Λίγες μέρες πριν την ολοκλήρωση της προεκλογικής περιόδου για τις Ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου και εν μέσω ενός ασφυκτικού προγράμματος, ο Κυριάκος Μητσοτάκης μάς υποδέχτηκε στη φωτεινή, ανακαινισμένη αίθουσα συναντήσεων του Μεγάρου Μαξίμου και μας μίλησε για όλα: την ανισότητα των φύλων, την έμφυλη βία και τη βία των ανηλίκων, το προφίλ του στο TikTok, αλλά και όσα δεν καταγράφουν οι κάμερες από την καθημερινότητά του.
Οι επικεφαλής σε όλες τις κορυφαίες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης (πρόεδρος ευρωκοινοβουλίου, πρόεδρος Κομισιόν, πρόεδρος ΕΚΤ) είναι γυναίκες. Στην Ελλάδα, πόσος χρόνος θα χρειαστεί και τι πρέπει να γίνει για να μην ασχολούμαστε πια με το τι δυνατότητες έχουν οι γυναίκες και να είναι απλώς αδιάφορο το φύλο προκειμένου να διεκδικήσει και να κατακτήσει κάποιος μια ισχυρή θέση; Γιατί, κατά τη γνώμη σας, η εκπροσώπηση του γυναικείου φύλου στην πολιτική είναι χαμηλή;
Πράγματι είναι καιρός η πολιτική να πάψει να θεωρείται αντρικό σπορ. Και είναι σημαντικό το ότι βλέπουμε, πλέον, περισσότερες πρωθυπουργούς και υπουργούς στις χώρες όπως και πιο πολλές γυναίκες επικεφαλής ευρωπαϊκών θεσμών. Εμπεδώνεται, έτσι, η αντίληψη ότι το φύλο δεν έχει σε τίποτα να κάνει με την ικανότητα ή την επιθυμία προσφοράς μέσα και από την πολιτική. Στην Ελλάδα, βέβαια, δυστυχώς είμαστε ακόμη πίσω στην ανάδειξη γυναικών σε θέσεις ευθύνης. Και είναι ένα από τα πεδία στα οποία καλούμαστε, τώρα, να συγκλίνουμε με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Προσωπικά το επιδιώκω, δίνοντας την ευκαιρία σε ικανές Ελληνίδες να δοκιμαστούν. Είτε ως υπουργοί, υφυπουργοί ή Γενικοί Γραμματείς, είτε στα ψηφοδέλτια της παράταξης. Αλλά και δίπλα μου, στο Πρωθυπουργικό Γραφείο. Όχι γιατί, απλώς, είναι γυναίκες. Αλλά γιατί εκτιμώ τις ικανότητές τους σε έναν απαιτητικό χώρο. Έχουμε, άλλωστε, για πρώτη φορά στην ιστορία και γυναίκα Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Και έχω πάντα κατά νου να υπάρχουν ίσες προσβάσεις και ίσες ευκαιρίες. Το λέω αυτό γιατί διαπιστώνω ότι -ειδικά γυναίκες ή νέοι χωρίς την τυπική εικόνα του πολιτικού- συχνά αντιμετωπίζονται με μεγαλύτερη αυστηρότητα. Όχι συνειδητά, ίσως. Γι’ αυτό και η ποσόστωση είναι ένα πρώτο χρήσιμο εργαλείο εναντίον των στεγανών.
Τι θα λέγατε σε μια γυναίκα για να την πείσετε ότι η πολιτική την αφορά;
Θα έλεγα σε κάθε νέα γυναίκα ότι αν κάτι θέλει, τότε μπορεί να το πετύχει. Ότι θέλουμε η φωνή της να ακούγεται. Και ότι η Κυβέρνηση και η Βουλή είναι σημαντικό να αντανακλούν την κοινωνία. Γιατί έτσι, τελικά, γινόμαστε πιο συμπεριληπτικοί. Βλέπουμε πιο μακριά. Και παίρνουμε καλύτερες αποφάσεις για όλους. Μία προϋπόθεση για να πάμε πιο γρήγορα και πιο μακριά.
Ένα από τα πιο σημαντικά θέματα είναι αυτό της έμφυλης βίας. Από τη μία έχουμε την πρόσφατη οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που χαρακτηρίστηκε "ιστορική” ως το πρώτο βήμα για να γίνει η Ευρώπη η πρώτη ήπειρος που θα τερματίσει τη βία κατά των γυναικών! Από την άλλη, ακούμε συνέχεια για περιστατικά έμφυλης βίας. Ποια είναι η άποψή σας για το φαινόμενο και τι πρέπει να γίνει για να εξαλειφθεί; Τι συμβουλεύετε εσείς τα παιδιά σας για να μείνουν μακριά από κακοποιητικές σχέσεις;
Δυστυχώς, είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που δεν έχει πουθενά εξαλειφθεί, καθώς αντανακλά βαθιά ριζωμένες σχέσεις ανισότητας των φύλων. Αυτό, ασφαλώς, δεν σημαίνει ότι τα πράγματα δεν βελτιώνονται. Ούτε και ότι δεν θα συνεχίσουμε να κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας. Γιατί μπορεί, κάθε τόσο, ένα τραγικό περιστατικό να απασχολεί την επικαιρότητα. Όμως, καθημερινά, δεκάδες γυναίκες σώζονται από τις παρεμβάσεις της Πολιτείας που γίνονται αθόρυβα, αλλά μεθοδικά. Θυμίζω ότι μόνο τον τελευταίο χρόνο, φτιάξαμε 40 νέες δομές αντιμετώπισης περιστατικών στην ΕΛΑΣ και όλοι σχεδόν οι αστυνομικοί μας έχουν εκπαιδευτεί σε αυτόν τον τομέα. Δίνουμε δωρεάν νομική και ψυχολογική στήριξη σε όποια το ζητήσει. Το "panic button" καλύπτει, τώρα, όλη τη χώρα. Ενώ υπάρχει τουλάχιστον ένα safe house σε κάθε νομό για την προσωρινή φιλοξενία των γυναικών και των παιδιών τους.
Εξίσου σημαντικό, ωστόσο, είναι να αλλάξουμε τις αντιλήψεις που γεννούν ή κλείνουν τα μάτια στη βία. Γι’ αυτό σε κάθε ευκαιρία τονίζω ότι τα θύματα πρέπει να μιλούν και να ζητούν βοήθεια. Ξέρω πως δεν είναι απλό και ότι χρειάζεται δύναμη όταν μία γυναίκα βρεθεί σε μία τέτοια θέση. Είναι, όμως, ο μόνος τρόπος να σωθεί. Γνωρίζοντας ότι δεν είναι μόνη της, ότι θα είμαστε εκεί. Κι είναι ενθαρρυντικό ότι, σταδιακά, όλο και περισσότερες αποφασίζουν να καταγγείλουν τη βία. Με τη δίωξη να είναι, πλέον, αυτεπάγγελτη. Ώστε και οι θύτες να ξέρουν ότι θα λογοδοτήσουν, αντιμετωπίζοντας αυστηρές ποινές. Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ, που υποκριτικά μας κατηγορεί για αδιαφορία, ήταν αυτός που τις μείωσε, λίγες μέρες πριν τις εκλογές του 2019.
Δεν θέλω, όμως, να αναλωθώ σε αυτό. Αλλά να τονίσω ότι η έμφυλη βία είναι φαινόμενο ύπουλο, που αγγίζει οριζόντια την κοινωνία. Δεν αφορά μόνο γυναίκες με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Αυτό λένε τα στοιχεία. Και η προσπάθεια ξεκινά μέσα στην κάθε οικογένεια. Ως γονιός, επιμένω πάντα όταν μιλώ στις κόρες μου να μη δέχονται καμία προσπάθεια επιβολής μέσα στη σχέση. Και στον γιο μου να σέβεται τη σύντροφό του κάθε στιγμή. Έχουν, βέβαια, ως πρότυπο και μια πολύ δυναμική μητέρα που δίνει τον τόνο. Και χαίρομαι που διαπιστώνω, μέσα από τα παιδιά μου, ότι οι αντιλήψεις εξελίσσονται. Γιατί έτσι τελικά τα πράγματα αλλάζουν. Όταν και οι γενιές αλλάζουν.
Η ανισότητα των φύλων βασίζεται στα στερεότυπα της πατριαρχικής κοινωνίας του παρελθόντος που ακόμη αναπαράγονται. Ως πατέρας ενός αγοριού και δύο κοριτσιών, θεωρείτε ότι τα έχετε μεγαλώσει ισότιμα; Συμμετέχουν το ίδιο και έχουν την ίδια εξοικείωση με τις καθημερινές δουλειές; Έχετε τα ίδια όνειρα για τον γιο και τις κόρες σας. Θα τους ενθαρρύνατε, για παράδειγμα, εξίσου να ασχοληθούν με την πολιτική;
Θα σας απαντήσω ευθέως ότι με την Μαρέβα μεγαλώσαμε τις κόρες και τον γιο μας με ισότιμο τρόπο. Δεν έγινε τυχαία, αλλά απολύτως συνειδητά. Χωρίς αυτό να σημαίνει, βέβαια, ότι και εγώ δεν έπεσα ποτέ σε στερεοτυπικές παγίδες που έχουν να κάνουν με το φύλο. Κι όσο περισσότερο συζητάμε γι’ αυτά τα θέματα, τόσο καλύτερα τις αναγνωρίζω. Φροντίσαμε, όμως, από μικροί να συμμετέχουν και οι τρεις εξίσου στις δουλειές και στις συζητήσεις. Τους ενθαρρύναμε εξίσου στο σχολείο, στις σπουδές και στη δουλειά. Για να κυνηγήσουν τα δικά τους όνειρα. Γιατί από ένα σημείο και μετά, ως γονείς καθόμαστε στο πίσω κάθισμα. Και το τιμόνι περνά στους ίδιους.
Όσο για την πολιτική, σίγουρα έχουν ερεθίσματα. Ενημερώνονται, έχουν άποψη και κρίση. Αλλά η απόφαση για το μέλλον τους είναι δική τους. Το δικό μου όνειρο είναι να βλέπω τα παιδιά μου ευτυχισμένα και ευχαριστημένα με ό,τι κάνουν. Χωρίς να καταπιέζονται σε ρόλους που άλλοι έχουν προδιαγράψει. Να χωρέσουν, δηλαδή, στα κοστούμια που τα ίδια θα έχουν επιλέξει.
Σε ό,τι αφορά την ενδοσχολική βία και τη βία μεταξύ ανηλίκων, 1,5 μήνα μετά τη δημιουργία της πλατφόρμας stop-bullying.gov.gr, πώς κρίνετε τη λειτουργία της; Πώς μπορεί να βοηθήσει; Τι άλλο σχεδιάζετε για την αντιμετώπιση του φαινομένου;
Η πλατφόρμα είναι ένα ακόμη εργαλείο στα χέρια μας. Ξέρουμε ότι υπήρχαν σχολεία που μόνα τους έφτιαξαν μηχανισμούς διαχείρισης. Και άλλα, τα οποία δεν έδιναν την αναγκαία στήριξη στους μαθητές τους. Απαντάμε, λοιπόν, αυτήν την ασυμμετρία, λέγοντας σε κάθε μαθήτρια και μαθητή, σε κάθε μητέρα και πατέρα, όπως και σε κάθε εκπαιδευτικό ότι η Πολιτεία είναι εδώ. Μπορούν να σπάσουν τη σιωπή και να ζητήσουν την παρέμβασή της. Δεν είναι τυχαίο, συνεπώς, που μέσα σε 50 μέρες, έχουν γίνει 122.000 επισκέψεις στην ιστοσελίδα και έχουν υποβληθεί 263 αναφορές, οι περισσότερες από γονείς. Όλες αξιολογούνται. Και η επιτυχία της προσπάθειας θα κριθεί από το πόσο αποτελεσματικά θα αντιμετωπιστούν αυτά τα περιστατικά.
Θέλω εδώ να τονίσω ότι η προσέγγισή μας δεν είναι τιμωρητική. Εστιάζουμε στη στήριξη θυμάτων, αλλά και τη διαχείριση των ακραίων συμπεριφορών από ανήλικα παιδιά. Με τις οικογένειες και τους καθηγητές, ελπίζουμε, συμμάχους. Και δεν σταματάμε εκεί. Επεξεργαζόμαστε ένα πλήρες σχέδιο που θα καταρτιστεί μαζί με επιτροπή ειδικών από διάφορα πεδία: την Εθνική Στρατηγική Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Βίας και της Παραβατικότητας των Ανηλίκων. Γιατί το πρόβλημα δεν περιορίζεται στα σχολεία, ούτε αντιμετωπίζεται μόνο σε αυτά. Στόχος μας είναι να σπάσουμε οριστικά τον κύκλο της βίας και την κουλτούρα που την τροφοδοτεί. Με σύγχρονες προσεγγίσεις που θα βασίζονται σε δεδομένα από πολλούς χώρους και θα αναπτύσσονται σε πολλά επίπεδα.
Το Δημογραφικό είναι επίσης ένα σοβαρό πρόβλημα για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Στη χώρα μας υπάρχουν δυσκολίες που καθιστούν σχεδόν αδύνατο για ένα νέο ζευγάρι να κάνει οικογένεια. Από το να βρει σπίτι μέχρι κάποιον να κρατάει το παιδί. Ποιες πρωτοβουλίες σκοπεύετε να πάρετε για την αντιμετώπισή του;
Είναι ένα εξαιρετικά σύνθετο πρόβλημα. Και, βέβαια, ούτε εδώ μιλάμε για ελληνική πρωτοτυπία. Το βλέπουμε σε όλη την Ευρώπη και πέρα απ’ αυτήν. Έτσι, σε πρώτη φάση, η Πολιτεία προσπαθεί να αναχαιτίσει την απειλή. Αυξάνοντας κατά 1.000 ευρώ επιπλέον το αφορολόγητο σε οικογένειες με παιδιά. Πριμοδοτώντας ξεχωριστά στο Δημόσιο τους υπαλλήλους με παιδιά. Δίνοντας επίδομα μητρότητας 2.400 έως 3.500 ευρώ. Άδεια 9 μηνών στις εργαζόμενες μητέρες, μέρος της οποίας δικαιούται και ο πατέρας. Με παιδικούς σταθμούς, "Νταντάδες της Γειτονιάς" και ολοήμερα σχολεία ώστε να διευκολύνονται οι εργαζόμενοι γονείς. Και βέβαια με πολιτικές προσιτής στέγης, όπως το πρόγραμμα "Σπίτι μου" ή τα σχέδια "Ανακαινίζω Ενοικιάζω". Αλλά και με περιορισμούς στην βραχυπρόθεσμη μίσθωση για να αυξηθούν τα ακίνητα προς μακροπρόθεσμη ενοικίαση.
Όλα αυτά είναι πολιτικές που εφαρμόζουμε ήδη για να διευκολύνουμε τους νέους γονείς. Ενώ το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας επεξεργάζεται μία συνεκτική στρατηγική για το δημογραφικό που θα είναι έτοιμη το καλοκαίρι. Εξετάζοντας δράσεις που λειτούργησαν σε άλλες χώρες. Γιατί θέλουμε να γίνει ευκολότερη η απόφαση ενός ζευγαριού να κάνει παιδί. Εφόσον, φυσικά, το επιθυμεί. Είναι σεβαστό να μη θέλει κανείς να ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο. Ή έστω, όχι ακόμη. Αν έχει ήδη ένα, όμως, γιατί όχι και δεύτερο ή τρίτο. Ξέροντας πια τις δυσκολίες, αλλά και τα δώρα της μητρότητας και της πατρότητας. Εκεί θα εστιάσουμε λοιπόν. Και θα δούμε πάλι το θέμα των κινήτρων σε επιχειρήσεις για να στηρίξουν τους εργαζομένους τους.
Πρόσφατα ανακοινώθηκε η επέκταση και σε άλλες ηλικιακές κατηγορίες του προγράμματος "Φώφη Γεννηματά” για τον προληπτικό έλεγχο για τον καρκίνο του μαστού, ο οποίος αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες. Υπάρχει η σκέψη να ενταχθούν στο πρόγραμμα και άλλες εξετάσεις;
Ήδη, αν η μαστογραφία δώσει ευρήματα προς διερεύνηση, γίνεται υπερηχογράφημα και άλλες εξετάσεις. Το κρίνει ο γιατρός. Είμαι περήφανος για την πρωτοβουλία αυτή. Γιατί 20.000 γυναίκες εντόπισαν νωρίς τον καρκίνο του μαστού και, στη συντριπτική πλειοψηφία, θα γίνουν καλά. Κάτι που δεν θα συνέβαινε αν το κράτος δεν ερχόταν να τους πει να εξεταστούν προληπτικά. Για αυτό και θέλω να ζητήσω από κάθε γυναίκα που πήρε SMS για δωρεάν μαστογραφία ή τεστ ΠΑΠ να μην το αμελήσει. Αντιθέτως, να παρακινήσει τη φίλη, τη μητέρα ή την αδερφή της να κάνει το ίδιο. Η γνώση είναι δύναμη. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση, μια ευκαιρία στη ζωή.
Μέσω του προγράμματος "Σπύρος Δοξιάδης" καλύπτουμε, επίσης, προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας σε γυναίκες 21 με 65 ετών. Τα πρώτα μηνύματα έχουν σταλεί. Και συνεχίζουμε με ελέγχους για τον καρκίνο του παχέος εντέρου και τα καρδιαγγειακά. Όλα αυτά είναι εφικτά γιατί εξασφαλίσαμε πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το τονίζω πάντα γιατί πρέπει να γνωρίζουμε το αποτύπωμα της Ένωσης στις ζωές μας. Και ειδικά λίγο πριν τις Ευρωεκλογές, να θυμόμαστε τι σημαίνει, για την καθεμία και τον καθένα, η ισχυρή Ελλάδα στην Ευρώπη.
Διάβασε περισσότερα στο madamefigaro.gr
