Τα 10 μεγαλύτερα αριστουργήματα της Ζάχα Χαντίντ στον κόσμο. Η γυναίκα που έσπασε όλα τα καλούπια

Κάθε καμπύλη είχε λόγο ύπαρξης στις δημιουργίες της, δεν ήταν μια χειρονομία εντυπωσιασμού κενή νοήματος.

Στις 31 Μαρτίου 2016 ο κόσμος της αρχιτεκτονικής έχασε μια από τις σπουδαιότερες μορφές του, μια προσωπικότητα όχι απλώς χαρισματική αλλά αντισυμβατική από κάθε άποψη. Η Ζάχα Χαντίντ, που έφυγε πρόωρα, από καρδιακή προσβολή στα 65 χρόνια της, έσπασε όλα τα καλούπια. Ήταν γυναίκα αραβικής καταγωγής σε έναν επαγγελματικό χώρο όπου κυριαρχούσαν οι λευκοί άνδρες. Ήταν έξω από κάθε κίνημα αρχιτεκτονικής. Ήταν «ένας πλανήτης σε δική του τροχιά», όπως την είχε χαρακτηρίσει όταν ακόμα ήταν φοιτήτρια στη Σχολή Αρχιτεκτονικής ένας καθηγητής της, ο Rem Koolhas.

Γεννήθηκε στη Βαγδάτη, σπούδασε στο Λονδίνο και σχεδίαζε κτίρια σε όλο τον κόσμο για τριάντα χρόνια. Έγινε η πρώτη γυναίκα που κέρδισε το σπουδαίο αρχιτεκτονικό βραβείο Pritzker Architecture Prize. Ήταν δημιουργός με όλη τη σημασία της λέξης. Δεν δημιουργούσε μόνο κτίρια αλλά και ρούχα και αντικείμενα βιομηχανικού ντιζάιν και έργα τέχνης. Σχεδίαζε ακόμα τις κάπες που φορούσε η ίδια, μεταμόρφωνε το περιβάλλον της σε κάθε κλίμακα.

Πάντρεψε την αρχιτεκτονική με την τέχνη χωρίς να στερήσει από την πρώτη τον χρηστικό χαρακτήρα της. Αν και χαρακτηρίστηκε «βασίλισσα της καμπύλης» κάθε γραμμή που σχεδίαζε είχε λόγο ύπαρξης, την αποστολή να λύσει ένα λειτουργικό πρόβλημα, δεν ήταν μια χειρονομία εντυπωσιασμού κενή νοήματος. Ο εντυπωσιασμός, ωστόσο, είναι αναπόφευκτος, καθώς βλέπουμε σήμερα στιβαρά κτίρια με την υπογραφή της, από σκυρόδεμα και γυαλί, σε μια αέναη κίνηση.

Ήταν «ένας πλανήτης σε δική του τροχιά», όπως την είχε χαρακτηρίσει όταν ακόμα ήταν φοιτήτρια στη Σχολή Αρχιτεκτονικής ένας καθηγητής της, ο Rem Koolhas. Στη φωτό, μπροστά στο Κέντρο Επιστημών Phaeno, που σχεδίασε στη Γερμανία. EPA/RAINER JENSEN