Σε αντίθεση με το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ισπανία και τη Σουηδία - όπου οι βασιλιάδες και οι βασίλισσες εξακολουθούν να είναι επίσημα αρχηγοί κρατών - η βασιλική οικογένεια της Ιταλίας, ο Οίκος της Σαβοΐας, δεν υφίσταται σε κανένα πλέον επίπεδο, ούτε καν ως ατραξιόν.
Ο τελευταίος διάδοχος του ιταλικού θρόνου, ο Βιτόριο Εμανουέλε της Σαβοΐας και η οικογένειά του αναγκάστηκαν να εξοριστούν το 1946, όταν ο πρίγκιπας ήταν 9 ετών. Εκείνη τη χρονιά, ο ιταλικός λαός ψήφισε σε δημοψήφισμα για το εάν η μοναρχία έπρεπε να συνεχιστεί. Επέλεξαν να δημιουργήσουν μια δημοκρατία και τιμώρησαν τοην βασιλική οικογένεια επειδή απέτυχαν να σώσουν τη χώρα τους από το φασιστικό καθεστώς του Μουσολίνι. Τελικά τους επετράπη να επιστρέψουν στην Ιταλία το 2003 μετά από 57 χρόνια εξορίας.
Η ιστορία ενός έκπτωτου βασιλιά
Γεννημένος στις 12 Φεβρουαρίου 1937, ο Vittorio Emanuele της Σαβοΐας, πρίγκιπας της Νάπολης, προοριζόταν να διαδεχθεί στο θρόνο της Ιταλίας τον πατέρα του Umberto II. Προς τιμήν του διαδόχου διοργανώνονταν παρελάσεις και γιορτές. Η μητέρα του, κόρη η ίδια του βασιλιά του Βελγίου του έλεγε συνεχώς ότι μια μέρα θα γινόταν βασιλιάς. Μετά το δημοψήφισμα όμως τα πάντα ανατράπηκαν στη ζωή του.
Το 1978, ο Βιτόριο Εμανουέλε και ενώ αυτός και η γυναίκα και τα παιδιά του ζούσαν στο νησί Cavallo, στη νότια ακτή της Κορσικής, στη Γαλλία, μια σκοτεινή ιστορία άλλαξε για πάντα την ειρηνική και πολυτελή "εξορία" τους.
Όπως αποδείχθηκε από συνεντεύξεις αυτοπτών μαρτύρων στο νέο ντοκιμαντέρ του Netflix, μια καυτή νύχτα του Αυγούστου ο "βασιλιάς" εξοργίστηκε όταν κάποιοι "φασαριόζηδες Ιταλοί" "δανείστηκαν" τη λέμβο από το γιοτ του και την έδεσαν σε ένα άλλο κοντινό σκάφος.
Εκείνος θυμωμένος κατευθύνθηκε προς το σκάφος τους κραδαίνοντας μια καραμπίνα διαπληκτίστηκε με έναν από τα μέλη της παρέας και πυροβόλησε στον αέρα για εκφοβισμό. Ωστόσο κάποιος επιβάτης που κοιμόταν σε παρακείμενο σκάφος τραυματίστηκε σοβαρά από σφαίρα. Ο Dirk Hamer, ένας 19χρονος τουρίστας από την Γερμανία διακομίσθηκε στο νοσοκομείο και υποβλήθηκε σε 19 χειρουργικές επεμβάσεις πριν πεθάνει στις 7 Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, έπειτα από μεγάλη ταλαιπωρία και πόνο.
Η οικογένεια του Dirk Hamer αγωνίστηκε για την απόδοση δικαιοσύνης επί δεκαετίες.
Λίγες ώρες μετά το περιστατικό, ο Emanuele συνελήφθη στην Κορσική και ανακρίθηκε. Κάποιες μέρες αργότερα υπέγραψε μια επιστολή στην οποία παραδεχόταν την ευθύνη του για τον θανατηφόρο, όπως έμελλε να αποδειχθεί, τραυματισμό του Dirk.
Ο Εμανουέλε αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση στις 6 Οκτωβρίου του 1978 και διέφυγε πίσω στην Ελβετία. Μετά από αυτό, η έρευνα σταμάτησε καθώς τα αποδεικτικά στοιχεία άρχισαν να εξαφανίζονταν, ενώ κάποιοι μάρτυρες του περιστατικού ισχυρίστηκαν ότι δέχθηκαν εκφοβισμό και απειλές.
Τα όσα συνέβησαν άφησαν βαθύ πλήγμα στην αδελφή του Dirk Hamer, Brigit, η οποία ήταν μοντέλο και ηθοποιός και θα αγωνιζόταν επί δεκαετίες για να αποδοθεί δικαιοσύνη και η υπόθεση να φτάσει στα δικαστήρια. Αυτό έγινε μόλις το 1991, με τον Emanuele να δικάζεται για ακούσια ανθρωποκτονία στο Κακουργιοδικείο του Παρισιού τον Νοέμβριο εκείνης της χρονιάς. Πλέον ο Emanuele είχε ανακαλέσει την προηγούμενη ομολογία του, λέγοντας ότι δόθηκε σε κατάσταση σύγχυσης και πίεσης και ισχυριζόταν ότι τελικά δεν ήταν εκείνος που έριξε τη θανατηφόρα βολή που σκότωσε τον Dirk Hamer.
Η υπεράσπισή του επικεντρώθηκε στους ισχυρισμούς του ότι ακούστηκαν τέσσερις πυροβολισμοί εκείνο το βράδυ, και όχι μόνο οι δύο δικοί του και αυτό σήμαινε ότι πρέπει να υπήρχε ένας δεύτερος σκοπευτής που σκότωσε τον Dirk.
Οι ένορκοι έκριναν στο τέλος τον Emanuele αθώο για την πρόκληση του θανάτου του Dirk Hamer, αν και το δικαστήριο τον καταδίκασε σε πέντε μήνες με αναστολή για παράνομη οπλοκατοχή.
Το ντοκιμαντέρ έχει σκηνοθετήσει η Ιταλίδα δημοσιογράφος Μπεατρίς Μπορομέο, σύζυγος του Πιερ Κασιράγκι, γιου της Καρολίνας του Μονακό και του αδικοχαμένου Στέφανο Κασιράγκι- καθώς η οικογένεια της έχει στενούς φιλικούς δεσμούς με την οικογένεια Hamer.
Στο ντοκιμαντέρ η αδελφή του Dirk, Birgit, εξηγεί πως πιστεύει ότι υπήρχε συγκάλυψη της υπόθεσης. Ισχυρίζεται δε ότι ο Emanuele χρησιμοποίησε τη δύναμή που υπήρχε ακόμη πίσω από τον χαμένο θρόνο του, αλλά και τους δεσμούς του με την μασονία για να επηρεάσει την δικαιοσύνη.
Η σφαίρα που τραυμάτισε τον αδελφό της εξαφανίστηκε μυστηριωδώς και μόνο τρεις μάρτυρες από τους 30 νεαρούς Ιταλούς που ήταν παρόντες στο περιστατικό στο Cavallo κλήθηκαν να καταθέσουν στο δικαστήριο.
Ο Vittorio Emanuele ωστόσο, 86 ετών πλέον συνεχίζει να υποστηρίζει πως είναι αθώος και αυτό ισχυρίζεται και στο ντοκιμαντέρ, στο οποίο ωστόσο γίνεται αναφορά και στις ηχογραφημένες συνομιλίες του με έναν συγκρατούμενό του από το 2006 όταν ο πρίγκιπας είχε συλληφθεί ξανά, αυτή τη φορά με κατηγορίες για δωροδοκία, εκβιασμό, πλαστογραφία και σωματεμπορία. Αθωώθηκε το 2010 και απαλλάχθηκε από όλες τις κατηγορίες.
Το Variety μίλησε στη σκηνοθέτιδα του "The King Who Never Was", Beatrice Borromeo, για το πώς κατάφερε να ανασυνθέσει σχολαστικά αυτό που συνέβη εκείνο το βράδυ. Δείτε το τρέιλερ για τα ντοκιμαντέρ, που μεταδίδονται στο Netflix τώρα, παραπάνω.
Τι σας ώθησε να θέλετε να εμβαθύνετε σε αυτήν την υπόθεση μετά από τόσα χρόνια;
Είναι μια ιστορία στην οποία είχα εμπλακεί προσωπικά. Η μητέρα μου ήταν στενή φίλη της Μπίργκιτ Χάμερ. Συμμετείχε σε διάφορες φάσεις της ζωής της Μπίργκιτ, συμπεριλαμβανομένης της οργάνωσης της κηδείας του Ντιρκ, που εμφανίζεται στο ντοκιμαντέρ. Τούτου λεχθέντος, αυτή δεν ήταν μια εύκολη ιστορία να αντιμετωπιστεί και να τεθεί στο προσκήνιο. Υπήρχε πάντα αυτή η αίσθηση: "Φτάνει πια με αυτό! Είναι πολύ παλιό, γίνεσαι εμμονή!" Θυμάμαι πόσο απογοητευμένη ήμουν όταν άκουγα τους λόγους για τους οποίους πρέπει όλοι να κοιτάξουμε από την άλλη πλευρά. Αργότερα στη ζωή μου, όταν ήμουν δημοσιογράφος της ιταλικής εφημερίδας Il Fatto Quotidiano, μάλλον είχα εμμονή με αυτήν την υπόθεση. Έγραψα μερικά αρκετά επιθετικά άρθρα που δεν είχαν την απαραίτητη ισορροπία που νομίζω ότι την βρήκα τώρα σε αυτή τη σειρά ντοκιμαντέρ που έφτιαξα.
Δεδομένης της προηγούμενης αναφοράς σας, προκαλεί έκπληξη το πόσο διαθέσιμος ήταν ο Vittorio Emanuele και πόσο ειλικρινά μιλάει στο ντοκιμαντέρ. Πώς το καταφέρατε;
Μου πήρε χρόνια για να τον πείσω. Η δημιουργία μιας σχέσης με τον Vittorio Emanuele ήταν ίσως το πιο δύσκολο μέρος αυτού του έργου. Μου είχε κάνει μήνυση αφού είχα δημοσιεύσει ένα βίντεο με την [υποτιθέμενη] ομολογία του. Ήταν μια μακρά δικαστική μάχη που τελικά κέρδισα. Είχαμε τρομερή σχέση. Άρχισα να επικοινωνώ με όλους όσους ήξερα που είχαν σχέση μαζί του. Τον βομβάρδισα με email και γράμματα. Έτσι, εξοργισμένος, είπε: "μίλα με τον γιο μου, τον Εμανουέλε Φιλιμπέρτο". Νομίζω ότι ο Εμανουέλε αποφάσισε να συμμετάσχει για να αντιμετωπίσει αυτή την ιστορία μια για πάντα, ώστε να μην λερώσει και την φήμη των παιδιών του. Ηθελε προφανώς να προστατεύσει όλη την οικογένεια.
Ωστόσο η δολοφονία του Ντιρκ Χάμερ παραμένει ατιμώρητη. Θα μπορούσε αυτό το ντοκιμαντέρ να ανοίξει ξανά την υπόθεση;
Όχι, η παραγραφή σε όλη την Ευρώπη έχει εξαντληθεί. Αλλά νομίζω ότι είμαστε πέρα από αυτό σε όλη τη διαδρομή. Ακόμη και η Μπίργκιτ Χάμερ δεν ζητά πια δίκη. Θέλει απλώς να γίνει γνωστή η αλήθεια. Νομίζω ότι με αυτό το ντοκιμαντέρ, ο κόσμος θα έχει όλα τα στοιχεία για να σχηματίσει τη δική του γνώμη.
Τελικά είναι προνόμιο να γεννηθείς ως βασιλιάς;
Δεν νομίζω ότι αυτό το προνόμιο είναι το ίδιο σήμερα όπως ήταν τότε. Τοντοκιμαντέρ αφορά ένα σύστημα εξουσίας που, εκείνη την εποχή, ήταν κυρίαρχο και για το πώς η δικαιοσύνη και η αλήθεια μπορούν να χειραγωγηθούν χάρη στις διασυνδέσεις και τα χρήματα και την αποφασιστικότητα να αποφύγουμε την ευθύνη. Το σύστημα προστάτευε τον Βιτόριο Εμανουέλε. Τα στοιχεία εναντίον του εξαφανίστηκαν, οι νομικές γνωμοδοτήσεις άλλαξαν και ένας δικαστής μεταφέρθηκε στην Ταϊτή ενώ διεξαγόταν έρευνα. Αν και ήταν εξόριστος, κατά κάποιο τρόπο είχε ακόμα εξουσία. Βοήθησαν είτε οι βασιλικές του διασυνδέσεις ,είτε η μασονική Στοά P2 της Ιταλίας, είτε η σχέση του με τον Σάχη του Ιράν. Είναι δύσκολο να πω. Γύρω του υπήρχε ένας κύκλος που τον προστάτευε.
