Νιώθουμε διαρκώς ετοιμοπόλεμες, κουρασμένες και με πεσμένη διάθεση, χωρίς καλά-καλά να γνωρίζουμε το λόγο; Ίσως για όλα να φταίει ο καφές. Η αλήθεια, βέβαια, είναι ότι κι εμείς πολλές φορές το παρακάνουμε. Το πρωί, αγουροξυπνημένες ακόμη, το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό είναι να τρέξουμε με ταχύτητα ολυμπιακών επιδόσεων προς την καφετιέρα. Στο γραφείο, όταν χρειαζόμαστε έξτρα ενέργεια, η λύση είναι εύκολη: «Έναν ακόμα διπλό καπουτσίνο, παρακαλώ». Και το απόγευμα, το τηλεφώνημα προς τους φίλους μας ξεκινά συνήθως με την ίδια φράση: «Πού θα πάμε για καφέ να τα πούμε;».
Την ίδια ώρα, ερευνητές και ψυχολόγοι στις ΗΠΑ εφιστούν την προσοχή. Σύμφωνα με μελέτες του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς στη Βαλτιμόρη και του Αμερικανικού Πανεπιστημίου στην Ουάσινγκτον, η συνιστώμενη ποσότητα καφεΐνης για έναν ενήλικα είναι 400 mg ημερησίως. Αν κάποιος την ξεπερνά, τότε κατά πάσα πιθανότητα πάσχει από τη λεγόμενη «διαταραχή κατανάλωσης καφεΐνης» και χρειάζεται θεραπεία. Αυτή περιλαμβάνει παρακολούθηση από ειδικό, αλλά και εγχειρίδιο με οδηγίες για το σπίτι, που πρέπει να ακολουθούνται πιστά. Η συγκεκριμένη διαδικασία, βέβαια, δεν είναι ιδιαίτερα εύκολη, εφόσον, όπως κάθε ψυχοδραστική ουσία, έτσι και η καφεΐνη, όταν κανείς προσπαθήσει να διακόψει τη λήψη της, μπορεί να οδηγήσει σε σύνδρομο στέρησης.
Το θέμα, βέβαια, είναι να μη φτάσουμε σε αυτό το σημείο. Πώς μπορούμε, λοιπόν, να μειώσουμε τον αριθμό των καφέδων που καταναλώνουμε, χωρίς να χάσουμε την ενέργεια, την απόλαυση, αλλά και τη γευστική γαρνιτούρα στις ατέλειωτες κουβέντες με φίλους, που μας προσφέρει; Ακολουθούν πέντε εύκολοι και έξυπνοι τρόποι να το καταφέρουμε:
1) Όταν ξυπνάμε το πρωί, αποφεύγουμε να πάμε κατευθείαν προς την καφετιέρα. Εξάλλου, σε πολλές περιπτώσεις πρόκειται περισσότερο για συνήθεια παρά για πραγματική ανάγκη. Τι κάνουμε, λοιπόν; Βάζουμε δυνατή μουσική για να μας βοηθήσει να μπούμε σε κατάσταση εγρήγορσης, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Αθλούμαστε ή βγάζουμε μια βόλτα το σκύλο μας – προς μεγάλη έκπληξη και χαρά του τετράποδου φίλου μας, που για πρώτη φορά μετά από μήνες θα μας δει να ψάχνουμε το λουράκι του πριν από τις οκτώ το βράδυ. Κάνουμε ένα σύντομο τηλεφώνημα στην κολλητή ή τη μαμά μας. Ή διεκπεραιώνουμε μια γρήγορη δουλειά όπως να τακτοποιήσουμε τα χαρτιά που έχουν στoιβαχτεί πάνω στο γραφείο μας. Κοινώς, σκαρφιζόμαστε οτιδήποτε μπορεί να μας αποσπάσει την προσοχή από τον καφέ και μόνο όταν νιώσουμε ότι τον χρειαζόμαστε πραγματικά, ετοιμάζουμε ένα μικρό φλιτζάνι.
2) Πριν πατήσουμε το κουμπί εκκίνησης της καφετιέρας για μία ακόμη φορά μέσα στην ημέρα, επικεντρώνομαστε στην κατάσταση στην οποία βρίσκεται το σώμα μας. Έχουμε ήδη κόπωση, υπερένταση, πονοκέφαλο ή ανακατεμένο στομάχι; Τότε ο καφές μάλλον θα τα επιδεινώσει. Ξεγελάμε, λοιπόν, τη «δίψα» ή την κακιά μας συνήθεια με 1-2 ποτήρια νερό ή ακόμα και με ένα φυσικό χυμό. Αν, βέβαια, αποφασίσουμε να ενδώσουμε στον πειρασμό, ας απολαύσουμε όσο μπορούμε το άρωμα και τη γεύση του, με την προοπτική να καθυστερήσουμε όσο γίνεται τον επόμενο.
3) Σημειώνουμε σε ένα μικρό σημειωματάριο όλες τις αρνητικές επιπτώσεις που είχε μέχρι τώρα η υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης στη ζωή μας. Μας οδήγησε ποτέ σε ομηρικούς καυγάδες με το σύντρoφο, την κολλητή ή τους συναδέλφους μας στο γραφείο; Μας χάλασε το στομάχι, αναγκάζοντάς μας να ακυρώσουμε μια έξοδο που από καιρό περιμέναμε; Μας κάνει να νιώθουμε περισσότερο αφυδατωμένες και λιγότερο όμορφες, όταν το δέρμα και η διάθεσή μας θα έπρεπε να λάμπουν; Είναι καιρός, λοιπόν, να κάνουμε κάτι γι' αυτό.
4) Κάποιοι, οι οποίοι είναι εθισμένοι στον καφέ, βοηθιούνται όταν γράφουν σε λίστα όλους τους διάσημους που υπήρξαν σκλάβοι της καφεΐνης: Συγγραφείς, ποιητές, ζωγράφους, μουσικούς, φιλόσοφους, επιστήμονες. Πάντα, εξάλλου, όταν βλέπουμε την κατάσταση που βιώνουμε από απόσταση, μπορούμε να την αξιολογήσουμε πιο αντικειμενικά. Πολύ περισσότερο, όταν εντάσσεται σε ζωές ανθρώπων που θαυμάζουμε, δεν φανταζόμασταν ποτέ ότι είχαν τις ίδιες «αδυναμίες» με εμάς και, κατά συνέπεια, έχει ενδιαφέρον να μελετήσουμε πώς διαχειρίστηκαν εκείνοι το πρόβλημα. Εδώ κατάφεραν να μείνουν στην Ιστορία, όλο και κάποια καλύτερη ιδέα δεν θα είχαν;
5) Προσπαθούμε να κάνουμε παρέα με όσους επίσης θέλουν να απεξαρτηθούν από την καφεΐνη. Γιατί έστω ότι βάζουμε τα δυνατά μας και σημειώνουμε ρεκόρ επιδόσεων το ένα μετά τι άλλο. Πόσο να αντισταθούμε, όμως, όταν βγαίνουμε με την κολλητή μας, παραγγέλνουμε ωραία-ωραία ένα φυσικό χυμό πορτοκάλι κι εκείνη χτυπά απροκάλυπτα έναν εσπρέσο μακιάτο με διπλή στρώση σαντιγί;
