Είναι το σάντουιτς το διασημότερο σνακ που υπάρχει; Πιθανότατα, ειδικά αν λάβει κανείς υπόψιν και μία παλαιότερη τοποθέτηση της Wall Street Journal, που κάνει λόγο για "τη μεγαλύτερη συνεισφορά της Βρετανίας στην παγκόσμια γαστρονομία". Κατά το λεξικό της Οξφόρδης, ως σάντουιτς ορίζεται ένα "φαγητό που αποτελείται από δύο κομμάτια ψωμιού με γέμιση ανάμεσά τους και τρώγεται ως ελαφρύ γεύμα". Σαν να λέμε δηλαδή, η επιτομή του comfort snack και, προφανώς, ένα από τα διασημότερα εδέσματα όλων των εποχών.
Έδεσμα με ιστορία
Πριν από οτιδήποτε άλλο όμως, μια βουτιά στο παρελθόν. Γυρίζουμε το ημερολόγιο πίσω στον 18ο αιώνα και τη νοτιοανατολική Αγγλία. Ο Τζον Μόνταγκιου είναι ο 4ος Κόμης της πόλης Σάντουιτς και, εκτός από επαγγελματίας πολιτικός και στρατιωτικός, επιδίδεται τακτικά σε φανατική χαρτοπαιξία. Κατά τη διάρκεια μία 24ωρης παρτίδας, ζήτησε από τον υπηρέτη του κάτι για να φάει, χωρίς όμως να χρειαστεί να λερώσει τα χέρια του. Για την ακρίβεια, του είπε να τοποθετήσει ένα κομμάτι κρέατος ανάμεσα από δύο φέτες ψωμιού.
Το πρωτότυπο για την εποχή σνακ κέρδισε αμέσως το ενδιαφέρον των υπολοίπων παρευρισκομένων και το αμέσως επόμενο διάστημα, η φήμη του άρχισε να εξαπλώνεται σε όλη τη βρετανική επικράτεια με ταχείς ρυθμούς. Η politically correct ωστόσο άποψη υποστηρίζει ότι ο Κόμης ζήτησε το εν λόγω σνακ καθώς είχε υπερβολική δουλειά και δεν ήθελε να εγκαταλείψει το γραφείο του.
Μάλιστα, όπως αναφέρει ο συγγραφέας Μπι Γουίλσον στο βιβλίο του Sandwich: A Global History, ο Μόνταγκιου ουσιαστικά διέταξε τους υπηρέτες του να ενοποιήσουν όλα τα υλικά του γεύματος που συνήθιζε να παίρνει, δηλαδή μοσχαρίσιο ή χοιρινό κρέας, λαχανικά και ψωμί. Σε κάθε περίπτωση το δημιούργημά του, άρχισε να γίνεται γνωστό και να ξεφεύγει από τα σύνορα του Νησιού, ενώ η λέξη σάντουιτς, καθιερώθηκε γι' αυτό επισήμως γύρω στο 1760.
Εκτός από τον Κόμη Μόνταγκιου, υπάρχει ένα ακόμη πρόσωπο που έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην εξάπλωση του ψωμιού με γέμιση. Ο Αμερικανός εφευρέτης Ότο Φρέντερικ Ρόχουεντντερ είναι εκείνος που έκανε viral τη γαστρονομική πρόταση, πολύ πριν ο όρος γίνει cool, δημιουργώντας την πρώτη αυτοματοποιημένη μηχανή κοπής ψωμιού, το 1928.
Ο Ρόχουεντντερ παρουσίασε τη δημιουργία του στην Chillicothe Baking Company του Μιζούρι, και σύντομα αρτοποιεία και παρεμφερείς επιχειρήσεις της περιοχής έσπευσαν να την προμηθευτούν, κάτι που στη συνέχεια έκαναν πολλοί και από γειτονικές πολιτείες των ΗΠΑ. Δυστυχώς για τον ίδιο, δεν πρόλαβε να κατοχυρώσει την ευρεσιτεχνία του, με αποτέλεσμα άλλες εταιρείες να το κάνουν και να οικειοποιηθούν ασφαλώς τα κέρδη που προέκυψαν τις επόμενες δεκαετίες.
Κι αν η ιστορία του Ότο Ρόχουεντντερ σου φαίνεται τραγική, εκείνη του Gavrilo Princip θα ήταν από παράδοξη έως κωμική, αν (σχεδόν) δεν προκαλούσε τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο - όπως άλλωστε γνωρίζουμε από τη νεότερη ιστορία. Ο Princip ήταν ένας Γιουγκοσλάβος εθνικιστής του κινήματος Mlada Bosna, ο οποίος δολοφόνησε τον Αρχιδούκα Φραγκίσκο Φερδινάνδο της Αυστρίας και τη γυναίκα του, Σοφία, Δούκισσα του Χόχενμπεργκ, στο Σαράγεβο στις 28 Ιουνίου 1914. Η σημερινή πρωτεύουσα της Βοσνίας ήταν τότε επαρχία της Αυστροουγγαρίας, όπως και πολλές ακόμη περιοχές της πρώην Ενωμένης Γιουγκοσλαβίας.
Λίγα λεπτά πριν τη δολοφονία του Αρχιδούκα Φερνινάνδου, ένας άλλος Σέρβος εθνικιστής, ο Nedeljko Cabrinovic πέταξε μία χειροβομβίδα στο αυτοκίνητο που μετέφερε τον Αυστριακό αξιωματούχο, η οποία όμως δεν εξερράγη άμεσα, με αποτέλεσμα ο Φερνινάνδος να του την πετάξει πίσω. Όταν αυτή τελικά ανατινάχθηκε προκάλεσε τραυματισμούς σε όλους τους εμπλεκόμενους. Ο Cabrinovic πήρε αμέσως ένα χάπι κυανίου και έπεσε αμέσως στον ποταμό Miljacka προκειμένου να αυτοκτονήσει. Ο Αρχιδούκας, αγνοώντας τις παραινέσεις των συμβούλων του να επισκεφθεί το νοσοκομείο για τις πρώτες βοήθειες, διέταξε τον οδηγό του αυτοκινήτου του να συνεχίσει να περιπλανιέται στους δρόμους της πόλης, μέχρι να βρεθεί ένα ασφαλές μέρος για να σταματήσουν.
Για κακή τους τύχη, επέλεξαν να κάνουν στάση μπροστά από ένα cafe που καθόταν ο Gavrilo Princip, που απογοητευμένος από την έκβαση της ημέρας, έτρωγε ένα σάντουιτς. Ο Princip, αμέσως μόλις αντιλήφθηκε τι συμβαίνει και ποιος ακριβώς βρισκόταν μερικά μέτρα μακριά του, έτρεξε αμέσως στο σημείο και πυροβολώντας μόλις δύο φορές εκτέλεσε τον Φερνινάνδο και την Σοφία. Το μισοτελειωμένο σάντουιτς του νεαρού Γιουγκοσλάβου και το πραγματικά κακό timing ήταν ουσιαστικά δύο από τις -πολλές- αιτίες για τις οποίες ξέσπασε ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος.
Ως επίλογο του origin story, θα αναφέρουμε τα όσα συνέβησαν στο Ιράν, το 2008. Στις 17 Οκτωβρίου του συγκεκριμένου έτους, σε ένα πάρκο της Τεχεράνης, ντόπιοι εστιάτορες και κρατικοί φορείς συγκεντρώθηκαν μαζί με πλήθος κόσμου, προκειμένου να δημιουργήσουν το μεγαλύτερο σάντουιτς που φτιάχτηκε ποτέ, ώστε αυτό να καταχωρηθεί στο βιβλίο των ρεκόρ Guinness. Πράγματι, το τελικό αποτέλεσμα ήταν ένα γιγαντιαίο έδεσμα μήκους 1,5 χλμ, το οποίο περιείχε 700 κιλά κρέας στρουθοκαμήλου και άλλα τόσα κοτόπουλου. Σε ελάχιστα λεπτά όμως, το συγκεντρωμένο πλήθος άρχισε να το τρώει, με τον εκπρόσωπο του Guinness να παρακολουθεί αποσβολωμένος το σκηνικό, μη γνωρίζοντας τι ακριβώς πρέπει να κάνει.
Διάβασε περισσότερα στο athinorama.gr
