Είναι ό,τι κοντινότερο έχουμε, στη διάρκεια μιας κρύας και σκοτεινής μέρας του χειμώνα, στην εμπειρία του να βουτάς τα πόδια σου, γυμνά, στη θάλασσα και να αισθάνεσαι το δροσερό, ανακουφιστικό χάδι της. Μόνο που τα ποδόλουτρα μπορούμε να τα απολαύσουμε στο σπίτι μας, είτε με ζεστό είτε με κρύο νερό, ανάλογα με την εποχή του χρόνου, τις προσωπικές προτιμήσεις μας και, ενδεχομένως, τα προβλήματα υγείας που θέλουμε να αντιμετωπίσουμε.
Τα ιαματικά ποδόλουτρα, ειδικότερα, είναι πολύ περισσότερα από μια χαλαρωτική περιποίηση: είναι μια θεραπεία για διάφορες καταστάσεις, η δράση της οποίας, μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις εξαπλώνεται μέχρι την κορυφή του κεφαλιού. Η ακαδημαϊκή ποδολόγος Κυριακή Μαθιανάκη μάς αποκαλύπτει όλα τα μυστικά τους, ώστε να μπορούμε να τα κάνουμε ακόμα και μόνες στο σπίτι.
Τι είναι τα ποδόλουτρα;
«Είναι μια μορφή εξατομικευμένου ιαματικού λουτρού συγκεκριμένης έκτασης, καθώς εστιάζει στα πόδια, χωρίς όμως να αποκλείονται οι ευεργετικές ιδιότητές τους σε όλο το σώμα».
Πώς δρουν;
«Με τους εξής τρόπους:
»Μηχανικά: ο οργανισμός χαλαρώνει και δημιουργείται μια ευκολία κινήσεων.
»Θερμικά: Στα ζεστά ποδόλουτρα, για παράδειγμα, λόγω της θερμοκρασίας (μεγαλύτερης των 34 βαθμών Κελσίου) υπάρχει, μεταξύ άλλων, μυοχαλάρωση, αγγειοδιαστολή, υπεραιμία, τοπική εφίδρωση και αναλγησία.
»Χημικά: Μεταλλικές ουσίες, ιόντα και άλατα απορροφούνται από την επιδερμίδα (η απορρόφηση γίνεται ευκολότερη λόγω της ενυδάτωσης) και εισχωρούν στο χόριο, από όπου καταλήγουν στο αγγειακό δίκτυο και, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, δρουν θεραπευτικά».
Σε ποιες περιπτώσεις βοηθούν;
«Τα ιαματικά ποδόλουτρα συνιστώνται για:
»Ρευματικές παθήσεις
»Παθήσεις του κυκλοφορικού συστήματος
»Δερματικές παθήσεις (έκζεμα, ψωρίαση, ιχθύαση κ.ά.)
»Παθήσεις περιφερικών νεύρων
»Ρύθμιση ιδρωτοποιών αδένων
»Μετατραυματικές ή μετεγχειρητικές καταστάσεις όπου υπάρχουν υπολειμματικοί πόνοι και δυσκαμψίες (κατάγματα, διαστρέμματα, εξαρθρήματα, όχι όμως σε έλκη ή τομές)
»Στρες: προσφέρουν χαλάρωση».
Πώς μπορούμε να τα κάνουμε στο σπίτι;
«Ο ποδολόγος, σε συνεννόηση με τον αρμόδιο γιατρό, μπορεί να προτείνει ένα ποδόλουτρο κατ’ οίκον με συγκεκριμένη θερμοκρασία, διάρκεια και εμπλουτισμό με σκευάσματα. Οι συσκευές και τα προϊόντα του διατίθενται στην αγορά και σε ποδολογικά κέντρα. Μια ενδεικτική συχνότητα είναι 2-3 ποδόλουτρα την εβδομάδα.
»Μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε μια συσκευή με εξαρτήματα πιέσεων (για τα πέλματα) ή υδρομασάζ, ώστε να τα συνδυάσουμε με τη ρεφλεξολογία (στα ελληνικά, αντανακλαστικοθεραπεία). Καθώς όλες οι νευρικές απολήξεις των ζωτικών οργάνων μας καταλήγουν στα πέλματα, ανάμεσα στα οφέλη της ρεφλεξολογίας είναι η αντιμετώπιση του αυχενικού συνδρόμου, των πονοκεφάλων, των αρθριτικών και του στρες.
»Υπάρχουν δύο είδη ποδόλουτρων:
»Κρύα ποδόλουτρα
»Γίνονται σε θερμοκρασίες 15-18 βαθμών Κελσίου και διαρκούν από 15’’ έως 3’. Το βάθος της λεκάνης εξαρτάται από την περιοχή που θέλουμε να καλύψουμε.
»Προτείνονται σε άτομα με:
»Αίσθηση φλόγωσης και κόπωσης στα άκρα
»Φλεγμονές-πόνους
»Φλεβίτιδα
»Διάφορες δερματοπάθειες όπου θέλουμε να τονώσουμε τον μεταβολισμό των κυττάρων.
»Δεν ενδείκνυνται για άτομα με υπέρταση και σύνδρομο Raynaud γιατί λόγω αγγειοσύσπασης μικραίνει η διάμετρος των μικρών αρτηριών και των αγγείων και διέρχεται από αυτές μικρότερη ποσότητα αίματος.
»Ζεστά ποδόλουτρα
»Πραγματοποιούνται σε θερμοκρασίες 36-38 βαθμών Κελσίου, η διάρκειά τους είναι από 5’ έως 20’ και το βάθος της λεκάνης εξαρτάται από την περιοχή του προβλήματος.
»Προτείνονται στις παρακάτω περιπτώσεις:
»Παθήσεις του κυκλοφορικού συστήματος
»Διάφορες δερματικές παθήσεις (ψωριάσεις, ιχθυάσεις κ.ά.)
»Υπερκερατώσεις (σκληρύνσεις, κάλοι κ.λπ.): το ζεστό νερό βοηθάει στην απομάκρυνση των κερατινοποιημένων κυττάρων
»Υπερίδρωσης και δημιουργίας μυκήτων (ρυθμίζουν τους ιδρωτοποιούς αδένες)
»Στρες: Προσφέρουν χαλάρωση.
»Η θερμοκρασία τους δεν πρέπει να ξεπερνά τους 40 βαθμούς Κελσίου. Τα ζεστά ποδόλουτρα δεν ενδείκνυνται για άτομα με διαβήτη (καθώς δεν έχουν καλή αισθαντικότητα στη θερμοκρασία, λόγω περιφερικής νευροπάθειας, μπορεί να πάθουν εγκαύματα) και για ασθενείς με καρδιακά προβλήματα με οιδήματα στα κάτω άκρα ή υπόταση (λόγω υψηλής θερμοκρασίας γίνεται αγγειοδιαστολή με αποτέλεσμα την αύξηση της ροής του αίματος και την υπερτροφοδοσία των ιστών με O2).
»Σε περίπτωση που θέλουμε να βελτιώσουμε τη λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος, προτείνεται ο συνδυασμός ζεστών και κρύων ποδόλουτρων, με δύο διαφορετικές λεκάνες. Ο χρόνος παραμονής στο κρύο νερό είναι, τότε, 5’’-10’’, ενώ στο ζεστό νερό 5’».
Ποια σκευάσματα μπορούμε να προσθέσουμε;
Άλατα, μπάλες οξυγόνου, αιθέρια έλαια, αλλά και υλικά από την κουζίνα μας, όπως μαγειρική σόδα ή εσπεριδοειδή σε φέτες, είναι ανάμεσα στα σκευάσματα που μπορούν να εμπλουτίσουν ένα ποδόλουτρο, πάντα σε συνεννόηση με τον γιατρό μας και στο είδος και στη δοσολογία τους.
Ενδεικτικά, ανάμεσα στα αιθέρια έλαια που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε είναι:
-Πεύκο (υπερίδρωση, μυκητιάσεις, κακοσμία)
-Λεβάντα, δεντρολίβανο (κρυοπαγήματα, παθολογικές καταστάσεις κυκλοφορικού)
-Φλοιός δρυός (μύκητες, μυρμηγκιές, εκζέματα)
-Χαμομήλι (υπερκερατώσεις, οιδήματα, μολύνσεις)
-Ρίζες χόρτων, πευκοβελόνες (αρθρίτιδα).
Για χαλάρωση μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε οποιαδήποτε αρωματοθεραπεία μάς αρέσει και μάς φτιάχνει τη διάθεση, όπως συμβουλεύει η κ. Μαθιανάκη. Αν πάλι έχουμε σκληρύνσεις ή κάλους, μπορούμε στη διάρκεια του ποδόλουτρου να χρησιμοποιήσουμε μια ελαφρόπετρα για να τα αφαιρέσουμε.
Τι πρέπει να προσέξουμε όταν κάνουμε ποδόλουτρα;
Nα δώσουμε έμφαση στη σχολαστική υγιεινή της λεκάνης, απολυμαίνοντάς τη με ειδικά απολυμαντικά, καθώς και στο σωστό στέγνωμα της περιοχής ανάμεσα στα δάχτυλα μετά το ποδόλουτρο, για να αποφύγουμε τις μυκητιάσεις. Επίσης, προτού χρησιμοποιήσουμε για πρώτη φορά μια συσκευή είναι σημαντικό να διαβάσουμε προσεκτικά τις οδηγίες σχετικά π.χ. με το μέγιστο χρονικό διάστημα στο οποίο μπορούμε να την έχουμε σε λειτουργία (χωρίς τον κίνδυνο να χαλάσει), αλλά και το αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στο εσωτερικό της σκευάσματα όπως άλατα ή σαπούνι.
Ακολουθήστε το WomanToc στο Instagram
Κεντρική φωτό:
