Ίσως δεν υπάρχει ευτυχέστερη συνύπαρξη από αυτή κατά την οποία μια σπουδαία προσωπικότητα συναντιέται με έναν story teller, που έχει τη δεινότητα να αναδείξει τα κρυμμένα νοήματα μέσα από τη διαδοχή των λέξεων και μπορεί να αναπαραστήσει «ζωντανές» εικόνες εντός των αφηγήσεων. Η διαφορετική βιογραφία της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ από την δημοσιογράφο-συγγραφέα Άννα Γριμάνη είναι μία τέτοια συνύπαρξη. Ευτυχής και πεφωτισμένη.
«600 μολύβια και 10 ποιήματα» ο τίτλος της.
«Μιλήστε μου για τον τίτλο αυτόν παρακαλώ» ρωτάω τη συγγραφέα κ. Γριμάνη. «Μικρή, όταν πήγαινε σχολείο, δεν είχε ούτε ένα δικό της μολύβι, δανειζόταν του αδελφού της, σκεφθείτε, και ζήλευε το μολύβι με χρώματα, ενός συμμαθητή της. Σας παραθέτω το απόσπασμα, που τα λέει όλα: "Μια μέρα φτάνει στὸ γραφείο της ἕνα ιδιόχειρο γράμμα "Έσὺ έγινες σπουδαία, κι εγώ, ένας σοβαρὸς αρχιτέκτονας". Ήταν ο συμμαθητής της στὸ Δημοτικὸ ποὺ είχε ένα μολύβι μὲ χρώματα, αυτό ποὺ εκείνη το ζήλευε. Τόσο ποὺ τὸ ζήλευε αυτὸ τὸ μολύβι και στεναχωριόταν ποὺ δὲν τὸ απέκτησε ποτέ, ποὺ στὸ γραφείο της στὴ Σορβόννη και στο σπίτι της, είχε κουτιὰ με επάνω απὸ 600 μολύβια!"». Από την απάντηση διαπιστώνουμε ότι πρόκειται για μια διαφορετική βιογραφία.
Η συγγραφέας-δημοσιογράφος Άννα Γριμάνη ρίχνει τον προβολέα στην εξέχουσα προσωπικότητα της Ελληνίδας με τη διεθνή ακαδημαϊκή καριέρα, στα σημαντικότερα γεγονότα της πολυδιάστατης διαδρομής της και στα πρόσωπα που καθόρισαν τη ζωή της. Μοναδικά φωτογραφικά ντοκουμέντα πλαισιώνουν ένα ξεχωριστό κείμενο, γεμάτο πολύτιμες στιγμές και συναισθήματα, βαθύτερες σκέψεις και δυνατές εικόνες: «…και τα παραθυρόφυλλα της κατοικίας στο Βύρωνα, δεν γέρνουν ούτε για μια μέρα, σε ότι συγκροτεί τη θέα ζωής, με το αίσθημα αναμνήσεων να περιτυλίγει τα δεδομένα - αυτά, όσα έγιναν».
Στην παράθεση εξαίσιων κεφαλαίων μιας συναρπαστικής πορείας που ξετυλίγεται σαν κινηματογραφική ταινία, δέκα νέα ποιήματα της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ δίνουν το δικό τους στίγμα στο βιβλίο της ζωής της.
«Αντιπροσωπεύετε έναν τεράστιο πολιτισμό, εννοώ τον βυζαντινό πολιτισμό – έχει το πιο οργανωμένο πρωτόκολλο», τής είχε πει ο Αντρέ Μαλρώ. Σήμερα, με τη βιογραφία της αυτή μάς δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσουμε τη γυναίκα πίσω από το σύμβολο.
«Ποια η σχέση σας με την Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ;» ρωτάω την Άννα Γριμάνη. «Είχα την τιμή να την γνωρίσω στο Παρίσι, στο γραφείο της στη Σορβόννη, με την προτροπή Γάλλων φίλων μου, που ως φοιτητές, στο πρόσωπό της, εκπλήρωναν το δικό τους σύγχρονο όραμα γνώσης. Η αναφορά τους σε εκείνην, την ισχυρή Ελληνίδα Πρύτανη της Ακαδημίας και Καγκελάριο των Πανεπιστημίων Παρισίων, καθώς και το πώς τους ενέπνεε, χαρακτηριζόταν από μια απόλυτη έκφραση σεβασμού και αναγνώρισης. Δεν υπήρξα φοιτήτρια της, διότι σπούδαζα δημοσιογραφία- ως δημοσιογράφος, ωστόσο, την ξανασυνάντησα. Έκτοτε, η κοντινή παρουσία της έως σήμερα, το πνεύμα κι η ευθυκρίσία της, εντέλει η σοφία της, μού συνιστούν ζωτικά κι αναντικατάστατα σημεία αναφοράς».
-Πώς φτάσατε στη συγγραφή του «600 μολύβια και 10 ποιήματα»;
Είναι κάθε φορά- τόσες οι συζητήσεις μας, και γύρω από τα γεγονότα της ζωής της, ώστε η συγγραφή ενός βιβλίου, που να συγκεντρώνει τα κεφάλαια της σπουδαίας διαδρομής της, προέκυψε ως φυσική συνέπεια. Με τιμά η εμπιστοσύνη της. Το περιεχόμενο της έκδοσης, λοιπόν, βασίζεται στην καταγραφή σειράς συζητήσεων, και την επιλεκτική απεικόνιση γεγονότων.
-Πόσο χρόνο περάσατε με τη συλλογή των στοιχείων του βιβλίου;
Δύο χρόνια, δουλεύοντας μεθοδικά.
-Πώς θα περιγράφατε την τόσο φωτεινή προσωπικότητα της κ. Αρβελέρ; Τι θυμάστε πιο έντονα από τα λόγια της;
Εξέχουσα προσωπικότητα. Οικουμενική Ελληνίδα. Η πολιτική της θεώρησή και η σημαντική αντιληπτική ικανότητα της στην διεθνή πραγματικότητα, την καθίστούν, πάντοτε, σύγχρονη. Από τα κύρια μότο της ζωής της, «να έχεις επίγνωση της θέσης σου».
«Είχα την τιμή να την γνωρίσω στο Παρίσι, στο γραφείο της στη Σορβόννη, με την προτροπή Γάλλων φίλων μου» λέει η Άννα Γριμάνη για την Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ.
-Ποια είναι η σχέση σας με το γράψιμο;
Αυτοκόλλητη. Νομίζω, ότι τη ζωή μου, την περνώ μέσα από γραφή, δηλαδή, σε ότι είναι να πω, ότι είναι να αναδείξω. Και τα όποια ποιητικά βήματα μου, θα τα έλεγα, ως αισθητική της εκφραστικής αντίληψης μου στα πράγματα- από το Χάρτινο Τραίνο στον Κέδρο της Αθηνάς Καλλιανέση, έως συνέχεια άλλων ποιητικών συλλογών και τη Venetia, στις εκδόσεις Καστανιώτη, του Θανάση Καστανιώτη. Τώρα η συγγραφή του βιβλίου για την Ελένη Αρβελέρ, «600 μολύβια και 10 ποιήματα», είναι κάτι διαφορετικό, κι επίσης, οι εκδόσεις Γκοβόστη (1926) με συνεχιστή τον Κώστα Γκοβότση έδωσαν την σφραγίδα της εκδοτικής ιστορίας τους στην ιδιαίτερη ποιότητα αυτής της έκδοσης.
-Τι είναι η γραφή για εσάς;
Δυναμική. Το εργαλείο επικοινωνίας μου με τον κόσμο αλλά και απόδοσης προσωπικών προβληματισμών- παρότι είμαι κοινωνικός άνθρωπος. Είναι άλλωστε και το βασικό εργαλείο της δουλειάς που επέλεξα. Ότι κι εάν συμβαίνει, από τις πιο επιτυχημένες έως τις πιο δύσκολες στιγμές, από τις σοβαρότερες έως τις πιο ευχάριστες συναντήσεις κι επιδιώξεις, ακόμη κι εάν… ετοιμάζω ένα πάρτι, μονολογώ σκεπτόμενη- σαν να τα γράφω. Νομίζω, ότι ποτέ, δεν θα μπορούσα την καθημερινότητα, άντυτη, από το στοιχείο αυτό.
-Ποια είναι η ιστορία σας; Από που έρχεστε;
Από την Αθήνα, κυριολεκτικά. Από μια αστική οικογένεια ποτισμένη με αγάπη και πνευματικότητα. Ένα σπίτι που μάζευε κόσμο κι έκανε γιορτές με πιάνο-η μητέρα μας Νινόν, γοητεύει ακόμη την ζωή μας. Μια οικογένεια που άντεχε τα όνειρα. Με κοινωνικό έργο και φιλολογική διαδρομή. Έφυγα στο Παρίσι, αμέσως μετά το σχολείο, όπου και σπούδασα δημοσιογραφία- ήταν ξεκάθαρη επιλογή μου. Στο Παρίσι πήρα κουλτούρα. Έκανα πολλούς φίλους -βασικό συστατικό της ζωής μου. Ταξίδια, που γνώρισα την Ευρώπη. Περιπλανήθηκα, έτσι το ένιωθα τότε, στους δρόμους της πόλης που είχα ονειρευτεί και αγαπήσει πριν κάν να την γνωρίσω. Έκανα αυτό που ήθελα.
-Και που πηγαίνετε;
Η δημοσιογραφία είναι η πλατφόρμα στην οποία κινούμαι. Μια διαρκής αναζήτηση, καθώς δηλαδή, αναζητώ πάντοτε το σημαντικό, στις ζωές προσωπικοτήτων με σημασία. Ποτέ δεν ενθουσιάστηκα για το αποκλειστικό ή την είδηση- παρότι εντέλει δεκάδες από τις συνεντεύξεις μου, διαπρεπών διεθνών Ελλήνων στα περιοδικά και την εκπομπή μου Ωραίοι ως Έλληνες, αποτέλεσαν πρωτιά! Με ενδιέφερε πάντοτε η ιδέα – ενώ, η ανάδειξη τους στο ελληνικό κοινό ήταν, ας το πούμε, ένα στοίχημα που πέτυχε. Συνεχίζω, λοιπόν, να πηγαίνω, όπου μου δείχνουν οι αναζητήσεις μου αλλά και το καθήκον. Βεβαίως, πάνω απ’ όλα, προτεραιότητα μου είναι, ο σεβασμός στα ιδανικά και την αξιοσύνη, του γιου μου Μιχάλη, 22 χρονών- που ολοκληρώνει τις μεταπτυχιακές σπουδές του στο ιστορικό πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης, όπου και ζει. Η ανωτερότητα του, η οπτική του στα πράγματα -και της γενιάς του- απαιτεί νέους κώδικες αξιών.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ
*Οι φωτογραφίες παραχωρήθηκαν στο womantoc.gr από την κ. Γριμάνη και τον εκδοτικό οίκο Γκοβόστη.
Ακολουθήστε το WomanToc στο Instagram
