Κανένας άνθρωπος δεν έχει επιλέξει την εποχή στην οποία θα ζήσει. Κι όμως η εποχή στην οποία θα ζήσει σφραγίζει ολόκληρη την οντότητα του.
Ας πούμε για παράδειγμα τη δική μας. Της παγκοσμιοποίησης, της τεχνολογικής έκρηξης και του ψηφιακού μετασχηματισμού σχεδόν όλων των οικονομικών δράσεων. Ο σύγχρονος άνθρωπος για να υπάρξει ως ένα εξάρτημα του κοινωνικού μηχανισμού πρέπει να είναι «ομογενοποιημένος», δηλαδή ταυτόσημος με τους άλλους. Κάτι που αντιτίθεται στον νόμο της φύσης που μας διδάσκει ότι το φυσιολογικό είναι η πολυμορφία. Κι αυτό δεν αφορά μόνο τα βιολογικά είδη. Αφορά και τις ανθρώπινες κοινωνίες όπως και όλες τις εκφράσεις αυτών. Θρησκεία, πολιτισμός και πολιτική.
Ο σύγχρονος άνθρωπος για να υπάρξει ως ένα εξάρτημα του κοινωνικού μηχανισμού πρέπει να είναι «ομογενοποιημένος», δηλαδή ταυτόσημος με τους άλλους. Κάτι που αντιτίθεται στον νόμο της φύσης
Ο σύγχρονος άνθρωπος συμμορφώνεται στους κανόνες και δρα στο πλαίσιο της ομογενοποίησης. Κάτι που σημαίνει ότι όλες οι ενέργειές του πραγματοποιούνται με γνώμονα τον συντονισμό στο ευρύτερο κοινωνικό γίγνεσθαι. Μέσα από αυτή την καθημερινή διαδικασία ξεπηδά η «κομφορμιστική συνείδηση» που έρχεται να αντικαταστήσει την «συνείδηση».
Ως απότοκος του κομφορμισμού ο σύγχρονος άνθρωπος μιμείται τα χαρακτηριστικά και τις συμπεριφορές των ομάδων στις οποίες εντάσσεται. Και κάπου εκεί μέσα έχει απολέσει το δικαίωμα στην αυτοπραγμάτωση και στη χάραξη του δικού του μοναδικού δρόμου. Στους διαδρόμους του σχολείου και στο αντάμωμα με τους συμμαθητές αλλά και στην εργασιακή αρένα απαντώνται η ομοιομορφία και η απόλυτη προσήλωση στην οργάνωση. Ο κομφορμισμός διδάσκει ότι ο κόσμος στον οποίο ζούμε, είναι η βέλτιστη συγκρότηση μίας οργανωμένης κοινωνίας. Ο σύγχρονος άνθρωπος παράγει και καταναλώνει αγαθά χωρίς εναλλακτικές λύσεις. Ως ένας κρίκος στην αλυσίδα της επιβίωσης που όταν για κάποιο λόγο σπάσει αυτή, ζητά άμεσα τη συγκόλληση.
Στους διαδρόμους του σχολείου και στο αντάμωμα με τους συμμαθητές αλλά και στην εργασιακή αρένα απαντώνται η ομοιομορφία και η απόλυτη προσήλωση στην οργάνωση.
Ίσως επειδή μέσα σε αυτήν την αλυσίδα επιτυγχάνεται το αίσθημα της ασφάλειας. Ο σύγχρονος άνθρωπος υιοθετώντας τους τρόπους συμπεριφοράς και τις συνήθειες των πολλών δε νιώθει αποκομμένος αλλά μέλος ενός οικείου περιβάλλοντος.
Συχνά όμως εξασθενεί η νοητική του δύναμη και αδρανεί η κριτική του σκέψη. Υπό αυτές τις συνθήκες η δημοκρατία αλλοιώνεται και εκφυλίζεται όταν οι πολίτες στερούνται της βούλησης και συχνά χειραγωγούνται κάτω από τις αποφάσεις της εξουσίας.
Σε μία κομφορμιστική κοινωνία, οι φωνές που ακούγονται από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας μοιάζουν με τις φωνές των Σειρήνων που θέλγουν τον τηλεθεατή, ξεχνώντας τον δικό προορισμό στο ταξίδι της δικής του Οδύσσειας.
Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει την τάση να εξομοιώνεται με τους άλλους, καταλήγοντας στην ολοκληρωτική συστολή της ατομικότητάς του και στην αντικατάσταση της από τη μάζα, αφού δεν φέρει πλέον τα ιδιαίτερα εκείνα χαρακτηριστικά που τον καθιστούν άτομο αυτόνομο, μοναδικό και αυτόφωτο.
Σε μία κομφορμιστική κοινωνία, οι φωνές που ακούγονται από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας μοιάζουν με τις φωνές των Σειρήνων που θέλγουν τον τηλεθεατή, ξεχνώντας τον δικό προορισμό στο ταξίδι της δικής του Οδύσσειας.
*Η Άντζελα Ζιούτη γεννήθηκε το 1968 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στη σχολή Oικονομικών Επιστημών του Α.Π.Θ. Έχει εργαστεί στη διαφήμιση, στην εκπαίδευση και ως υπευθ. πωλήσεων και δημοσίων σχέσεων σε μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις. Άρθρα της κοινωνικού ενδιαφέροντος δημοσιεύονται συχνά στο διαδίκτυο, ενώ αρθρογραφούσε καθημερινά σε πρωινή εφημερίδα Free press μεγάλης κυκλοφορίας της Θεσσαλονίκης. Σήμερα αρθρογραφεί στην καθημερινή εφημερίδα ΕΘΝΟΣ. Εμφανίστηκε στα γράμματα με το έργο: «Ο Θεός κατοικεί σε ουρανοξύστη, 31 ποιήματα της πόλης», Παρατηρητής, 1999, Θεσσαλονίκη (ποίηση). Ακολούθησαν: «Η Αρχιτεκτονική των σιωπηλών ημερών», Ελληνικά Γράμματα, 2003, Αθήνα (ποίηση), «Ο ήλιος στο πάτωμα», Φερενίκη, 2009, Αθήνα (μυθιστόρημα), «Μαύρη πέτρα» (Θεατρκό έργο), 2015, «Ο άνθρωπος που μιλούσε με τα αγάλματα», Γαβριηλίδης, 2017, Αθήνα (ποίηση). Mιλάει Γερμανικά και Αγγλικά . Επί σειρά ετών υπηρέτησε ως γεν. Γραμματέας της Εταιρείας Δημοσίων Σχέσεων Βορείου Ελλάδος. Είναι μέλος της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Βραβεύτηκε από το Φιλολογικό σύλλογο Παρνασσό (Β' βραβείο Ποίησης 2000), τη Νέα Κίνηση Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης (Γ' βραβείο Ποίησης 1999) την Ένωση Συγγραφέων Λογοτεχνών Ευρώπης (Α' βραβείο Ποίησης 2001) κ.ά. Είναι παντρεμένη με τον Πυρηνικό γιατρό Δημήτρη Γρηγοράκη και ζει στη θεσσαλονίκη.
Ακολουθήστε το WomanToc στο Instagram
Photo by Noah Buscher on Unsplash
