Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΞΕΚΙΝΑ ΜΕ ΜΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ
Η diptyque είναι μια κολεκτίβα: πολλά στοιχεία, μια οντότητα. Στην αρχή, οι ιδρυτές: ο Desmond Knox-Leet, ο Yves Coueslant και η Christiane Gautrot ήταν εκείνοι που επινόησαν τα πάντα. Στη συνέχεια όμως, προστέθηκαν νέα ταλέντα και νέοι συνεργάτες μπήκαν στο παιχνίδι. Από την αρχή της κιόλας, η diptyque χρησιμοποίησε την πλουραλιστική δομή της για να γίνει μοναδική στο είδος της.
NEO KYMA
Όλα άρχισαν, ακριβώς εξήντα χρόνια πριν, στο λεγόμενο Quartier Latin, τη λατινική συνοικία του Παρισιού, όπου «χτυπούσε» η καρδιά της καλλιτεχνικής και πνευματικής νυχτερινής ζωής της πόλης. Όχι και τόσο μεταπολεμική πια, αλλά ούτε και κοντά στον Μάη του ’68, ήταν μια περίοδος αναβρασμού, παρόλα αυτά ειρηνική. Όλοι επιδίδονταν σε βαθυστόχαστες συζητήσεις, μιλώντας για πολιτική και ελευθερία, για κουλτούρα και καινοτομία. Οι φιλόσοφοι ήταν superstars (Sartre, Aron, Althusser), μια νέα εποχή ξεκινούσε στο γαλλικό σινεμά με τους Godard, Rohmer και Rivette, ενώ την ίδια στιγμή, η jazz μουσική ακουγόταν παντού και το prêt-à- porter έκανε τα πρώτα του βήματα.
Κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων, το τρίο ενώθηκε. Ένας κεραυνός χτύπησε σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα. Όταν άρχισαν να συνδημιουργούν, έξι χέρια μαζί, και να μοιράζονται ενθουσιασμούς, φαντασίες και επιθυμίες, η φιλία αυθόρμητα εξελίχθηκε σε έναν «κανόνα των τριών». Ο δημιουργικός οίστρος βρισκόταν στα δάχτυλα και τις καρδιές τους - «η επιθυμία να δημιουργήσουμε κάτι αληθινό», όπως θα το περιέγραφε αργότερα η Christiane. Η αρχή μπορούσε να γίνει από μια ιδέα, μια ανάμνηση μπορούσε να οδηγήσει σε μια διαίσθηση, μια λεπτομέρεια μπορούσε να τονιστεί από την επόμενη ή να ρίξει φως σε μια προηγούμενη και με τον τρόπο αυτό, τα ταλέντα τους, συνδυασμένα, γίνονταν ακόμα μεγαλύτερα. Αδελφικότητα, αυθορμητισμός, μοντερνισμός. Ένα έργο εν εξελίξει.
Ήταν επίσης, η χρυσή εποχή των καφέ: η λεωφόρος Saint-Germain και οι γύρω δρόμοι ήταν γεμάτοι από σημεία συνάντησης, τα οποία, ο Boris Vian αποκαλούσε «αρχιπέλαγος». Μερικά άνοιγαν μόνο όταν έκλειναν τα υπόλοιπα: το Rose Rouge, το Caveau de la Huchette, το Tabou, το Montana (ναι, από τότε!), το Méphisto, εκεί όπου μπορούσε κανείς να συναντήσει τον Albert Camus και τον Roger Vadim. Mισό club, μισό σαλόνι, πιθανότατα βασισμένο στη διαρρύθμιση ενός προηγούμενου καφέ που βρισκόταν στη συμβολή μιας μπουτίκ με δύο βιτρίνες και της rue de Pontoise: το Orphéon.
TH NYXTA
Λιγότερο γνωστό από τους ανταγωνιστές του, αυτό ήταν ένα club που ζωντάνευε - αν και σχετικά χαμηλόφωνα - από τις οκτώ το βράδυ, έως τις οκτώ το πρωί. Το στοιχείο που το έκανε να ξεχωρίζει, ήταν τα δύο του επίπεδα, τα οποία προσέφεραν διαφορετικές ατμόσφαιρες: το όμορφο θολωτό κελάρι, γιορτινό και γεμάτο καπνούς, πρόσεφερε μουσική, χορό και shows (εδώ ήταν που ο τραγουδιστής Christophe, ο οποίος αργότερα θα γινόταν εμβληματική μορφή στη γαλλική μουσική σκηνή, έκλεισε την πρώτη του δουλειά). Την ίδια στιγμή, στο ισόγειο υπήρχε ένα cocktail bar και καθίσματα ντυμένα με βαθυκόκκινο βελούδο. Ένα ιδανικό μέρος για να συναντάς κόσμο και να επιδίδεσαι σε συζητήσεις: ο φωτισμός ήταν χαμηλός, η πελατεία ένα μείγμα από τακτικούς και άλλους που έρχονταν από μακριά. Μπορούσες να συναντήσεις Αμερικανούς σπουδαστές που έκαναν το “grand tour” τους, ζωγράφους, ανερχόμενους ηθοποιούς, συγγραφείς με ποικίλων επιπέδων εμπειρία, νέες γυναίκες που λάτρευαν τη μόδα και τη λογοτεχνία, αγόρια που μερικές φορές προτιμούσαν αγόρια και επιλεγμένους πελάτες. Όταν η Christiane, ο Desmond και ο Yves δεν ταξίδευαν εξερευνώντας τον κόσμο, έκαναν την εμφάνισή τους στο Orphéon αρκετές φορές την εβδομάδα. Και είχαν μια πολύ καλή δικαιολογία γι’ αυτό: το Orphéon ήταν ακριβώς δίπλα τους! Ήταν το γραφείο τους έξω από τα στενά όρια του μικρού τους βασιλείου, η βραδινή τους απόδραση. Εκεί μπορούσαν να συναντηθούν με φίλους, να μιλήσουν για τα νέα τους ευρήματα, να τεστάρουν τα έργα τους ή να δημιουργήσουν προσχέδια. Εκεί οι ιδέες έρρεαν ελεύθερα.
Προφανώς, όπως συμβαίνει με όλα τα πράγματα, αυτό το υπέροχο στέκι δεν θα μπορούσε να υπάρχει για πάντα. Τα αρχεία έχουν χαθεί και μαζί τους, οι αναμνήσεις. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι για την diptyque και το τρίο της, το κλείσιμό του αποτέλεσε σοκ, ήταν ταυτόχρονα ένα ακόμα βήμα στο μονοπάτι προς την επιτυχία. Αγοράζοντας το συγκεκριμένο ακίνητο, η diptyque μπόρεσε να επεκτείνει κατά ένα τρίτο την πρόσοψή της. Και η διπλή βιτρίνα από την οποία η εταιρεία πήρε το όνομά της, μεταμορφώθηκε από “diptyque” (δίπτυχο) σε “triptyque” (τρίπτυχο). Καθαρή σύμπτωση, ωστόσο καλοδεχούμενη!
ΤΟ ORPHÉON ΤΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ
Για να σηματοδοτήσει την 60ή του επέτειο, ο Οίκος επέλεξε να τιμήσει αυτό το θρυλικό σκηνικό. Αναδημιούργησε την ατμόσφαιρα, αν και καθώς δεν έχει μείνει πια κανείς που να μπορεί να ανακαλέσει προσωπικές μνήμες από αυτά τα μέρη, βασική προϋπόθεση ήταν η επανεφεύρεσή τους. Το Orphéon είναι ένα οσφρητικό όνειρο.
Ο Olivier Pescheux, ένας πιστός φίλος, δημιούργησε τη σύνθεση σαν να επρόκειτο για ζωγραφικό πίνακα.
Ο χώρος ο ίδιος, κυριαρχείται από ξύλο: φαντάζεται κανείς coffee tables, πολυθρόνες, ράφια πίσω από το bar επάνω στα οποία είναι τοποθετημένες σειρές από μπουκάλια και παγοδοχεία, την πίστα στο υπόγειο (κέδρος, βετιβέρ, πατσουλί).
Τα ποτά, με μια διαπεραστική νότα καρπών αρκεύθου, φέρνουν στο νου το βρετανικό πνεύμα που «σερβίρεται» ως ένα long drink με μια φέτα λεμόνι, μια σταγόνα από πράσινο μανταρίνι (όπως στο gin fizz) και μερικά παγάκια.
Ο καπνός, ο οποίος, κάποια βράδια θα πρέπει να σχημάτιζε ένα είδος ομίχλης, που κανέναν δεν ενοχλούσε (άλλοι καιροί τότε!) παρουσιάζεται μέσα από τους δυνατούς τόνους της μαστίχας και του γαλβάνου, μαζί με τους κατά πολύ ηπιότερους τόνους κηρήθρας και κίστου, σαν τα φίνα πούρα ή τον Amsterdamer καπνό μιας πίπας.
Το άρωμα των γυναικών, φλοράλ ή πουδρέ, πάντα όμως σύνθετο και δυνατό, με ylang-ylang από το αρχιπέλαγος των Κομορών, μανόλια από την Κίνα και δαμασκηνό ρόδο από την Τουρκία. Επιπλέον, η απαραίτητη ανατρεπτική έκπληξη: ένα μεγαλειώδες, ζωηρό absolute από αραβικό γιασεμί, σαν τη λάμψη ενός κραγιόν στο μισοσκόταδο…
Οι άνδρες, κάπως σαν δανδήδες και συχνά σε αναζήτηση μιας νέας κατάκτησης, μυρίζουν musk και amber (αλλά και τσιγάρο).
Και τέλος, ο φωτισμός που συνοδεύει το ντεκόρ: ένα ζεστό, απαλό κόκκινο σε ένα ακόρντο tonka bean από τη Βενεζουέλα και benzoin από το Λάος με άρωμα βανίλιας. Το ambroxan κοντά στην υπερβολή: ένας εθισμός χωρίς ρίσκο, όμως όχι και χωρίς ζάλη…
Με τέσσερις λέξεις: δροσερό, φλοράλ, αισθησιακό, ξυλώδες.
Και, φυσικά, gender-free.
Ο Gianpaolo Pagni, Ιταλός εικαστικός και Παριζιάνος από επιλογή, επέλεξε επίσης να ξεδιπλώσει το σχεδιαστικό του ταλέντο με ένα τρόπο που πλησιάζει το αφήγημα:
Στο μπροστινό μέρος, στο κέντρο του οβάλ, μια ερμηνεία των σχεδίων για υφάσματα, που ήταν και η αρχική ενασχόληση αυτής της καλλιτεχνικής συνάντησης. Ανορθόδοξες φόρμες, σαν να δημιουργήθηκαν με κάποιο οπτικό εφέ και έπειτα να αιχμαλωτίστηκαν στις ακτίνες φωτός που ακόμα αντανακλώνται στο μοναδικό απομεινάρι του Orphéon: μια στήλη με στροβοσκοπικές πλευρές που τώρα βρίσκεται σε περίοπτη θέση στην μπουτίκ, στη 34 boulevard Saint Germain. Ένα γιορτινό πνεύμα.
Στο πίσω μέρος, ένα ιστορικό μοτίβο επανερμηνευμένο: τρία διαφορετικά προφίλ, που αντιπαρατίθενται με τρεις παραλλαγές του γκρι, μας προσκαλούν να φανταστούμε ότι απεικονίζουν τον Desmond, την Christiane και τον Yves και τη γόνιμη συνεργασία τους, οι καρποί της οποίας τώρα απλώνονται σε όλο τον κόσμο.
Έτσι το Orphéon, όπως τα πάντα στην diptyque, μπορεί να ειδωθεί σαν ένα βαλς τριών βημάτων (Οίκος, αρωματοποιός, εικονογράφος). Ένα μοντέλο που αντέχει εξήντα χρόνια.
*Τα προϊόντα diptyque διατίθενται στα πολυκαταστήματα attica, στο
ηλεκτρονικό κατάστημα atticadps.gr/eshop και στο Hondos Center Γλυφάδα.
