πρακτικό και όχι θεωρητικό ή φιλοσοφικό επίπεδο) χρειάστηκαν ώστε η Νότια Αφρική να καταφέρει τελικά να απελευθερωθεί ειρηνικά, προχωρώντας στις πρώτες δημοκρατικές εκλογές της χώρας, με πρωτοπόρο τον ακούραστο Μαντέλα, ο οποίος υπήρξε ο πρώτος μαύρος πρόεδρος στην ιστορία της Αφρικανικής χώρας.
Η προσφορά του – παρότι άργησε – αναγνωρίστηκε παγκοσμίως, με πολλά αφιερώματα διεθνών ηγετών αλλά και διακρίσεων, όπως το βραβείο Nobel, να αποδεικνύουν την σπουδαιότητα των επιτευγμάτων του. Όμως παρά τα μεγάλα λόγια αλλά και τις επευφημίες, η ταπεινότητα, η καλοσύνη αλλά και η ακλόνητη ευγένεια του Νέλσον Μαντέλα παρουσιάζεται καλύτερα μέσα από τις αφηγήσεις προσώπων που τον έζησαν καλύτερα από όλους, σε κρίσιμες ή λιγότερο επικίνδυνες περιόδους της ζωής του:
"Έστρωνε πάντα μόνος του το κρεβάτι του, όπου κι αν ταξιδεύαμε. Θυμάμαι ήμασταν στη Σαγκάη, σε ένα πολυτελέστατο ξενοδοχείο, με την κινεζική φιλοξενία να απαιτεί από το άτομο που καθαρίζει το δωμάτιό και παρέχει το φαγητό, να κάνει ακριβώς αυτό το στρώσιμο. Εάν κάποιον το έκανε για τον εαυτό του μόνος του, θα μπορούσε να θεωρηθεί ακόμη και προσβολή προς την φιλοξενία. Έτσι, στη Σαγκάη προσπάθησα να του πω: "Σε παρακαλώ μην στρώνεις μόνος σου το κρεβάτι, γιατί υπάρχει αυτό το έθιμο εδώ." Και μου είπε, "Φώναξε τους, φέρε τους σε μένα". Έτσι και έκανα. Ζήτησα από τον διευθυντή του ξενοδοχείου να φέρει τις κυρίες που θα καθάριζαν το δωμάτιο, ώστε να εξηγήσει γιατί πρέπει να στρώσει μόνος του το κρεβάτι του και να μην αισθάνονται προσβεβλημένες. Δεν ήθελε ποτέ να πληγώσει τα συναισθήματα των ανθρώπων. Ποτέ δεν τον ενδιέφερε πραγματικά τι σκέφτονται οι "μεγάλοι" άνθρωποι για αυτόν, όσο τον ένοιαζε τι πιστεύουν οι πιο "απλοί" άνθρωποι για εκείνον" - Τζέσι Ντουάρτε, Αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας του Κινήματος των Αδεσμεύτων (ιδρυτής Νέλσον Μαντέλα) και προσωπικός του βοηθός από το 1994 έως το 1999.
"Εντυπωσιάστηκα κυρίως από τη ζεστασιά και το γνήσιο ενδιαφέρον, που ήταν δύο βασικά στοιχεία του χαρακτήρα του. Από την συναναστροφή μαζί του έμαθα να δίνω την πλήρη προσοχή μου στον συνομιλητής, κάτι που πάντα έλεγε και εννοούσε βαθιά ‘’ακούστε τον συνομιλητή σας προσεκτικά’’. Στην περίπτωσή του, υπήρχε μια αυθόρμητη, χαρισματική αίσθηση ζεστασιάς. Αυτή είναι ίσως η πιο σημαντική, πιο ζωντανή ανάμνηση που έχω από την πρώτη μας συνάντηση" - Νέβιλ Αλεξάντερ, πολιτικός ακτιβιστής που πέρασε δέκα χρόνια φυλακισμένος στο νησί Ρόμπεν μαζί με τον Μαντέλα.
"Είχαμε μια συζήτηση και μια διαφωνία για το ποιος θα κοιμηθεί πού. Είχα ένα μικροσκοπικό διαμέρισμα με ένα μονό κρεβάτι και ένα λεπτό ράντζο στριμωγμένο σε ένα ντουλάπι. Έτσι, όταν έβγαλα το μικρό ράντζο του είπα: ‘’ Λοιπόν, θα κοιμηθώ στο ράντζο και εσύ στο κρεβάτι γιατί είσαι μεγαλύτερος στο ύψος από ότι εγώ’’. Προφανώς δεν συμφώνησε ποτέ με αυτό καθώς όπως μου εξήγησε με τον πιο όμορφο τρόπο που θα μπορούσε κανείς να το πει, είχε βρεθεί στο σπίτι μου για να τον φιλοξενήσω και όχι για να με διώξει από την περιουσία μου. Όποτε ναι συνέχισα να κοιμάμαι στο κρεβάτι μου" - Wolfie Kodesh, ο λευκός άνδρας που έκρυψε τον Νέλσον Μαντέλα στο διαμέρισμα του για οκτώ εβδομάδες στις αρχές τις δεκαετίας του 1860, όταν καταζητούνταν για "παράνομες" πολιτικές πράξεις με στόχο την αφύπνιση του λαού.
"Το 1994, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Μαντέλα επιβιβάστηκε σε ένα μικροσκοπικό αεροπλάνο με έλικα για να πετάξει στα φονικά πεδία του Νατάλ και να δώσει μια ομιλία στους Ζουλού υποστηρικτές του. Συμφώνησα να τον συναντήσω στο αεροδρόμιο, όπου θα συνεχίζαμε τη δουλειά μας μετά την ομιλία του. Όταν το αεροπλάνο απείχε 20 λεπτά από την προσγείωση, ένας από τους κινητήρες χάλασε. Κάποιοι στο αεροπλάνο άρχισαν να πανικοβάλλονται. Το μόνο πράγμα που τους ηρέμησε ήταν να κοιτάζουν τον Μαντέλα, ο οποίος διάβαζε ήσυχα την εφημερίδα του σαν να βρισκόταν στον πρωινό προαστιακό, ταξιδεύοντας για το γραφείο. Το αεροδρόμιο προετοιμάστηκε για αναγκαστική προσγείωση και ο πιλότος κατάφερε να προσγειώσει το αεροπλάνο με ασφάλεια. Όταν ο Μαντέλα και εγώ μπήκαμε στο πίσω κάθισμα του αλεξίσφαιρου αυτοκινήτου που θα μας μετέφερε στον χώρο της ομιλίας, γύρισε προς το μέρος μου και μου είπε: ‘’Φίλε, τρομοκρατήθηκα πολύ εκεί πάνω!’’" - Ρικ Στένγκελ, ο επιμελητής βιβλίων που πέρασε δύο χρόνια δίπλα στον Μαντέλα δουλεύοντας για την αυτοβιογραφία του, "Long Walk to Freedom".
Με πληροφορίες: ΤΙΜΕ
Ακολουθήστε το Woman Toc στο Instagram
