Κάπου στην αρχή της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα μία 27χρονη γυναίκα που μόλις είχε δεχθεί μείωση στον μισθό της, αποφάσισε ότι θέλει να δοκιμάσει κάτι τελείως νέο και διαφορετικό στη ζωή της. Αυτό που κάνει την προσωπική ιστορία της Εύας ξεχωριστή και αξιοθαύμαστη είναι ότι εκείνη έκανε τελικά πραγματικότητα κάτι που πολλοί από εμάς έχουν σκεφτεί και φανταστεί αρκετές φορές στην καθημερινότητα μας, αλλά ποτέ δεν τολμήσαμε να κάνουμε πράξη. Όταν τα πράγματα φαντάζουν κάπως άδικα και αληθινά ζορισμένα και εσύ ονειρεύεσαι τον εαυτό σου με μία βαλίτσα στο χέρι να μπαίνει σε ένα αεροπλάνο με τυχαίο προορισμό, με συνείδηση απόλυτα ήσυχη και καθαρή. Κάπως έτσι δεν γίνεται και στις ταινίες;
Όταν η Εύα πήρε την ξαφνική απόφαση να φύγει από την Ελλάδα για την Σκανδιναβία δεν ήξερε ούτε έναν άνθρωπο στη Νορβηγία, δεν μιλούσε την γλώσσα και είχε δει την χώρα μόνο σε φωτογραφίες στο google. Φτάνοντας εκεί βίωσε πολλά πράγματα: τις κοινωνικές διακρίσεις, τον συγκαλυμμένο ρατσισμό ενός σύγχρονου κράτους και τις οικονομικές δυσκολίες. Έμεινε χρόνια και έμαθε πράγματα, μικρά και μεγάλα, πολύ πολύτιμα ή λιγότερο πολύτιμα, άλλα σίγουρα αρκετά ώστε να μπορεί σήμερα να αισθάνεται έτοιμη να τα μεταδώσει και σε άλλους.
Αυτή κάνει μέσα από το Xpress it, το οποίο απευθύνεται σε άτομα που έχουν την ανάγκη να έρθουν πιο κοντά με τον εαυτό τους και τις επιθυμίες τους και να μάθουν να επικοινωνούν πιο σωστά τις ανάγκες τους χωρίς να φοβούνται ότι οι άλλοι θα τους απορρίψουν εξαιτίας τους.
Η ίδια εξηγεί πώς γεννήθηκε η ιδέα για το πρότζεκτ της και πώς ο κύκλος μαθημάτων που λαμβάνει χώρα στα πλαίσια του Xpress it έχει σαν μακροπρόσθεσμο πλάνο να βελτιώσει σημαντικά την ζωή όλων όσων μετέχουν σε αυτόν. Συγκεκριμένα, μία νέα κατηγορία σεμιναρίων με το όνομα «Ανθίζω» έρχεται να απευθυνθεί αποκλειστικά και μόνο σε γυναίκες που αισθάνονται επικοινωνιακά και συναισθηματικά εγκλωβισμένες και θέλουν να ανακαλύψουν τους κατάλληλους τρόπους για να ενδυναμώσουν την προσωπικότητα τους. Μία μέθοδος, που όπως μας λέει η Εύα, θα είναι τελικά αυτή που θα τις οδηγήσει στην αποδοχή από τους άλλους και στην προσωπική ευτυχία.
- Διηγήσου μας την προσωπική σου ιστορία. Πώς αποφάσισες να φύγεις από την Ελλάδα για τη Νορβηγία και πώς να επιστρέψεις πίσω;
Έφυγα στα 27. Από μικρή ήθελα να δω το εξωτερικό και να ταξιδέψω. Δε φανταζόμουν όμως ποτέ πως θα ζούσα εκεί. Όταν η κρίση άρχισε να χτυπάει την Ελλάδα και είχαν αρχίσει οι μειώσεις, απέκτησα κίνητρο δυνατό. Η αλήθεια είναι πως δεν ήξερα ούτε τι έκανα, ούτε που πήγαινα. Φαντάσου ότι τη Νορβηγία τη διάλεξα επειδή είχε πολύ ωραίες φωτογραφίες στο google πέρα απ’ όσα είχα διαβάσει για την οικονομία και την ασφάλεια. Το αποφάσισα, παραιτήθηκα και μετά από 3 μήνες έφυγα. Δεν ήξερα κανέναν εκεί. Μόνο μια κοπέλα που είχαμε μιλήσει στο Facebook και με φιλοξένησε τις πρώτες μέρες, που αργότερα έγινε και κουμπάρα μου. Η αρχή ήταν πολύ δύσκολη. Αλλά έχω πολύ πείσμα. Άργησα να σταθεροποιηθώ αλλά τα κατάφερα. Μετά από εφτά χρόνια είχα πια κουραστεί. Αναγνωρίζοντας τον εαυτό μου, τις αξίες μου και το τι θέλω στη ζωή μου, μου ήταν πια αδύνατο να λέω ψέματα. Μου έλειπε πολύ η κοινωνικότητα, ο αυθορμητισμός, ο ενθουσιασμός και ένας φυσιολογικός καιρός. Έμαθα πως όπου πας τον εαυτό σου τον παίρνεις μαζί σου και δημιουργείς αντίστοιχες πραγματικότητες. Και τότε σκέφτηκα γιατί όχι Ελλάδα;
-Ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία που συνάντησες στη Νορβηγία και τι ήταν αυτό που σε έκανε να συνειδητοποιήσεις για τον εαυτό σoυ;
Όπως ανέφερα νωρίτερα δεν ήξερα ούτε που πάω, ούτε τι θα κάνω εκεί. Είχα διαβάσει πως κάνει κρύο δε φανταζόμουν όμως πόσο κρύο κάνει. Δυσκολεύτηκα πολύ να βρω δουλειά τον πρώτο καιρό. Δε σου δίνουν εύκολα δουλειά αν δεν έχεις χαρτιά. Η Νορβηγία έχει πολλές αντικειμενικές δυσκολίες για λαούς μεσογειακούς. Ο καιρός, το χιόνι, το σκοτάδι, το αλκοόλ και κάποιες φορές η κουλτούρα έως ότου την αποδεχτείς. Δεν υπάρχει κάτι που να μπορώ να ξεχωρίσω αυτή τη στιγμή. Όλα τα παραπάνω με δυσκόλεψαν πολύ ανά φάσεις αλλά είμαι ένας άνθρωπος που ότι και να μου συμβαίνει ρωτάω τον εαυτό μου «Τι σημαίνει αυτό για μένα» , οπότε η συνειδητοποίηση του εαυτού μου θα ερχόταν αργά ή γρήγορα και μιλώντας με το σωστό άνθρωπο.
-Πόσο σε άλλαξε τελικά η ζωή στη Σκανδιναβία;
Αρκετά. Πολλές φορές δεν αναγνωρίζω τον εαυτό μου. Η αλήθεια είναι πως αν θες να επιβιώσεις σε ένα περιβάλλον σαν τη Σκανδιναβία, πρέπει να προσαρμοστείς. Για να προσαρμοστείς πρέπει να αλλάξεις και όταν αλλάζεις δημιουργείς καινούριες συμπεριφορές και συναισθήματα. Συχνά νιώθω πιο πολύ Νορβηγίδα απ΄ότι Ελληνίδα. Φαντάσου ότι πια δεν αντέχω όταν άνθρωποι που δεν γνωρίζω έρχονται πολύ κοντά μου. Η ζώνη οικειότητας μου έχει αλλάξει δραματικά, για παράδειγμα, μετά τη Νορβηγία. Θα συνηθίσω που θα πάει.
-Τι ακριβώς είναι το Χpress it; Πώς γεννήθηκε η ιδέα πίσω από αυτό;
Το Xpress it είναι μια ιδέα που κατέβηκε από τον ουρανό σε μια πολύ δύσκολη στιγμή της ζωής μου. Όπως πολύ συχνά λέω «Το μέρος όπου ο Βορράς συναντά το Νότο. Μια γέφυρα ισότητας, ελευθερίας έκφρασης και αποδοχή διαφορετικότητας». Το Xpress it χωρίζεται σε τρία μέρη. Το πρώτο είναι και ο λόγος που ξεκίνησε, το Xpress it event, μια εκδήλωση με ομιλίες που αφορούν τον άνθρωπο χωρίς, όμως, ταμπέλες. Οι ομιλητές και το κοινό δεν επιτρέπεται να πουν οτιδήποτε τους βάζει σε κατηγορία και τους ξεχωρίζει από τους άλλους. Αυτό το κάνουμε για να υπάρχει ισότητα μεταξύ τους και το κοινό να προβληματιστεί και να καλλιεργήσει κριτική σκέψη και όχι να ακολουθήσει πιστά ένα μονοπάτι που μπορεί να μην είναι γι’ αυτόν. Δεύτερο μέρος είναι το ‘Xpress it Academy’, βιωματικά σεμινάρια προσωπικής εξέλιξης σε συνεργασία με διάφορους επαγγελματίες του χώρου της εξέλιξης. Όπως το «Ο συνδρομητής που καλείτε δεν είναι Συναισθηματικά Διαθέσιμος» το «Ανθίζω» και το «Sexpress it». Και τρίτο είναι το ‘Eva Xpress it’ όπου εγώ κάνω ομιλίες παρακίνησης, storytelling και παρουσίαση εκδηλώσεων για άλλους.
Η ιδέα του Xpress it κατέβηκε από ψιλά ως τρόπος στο αδιέξοδο που αντιμετώπιζα. Αγαπώ τη σκηνή και την έκφραση. Έκανα αίτηση στο tedxOslo να μιλήσω για τις ταμπέλες και πως αυτές επηρεάζουν τη ζωή μας όταν τις πιστεύουμε. Ήθελα να μιλήσω για την ταμπέλα της μετανάστριας και της Ελληνίδας που με δυσκόλεψαν πολύ. Τους άρεσε πολύ το θέμα και με ρώτησαν ποιο ήταν το background μου και απάντησα πως θέλω να μιλήσω βιωματικά, να πω μια ιστορία. Με ευχαρίστησαν και μου είπαν πως δε θα πάρω μέρος στην audition. Είμαι σε ένα πάρκο σε ένα λόφο στο Όσλο, κάνει τσουχτερό κρύο γιατί έχει ξαστεριά, κλαίω με μαύρο δάκρυ και λέω «Θεέ μου πως θα γίνει να ανέβω ξανά στη σκηνή και να ξεχωρίζει το ταλέντο και όχι ο τίτλος». Και τότε άκουσα μια φωνή στο κεφάλι μου που μου είπε «Θα κάνεις μια εκδήλωση χωρίς ταμπέλες που όλοι θα είσαστε ίσοι». Γι’ αυτό λέω πως η ιδέα ήρθε από ψηλά. Σε δυο βδομάδες όλα ήταν έτοιμα και τις 6 Δεκεμβρίου 2017 το Xpress it παρουσιάστηκε στο Όσλο.
-Πες μας μερικά λόγια για το «Ανθίζω» που ξεκινά μέσα στον μήνα στα πλαίσια του Xpress it Academy.
Το «Ανθίζω» είναι ένας Κύκλος Άνθισης Γυναικών. Μέσα από βιωματικά σεμινάρια και διαφορετικά εργαλεία στοχεύουμε στην αναγνώριση και εξέλιξη του δυναμικού της γυναίκας. Και όταν λέμε δυναμικό εννοούμε όλα αυτά τα χαρίσματα που έχουμε μέσα μας και είτε αρνούμαστε να δείξουμε είτε φοβόμαστε να ανακαλύψουμε και να καλλιεργήσουμε. Κάποιες από τις ενότητες που καλύπτουμε είναι επικοινωνία, ελευθερία, όρια, εσωτερικός κριτής, ρόλοι που παίζουμε, σχέσεις, αποδοχή θηλυκότητας, ανίχνευση αναγκών, αποτελεσματική έκφραση συναισθημάτων κ.α. Σε κάθε περίπτωση, επειδή πιστεύουμε ότι ο κύκλος θα δημιουργηθεί και από τα άτομα που θα συμμετέχουν στη ομάδα, αφήνουμε κάποια περιθώρια έτσι ώστε να μπορέσουμε να αφουγκραστούμε τις διαφορετικές ανάγκες και να μπορέσουμε να προσαρμοστούμε κι εμείς σε αυτές.
Η πρώτη συνεργασία είναι Προσωπική Ανάπτυξη και Ψυχόδραμα με την Ηλιάννα Πεσσάρη (ψυχοδραματίστρια) στο Παγκράτι και η πρώτη ενότητα πάνω στην οποία θα δουλέψουμε είναι αυτή της Επικοινωνίας. Δηλαδή, μαθαίνω να επικοινωνώ σωστά σε φιλικό, επαγγελματικό και ερωτικό επίπεδο.
-Πόσο εύκολο πιστεύεις ότι είναι τελικά για μία γυναίκα να αλλάξει τον τρόπο που επικοινωνεί με τους άλλους;
Όλα είναι εύκολα αρκεί να αναλάβουμε την ευθύνη για την εξέλιξη μας και την αλλαγή. Σίγουρα η διαδικασία αλλαγής έχει στάδια τα οποία δεν παραβλέπονται, μιας και γρήγορη λύση δεν υπάρχει. Αλλά όταν το κίνητρο αλλαγής είναι ισχυρό η διαδικασία γίνεται πιο διασκεδαστική. Είμαι από τους ανθρώπους που πιστεύει πως ο άνθρωπος αλλάζει και αυτός που δεν αλλάζει είναι αυτός που ποτέ δεν θέλησε να αλλάξει. Όταν η γυναίκα αντιληφθεί τι έχει ανάγκη το πως θα το επικοινωνήσει γίνεται πιο εύκολο με συγκεκριμένα εργαλεία. Ωστόσο, αυτό που παρατηρώ από τα σεμινάρια στις Ελληνίδες είναι ότι επειδή έχουν μάθει να καλύπτουν ανάγκες αρνούνται να αναγνωρίσουν τις δικές τους. Και αυτό έχει βέβαια το τίμημα του.
-Εσύ σε τι βαθμό αισθάνεσαι πως έχεις εξελιχθεί μέσα στα χρόνια στο συγκεκριμένο κομμάτι:
Τελευταία αρκετά θα έλεγα. Καμιά φορά δεν το πιστεύω πως δυνάμωσα τόσο πολύ και άρχισα να λέω «Όχι» στους άλλους και «Ναι» στον εαυτό μου. Με πλήρη συνείδηση του τι σημαίνει αυτό. Από τη μέρα που άρχισα να επικοινωνώ με τον εαυτό μου, με ειλικρίνεια, τον αποδέχτηκα και άρχισα να τον αγαπώ η επικοινωνία με τους γύρω μου πέρασε σε άλλα επίπεδα.
-Πώς μπορεί να βελτιώσει τη ζωή μίας γυναίκας η επαφή της με το Xpress It;
Αναλόγως με το κομμάτι του Xpress it με το οποίο θα έρθει σε επαφή μπορεί να ανακαλύψει τον εαυτό της και να αποφασίσει να χτίσει μια ζωή στα μέτρα της, να βρει έναν συνδρομητή συναισθηματικά διαθέσιμο ή τουλάχιστον να μάθει τι σημαίνει αληθινή διαθεσιμότητα, να εκφραστεί χωρίς φόβο και να ανθίσει μέσα από την έκφρασή της. Και τέλος αν παρακολουθεί τα Xpress it χωρίς ταμπέλες να γίνει μέρος μιας innovative κίνησης που αλλάζει τον κόσμο και τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τους ανθρώπους γύρω μας.
- Ποιο πιστύεις ότι είναι το μεγαλύτερο λάθος που κάνουν οι γυναίκες στον τρόπο που επικοινωνούν με τους άλλους;
Νομίζω ότι εστιάζουν πάρα πολύ στο να σκέφτονται, να αποκωδικοποιούν και να υποθέτουν το τι εννοεί ο άλλος και το πώς πρέπει οι ίδιες να είναι για να αρέσουν στους άλλους αντί να εστιάσουν σε αυτό που οι ίδιες νιώθουν, αυτό που θέλουν να εκφράσουν και να το εκφράσουν με τον κατάλληλο τρόπο ώστε να γίνει αποδεκτό από τον άλλον. Για παράδειγμα, ας πάρουμε ένα ζευγάρι. Ο άντρας αφήνει την κούπα στο τραπέζι αντί να την αφήσει στην κουζίνα. Οι γυναίκες θα κάνουμε ένα σωρό σενάρια για το τι σημαίνει αυτό που έχει κάνει, δεν θα εκφράσουμε με λόγια την επιθυμία μας η κούπα να βρίσκεται στην κουζίνα και γιατί, και θα δημιουργήσουμε μία ολόκληρη παλίρροια συναισθημάτων για το αυτό που υποθέτουμε πως σκέφτεται και αισθάνεται ο άλλος, αλλά όχι για την πραγματικότητα.
-Όλο αυτό που μόλις περιέγραψες θεωρείς πως είναι αποτέλεσμα μίας κοινωνικής συνθήκης που υπάρχει εδώ και πάρα πολλά χρόνια ή έχει να κάνει με την γυναικεία φύση; Είναι τελικά η γυναικεία φύση κάτι διαφορετικό από την φύση του άντρα;
Eπειδή μπορώ να μιλήσω για δύο χώρες όπου έχω ζήσει και τις γνωρίζω πάρα πολύ καλά θεωρώ πως δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την φύση της γυναίκας, αλλά οφείλεται απόλυτα στην κουλτούρα μας. Στην Ελλάδα οι γυναίκες μεγαλώνουμε μαθαίνοντας ότι πρέπει πάντα κάποιον να ικανοποιούμε. Αυτό ξεκινάει από πάρα πολύ μικρή ηλικία με την ανάγκη να κάνουμε περήφανους τους γονείς μας, πολύ συχνά ακούμε την φράση «δεν θα σε αγαπάω αν δεν κάνεις αυτό» ή «μα εσύ είσαι καλό παιδί, τα καλά παιδιά δεν κάνουν έτσι». Οπότε γρήγορα η γυναίκα μπαίνει σε μία ψυχολογία που λέει ότι μία ζωή πρέπει να ικανοποιεί τις ανάγκες των άλλων.
-Κι ότι αν δεν είναι αρκετά καλή ο άλλος θα φύγει γιατί θα αγαπήσει κάποια άλλη.
Ναι. Αρκετά καλή φίλη, αρκετά καλή μάνα, αρκετά καλή σύζυγος, σύντροφος, οτιδήποτε. Αγνοώντας βέβαια τις ανάγκες τις δικές της. Γιατί, φυσικά, έχουμε και εμείς ανάγκες αλλά δεν μπαίνουν στην διαδικασία να τις δούμε. Πιστεύω πως το σημαντικότερο πράγμα που μπορεί να κάνει μία γυναίκα για τον εαυτό της είναι να αναγνωρίσει τα κίνητρα της. Η ιστορία της πάρα πολύ δοτικής γυναίκας είναι ένας μύθος γιατί η πραγματικότητα επιβεβαιώνει τα κίνητρα μας και όχι τις πράξεις μας. Αν εσύ είσαι πάρα πολύ δοτική και τα κάνεις όλα για τον άλλον με κίνητρο και σκοπό να τον κάνεις να δεσμευτεί μαζί σου και να σε αγαπήσει, η πραγματικότητα θα έρθει να απαντήσει στο κίνητρο σου και όχι στις πράξεις σου. Για μένα η γυναίκα που δίνει βάση στις ανάγκες της, που ξέρει πώς να τις εκφράσει και όχι μία ζωή εναρμονισμένη με αυτές έχει πολλές περισσότερες πιθανότητες να θαυμαστεί και να εκτιμηθεί από τους γύρω της. Κι ας μην κάνει όλα αυτά που κάνει μία άλλη, υπερβολικά δοτική γυναίκα.
- Ας πάρουμε την προσωπική σου ιστορία ζωής. Εσύ πόσο θεωρείς ότι άλλαξε η Εύα από τη στιγμή που βελτίωσε τον τρόπο που επικοινωνεί τα συναισθήματα και τις ανάγκες της.
Καταρχάς εγώ πριν από περίπου 4 χρόνια πίστευα ότι είναι το πιο καλό παιδί στον κόσμο. Μάλιστα όταν κάτι δεν μου πήγαινε καλά έλεγα, «Μα γιατί να μου συμβαίνει αυτό, αφού είμαι τόσο καλό παιδί». Πλέον η ζωή μου έχει αλλάξει κατά κόρον, στα πάντα, ακόμα και στους ανθρώπους που έχω γύρω μου. Φυσικά δεν γίνεται να είσαι μόνον καλά σε αυτή τη ζωή, δεν είμαστε μόνο άσπρο. είμαστε και μαύρο και όλα αυτά μαζί εναλλάσονται. Βέβαια, πέρασε αρκετός καιρός για να μπορέσω εγώ η ίδια να αποδεχθώ τις ανάγκες μου και να τις κυνηγήσω και πια θεωρώ ότι βρίσκομαι σε ένα επίπεδο που να μπορώ να είμαι η Εύα και να γίνομαι αρεστή για αυτό. Για όλα αυτά που είμαι και όχι για αυτά που κάνω για τους άλλους.
-Εάν στο μέλλον αποκτήσεις μία κόρη, ποιο είναι το ένα πράγμα που σίγουρα δεν θα της πεις ποτέ;
Σίγουρα δεν θα της πω ότι είναι καλό παιδί. Και αυτό που σίγουρα θα τους πω είναι ότι την αποδέχομαι, την αγαπώ και την στηρίζω ακριβώς όπως είναι.
H Εύα Αντζά είναι δημιουργός του προγράμματος αυτογνωσίας και ενδυνάμωσης Xpress it, το οποίο ξεκινά μέσα στον Νοεμβρίο τον κύκλο σεμιναρίων «Ανθίζω» που απευθύνεται αποκλειστικά σε γυναίκες.
