Το θέμα δεν είναι αν αλλά πότε θα έρθει ένα παιδί αντιμέτωπο με μια απώλεια. Είτε πρόκειται για τη γιαγιά του είτε για το σκυλάκι του είτε ακόμα και για ένα δέντρο στην αυλή του, έστω και αν δεν είναι σε ηλικία να αντιληφθεί την έννοια του θανάτου δυσκολεύεται να αποδεχτεί το κενό που μένει πίσω.
Ποιος είναι όμως ο λιγότερο τραυματικός τρόπος να απαντήσουμε σε ερωτήσεις τύπου: «Μαμά, πού είναι το σκυλάκι μας;»; Στα παρακάτω βιβλία, που αντιμετωπίζουν με τρυφερότητα και ειλικρίνεια δύσκολα ζητήματα όπως η απώλεια, το πένθος, η μοναξιά, η νοσταλγία, βρίσκουμε στη μυθοπλασία τα εργαλεία για να διαχειριστούμε δύσκολους αποχαιρετισμούς.
«Παραμύθια με καρπούζι», κείμενο: Ιωάννα Μπαμπέτα, εικονογράφηση: Ντανιέλα Σταματιάδη, εκδ. Μεταίχμιο
Σε έναν κόσμο γεμάτο με χρώματα και φως εκτυλίσσεται μια ιστορία για ένα κορίτσι που μεγαλώνοντας χάνει τη γιαγιά του, με την οποία περνούσε τα καλοκαίρια του. Αυτή η αντίθεση, ανάμεσα στο γεγονός της απώλειας και την εικονογράφηση, όπως και το μήνυμα ότι οι αγαπημένοι μας συνεχίζουν να ζουν μέσα από τις αναμνήσεις μας κάνουν λιγότερο δυσβάστακτη την απουσία της γιαγιάς από το σπίτι των διακοπών στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου και γίνονται αφορμή να μιλήσουμε για τα επώδυνα στους μικρούς μας αναγνώστες, έστω και με έναν κόμπο στον λαιμό.
«Ο κήπος του Έβαν», κείμενο-εικονογράφηση: Μπράιαν Λίις, εκδ. Άγκυρα
Το τιμητικό βραβείο Caldecott που έχει κερδίσει αυτό το βιβλίο απλώς επιβεβαιώνει τη δυνατή εμπειρία της ανάγνωσής του. Ο Έβαν κάνει τα πάντα μαζί με τον αγαπημένο του σκύλο, μαζί φροντίζουν και τον πανέμορφο κήπο τους. Μέχρι που μια μέρα ο πιστός του φίλος δεν είναι πια κοντά του και ο Έβαν αφήνει τον κήπο του να ρημάξει και να γεμίσει αγριόχορτα. Αλλά εκεί που μοιάζουν όλα χαμένα, ξεφυτρώνει ένα βλασταράκι ελπίδας. Η θεραπευτική δύναμη της φύσης είναι ανάμεσα στα πράγματα που βοηθούν τον Έβαν να αρχίσει να φροντίζει ξανά τον κήπο και την ψυχή του. Ένα βιβλίο βαθιά αισιόδοξο, παρά το δύσκολο θέμα του.
«Η θάλασσα είδε», κείμενο-εικονογράφηση: Tom Percival, εκδ. Ίκαρος
Μερικές φορές ό,τι υπονοείται είναι πιο δυνατό από ό,τι περιγράφεται. Όπως σε αυτό το βιβλίο του Percival, εξαιρετικό και στην εικονογράφηση (με μια καινοτόμα τεχνική κολάζ, που συνδυάζει πίνακες από τη συλλογή του μουσείου Rijksmuseum στο Άμστερνταμ) και στην ιστορία του. Η Σοφία λατρεύει το αρκουδάκι της, αλλά μια μέρα που πηγαίνει στη θάλασσα με τον μπαμπά της το χάνει σε μια μεγάλη καταιγίδα. Το βρίσκει, όμως, η θάλασσα, και κάνει τα πάντα για να της το επιστρέψει. Το αρκουδάκι της Σοφίας είναι αναντικατάστατο, γιατί ανήκε στη μητέρα της (την οποία έχει χάσει, όπως αφήνεται να εννοηθεί), αλλά ό,τι αγαπάμε το κρατάμε για πάντα στην καρδιά μας. Μια συγκινητική αλληγορία για την απώλεια των αγαπημένων μας, τη δύναμη της θέλησης, αλλά και το πέρασμα του χρόνου.
Ακολουθήστε το WomanToc στο Instagram.
Κεντρική φωτό: Caroline Hernandez / Unsplash