Όχι, το ferret που σας προτείνουμε ως νέο κατοικίδιο δεν είναι τρωκτικό – μη σας γελάνε τα κοφτερά δοντάκια του. Αντίθετα, τρελαίνεται να τρώει τρωκτικά. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι είναι γάτα. Ούτε άγριο ζώο είναι, όπως η ξαδερφούλα του η βίδρα.
Μήπως είναι κουνάβι; Ή μήπως νυφίτσα; Είναι κάτι ανάμεσα σε κουνάβι και νυφίτσα. Πείτε το αν θέλετε «κουναβονυμφίδιο» (δεν θα παρεξηγηθεί). Ή αν θέλετε να του προσδώσετε επιπλέον κύρος, φωνάξτε το όπως οι κτηνίατροι: Mustela Putorius Furo.
Και για να μην αναρωτιέστε «μα ποιος έχει τέτοιο κατοικίδιο;», ένα θα σας πω: και η Βασίλισσα Ελισάβετ έχει ένα τέτοιο στην κατοχή της, μεταξύ πολλών άλλων διασήμων. Για να μη θυμηθώ τον μαθητευόμενο μάγο, γιο του Χάρι Πότερ, Albus Severus Potter, που παίρνω όρκο πως τον είδα να κρατά ένα κλουβί με ferret (στο τρένο για το Hogwarts).
Οι φίλοι του πάντως διαπίστωσα ότι συχνά πυκνά το αποκαλούν «χιονόμπαλα». Αλλά το θέμα είναι άλλο: το νέο pet έχει φίλους στην Ελλάδα; Έχει και μάλιστα πολλούς. Τους βρήκα όλους στο Greek Ferret Club και τους ρώτησα όλα όσα θέλουμε να μάθουμε γι' αυτό το συμπαθές -αλλά άγνωστο στους περισσότερους από εμάς- κατοικίδιο.
-Ποιοι, πότε και γιατί ξεκίνησαν την ιδέα του Ferret Club;
Οι ιδρυτές και εμπνευστές της ιδέας ήταν οι Καλλιμάνης Χρήστος, Έλενα Αντρέικο, και Ελένη Κοϊμτζή. Η επίσημη παρουσία μας, η οποία επισημοποιήθηκε με την σελίδα στο facebook αλλά και με το site μας (www.ferret.gr), έγινε στα μέσα του 2015. Οι επαφές έγιναν κυρίως μέσω του facebook και ειδικότερα μέσω των δύο γκρουπ που υπάρχουν εδώ και χρόνια και αφορούν τα ferret και τους γονείς τους στην Ελλάδα. Σημειωτέον πως μπορεί το Club να σχηματίστηκε πέρυσι, όμως τα γκρουπ, οι ιδιοκτήτες και τα ferret γενικότερα προϋπήρχαν στην Ελλάδα πολλά χρόνια πριν. Οι ιδρυτές και διαχειριστές αυτών των δύο κοινοτήτων πρακτικά αποφάσισαν να ενοποιήσουν το όλο πράγμα για πολλούς λόγους. Μερικοί από τους πιο σημαντικούς είναι:
1. Η αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης για τα ferret. Πλέον στεγάζουμε στο site μας έγκυρα κείμενα, ώστε να μπορούν όλοι οι ferretογονείς να ενημερώνονται σωστά και στα ελληνικά, αντί να ακούν τον κάθε «ειδήμονα» του δρόμου. Αξίζει να σημειωθεί πως πήραμε άδεια για τη μετάφραση των κειμένων του American Ferret Association, του ομίλου ferret της Αμερικής.
2. Η καταπολέμηση του γουνεμπορίου, που ως γνωστόν έχει εκατομμύρια μουστελίδες/γουνοφόρα θύματα κάθε χρόνο, με απάνθρωπους και ειδικότερα μη απαραίτητους θανάτους. Υπάρχουν εναλλακτικές και καλύτερες λύσεις από την φυσική γούνα.
3. Η εξοικείωση του Έλληνα με το κατοικίδιο αυτό, μιας και οι περισσότεροι αγνοούν ότι το ferret μπορεί να συνυπάρξει αρμονικά με τον άνθρωπο. Σημειωτέον πως στην Αμερική έχει καταταγεί ως το τρίτο πιο διαδεδομένο κατοικίδιο. Με τις βόλτες, ενημερωτικά φυλλάδια και άλλα μέσα το club προσπαθεί με πρακτικά μηδενικό εισόδημα να προβάλλει τα ferret, και να φέρει τον Έλληνα στο 2016 όσο αφορά τα ferret ώς κατοικίδια.
4. Η δημιουργία ενός καταφυγίου που θα στεγάζει κουνάβια.
-Είναι μόδα; Είναι όντως προορισμένα να ζουν σε σπίτι και όχι στο φυσικό τους περιβάλλον;
Δεν πιστεύουμε ότι είναι μόδα ούτε νομίζουμε πως θα γίνει. Ο πληθυσμός των οικόσιτων κουναβιών στην Ελλάδα δεν ξεπερνάει τα 300 - καμία σχέση με τον πληθυσμό της γάτας ή του σκύλου. Επιπλέον, αν αναζητήσετε υλικό σχετικά με ferret στον ιστό, θα καταλάβετε πως αυτό το κατοικίδιο δεν το έχουν ορισμένοι τρελοί που έχουν μανία με τα εξωτικά ζώα (παγκοσμίως μιλώντας).
Τα ferret ώς κατοικίδια οφείλουμε να πούμε πως διατηρούνται από τον άνθρωπο εδώ και 2.500 χρόνια περίπου. Μην ξεχνάμε πως ακόμα και η βασίλισσα Ελισάβετ Β' έχει κατοικίδιο κουνάβι. Εξάλλου δεν θα μπορούσαν να εξημερωθούν μόνο σε μερικές δεκαετίες. Χρειάζεται πάρα πολύς χρόνος. Όπως κάποτε τα σκυλιά και οι γάτες εξημερώθηκαν, έτσι και τα ferret. Ο κύριος λόγος που ξεκίνησε η συντήρηση των κουναβιών από τον άνθρωπο ήταν το κυνήγι.
-Κουνάβι, νυφίτσα ή ferret; Είναι τρία διαφορετικά ζώα;
Στα Αγγλικά υπάρχει μία λέξη για το οικόσιτο αυτό ζώο. Και αυτή είναι η «ferret». Η μετάφραση του ferret παραπέμπει στο κουνάβι, νυφίτσα, ικτίς. To ferret αντιστοιχεί ως έννοια στο εξημερωμένο μέλος της οικογένειας των μουστελίδων. Θεωρητικά προήλθαν απο το European Polecat. Είναι μέλος της οικογένειας των σαρκοφάγων Mustelidae/Mustela. Το είδος τους είναι σε επιστημονική ορολογία το M.Putorius και υποείδος M.P.Furo. Οι περισσότεροι γιατροί τα αποκαλούν απλώς Mustela Putorius Furo. Στα ελληνικά χρησιμοποιείται ο ίδιος όρος τόσο για τα κατοικίδια όσο και γι' αυτά που ζουν στην άγρια φύση. Αντίθετα, στην αγγλική γλώσσα, αυτά τα δύο διαφοροποιούνται. Εμείς λοιπόν δεν μπορούμε παρά να χρησιμοποιούμε και τις τρεις λέξεις, ώστε να διευκολύνουμε και τους Έλληνες να τα βρίσκουν ευκολότερα στις αναζητήσεις τους στο διαδίκτυο.
-Γιατί να υιοθετήσεις ένα ferret;
Γιατί έχουν στοιχεία και γάτας και σκύλου. Μπορούν να μάθουν το όνομά τους, να εκπαιδευτούν να έρχονται στο κάλεσμα του ανθρώπου, να μάθουν κόλπα. Μπορούν επίσης να εκπαιδευτούν για το πού θα πηγαίνουν τουαλέτα. Φυσικά είναι πανέμορφα, οι διαφοροποιήσεις σε χρώματα είναι πάρα πάρα πολλές, και όσο και να γεράσουν θα θέλουν να παίζουν. Το καλό σε σχέση με τις γάτες είναι ότι ένα ferret όσο και να το χαϊδέψεις, θα του αρέσει. Ενώ μερικές γάτες μπορεί και να γρατζουνίσουν τον άνθρωπο εάν δέν θέλουν άλλα χάδια, το ferret δέν θα το κάνει ποτέ αυτό. Θα προσπαθεί απλώς να φύγει από τα χέρια και να ξοδέψει την ενέργειά του σε χοροπηδηχτά και τρεχάλες. Χαρακτηριστικός ήχος το «dooking» που το κάνουν όταν είναι χαρούμενα, και χοροπηδάνε σαν τρελά. Μπείτε σε κάποια ιστοσελίδα με βίντεο, γράψτε ferret και θα βρείτε αμέτρητα βίντεο από τους αμέτρητους ιδιοκτήτες.
-Γιατί να μην υιοθετήσεις ένα ferret;
Το κουνάβι, ως φυσικά εξωτικό ζώο, απαιτεί από τον ιδιοκτήτη του πολλή γνώση, από το τι θα φάει μέχρι τι εμβόλια θα κάνει. Πέρα από αυτό, είναι ελάχιστοι οι κτηνίατροι που θα μπορούσαμε να εμπιστευτούμε το ζωάκι μας. Επίσης στην Ελλάδα, η τροφή τους είναι δυσκολότερο να βρεθεί σε σχέση με άλλα κατοικίδια. Είναι μετρημένες οι ενδεδειγμένες τροφές και αρκετά pet shops δεν τις εμπορεύονται.
Η συμπεριφορά ενός κουναβιού μπορεί να ξενίσει αυτόν που το αντιμετωπίζει για πρώτη φορά. Για παράδειγμα, όταν εκπαιδεύεται το ferret και μαθαίνει καινούρια πράγματα από τον άνθρωπο, δεν τον κοιτάει στα μάτια όπως ο σκύλος.
Όπως όμως όλα τα κατοικίδια, έτσι και αυτό θέλει την τροφή του, την τουαλέτα του, την προσοχή του, τα παιχνίδια του, και επειδή έχει νοημοσύνη, αναγνωρίζει τον ιδιοκτήτη του και φροντίζει να του δείχνει την αγάπη του με τρόπο όπως ξέρει μόνο ένα ferret.
-Πού μπορείς να το βρεις; Κοστίζει;
Λίγα pet shops πουλάνε κουνάβια. Δέν υπάρχει κάποιο που να γνωρίζουμε πως εισάγει συστηματικά ferret και σίγουρα κάθε χρόνο. Οι περισσότεροι που έχουν πάρει ferret το έχουν βρει κατά σύμπτωση σε κάποιο pet shop ή έχουν υιοθετήσει από ιδιώτες εκτροφείς. Εδώ έρχεται και το Greek Ferret Club. Εμείς συμπεριφερόμαστε ως ενδιάμεσοι μεταξύ του ενδιαφερόμενου και του εκτροφέα, χωρίς φυσικά να έχουμε κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Θέλουμε να κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας ώστε τα μικρά να δοθούν σε όσο το δυνατόν πιο συνειδητοποιημένο και υπεύθυνο ιδιοκτήτη. Εκεί που διαφέρουμε σημαντικά με τα pet shops, είναι η επικοινωνία και η υποστήριξη. Με τον κάθε νέο ιδιοκτήτη, φροντίζουμε να αφιερώνουμε χρόνο και να του λύνουμε τις απορίες του.
Όσο για το κόστος, τα περισσότερα pet shops τα δίνουν σε τιμές 80-150 ευρώ. Οι ιδιώτες τα δίνουν λίγο πιό φθηνά, όπως 60-90 ευρώ. Τα κουνάβια όμως που δίνονται μέσω του Greek Ferret Club κυμαίνονται από 30-50 ευρώ (τιμή κόστους). Αυτό συμβαίνει επειδή δέν έχουμε σκοπό την κερδοσκοπία και η κάθε γέννα είναι διαφορετική. Για εμάς δέν υπάρχει τιμή σε ζώο. Υπάρχει μόνο το κόστος αναπαραγωγής.
-Ποιος είναι ο μέσος όρος ζωής του; Συμβιώνει άνετα με άλλα κατοικίδια ή με παιδιά;
Από 6-12 χρόνια. Αυτό εξαρτάται πάρα πολύ από την διατροφή του. Ένα ferret που τρέφεται με σωστή ξηρά τροφή θα ξεπεράσει εύκολα τα 8 χρόνια της ζωής του, ενώ κάποιο που τρέφεται με ωμό κρέας θα φθάσει σίγουρα τα 9-10 χρόνια.
Όσον αφορά τη συγκατοίκηση με άλλα κατοικίδια, τα κουνάβια είναι κατά βάση σαρκοφάγα και αρπακτικά και τα πρωτόγονα ένστικτά τους δεν έχουν ακόμα εκμηδενισθεί. Π.χ., δεν μπορείς να βάλεις ένα κουνάβι να συγκατοικήσει με ένα άλλο κατοικίδιο το οποίο είναι θήραμά του, όπως η κότα, το χάμστερ, το τσιντσιλά, το καναρίνι ή ο παπαγάλος. Αξίζει όμως εδώ να πούμε ότι είναι άριστος κυνηγός αρουραίων και κατσαρίδων.
Ωστόσο μπορεί να συμβιώσει άνετα με γάτα και σκύλο, αν και υπάρχουν περιπτώσεις όπου ορισμένοι σκύλοι μπορεί να βλάψουν κάποιο ferret, προφανώς από κάποιο αρχέγονο ένστικτο. Στις βόλτες μας (στις οποίες βέβαια τα κουναβάκια τα έχουμε με λουράκι) πάντα προσέχουμε τα αδέσποτα να μην έχουν εχθρικές τάσεις προς τα ferret μας, όμως ένα σωρό άλλα κατοικίδια σκυλιά έχουν γίνει και φίλοι με τα μικρά μας!
-Από τι κινδυνεύει περισσότερο η υγεία ενός ferret;
Μόνο από τον ιδιοκτήτη του. Μπορεί να έχω το καλύτερο κουνάβι του κόσμου, όμως εάν το ταϊζω σκυλοτροφή ή κάτι άλλο ακατάλληλο, είμαι υπεύθυνος για τα προβλήματα υγείας που θα αποκτήσει και για τον μικρό χρόνο ζωής του. Μπορεί να το έχω στην καλύτερη κατάσταση, όμως αν δεν του έχω κάνει εμβόλια το ζωάκι κινδυνεύει. Γι' αυτό εμείς στο GFC δίνουμε τόση πολλή σημασία στην ενημέρωση των ιδιοκτητών.
-Είναι εισαγόμενα; Τι γίνεται με τις ασθένειες;
Τα κατοικίδια ferret είναι όλα εισαγόμενα. Ειδικά όσα διατίθενται από pet shops. Εάν κάποιος αναλάβει μία γέννα φυσικά αυτά δέν είναι εισαγόμενα. Οι πιο σοβαρές και άμεσες ασθένειες καταπολεμούνται με τα εμβόλια (για την μόρβα και την λύσσα). Γι' αυτό έχει μεγάλη σημασία όχι μόνο η τροφή τους, αλλά και ο γιατρός τους.
-Πώς αντιμετωπίζεται η συνήθεια που έχουν να δαγκώνουν;
Όλα τα ζώα δαγκώνουν. Ακόμα και οι άνθρωποι. Ένα ferret δέν έχει χέρια με δείκτες και αντίχειρες σαν τα δικά μας. Χρησιμοποιεί το στόμα του για πολλά πράγματα πέρα από το να βλάψει κάποιον. Το χρησιμοποιούν ως μέσο επικοινωνίας, παιχνιδιού, αλλά και ανταγωνισμού προς άλλα ferret. Αυτή η συμπεριφορά είναι ευθύνη του εκτροφέα να καταλαγιαστεί και ως πιο έμπειρος να τα μάθει πως με τον άνθρωπο δεν πρέπει να παίζουν έτσι.
Φέτος, για παράδειγμα, είχαμε 4 περιστατικά με ferret, όπου οι ιδιοκτήτες νόμιζαν ότι ήθελαν να τους επιτεθούν, ενώ τα ferret χρησιμοποιούσαν το στόμα τους. Οι τρεις περιπτώσεις ήταν περιπτώσεις παιχνιδιού, όπου εκεί δίνονται συμβουλές για να σταματήσει η τάση να δαγκώνει, η προσαρμογή σε κάποιο περιβάλλον του GFC για λίγες ημέρες. Η τέταρτη περίπτωση ήταν περίπτωση καταπίεσης του κουναβιού από το περιβάλλον του, όπως μικρό κλουβί και ελάχιστος χρόνος έξω από το κλουβί. Όλα τα ferret συμμορφώνονται. Με καμία εξαίρεση. Όλα.
-Πόσο εύκολα εκπαιδεύεται ένα ferret;
Είναι δύσκολο να σας εξηγήσουμε, απλά θα σας πούμε ότι εκπαιδεύεται πιο εύκολα απο γάτα και πιό δύσκολα από σκύλο. Κάθε μορφή εκπαίδευσης χρειάζεται υπομονή και σωστή μεταχείριση από τον άνθρωπο. Με την θετική εκπαίδευση (δηλαδή ανταμοιβή μόνο όταν κάνει κάτι καλό και όχι με τιμωρία) στις περισσότερες περιπτώσεις μπορούμε να πετύχουμε πάρα πολλά.
