Το ποτάμι των χιλίων τυφλών (εκδ. Διόπτρα) είναι το δεύτερο μυθιστόρημα του Πάνου Δημάκη. Κεντρική ηρωίδα η Μάγδα Ζεΐρη, μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα που στερείται ενσυναίσθησης. Μια γυναίκα που όσο ανοίγει ο δρόμος της εξουσίας μπροστά της, έστω και σε μία επαρχιακή πόλη, εκείνη είναι διατεθειμμένη να γευτεί κάθε ρανίδα της, όπως ένας βρυκόλακας το αίμα. Το πάθος της θα οδηγήσει εκείνη και τους οπαδούς της σε σκοτεινά μονοπάτια και απρόβλεπτες εξελίξεις. Καθιστώντας τους ανθρώπους μαριονέτες η ηρωίδα γίνεται τελικά η ίδια θύμα της έπαρσής της.
Ο Πάνος Δημάκης που έχουμε γνωρίσει οι περισσότεροι μέσα σπό το παιχνίδι γνώσεων του MEGA "Chase"μεγάλωσε στο Άστρος Αρκαδίας και από το 1995 ζει στην Αθήνα, όπου σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Δούλεψε για 18 μήνες ως μεταφραστής στην Οργανωτική Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 στην Αθήνα. Έχει μεταφράσει για τις Εκδόσεις Καζαντζάκη τα έργα του Νίκου Καζαντζάκη "Ο καπετάν Μιχάλης" και "Ο Aνήφορος", το δεύτερο μάλιστα σε πρώτη παγκόσμια μετάφραση, καθώς και αφηγήματα από τα αγγλικά και τα ιταλικά. Επίσης, διατηρεί μεταφραστικό γραφείο, όπου ασχολείται κυρίως με οικονομικά και νομικά κείμενα. Διδάσκει εδώ και χρόνια επαγγελματικά αγγλικά και ισπανικά σε στελέχη πολυεθνικών εταιρειών.
Επιπλέον, είναι δημιουργός του podcast Χίλιες και μία λέξεις για την ελληνική γλώσσα. Εκτός από το Ποτάμι των χιλίων τυφλών έχει γράψει τα εξής βιβλία: το λεξικό Βερβενιώτικο ιδίωμα, το αγγλικό ετυμολογικό λεξικό Etymolexicon και το μυθιστόρημα Δεκαεπτά κλωστές, το οποίο θα μεταφερθεί στη μικρή οθόνη από την Cosmote TV σε σενάριο Μιρέλλας Παπαοικονόμου και σκηνοθεσία Σωτήρη Τσαφούλια.
-Πώς προέκυψε ο χαρακτήρας της κεντρικής ηρωίδας, της Μάγδας Ζεΐρη;
Η Μάγδα αντιπροσωπεύει εκείνο τον τύπο ανθρώπων που τρέφονται από την εξουσία και την απατηλή λάμψη που αυτή χαρίζει. Η εξουσία είναι ναρκωτικό και την κάνει να φτάνει στο σημείο να θεωρεί εαυτόν ως τοποτηρητή της ηθικής, ότι είναι ανώτερη από τους άλλους, και να θέλει να αποφασίζει για την πορεία της ζωής τους.
-Βλέπουμε τη Μάγδα στο όνομα της ηθικής να μην έχει καθόλου όρια, να υπερβαίνει κόκκινες γραμμές, προκειμένου να ποδηγετήσει τους ανθρώπους και να τους χειρίζεται. Η ταυτότητά της εξαρτάται από την εξουσία, υπό την έννοια ότι δεν υπάρχει χωρίς αυτή. Έχετε έρθει ποτέ αντιμέτωπος με τέτοιου είδους ανθρώπους στη ζωή;
Όντως έχω. Ίσως όχι σε τέτοιο ακραίο βαθμό, όμως έχουν υπάρξει πάμπολλοι άνθρωποι αυτού του είδους στην παγκόσμια ιστορία, που σαν ελέω Θεού ηγεμόνες προβαίνουν σε κάθε είδους αλαζονικές πράξεις.
-Ενώ αρχικά νομίζουμε ότι στο πρόσωπο της Μάγδας βλέπουμε έναν αρκετά ακραίο χαρακτήρα, αν κάνουμε λίγο πίσω, δεν μπορούμε παρά να δούμε πως ο ναρκισσισμός είναι βασικό χαρακτηριστικό του λαού μας και σημαντική πηγή των προβλημάτων μας. Πού θα αποδίδατε εσείς την αιτία;
Παρόλο που δεν είναι κάτι που θίγω άμεσα στο συγκεκριμένο βιβλίο, συμφωνώ ότι οι Έλληνες διακατεχόμαστε από το σύνδρομο του περιούσιου λαού, που οι άλλοι του οφείλουν τα πάντα μόνο και μόνο λόγω του ένδοξου παρελθόντος του. Καλό θα ήταν όμως αυτή η πατριδολατρία να μην είναι στείρα: να μάθουμε την ιστορία μας χωρίς εθνικιστικές φανφάρες, να μάθουμε να χρησιμοποιούμε σωστότερα την υπέροχη γλώσσα μας. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να είμαστε περήφανοι για όσα πέτυχαν οι πρόγονοί μας.
-Ένα από τα ζητήματα που πραγματεύεται το βιβλίο είναι η ηθική, το πώς σφυρηλατείται και ποιος την υπαγορεύει ή είναι ο προστάτης της. Σε μια εποχή που δεν φαίνεται πως ο καθένας διαμορφώνει ένα ηθικό σύστημα κατά το δοκούν και όπως τον βολεύει υπάρχει τελικά ηθική; Πόσο μάλλον ένας κοινός παρονομαστής ηθικής;
Για μένα η ηθική είναι κάτι πολύ ρευστό έτσι κι αλλιώς. Θεωρώ ότι πρέπει να υπάρχει και καλώς υπάρχει, ώστε να διατηρείται ο κοινωνικός ιστός. Το πρόβλημα ξεκινάει όταν είναι απαρχαιωμένη και επιβάλλεται άκριτα στους άλλους, προκειμένου να τους "συνετίσει". Πολλές ζωές καταστράφηκαν στο όνομα της ηθικής. Η ηθική είναι από την ίδια ρίζα με τη συνήθεια. Δεν μπορεί απλώς μια συνήθεια να καθορίζει τον ρου της ζωής των ανθρώπων έτσι μαζικά.
-Τι νιώθετε εσείς για την ηρωίδα σας και τι θα μπορούσε λέτε να τη σώσει; Να την απελευθερώσει; Τι θα έπρεπε να είχε ή να μην είχε συμβεί;
Αυτό που λείπει από τη Μάγδα είναι η ενσυναίσθηση, μια αξία που θα έπρεπε να διδάσκεται μες στην οικογένεια από μικρή ηλικία και να ενθαρρύνεται στο σχολείο. Η Μάγδα, αλλά και πολλοί άλλοι χαρακτήρες του βιβλίου στερούνται της στοιχειώδους παρόρμησης να σκέφτονται και τους άλλους πριν να ενεργήσουν.
-Η ιστορία εκτυλίσσεται στη Μερζένιστα, μια φανταστική επαρχιακή πόλη όπου ο αέρας μοιάζει λίγος και η πραγματική ελευθερία άπιαστη. Ισχύει λέτε και στις μέρες μας αυτή η ασφυκτική ατμόσφαιρα στην επαρχία;
Η ζωή στην επαρχία είναι ικανή για τα καλύτερα και για τα χειρότερα. Πολλές φορές δεν διαφέρει από τη ζωή στις μεγάλες πόλεις. Αυτό που αλλάζει δραματικά είναι η κλίμακα. Ο αέρας μπορεί να είναι λίγος όπου κι αν μένεις. Σίγουρα αυτό που λείπει από την επαρχία είναι οι περισσότερες διέξοδοι, κυρίως στον τομέα του πολιτισμού και των υπηρεσιών.
-Πώς βιώσατε εσείς τα παιδικά σας χρόνια στην επαρχία; Τι νιώθετε ότι σας χάρισε ή σας στέρησε;
Το μεγαλύτερο δώρο που μου δόθηκε ποτέ είναι ότι μεγάλωσα στην επαρχία και ειδικά σε έναν ευλογημένο από την ομορφιά τόπο, όπως η Αρκαδία. Ό,τι πιθανώς μου στερήθηκε το βρήκα στην Αθήνα, που αγαπώ πολύ, μα κι η ελληνική επαρχία έχει μια γοητεία απαράμιλλη και μια αυθεντικότητα που τα μεγάλα αστικά κέντρα έχουν απωλέσει.
-Παράλληλα το βιβλίο περιέχει πολύ όμορφες περιγραφές της φύσης. Δείχνει δηλαδή μια τρυφερότητα προς τη φύση. Ποια είναι η δική σας σχέση με τη φύση;
Γεννήθηκα μες στη φύση κι αυτήν αντικρίζω κάθε φορά που κάθομαι στο μπαλκόνι μου όταν επιστρέφω στην πατρίδα μου. Η φύση είναι η Ιθάκη του καθενός μας. Το βλέπετε από τις αντιδράσεις των κατοίκων των μεγάλων πόλεων όταν την επισκέπτονται. Στο βιβλίο η γαλήνη και τελειότητά της λειτουργεί ως μια ηχηρή αντίθεση σε αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία των ανθρώπων λίγο πιο κάτω.
-Επίσης, στην τηλεόραση βλέπουμε και μια άλλη πτυχή σας. Πώς αλήθεια ξεκίνησε η αγάπη σας για το διάβασμα και τη γνώση; Τι λειτούργησε λέτε καταλυτικά στο ξεκίνημα αυτής της διαδρομής;
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου είμαι με ένα βιβλίο στο χέρι. Νομίζω ότι αυτό που συνέβαλε καταλυτικά σε αυτό το ταξίδι είναι ότι, ενώ οι γονείς μου δεν έχουν λάβει υψηλή μόρφωση λόγω των τότε συνθηκών, ήταν πάντα υποστηρικτικοί και δίπλα μου, γιατί είχαν κατανοήσει από νωρίς τα οφέλη της μόρφωσης.
-Είστε αλήθεια ένας πολυάσχολος άνθρωπος, με τη δική σας επιχείρηση, τα γυρίσματα του παιχνιδιού. Πότε προλαβαίνετε να γράφετε;
Η αλήθεια είναι πως από τότε που ξεκίνησε το Chase δεν έχω γράψει κάτι, εκτός από ένα θεατρικό έργο πάνω στο οποίο εργάζομαι τώρα. Άλλωστε έκανα επιμέλεια στο Ποτάμι των χιλίων τυφλών. Μα αυτό το καλοκαίρι θα ξεκινήσω το τρίτο μου μυθιστόρημα. Πάντως είμαι υπέρμαχος του ότι, όταν θες να κάνεις κάτι και δεν έχεις πολλές εξωγενείς υποχρεώσεις, τότε όλα μπορείς να τα προλάβεις.
-Αν επιλέγατε ένα βιβλίο, ένα άλμπουμ μουσικής και μια ταινία που νιώθετε ότι σας συγκλόνισαν και σας διαμόρφωσαν, ποια θα επιλέγατε;
Το βιβλίο θα ήταν το Ο Χριστός ξανασταυρώνεται του Νίκου Καζαντζάκη. Το άλμπουμ μουσικής θα ήταν σίγουρα ένα από τα πρώτα soundtrack του Ennio Morricone. Όσο για την ταινία, είναι το Ψυχώ του Χίτσκοκ. Όλα έχουν παίξει τον ρόλο τους στη ζωή μου!
-Ποια είναι η πιο σοφή συμβουλή που σας έχουν δώσει κι ακολουθείτε πιστά στη ζωή σας;
Να μη δίνω σημασία σε μικρότητες και να βρίσκω την ομορφιά ακόμα και στα πιο ασήμαντα πράγματα.
-Και, τέλος, τι σας κάνει ευτυχισμένο;
Να ταξιδεύω, είτε στον πραγματικό κόσμο είτε πλάθοντας πλέον δικούς μου.
Ακολουθήστε το Womantoc στο Instagram
