Η Αρτεμιζία είναι η πιο διάσημη γυναίκα ζωγράφος του 17ου αιώνα. Εργάστηκε στη Ρώμη, τη Φλωρεντία, τη Βενετία, τη Νάπολη και το Λονδίνο, για τα υψηλότερα κλιμάκια της ευρωπαϊκής κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένου του Μεγάλου Δούκα της Τοσκάνης και του Φίλιππου Δ' της Ισπανίας.
Η Αρτεμιζία γεννήθηκε στη Ρώμη το 1593 και υπήρξε η μεγαλύτερη από πέντε παιδιά και μοναδική κόρη του ζωγράφου Orazio Gentileschi, κοντά στον οποίο εκπαιδεύτηκε. Το απίστευτο ταλέντο της έλαμψε από πολύ νωρίς, ήδη το 1610 είχε ολοκληρώσει το πρώτο της έργο, τον πίνακα "Η Σουζάνα και οι γέροντες".
Όμως, έναν χρόνο αργότερα η Αρτεμιζία βιάστηκε από τον ζωγράφο Αγκοστίνο Τάσσι, γνωστό και συνεργάτη του πατέρα της που είχε το παρατσούκλι "νταής". Ο Τάσσι αφού βίασε την κοπέλα, τη ζήτησε σε γάμο, προκειμένου να την "αποκαταστήσει", αλλά βασικά για να εξασφαλίσει τις ερωτικές τους συνευρέσεις. Ωστόσο, δεν κράτησε τον λόγο του και έτσι ο πατέρας της Αρτεμιζίας κατέθεσε μήνυση εναντίον του. Τότε το σώμα μιας γυναίκας αποτελούσε κάτι σαν "περιουσία" του πατέρα και η αγωγή αφορούσε λοιπόν την ζημιά του πατέρα της στην ουσία και όχι τον βιασμό της καθαυτό.
Το 1612 ακολούθησε η πολύκροτη δίκη του Τάσσι για τον βιασμό. Μια δίκη στην οποία η Αρτεμιζία βρέθηκε να λογοδοτεί εκείνη σαν να ήταν εκείνη η κατηγορούμενη. Μάλιστα, οι δικαστές την υπέβαλαν σε ακραία μαρτύρια. Αρχικά, την υποχρέωσαν σε αναγκαστική γυναικολογική εξέταση ενώπιον του δικαστηρίου, για να αποδειχθεί η ειλικρίνεια της καταγγελίας της. Επιπλέον, ο δικαστής διέταξε να τοποθετηθούν τα δάχτυλά της (τα δάχτυλα ζωγράφου να σημειώσουμε) σε συσκευές σύνθλιψης, που τραβούσαν τα δάχτυλα δυνατά.
Σε ένα γραπτό ντοκουμέντο 400 ετών που έχει διασωθεί από τη δίκη, η Αρτεμίζια, όπως αναφέρει το κείμενο, κοίταξε τον βιαστή της και του είπε "Αυτοί οι σφιγκτήρες είναι το δαχτυλίδι γάμου που μου υποσχέθηκες". Ο Τάσσι τελικά κρίθηκε ένοχος, αλλά, λέγεται πως η ποινή δεν επιβλήθηκε τελικά, καθώς ο ίδιος ήταν ευνοούμενος του Πάππα και άλλων ισχυρών ανδρών της εποχής.
Η Αρτεμιζία διαπρέπει και μένει στην ιστορία της Τέχνης
Στη συνέχεια, η Αρτεμίζια παντρεύτηκε τον ζωγράφο Πιεραντόνιο Στιαττέζι, εγκαταστάθηκε στη Φλωρεντία και είχε εξαιρετική σταδιοδρομία. Έγινε αυλική ζωγράφος, ευνοούμενη των Μεδίκων και ήταν η πρώτη γυναίκα που έγινε μέλος της Accademia delle Arti del Disegno (Ακαδημίας των Τεχνών της Σχεδίασης), ενώ παράλληλα απέκτησε πέντε . Κατόπιν επέστρεψε στη Ρώμη το 1620, κατατρεγμένη από πιστωτές μετά από χρέη, και παρέμεινε εκεί για 10 χρόνια.
Το 1630 εγκαταστάθηκε στη Νάπολη, όπου έζησε μέχρι το τέλος της ζωής της, εκτός από την περίοδο της παραμονής της στην Αγγλία, όταν συνεργάστηκε και πάλι με τον πατέρα της που είχε γίνει αυλικός ζωγράφος του Καρόλου Α΄ το 1638. Ο Οράτσιο πέθανε το 1639 και η Αρτεμίζια επέστρεψε στη Νάπολη.
Σχεδόν σε όλα τα έργα της Αρτεμίζια πρωταγωνιστούν γυναίκες -κυρίως μορφές από τη Βίβλο- με κοινό χαρακτηριστικό το θάρρος, τον δυναμισμό και την ισχυρή προσωπικότητα τους, ενώ η οπτική της θεωρείται ριζοσπαστική για την εποχή. Έτσι, η ζωγράφος κατόρθωσε να διακριθεί σε έναν αμιγώς ανδροκρατούμενο χώρο.
"Η Ιουδήθ αποκεφαλίζει τον Ολοφέρνη", η μεγάλη εκδίκηση
Στο αριστούργημα της "Η Ιουδήθ αποκεφαλίζει τον Ολοφέρνη" η Αρτεμιζία απαντά στη βία, την καταπίεση και τα εγκλήματα κατά των γυναικών, συμπεριλαμβανομένου, προφανώς, και του βιασμού της. Στον πίνακα (που αποτελεί παραλλαγή στο έργο του Καραβάτζιο "Η Ιουδήθ και η υπηρέτριά της με το κεφάλι του Ολοφέρνη") οι γυναίκες απαντούν.
Σύμφωνα με την ιστορία στη Βίβλο, η Ιουδήθ ήταν μία χήρα από την Βαιτυλούα, που που αποφασίζει να σώσει την πόλη της. Τον 4ο αιώνα πΧ, ο Ολοφέρνης, στρατηγός του Ναβουχοδονόσορα, πολιορκούσε τη Βαιτυλούα με 170.000 στρατιώτες και 12.000 ιππείς. Η Ιουδήθ αφού ντύθηκε μεγαλόπρεπα, τον επισκέφθηκε στο στρατόπεδο και τον αποπλάνησε με το κάλλος της. Όταν λοιπόν βρέθηκε στην κάμαρα του, τον παγίδευσε και τον αποκεφάλισε με τη βοήθεια της υπηρέτριάς της, απελευθερώνοντας έτσι την πόλη της.
Κι ενώ στην εκδοχή του Καραβάτζιο βλέπουμε την Ιουδήθ να στέκεται μακριά από το σώμα του Ολοφέρνη (και την υπηρέτριά της να μη συμμετέχει) στον πίνακα της Αρτεμίζιας η Ιουδήθ έχει ανεβάσει τα μανίκια και συμμετέχει με όλο της το είναι στον φόνο.
Η ζωγράφος ήταν μόλις 19 ετών όταν φιλοτέχνησε τον πίνακα, αμέσως μετά τον βιασμό της. Κάποιοι λένε πως είχε ξεκινήσει να τον ζωγραφίζει κατά τη διάρκεια της δίκης.
Η Αρτεμιζία επανήλθε στο θέμα της Ιουδήθ και στη συνέχεια της πορείας της. Σε έναν από τους πίνακες της η ηρωίδα της κρατάει σπαθί, στη βάση του οποίου είναι χαραγμένο το κεφάλι της Μέδουσας, σύμβολο της γυναικείας οργής, αλλά και της γυναικείας δύναμης.
Ακολουθήστε το Womantoc στο Instagram
