Η Ayesha είναι 9 χρονών. Ο πατέρας της την εναποθέτει με αγάπη και ζεστασία πάνω σε ένα στρώμα στο πάτωμα ενός μικρού νοσοκομείου στη Μόρια της Λέσβου. Το μοναδικό σημείο ζωής πάνω της είναι ο ήχος της ανάσας της, αργός και νωχελικός. Είναι ακίνητη, παγωμένη, με τα μάτια κλειστά, ανεπηρέαστη από τα δεκάδες παιδιά που τρέχουν και παίζουν γύρω της.
Με αυτά τα λόγια η Jules Montage, ανταποκρίτρια της Guardian στον προσφυγικό καταυλισμό, ξεκινά το άρθρο της στη βρετανική εφημερίδα, μιλώντας για το πρώτο φαινόμενο του Συνδρόμου Παραίτησης που έχει εμφανιστεί στη χώρα μας, ένα σοβαρό ψυχοσωματικό περιστατικό που οφείλεται σε βαθύ τραυματικό σοκ, από τα φρικτά γεγονότα που βίωσε στον πόλεμο της πατρίδας της, αλλά και εδώ, στην Ελλάδα, στις πιο άγριες συνθήκες που μπορεί να ζήσει ένα μικρό παιδί.
Η Ayeshe δεν μιλάει. Δεν περπατάει. Δεν ανοίγει καν τα μάτια της. Η ομάδα παιδιάτρων και παιδοψυχιάτρων που εργάζονται στον καταυλισμό δηλώνουν σοκαρισμένοι από τα συμπτώματα του συνδρόμου που έχει καθηλώσει ένα μικρό κοριτσάκι στο κρεβάτι. Οι γονείς του στέκονται ανύμποροι στο πλάι του.
Το λεγόμενο Σύνδρομο της Παραίτησης εμφανίζεται όταν ένα ανθρώπινο ον χάσει εντελώς κάθε έννοια της ελπίδας που μπορεί να υπάρχει φωλιασμένη μέσα του. Τότε ουσιαστικά «αποσύρεται» από τη ζωή, αποτραβιέται, και μένει μακριά από κάθε φυσιολογική λειτουργεία και δραστηριότητα. Αυτό μπορεί να διαρκέσει από μερικούς μήνες μέχρι ολόκληρα χρόνια χωρίς κανείς να είναι σε θέση να προβλέψει το ακριβές διάστημα που ο ασθενής θα παραμένει στο συγκεκριμένο στάδιο καταστολής.
Παρόμοια περιστατικά έχουν καταγραφεί ανάμεσα σε παιδιά που ζουν σε προσφυγικούς καταυλισμούς, ενώ αρκετές περιπτώσεις έχουν σημειωθεί στην Αυστραλία. Τα παιδιά, απλά κλείνουν τα μάτια τους, και σταματούν να μιλούν, να τρώνε και να πίνουν, με τους μύες τους να αποδυναμώνονται. Πρέπει πλέον να φορούν πάνες και να σιτίζονται με καθετήρα, ενώ είναι ξεκάθαρο πως τα παιδιά που κατάφεραν να επανέλθουν, επανήλθαν μόνο όταν εκείνα και η οικογένειά τους βρέθηκαν σε ένα μέρος με σταθερότητα.
«Η κατάσταση της Αΐσα δεν προέκυψε αμέσως μετά απόν ακαριαίο θάνατο του εννιάχρονου αδερφού της, λίγα μέτρα μακριά της, από βόμβες στο Αφγανιστάν. Δεν προέκυψε ούτε κατά τη διάρκεια των χειρουργείων στο δεξί της πόδι, στο οποίο εξακολουθεί να περιβάλλεται από μεταλλικές λάμες, ούτε κατά το βασανιστικό πέρασμα, μέσω θαλάσσης, στη Λέσβο. Μέχρι τότε εξακολουθούσε να μιλάει και να τρώει. Αντί αυτών, μου λέει ο πατέρας της, βυθίστηκε σε μία χαοτική κατάσταση πριν μερικές εβδομάδες, όταν ένας έφηβος μαχαιρώθηκε θανάσιμα κοντά στη σκηνή τους», αναφέρει η Jules Montague.
«Υπήρχε παντού αίμα και ηχούσαν σειρήνες», λέει ο πατέρας του κοριτσιού. «Όλοι φώναζαν. Άρχισε να ουρλιάζει. Αλλά ξαφνικά σταμάτησε να μιλάει». Πριν η οικογένεια φύγει από το Αφγανιστάν, λέει ο πατέρας, η Αΐσα ήταν άτακτη και γλυκιά. «Έπαιζε με κούκλες και αγαπούσε τα πάρκα και της βόλτες». Πλέον απλά σκεπάζει τα με τα χέρια της το πρόσωπό της κάθε πρωί.
Η Katrin Glatz Brubakk, παιδοψυχολόγος στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και υπεύθυνη για τις δράσεις για την ψυχική υγεία στη Λέσβο αναφέρει ότι τα παιδιά που έχουν τραυματιστεί ψυχολογικά συμπεριφέρονται με δύο τρόπους. Άλλα, όπως η Αΐσα γίνονται εσωστρεφή και καταφεύγουν σε έναν κόσμο ακραίας απομόνωσης και αλλά εξωτερικεύουν την βίαια κατάστασή τους.
Mε πληροφορίες από τον Guardian.