ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ WOMAN TOC

Γιατί τα τσιπουράδικα του Βόλου είναι τελείως διαφορετικά από τα υπόλοιπα στην Ελλάδα

Παραγγέλνεις τσίπουρο και σου έρχονται δεκάδες πιάτα με ολόφρεσκα θαλασσινά και ψαράκια.

Γιατί τα τσιπουράδικα του Βόλου είναι τελείως διαφορετικά από τα υπόλοιπα στην Ελλάδα

150, μήπως 250 ή 400; Όσα κι αν είναι, είναι ταυτισμένα με την πόλη. Αποτελούν το πιο νόστιμο αξιοθέατό της. Στην παραλία, στα Παλιά, στη Νέα Ιωνία ή σε άλλες γειτονιές, παραγγέλνετε ένα ή πάτε για δύο και παραπάνω και περιμένετε την επίθεση των μεζέδων, από παστά και τουρσιά μέχρι καπνιστή καραβίδα. Κάθε μαγαζί έχει το δικό του «οπλοστάσιο» μεζέδων κι έτσι δημιουργούνται οι φήμες και οι εξειδικεύσεις. Υπάρχουν τσιπουράδικα που διαθέτουν 30 ή και 40 μεζεδοεπιλογές.

Η ιστορία ξεκινά κάπου στις αρχές της δεκαετίας του ΄20, όπου τα τσιπουράδικα ήταν περιορισμένα και η παραγωγή μικρή σε ποσότητα. Τότε καθιερώθηκε και το 25αρι με συνοδεία κάποιων μεζέδων, θαλασσινών κυρίως, όπως χταποδάκι, καραβίδες και άλλα πολλά. Η παράδοση λέει ότι οι Μικρασιάτες πρόσφυγες έφεραν τη συνήθεια του τσίπουρου με τους θαλασσινούς μεζέδες, καθώς είχαν βαρκάκια και ψάρευαν τέτοια είδη. Στην πορεία του χρόνου υπήρξε εξέλιξη και στην Παρασκευή του τσίπουρου, αλλά και στην ποικιλία των μεζέδων που το συνόδευαν.

Γιατί τα τσιπουράδικα του Βόλου είναι τελείως διαφορετικά από τα υπόλοιπα στην Ελλάδα
Η ιστορία ξεκινά κάπου στις αρχές της δεκαετίας του ΄20, όπου τα τσιπουράδικα ήταν περιορισμένα και η παραγωγή μικρή σε ποσότητα. Τότε καθιερώθηκε και το 25αρι με συνοδεία κάποιων μεζέδων, θαλασσινών κυρίως, όπως χταποδάκι, καραβίδες και άλλα πολλά.

Το 25αρι είναι ένα μικρό μπουκάλι με τσίπουρο όσο ένα μικρό ποτήρι. Θεωρητικά κάθε ένας παραγγέλνει ένα 25αρι (όσες φορές αντέχει). Κάθε 25άρι συνοδεύεται με μεζέδες που προτείνει και φέρνει στο τραπέζι σας κάθε τσιπουράδικο. Τα τσιπουράδικα πλέον βρίσκονται σε κάθε γωνιά της πόλης από τα πιο κεντρικά σημεία μέχρι και στα στενά δρομάκια. Ο πραγματικός αριθμός των τσιπουράδικων της πόλης είναι αδύνατο να εκτιμηθεί καθώς βρίσκονται παντού, άλλες φορές είναι μικρά και περιστασιακά, άλλες φορές μετακομίζουν συχνά και άλλες φορές συνυπάρχουν με υπηρεσίες ταβέρνας, καφενείου ή βαρελάδικου και κρασοπουλιού.

Βέβαια δεν ήταν πάντα έτσι. Στην αρχή το τσίπουρο, που ερχόταν κυρίως από τον Τύρναβο και τα χωριά του Πηλίου, το έπιναν στις «δαχτυλήθρες», ξεροσφύρι, χωρίς μεζέ, για να τους ανοίξει την όρεξη πριν από μτο μεσημεριανό φαγητό. Οι μεζέδες ήταν λιτοί και τους έλεγαν «πεινάσματα». Χταπόδι, λάχανο, τσιτσίραβλα, τσίρος, παστά, λιόκαυτο σαβρίδι, πολίτικη λακέρδα, ροκφόρ. Τους ψαρομεζέδες τούς ξεκίνησαν οι πρόσφυγες στη Νέα Ιωνία.

Στην αρχή το τσίπουρο, που ερχόταν κυρίως από τον Τύρναβο και τα χωριά του Πηλίου, το έπιναν στις «δαχτυλήθρες», ξεροσφύρι, χωρίς μεζέ, για να τους ανοίξει την όρεξη πριν από μτο μεσημεριανό φαγητό. Οι μεζέδες ήταν λιτοί και τους έλεγαν «πεινάσματα».

Η παραγωγή του τσίπουρου χάνεται μέσα στο βάθος του χρόνου, λέγεται όμως πως ξεκίνησε τον 14ο αιώνα στο Αγιον Ορος από μοναχούς που διαβιούσαν εκεί. Με τα χρόνια εξαπλώθηκε σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, κυρίως στη Μακεδονία, την Ηπειρο, τη Θεσσαλία και την Κρήτη. Μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα, η παραγωγή τσίπουρου γινόταν αποκλειστικά «κατ' οίκον», δεν υπήρχε δηλαδή μαζική βιομηχανική παραγωγή. Από παλιά, ένα άχρωμο αλκοολούχο ποτό παράγεται και πίνεται κάθε χρόνο σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Είναι γνωστό με διάφορα ονόματα: τσίπουρο, αράκ, γκράπα. Αποστάζεται από τα υπολείμματα των σταφυλιών, σαν ο άνθρωπος να θέλησε να εκμεταλλευθεί όσο το δυνατόν περισσότερο το δώρο των θεών, το αμπέλι. Το τσίπουρο ονομάζεται είναι το απόσταγμα από στέμφυλα.

Κάθε 25άρι συνοδεύεται με μεζέδες που προτείνει και φέρνει στο τραπέζι σας κάθε τσιπουράδικο. Τα τσιπουράδικα πλέον βρίσκονται σε κάθε γωνιά της πόλης από τα πιο κεντρικά σημεία μέχρι και στα στενά δρομάκια.

Παράδοση στην παραγωγή τσίπουρου έχουν η Μακεδονία, η Κρήτη, η Θεσσαλία και η Ηπειρος. Το τσίπουρο δεν είναι απόσταγμα σταφυλιού, αλλά απόσταγμα στέμφυλων σταφυλιού, τα γνωστά ράκη, που παράγεται τόσο με παραδοσιακό όσο και σύγχρονο βιομηχανοποιημένο τρόπο, που πρέπει να πληροί, φυσικά, κάποιες νομικές -κυρίως τελωνειακές- προϋποθέσεις, καθώς είναι από τα ελάχιστα προϊόντα που τελούν σε καθεστώς κρατικού μονοπωλίου. Από τα τέλη του Οκτωβρίου έως τα μέσα Δεκεμβρίου, σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική, σε όλη την Ελλάδα «βράζει» ο τόπος. Παραδοσιακά καζάνια ετοιμάζουν το «αγιονέρι», όπως το λένε σε κάποιες περιοχές, με αποκορύφωμα τις διάφορες γιορτές τσίπουρου στη Μακεδονία, την Ηπειρο και αλλού, οι οποίες συνοδεύονται από παραδοσιακά γλέντια. Η πώληση αποσταγμάτων για απ' ευθείας κατανάλωση ήταν απαγορευμένη μέχρι το 1988.

Ο πραγματικός αριθμός των τσιπουράδικων της πόλης είναι αδύνατο να εκτιμηθεί καθώς βρίσκονται παντού, άλλες φορές είναι μικρά και περιστασιακά, άλλες φορές μετακομίζουν συχνά και άλλες φορές συνυπάρχουν με υπηρεσίες ταβέρνας, καφενείου ή βαρελάδικου και κρασοπουλιού.

Μόνο οι αμπελουργοί σε ορισμένες περιοχές είχαν το δικαίωμα να αποστάζουν και να εμπορεύονται, σε τοπικό επίπεδο, τα στέμφυλα, ενώ επιτρεπόταν και η πώληση του αποστάγματος σε εταιρείες παραγωγής οινοπνεύματος. Σήμερα, με την ψήφιση νόμου από το 1988 για την παραγωγή αποστάγματος στέμφυλων, επιτρέπεται η παραγωγή και διάθεση τσίπουρου σε όλη την Ελλάδα μόνο με ειδική άδεια. Τα τσιπουράδικα του Βόλου είναι τα ομαδικά ψυχοθεραπευτήρια της πόλης. Επιπλέον οι θαμώνες τους κάνουν πράξη την εξομοίωση των τάξεων. Στα τραπέζια τους συνυπάρχουν νεαροί και γεροντότεροι, ροκάδες και αναρχικοί, πλούσιοι και φτωχοί, εργάτες, ψαράδες και γιάπις, «θεούσες», καθημερινές γυναίκες αλλά και «κορίτσια» της νύχτας. Συνηθισμένοι αλλά και ασυνήθιστοι άνθρωποι. Και όταν τα αποστάγματα, με γλυκάνισο ή χωρίς τρέξει στο αίμα οι γλώσσες λύνονται και τα πρόσωπα χαλαρώνουν. Οι άνθρωποι αδειάζουν ξεφορτώνουν και βλέπουν τον κόσμο γύρω τους ευτυχέστερα. Με αυτή την έννοια τα τσιπουράδικα δεν είναι απλά καταστήματα εστίασης αλλά χώροι όπου συντελείται κομμάτι της ζωής της πόλης και προσφέρονται κοινωνικές υπηρεσίες.

Read Next

05 Δεκ 2025

Άνω των 50; Η επιστήμη αποκαλύπτει την ελάχιστη άσκηση που επιβραδύνει την άνοια

Νέα μελέτη δείχνει ότι λίγα λεπτά άσκησης την εβδομάδα μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά στην υγεία του εγκεφάλου σου.

05 Δεκ 2025

Καταφθάνουν σύντομα τα 50 καλύτερα μπαρ (και) της Ευρώπης

Τα The World's 50 Best Bars εγκαινιάζουν τη νέα λίστα Europe’s 50 Best Bars και δίνει την ευκαιρία σε μικρότερες πόλεις να λάμψουν μέσα από τα μπαρ τους.

Περισσότερα από

Life

05 Δεκ 2025

Σύνδρομο χριστουγεννιάτικου δέντρου: Τι είναι και γιατί δεν πρέπει να αγνοείς τα συμπτώματά του;

Ένα φαινομενικά αθώο χριστουγεννιάτικο δέντρο μπορεί να κρύβει ερεθιστικούς παράγοντες που σου χαλούν τις γιορτές - δες τι πρέπει να προσέξεις.

05 Δεκ 2025

Ένα απροσδόκητο street party παίζει σήμερα στη Μητροπόλεως

Απόψε, από τις 20:00, το κέντρο φορά τα γιορτινά του και γεμίζει μουσική και ρυθμό.

05 Δεκ 2025

Οι ταινίες που θα δούμε τον Δεκέμβριο στο Netflix

Πρεμιέρες που μπαίνουν δυνατά στη γιορτινή περίοδο, μεγάλα ονόματα σε νέες παραγωγές και μια σειρά από ταινίες και ντοκιμαντέρ που κλείνουν τη χρονιά θεαματικά.

05 Δεκ 2025

Κάτι πολύ νόστιμο συνέβη το περασμένο Σάββατο στο Παγκράτι

Το Ex Machina του Άνταμ Κοντοβά όχι μόνο βρίσκεται σε γαστρονομική φόρμα αλλά θα μας απασχολήσει σοβαρά και με τα 4 hands event του.

05 Δεκ 2025

Στο 'Hotel Ερμού', για δέκατη χρονιά με την Άννα Βίσση

Η "απόλυτη Ελληνίδα σταρ" γιορτάζει 10 συνεχόμενα χρόνια στο στέκι της, κάθε Παρασκευή και Σάββατο.

05 Δεκ 2025

Τι θα κάνεις αυτό το Σαββατοκύριακο στην Αθήνα

Το πρώτο ΣΚ του Δεκεμβρίου φέρνει μαζί του χριστουγεννιάτικα δρώμενα, θεατρικές παραστάσεις και lives, νέα εστιατόρια και μπαρ, καθώς και πολλές ακόμη αφορμές εξόδου.

05 Δεκ 2025

Στο Santa Claus Kingdom τα Χριστούγεννα γίνονται εμπειρία

Το μεγαλύτερο Χριστουγεννιάτικο Πάρκο της Ελλάδας είναι και πάλι εδώ.

05 Δεκ 2025

Μία από τις πιο φίνες κερκυραϊκές κουζίνες για ένα βράδυ στην Αθήνα

Η υπέροχη γευστική πρόταση του Αριστοτέλη Μέγκουλα και του "Pomo d’ Oro" σερβίρεται για μία και μόνο νύχτα στο "Ark".

05 Δεκ 2025

"Στα μαγικά Χριστούγεννα του Πινόκιο", ο Χρήστος Νικολάου ζωντανεύει το παιδί μέσα μας

Στη μαγική παράσταση "Τα μαγικά Χριστούγεννα του Πινόκιο", ο πρωταγωνιστής Χρήστος Νικολάου αποκαλύπτει πώς ο ρόλος έγινε προσωπικό ταξίδι επιστροφής στη φαντασία, στην παιδική αθωότητα και στη δύναμη της αγάπης που ενώνει και μεταμορφώνει.

05 Δεκ 2025

Γιατί πλημμυρίζει η Αθήνα κάθε φορά που βρέχει;

Βρέχει ξανά και οι δρόμοι της Αθήνας μετατρέπονται σε ποτάμια - πώς θα φτάσεις στη δουλειά, στο σχολείο ή στο ραντεβού σου; Ένας ειδικός μάς εξηγεί τι συμβαίνει.