Tι είναι ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV);
Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων, που συνήθως αναφέρεται ως κονδυλώματα, είναι μια μεγάλη ομάδα ιών που οδηγούν δυνητικά σε κονδυλώματα, κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων και μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου - ιδιαίτερα του τραχήλου της μήτρας. Ωστόσο, οι περισσότεροι τύποι του HPV δεν έχουν καμία βλαβερή επίδραση στο ανθρώπινο σώμα, υποχωρούν από μόνοι τους σε διάστημα λίγων μηνών και περνούν απαρατήρητοι. Συγκαταλέγεται στα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα και οι σεξουαλικά ενεργοί άνθρωποι είναι αρκετά πιθανό να αποκτήσουν τη λοίμωξη, ενώ το ήμισυ του πληθυσμού θα έρθει αντιμέτωπο με κάποια μορφή του ιού κατά τη διάρκεια της ζωής του. Πρόκειται για μια νόσο που μεταδίδεται εξίσου και στα δύο φύλα και είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες.
Ο HPV σε αριθμούς
-
Υπάρχουν πάνω από 100 τύποι του ιού HPV, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι αβλαβείς.
-
30 στελέχη του ιού μπορεί να προκαλέσουν κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων ή καρκίνο.
-
Οι συχνότεροι τύποι είναι 4.
-
Οι τύποι 16 και 18 ευθύνονται κυρίως για τις προκαρκινικές βλάβες και τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στις γυναίκες.
-
Οι τύποι 6 και 11 είναι οι συχνότεροι καλοήθεις τύποι και ενοχοποιούνται για τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων.
-
8 στα 10 άτομα που είναι σεξουαλικά ενεργά θα έρθουν κάποια στιγμή σε επαφή με τον ιό.
-
Στην Αυστραλία, έπειτα από εντατικό πρόγραμμα εμβολιασμού που ξεκίνησε το 2007, έχει ήδη υπάρξει 50% μείωση στις περιπτώσεις των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων, σε άνδρες και γυναίκες.
Πώς «κολλάει» ο HPV;
Ο HPV και τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων μεταδίδονται από άτομο σε άτομο μέσω της οποιασδήποτε σεξουαλικής επαφής, είτε είναι κολπική, πρωκτική ή στοματική (υγρά σώματος και βλεννογόνους). Παρότι ο HPV θεωρείται μια λοίμωξη που μεταδίδεται σεξουαλικά, μπορεί να μεταφερθεί και μέσω της δερματικής επαφής. Θεωρείται ένας «σιωπηλός ιός», καθώς δύναται να μεταδοθεί ακόμα και όταν δεν υπάρχουν εμφανή κονδυλώματα ή άλλα συμπτώματα, ενώ το ίδιο το άτομο που έχει μολυνθεί μπορεί να μην γνωρίζει ότι φέρει τον ιό.
Συμπτώματα και Σημάδια του HPV
Οι περισσότεροι τύποι του HPV δεν έχουν συμπτώματα και υποχωρούν χωρίς να προκαλέσουν βλάβες στο ανθρώπινο σώμα. Ωστόσο, διάφοροι τύποι του ιού προκαλούν κονδυλώματα στα γεννητικά όργανα, τα οποία είναι μια άμεση ένδειξη του ιού.
Τι είναι τα κονδυλώματα;
Τα κονδυλώματα είναι μικρές προεξοχές του δέρματος (σαρκώδεις εκβλαστήσεις), τείνουν να είναι υπόλευκα ή στο χρώμα του δέρματος, ενώ μπορεί να είναι επίπεδα ή και ελάχιστα ορατά. Εντοπίζονται στα γεννητικά όργανα εξωτερικά, στην περιοχή του πρωκτού και του ορθού, στο αιδοίο και τον τράχηλο της μήτρας. Σπάνια μπορεί να προκαλέσουν φαγούρα, δυσφορία και ερεθισμό, ενώ συνήθως δεν εμφανίζουν κανένα απολύτως σύμπτωμα. Τα «συνήθη» κονδυλώματα, γνωστά και ως μυρμηγκιές (που αφορούν τα χέρια ή τα πόδια) προκαλούνται από ένα διαφορετικό στέλεχος του ιού HPV και δεν ενέχουν τους ίδιους κινδύνους για την υγεία, όπως τα κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων.
Διάγνωση του HPV
Το πρόβλημα με τη διάγνωση της λοίμωξης είναι η αόριστη περίοδος επώασής της και το ότι συχνά είναι ασυμπτωματική, εκτός της περίπτωσης όπου αναπτύσσονται οξυτενή κονδυλώματα. Ο ιός μπορεί να ανιχνευθεί μέσω της κυτταρολογικής εξέτασης Pap-test, με την οποία εντοπίζονται οι ενδοεπιθηλιακές ή καρκινικές αλλοιώσεις. Ακόμη, υπάρχει μια ειδική μοριακή εξέταση, το DNA test, που αναλύει το γονιδίωμα του ιού και τον τύπο του, ακόμα και σε αρχικά στάδια της λοίμωξης.
Πώς μπορείτε να αποφύγετε τη μόλυνση;
Ο ιδανικός τρόπος προφύλαξης είναι ο εμβολιασμός με το εμβόλιο για τον HPV -Gardasil ή Cervarix- πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών, ενώ μπορεί να προσφέρει προστασία στους σεξουαλικά ενεργούς νέους που δεν έχουν μολυνθεί από τον ιό. Αν είστε σεξουαλικά ενεργή, να γνωρίζετε ότι η μονογαμία μειώνει τον κίνδυνο σημαντικά. Είναι απαραίτητο να χρησιμοποιείτε προφυλακτικό σε κάθε σεξουαλική επαφή, καθόλη την διάρκεια, αν και υπάρχει πάντοτε η πιθανότητα ο ιός να μεταδοθεί από ή σε μέρη των γεννητικών οργάνων που δεν καλύπτονται από το προφυλακτικό. Ακόμη, είναι χρήσιμο να κάνετε τακτικά τις σχετικές ιατρικές εξετάσεις (τεστ-Παπ).
Μπορεί να θεραπευθεί ο HPV;
Προς το παρόν, δεν υπάρχει θεραπεία για τον HPV. Από τη στιγμή που θα προσβληθείτε, ο ιός θα παραμείνει στο σώμα σας. Τα συμπτώματα όμως της νόσου αντιμετωπίζονται. Υπάρχουν τρόποι να μειωθεί ο αριθμός των κονδυλωμάτων των γεννητικών οργάνων ή και να εξαλειφθούν πλήρως. Ανάλογα με το πού εντοπίζονται τα κονδυλώματα, τον αριθμό και το μέγεθός τους, ο γιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει αλοιφές, φαρμακευτική αγωγή ή άλλες θεραπείες, όπως το laser και η διαθερμία (καυτηριασμός). Γι’ αυτό αν νομίζετε ότι μπορεί να έχετε εκτεθεί στον ιό HPV, θα πρέπει να επισκεφτείτε άμεσα τον γιατρό σας και θα πρέπει να ελεγχθεί και ο σεξουαλικός σας σύντροφος.
