Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι σε μία χώρα στην οποία ο ήλιος δύει τον χειμώνα στις 4 το απόγευμα είναι η πιο ευτυχισμένη χώρα στη γη; Οι Δανοί, πράγματι, φαίνεται να είναι σχεδόν προκλητικά εύθυμοι. Όχι μόνο η χώρα τους κατέλαβε την πρώτη θέση στο World Happiness Report (WHR), αλλά ξεπέρασε τον δείκτη ευημερίας και ευτυχίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για 40 συνεχή χρόνια. Τι κρύβεται, λοιπόν, πίσω αυτή την αρκτική ευδαιμονία;
Ο πληθυσμός της Δανίας είναι περίπου μόνο το 2% των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά το κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της προηγείται κατά τέσσερις θέσεις από τις ΗΠΑ καταλαμβάνοντας την 6η θέση στον κόσμο. Οι πολίτες της απολαμβάνουν υγειονομική περίθαλψη, χαμηλή εγκληματικότητα, υψηλή ισότητα των δύο φύλων και σχετικά καθαρό αέρα (το ήμισυ των κατοίκων της Κοπεγχάγης μετακινείται με ποδήλατο).
Η ευτυχία των Δανών
Πέρα από όλα αυτά, η Δανία υπομένει τους καταθλιπτικούς χειμώνες με τη βοήθεια μίας απόκρυφης πολιτιστικής έννοιας που είναι γνωστή ως "hygge". Το hygge προφανώς δεν έχει αντίστοιχη λέξη στην ελληνική γλώσσα, ενώ σχετικές λέξεις όπως "θαλπωρή", "συντροφικότητα" και "ευημερία" καλύπτουν μόνο ένα μέρος του ορισμού της.
Το hygge, αρχικά μια νορβηγική λέξη για την «ευημερία», εμφανίστηκε για πρώτη φορά κοντά στο τέλος του 18ου αιώνα στη Δανία και από τότε έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής της. Οι σκοτεινοί χειμώνες της μετέτρεψαν το hygge από μια απλή λέξη σε ένα είδος πολιτιστικής πανάκειας, και εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους για να αντιμετωπίσουν οι Δανοί το κρύο, τη μοναξιά και το στρες.
«Σε άλλες γλώσσες η λέξη hygge ή θαλπωρή συνδέεται με μία φυσική κατάσταση, ενώ το hygge συνδέεται περισσότερο με μία διανοητική κατάσταση» εξηγεί ο Lotte Hansen, ένας φοιτητής βιβλιοθηκονομίας στη Δανία. «Είναι σαν ένα συναίσθημα, και αυτό ενδυναμώνεται την περίοδο Χριστουγέννων. Τα κεριά, το φαγητό, οι ώρες με την οικογένειά.» Βέβαια, δεν είναι μόνο για τα Χριστούγεννα, προσθέτει, σημειώνοντας ότι το πνεύμα του hygge είναι διάχυτο όλο τον χρόνο.
Η ευελιξία του όρου hygge είναι ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο ελληνικές λέξεις όπως το "ζεστό" δεν μπορούν να τον αποδώσουν. Η θαλπωρή αφορά το φυσικό περιβάλλον, μια φανέλα μπορεί να είναι ζεστή ή το κρεβάτι να είναι ζεστό. Το hygge έχει περισσότερο να κάνει με τη συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντι στους άλλους. Είναι η τέχνη της δημιουργίας της οικειότητας: Η αίσθηση της συντροφικότητας και η ευθυμία.
«Η ψυχική υγεία είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας που επηρεάζει την ευτυχία σε κάθε χώρα» σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο της Κολούμπια Earth Institute προσθέτοντας ότι «η σταθερή οικογενειακή ζωή και οι γάμοι είναι σημαντικοί για την ευτυχία των γονιών και των παιδιών.» Και ενώ οι πιο ευτυχισμένες χώρες τείνουν να είναι πλούσιες «πιο σημαντικό για την ευτυχία από ό, τι το εισόδημα είναι οι κοινωνικοί παράγοντες, όπως η δύναμη της κοινωνικής υποστήριξης.»
Αν η ευτυχία της Δανίας είναι πραγματικά ένα προϊόν του hygge, μήπως θα μπορούσε να εξαχθεί σε λιγότερο χαρούμενα έθνη; Νομίζω ότι θα πρέπει να υιοθετηθεί καθολικά. Οι έντονες συνθήκες ζωής και το στρες μας αποσυντονίζουν και μας απομακρύνουν πολλές φορές από την ευτυχία.
