
Η Μαρία Γκασούκα, Ομότιμη Καθηγήτρια Λαογραφίας και Φύλου στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου ως καλεσμένη στην ημερίδα "Women who Dare - Η Θέση της Γυναίκας στην Ελλάδα του Σήμερα Ιδέες και Δράσεις για ένα Καλύτερο Αύριο", τοποθετήθηκε σχετικά με το ζήτημα της ενδυνάμωσης των κοριτσιών και των γυναικών.
"Για ποια δυνατά κορίτσια μιλάμε;"
Αρχικά η κυρία Γκασούκα υπογράμμισε το πόσο σημαντικό είναι να σταθούμε στις ουσιαστικές συνθήκες της ζωής ενός κοριτσιού, καθώς δεν υπάρχουν γενικευμένοι τρόποι ενδυνάμωσης και θα πρέπει να λάβει κανείς υπ' όψιν τις συνθήκες στις οποίες ζει ένα κορίτσι.
"Για ποια "δυνατά" κορίτσια δυνατά μιλάμε; Δεν είναι όλα τα κορίτσια ίδια. Υπάρχουν τόσες διαφορετικές περιπτώσεις σε όλο τον κόσμο, όσο και οι συνθήκες ζωής των γυναικών. Δεν μπορούμε να ερμηνεύουμε το ζήτημα μόνο με βάση τη νοοτροπία, την πατριαρχική δομή και τα συστήματα εξουσίας" είπε συνεχίζοντας: "Πώς θα ενδυναμωθεί ένα κορίτσι στη Ναμίμπια που θα έπρεπε να διανύσει 9 χλμ για λίγο βρώμικο νερό χωρίς να μπορεί να πάει στο σχολείο; Ένα κορίτσι που δεν θα μπορεί να λάβει κάποια εκπαίδευση, να δημιουργήσει τη δική της επιχείρηση και να μην είναι αναγκασμένη να παντρευτεί έναν υπερήλικα;".
Οι 3 παράγοντες που κοινωνικοποιούν τα φύλα
Η καθηγήτρια στη συνέχεια εξήγησε τους τρεις πυλώνες για την κοινωνικοποίηση των φύλων που είναι η οικογένεια, η εκπαίδευση και η ίδια η κοινωνία.
1. Σχετικά με την οικογένεια: "Η μέση ελληνική οικογένεια θέλει τέλεια κορίτσια και γενναία αγόρια. Όλες οι έρευνες αυτό δείχνουν. Σε τι οικογένεια θα μεγαλώσουν οι δυνατές γυναίκες; Σε μια οικογένεια επιθετικής μητρότητας; Σε μια οικογένεια που η μάνα θα είναι η προσωποποίηση της θυσίας και της προσφοράς; Δηλαδή αυτός και μόνον είναι ο προορισμός της; Και δεν αναφέρομαι σε εκείνες που το κάνουν από επιλογή. Αν μεγαλώσουν τα παιδιά σε συνθήκες επιθετικής μητρότητας, θα συνδέσουν τη θηλυκή ταυτότητα με την μητρότητα ως προορισμό. Αν όμως υπάρχει κοινωνική μητρότητα δηλαδή ανακατανομή των κοινωνικών ρόλων και αναδιανομή του χρόνου υπέρ και των γυναικών, τότε ναι,έχουμε τις προϋποθέσεις να βγουν δυνατές γυναίκες στην κοινωνία".
"Ήδη από την οικογένεια εξασφαλίζεται η Έμφυλη Δημοκρατία. Από την οικογένεια που αναγνωρίζει το κορίτσι, το δικαίωμα στο κορμί του, το δικαίωμα στο όχι, το δικαίωμα στην επιλογή, το δικαίωμα να έχει φωνή".
2. Σχετικά με την εκπαίδευση: "Η εκπαίδευση και η χειραφέτηση των γυναικών είναι θεμελιώδης σχέση" τόνισε ξεκινώντας η Μαρία Γκασούκα. Και εδώ υπάρχουν τρεις καθοριστικοί παράγοντες:
α. Οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί: πόσο πρόθυμοι/ες είναι να λειτουργήσουν ως κοινωνικοί μεταρρυθμιστές και μεταρρυθμίστριες; Πόσο γνωρίζουν το ζήτημα; Τι προτροπές δίνουν στα κορίτσια;
β. Τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών. "Τι έγινε πέρσι; Βγήκαν τα αναλυτικά προγράμματα, διαβάστε τα όλα, από το νηπιαγωγείο ως τη Γ' Λυκείου. Δεν υπάρχει πουθενά η λέξη φύλο, η λέξη ισότητα, η φράση "τα δικαιώματα των γυναικών", δεν υπάρχει καμία αναφορά στις Γυναίκες ως ιστορικά Υποκείμενα, ούτε μία".
γ. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός: Πόσο εκπαιδευμένοι είναι οι εκπαιδευτικοί για να καθοδηγήσουν τα κορίτσια; "Γιατί παλιότερα αυτό που ακούγαμε είναι να γίνουμε δασκάλες για να γυρνάμε νωρίς να προσέχουμε το παιδί μας και να φτιάχνουμε και ένα φαγητό για τον έρμο τον άντρα μας".
3. Σχετικά με την κοινωνία: "Η πρόσβαση των γυναικών στη δημόσια σφαίρα είναι πολλαπλά δύσκολη. Φανταστείτε δυο αθλητές να μπαίνουν στον αγώνα: ο ένας με το σορτσάκι και τη φανέλα του, ο άλλος με το σορτσάκι, τη φανέλα του και ένα σακί με καρπούζια. Έτσι μπαίνουν οι γυναίκες στον επαγγελματικό στίβο, στις Ανώτατες σπουδές, στην πολιτική". Και συμπλήρωσε η κυρία Γκασούκα: "Αυτή η κοινωνία χρειάζεται δυνατές γυναίκες, αλλά δεν τους προσφέρει ισότητα ευκαιριών".
Για τον γλωσσικό σεξισμό
Τέλος η κυρία Γκασούκα έδωσε βάρος στον γλωσσικό σεξισμό. "Δεν θα έχουμε δυνατές γυναίκες όσο οι γυναίκες παραμένουν αόρατες στη Γλώσσα. Όσο απουσιάζουν ή υποεκπροσωπεύονται ή υποαξιολογούνται στον Λόγο. Και καθώς ο Λόγος στήνει τον κόσμο σε συμβολικό επίπεδο, αυτός θα εξακολουθεί να στήνεται ως αρσενικός κόσμος. Είναι λοιπόν ανάγκη να γίνουν ορατές οι γυναίκες στον Λόγο και για αυτό είναι σημαντική η δουλειά που γίνεται σε όλα τα Πανεπιστήμια της χώρας για την εξάλειψη του γλωσσικού σεξισμού".
Δείτε αναλυτικά τη συζήτηση εδώ:
Ακολουθήστε το Womantoc στο Instagram