Έχει συμπληρώσει ήδη σαράντα χρόνια πορείας. Μέσα σε αυτά, απέκτησε 400 σημεία πώλησης ανά την Ελλάδα, άνοιξε καταστήματα στο εξωτερικό και σήμερα, που οι ανταγωνιστές της κατεβάζουν ρολά ο ένας μετά τον άλλον, συνεχίζει, όχι μόνο να επιβιώνει, αλλά και να αναπτύσσεται. Ο Βασίλης Σταμάτης, ο οποίος βρίσκεται στο τιμόνι της «Matis» μαζί με τον αδερφό του, Μάριο, μας εξηγεί με ποιους τρόπους το έχουν πετύχει: «H εταιρεία ιδρύθηκε το 1974 από τους γονείς μας, Γιώργο και Σωτηρία, με έδρα το Ν. Φάληρο. Από την αρχή, στόχος ήταν να προσφέρει γυναικεία ενδύματα καλής ποιότητας και, στο πλαίσιο της φιλοσοφίας της, είχε ιδιόκτητα κτίρια, παρήγαγε τα προϊόντα της εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα και απέφευγε τον τραπεζικό δανεισμό. Το '86 μετεγκαταστάθηκε στην Καλλιθέα, όπου παραμένει μέχρι σήμερα. Το ΄97 άρχισα να εργάζομαι κι εγώ σε αυτήν, το '05 και ο αδερφός μου και από ένα σημείο και μετά πέρασε στα δικά μας χέρια. Ουσιαστικά, αναπτύχθηκε χρόνο με το χρόνο, κάνοντας σταδιακά βήματα ανόδου».
Με ποια στρατηγική τη διοικήσατε εσείς και ο αδερφός σας ως νέα γενιά μάνατζερ;
Ανοίξαμε καταστήματα αποκλειστικά με ρούχα «Matis», ενώ μέχρι τότε τα προϊόντα μας πωλούνταν όπου ο καταναλωτής έβρισκε και άλλες μάρκες. Αλλάξαμε το σχεδιασμό των ρούχων, απευθυνόμενοι σε πιο νεανικό κοινό. Αυξήσαμε τα σημεία πώλησης σε 400, μπαίνοντας και σε όλα τα Attica της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Ξεκινήσαμε εξαγωγές σε Ιταλία, Ρωσία, Βουλγαρία, Ρουμανία και Σερβία, ενώ φτιάξαμε και δικά μας καταστήματα στην Κύπρο και το Λίβανο. Και το 2011, ήμασταν η πρώτη ελληνική βιοτεχνία γυναικείων ενδυμάτων που άνοιξε e-shop για διαδικτυακές αγορές.
Σήμερα, οι μισθοί των καταναλωτών έχουν μειωθεί δραματικά, τα δεκαήμερα προσφορών δεν αποδίδουν, οι αλυσίδες φθηνών ρούχων κατακλύζουν την αγορά. Πώς η «Matis» επεκτείνεται;
Από τότε που ξέσπασε η κρίση, μας βοήθησαν τρία πράγματα: Πρώτον, ότι είχαμε ήδη μια ιστορία πίσω μας, οπότε δεν χρειάστηκε να ψάξουμε από την αρχή πελατολόγιο, αλλά κυρίως να διατηρήσουμε το υπάρχον σε μια δύσκολη περίοδο. Δεύτερον, η απουσία τραπεζικού δανεισμού μάς έδωσε την ευελιξία να μη μεταφέρουμε την παραγωγή σε χώρες με χαμηλό κόστος εις βάρος της ποιότητας. Και τρίτον, η επέκταση στο εξωτερικό και το ηλεκτρονικό εμπόριο μάς βοήθησαν να καλύψουμε τα έσοδα που ενδεχομένως θα χάναμε, λόγω της οικονομικής κατάστασης, από την ελληνική αγορά. Έτσι, ακολουθήσαμε επιθετική πολιτική και από το 2010 και μετά η «Matis» έχει ρυθμό ανάπτυξης 10-15% ετησίως.
Τι σημαίνει για μια ελληνική επιχείρηση να αναλαμβάνει όλα τα στάδια παραγωγής των προϊόντων της;
Κατ' αρχάς, ο σχεδιασμός ενδύματος είναι πολύ δυνατός στην Ελλάδα, εφόσον υπάρχουν πολλοί ταλαντούχοι δημιουργοί με ιδέες που δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από την ιταλική ή τη γαλλική μόδα. Το ζήτημα, όμως, είναι το υψηλό κόστος της παραγωγής, το οποίο, μάλιστα, δεν υποστηρίζεται ούτε από την Πολιτεία, ούτε από τις συνθήκες της κρίσης. Παρότι η «Matis», λοιπόν, κατάφερε να κρατήσει την παραγωγή της εδώ, το 2010, οι περισσότερες εταιρείες τη μετέφεραν σε χώρες με πολύ φθηνά εργατικά χέρια, με αποτέλεσμα να αντεπεξέλθουν μεν στις οικονομικές υποχρεώσεις τους, αλλά και να θυσιάσουν σε μεγάλο βαθμό την ποιότητά τους.
Πόσο επηρέασε την απήχηση της εταιρείας η δημιουργία του ηλεκτρονικού καταστήματος το 2011;
Στην αρχή, οι Ελληνίδες ήταν πολύ επιφυλακτικές, τόσο με την επιλογή προϊόντων, όσο και με τις πληρωμές διαδικτυακά. Σταδιακά, όμως, άρχισαν να εξοικειώνονται, πρώτα οι νεότερες γενιές και έπειτα οι υπόλοιπες, γιατί κατάλαβαν ότι είναι εύκολο να ενημερώνονται για όλα τα προϊόντα με ένα κλικ, να κάνουν παραγγελίες ακόμα και αν μένουν στην επαρχία ή το εξωτερικό, να τις παραλαμβάνουν πολύ σύντομα στο σπίτι τους και, αν για κάποιο λόγο δεν μείνουν ικανοποιημένες, να έχουν τη δυνατότητα αλλαγής με άλλο είδος ή ακόμα και επιστροφής χρημάτων. Οι ηλεκτρονικές πωλήσεις, πάντως, έχουν μεγάλη δυναμική. Στο δικό μας e-shop, π.χ., από το 2011 μέχρι σήμερα σημειώνουν από 70 έως 100% αύξηση ετησίως.
Έρευνες δείχνουν ότι οι οικογενειακές επιχειρήσεις επιβιώνουν ευκολότερα μέσα στην κρίση. Για ποιους λόγους;
Διότι καταθέτεις πολλή περισσότερη δουλειά, η συνεννόηση μεταξύ των εργαζομένων είναι πιο άμεση και αποτελεσματική και υπάρχει προσωπική επαφή με τον πελάτη, κάτι που στον ίδιο αρέσει. Δεν είναι, δηλαδή, απρόσωπη η κατάσταση, όπως σε μια πολυεθνική επιχείρηση, όπου, αν κάποιος θελήσει να ρωτήσει ή να ζητήσει κάτι παραπάνω, δεν μπορεί να βρει ποιος είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για να το πει.
Έχοντας, επίσης, καταστήματα στην Κύπρο και το Λίβανο, πώς μια ελληνική εταιρεία μπορεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη και τις εντυπώσεις στο εξωτερικό αυτή την εποχή;
Όπου δεν υπάρχει κρίση και η επιλογή του προϊόντος δεν γίνεται κυρίως με βάση την τιμή, αυτό που μετράει είναι η ποιότητα. Αν, λοιπόν, παράγεις ρούχα τα οποία είναι στη μόδα και έχουν καλές ποιοτικές προδιαγραφές, παραδίδεις το εμπόρευμα χωρίς καθυστέρηση όταν το χρειαστεί ο πελάτης και έχεις τη δυνατότητα να προσφέρεις τις ποσότητες που ζητά η συγκεκριμένη αγορά, μπορείς να έχεις επιτυχία και εκεί.
Τι σχέδια έχετε για το μέλλον;
Θέλουμε να επεκταθούμε περισσότερο στα Βαλκάνια, που, λόγω της καθυστέρησης με τα capital controls, θα πραγματοποιήσουμε μέσα στα επόμενα ένα-δύο χρόνια. Επίσης, να διευρύνουμε το δίκτυο καταστημάτων μας στην Ελλάδα, αλλά όταν ομαλοποιηθεί λίγο η οικονομική κατάσταση γιατί τώρα τα χέρια μας είναι δεμένα. Γενικά, την επιθετική μας πολιτική δεν την εγκαταλείπουμε, αλλά μια απόφαση που σε άλλες εποχές εξέταζες μια φορά, τώρα πρέπει να την εξετάσεις δέκα. Αποφεύγουμε, λοιπόν, το υπερβολικό ρίσκο για να μην διακινδυνεύσουμε ό,τι έχουμε χτίσει μέχρι σήμερα, κάνουμε τα βήματα που αντέχει η τσέπη μας, ακολουθούμε διεθνείς τάσεις όπως το e-shop προσαρμοσμένες στα ελληνικά δεδομένα και προσπαθούμε να προσφέρουμε τις επιλογές που προσφέρει και μια ξένη εταιρεία, αλλά με ελληνική υπογραφή.