Ποια σκηνή και ποια ταινία του Μάρτιν Σκορσέζε να επιλέξει κανείς ως την αγαπημένη του; Σκηνές και ατάκες που έμειναν στην ιστορία του σινεμά αλλά, κυρίως, υιοθετήθηκαν στην καθημερινότητά μας όπως το "You talking to me?” από την ταινία "Ο ταξιτζής" που κόβει το αίμα (συν την αριστουργηματική σκηνή του τηλεφωνήματος). Την ατάκα "You think I’m funny?” από "Τα καλά παιδιά" (Goodfellas) ή την σκηνή του πάρτυ από το Mean Streats και τόσες, μα τόσες άλλες (όσες και οι ταινίες του).
Ο μάγος σκηνοθέτης που μας έχει κάνει όλους πλουσιότερους με τις ταινίες του (ενδεικτικά: "Ο Ταξιτζής", "Οργισμένο Είδωλο", "Τα Καλά Παιδιά", "Τα Χρόνια της Αθωότητας", "Οι Συμμορίες της Νέας Υόρκης") γνώρισε και ερωτεύτηκε τον κινηματογράφο εξαιτίας του... άσθματος του.
Ήταν ο λόγος που όταν υπήρξε μικρός δεν μπορούσε να ακολουθήσει στις αλάνες τους συνομίληκούς του στην περιοχή "Μικρή Ιταλία" του Μανχάταν, όπου μεγάλωσε. Έτσι, οι γονείς του τον πήγαιναν στον κινηματογράφο για να ξεχνάει τον πόνο του. Άλλωστε οι γονείς του, αμφότεροι με ιταλικές ρίζες ήταν ηθοποιοί, εργαζόντουσαν παράλληλα και σε άλλες δουλειές για να βιοποριστούν- ο πατέρας του σιδέρωνε και η μητέρα του δούλευε ως μοδίστρα. Αγαπημένη ταινία της οικογένειας και του ίδιου ήταν το The Tales of Hoffmann, μια ταινία του 1951.
Ο Σκορσέζε μεγάλωσε μελετώντας όλους τους μεγάλους της κλασικής εποχής του Χόλιγουντ, τον Ακίρα Κουροσάβα, τη νουβέλ βαγκ, τους γίγαντες της μεταπολεμικής σχολής στην Ιταλία, τον Μάικλ Πάουελ, που ήταν ο αγαπημένος του σκηνοθέτης.
Ως σκηνοθέτης και άνθρωπος ήταν και παραμένει αντιφατικός. Είναι καθολικός, έκανε όμως πέντε γάμους και μάλιστα εκείνα τα χρόνια. Το θέμα των διαζυγίων τον έφερε αντιμέτωπο με την την Καθολική Εκκλησία. Εξάλλου η πίστη και η θρησκεία, οι ενοχές και η μεταμέλεια, όπως η αμφιβολία και ο ανθρωπισμός είναι βασικές θεματικές των ταινιών του.
Συντηρητικός στις πολιτικές του απόψεις, αλλά όχι και στη ζωή. Ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο ήταν εκείνος που τον βρήκε μια μέρα σχεδόν σε κώμα εξαιτίας χρήσης ναρκωτικών ουσιών και τον πήγε στο νοσοκομείο σώζοντας την ζωή του. Καθώς στα τέλη της δεκαετίας του '70, μετά από την εμπορική -ενδέκατη- ταινία του, "New York New York", ο Σκορσέζε είχε βουτήξει για τα καλά στον κόσμο των ναρκωτικών.
Μια δύσκολη περίοδος για εκείνον με σοβαρές ψυχολογικές μεταπτώσεις που κατέστρεψε και τον δεύτερο γάμο του με την Ιζαμπέλα Ροσελίνι. Tα τελευταία είκοσι χρόνια είναι παντρεμένος με την Έλεν Μόρις.
Είπαν για τον Σκορσέζε
-Στιβ ΜακΚούιν (σκηνοθέτης): "Ο Σκορσέζε είναι τόσο καλός στις εισαγωγικές σκηνές. Λατρεύω εκείνη στην ταινία Mean Streets, στην οποία εμφανίζεται για πρώτη φορά ο Ντε Νίρο, στο μπαρ. Ο Χάρβεϊ Κατέλ τον παρακολουθεί, όλα γίνονται σε slow-motion κι ακούγεται το Jumping Jack Flash. Είναι μια από τις καλύτερες συστάσεις χαρακτήρα που έχω δει: ένα τέλειο πάντρεμα μουσικής, εικόνας και χορεογραφίας" είπε στην Guardian.
-Γούντι Άλεν: "Μου αρέσουν όλες οι ταινίες του Marty, αλλά το Goodfellas πιστεύω ότι είναι μία από τις καλύτερες αμερικάνικες ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ. Είναι ένα υπέροχο, υπέροχο φιλμ. Δεν μπορώ να ξεχωρίσω συγκεκριμένες σκηνές, λατρεύω όλη την ταινία: τον τρόπο που γυρίστηκε, το κάστινγκ, τις ερμηνείες- είναι ένα εξαίσιο έργο. Με το που το είδα, το λάρεψα. Έχω δει όλες του τις ταινίες. Ο Μάρτυ είναι ένας από τους ελάχιστους σκηνοθέτες που αξίζει κανείς να βλέπει τις ταινίες του ξανά και ξανά.
Είμαστε πολύ διαφορετικοί. Ο Μάρτυ είναι ποιητής της σκοτεινής πλευράς του Μανχάταν, ενώ εγώ βλέπω την πόλη με έναν πολύ πιο ρομαντικό τρόπο. Υποθέτω ότι η διαφορά μας έγκειται στο ότι εκείνος διαμόρφωσε την οπτική του ζώντας στο κέντρο της πόλης, και εγώ διαμόρφωσα την εικόνα μου από τις ταινίες του Χόλυγουντ. Ο τρόπος που βλέπει τη Νέα Υόρκη είναι πολύ ρεαλιστικός, τραχύς και σαφής, ενώ εμένα αφορά μια Νέα Υόρκη που μπορεί να υπήρχε ή να μην υπήρχε. Ο Μάρτυ γεύτηκε την πόλη στο βάθος της μεγαλώνοντας στη Μικρη Ιταλία και έκανε ταινίες με μεγάλο ενθουσιασμό και ακρίβεια για όσα βίωσε" δήλωσε στην Guardian.
10 ταινίες σταθμοί στην καριέρα του Σκορσέζε
-Ο Ταξιτζής (Taxi Driver, 1976): Από τις πρώτες ταινίες τού Σκορσέζε, που βραβεύθηκε με τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών- είναι ένα ψυχολογικό δράμα που φλερτάρει με το νεονουάρ. Ήταν η ταινία που ανέδειξε εξάλλου τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο που κρατούσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο δίνοντας μια συγκλονιστική ερμηνεία. Η αστείρευτη σκηνοθετική ενέργεια του Σκορσέζε αξιοποιεί στο έπακρο το θαυμαστό σενάριο του Πολ Σρέντερ και παραδίδει ένα γεμάτο από πάθος φιλμ και κάνει φανερή την τόλμη ενός οραματιστή δημιουργού. Παίζουν ακόμη οι Χάρβεϊ Καιτέλ, Τζόντι Φόστερ και Σίμπιλ Σέπερντ.
-Οργισμένο Είδωλο (Raging Bull, 1980): Από τις ταινίες που άλλαξαν τον αμερικάνικο κινηματογράφο, με τον δημιουργικό ρεαλισμό, την αφήγηση, τη νεωτεριστική εκφραστική δυνατότητα και τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο σε μία από τις καλύτερες ερμηνείες της ζωής του (Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου), τον πυγμάχο Τζέικ Λα Μότα. Από τα χαμηλά στην κορυφή και πάλι στα χαμηλά, να κάνει τον κομφερανσιέ σε ένα μπαρ.
-Βασιλιάς για μια Νύχτα (The King of Comedy, 1982): Πικρή κωμωδία που κριτικάρει τον αδηφάγο κόσμο του θεάματος, έχοντας ως πρωταγωνιστές τον Ντε Νίρο και τον ζωντανό θρύλο Τζέρι Λιούις σε ένα ρόλο έκπληξη, αλλά και φόρο τιμής στους μεγάλους διασκεδαστές της μεταπολεμικής Αμερικής.
-Το Χρώμα του Χρήματος (The Color of Money, 1986): Δραματική ταινία, που αποτελεί σίκουελ του εξαιρετικού φιλμ "Ο Κόσμος είναι Δικός μου" του Ρομπέν Ροσέν, με τον Πολ Νιούμαν, που κρατούσε τον ρόλο και στην πρώτη ταινία, να έχει μεγαλώσει και να βρίσκει κι αυτός ένα νέο ταλέντο του μπιλιάρδου. Η αφηγηματική ακρίβεια δένει απόλυτα με τα πάθη που τυφλώνουν τους δυο κεντρικούς ήρωες. Δίπλα στον Πολ Νιούμαν ο τότε πολλά υποσχόμενος νεαρός Τομ Κρουζ.
-Τα Καλά Παιδιά (Goodfellas, 1990): Το περίφημο μονοπλάνο της έναρξης, δυόμισι λεπτών, είναι αρκετό για να ξεδιπλωθεί η τελειομανία του Σκορσέζε, ο οποίος σε αυτό το γκανγκστερικό δράμα θα συνδυάσει με αρμονία την ωμή βία με το χιούμορ, τους σχιζοφρενείς ήρωές του με το έγκλημα, απογυμνώνοντας από κάθε αίγλη και μυστήριο τον κόσμο της μαφίας. Ρέι Λιότα, Ρόμπερτ Ντε Νίρο και Τζόε Πέσι οι έξοχοι πρωταγωνιστές.
-Τα Χρόνια της Αθωότητας (The Age of Innocence, 1993): Δράμα εποχής στο οποίο ο Σκορσέζε μετέφερε στη μεγάλη οθόνη το κλασικό μυθιστόρημα της Ίντιθ Γουόρτον. Μεγαλειώδης μεταφορά κι εκπληκτική δουλειά σε επίπεδο καλλιτεχνικής διεύθυνσης και αξιομνημόνευτες ερμηνείες από τους Ντάνιελ Ντέι Λιούις, Μισέλ Φάιφερ και Ουινόνα Ράιντερ.
-Καζίνο (Casino, 1995): Ακόμη ένα φιλμ για τη μαφία, αλλά αυτή τη φορά ο Σκορσέζε ανεβάζει στροφές, με μια ιλιγγιώδη αφήγηση που αναγκάζει το μυαλό και το μάτι τού θεατή να γυρίζει πιο γρήγορα και από τη ρουλέτα. Στο αριστοτεχνικό μοντάζ η στενή συνεργάτης του Σκορσέζε Θέλμα Σουνμέικερ και στους πρωταγωνιστικούς ρόλους οι Ρόμπερτ Ντε Νίρο, Τζόε Πέσι και Σάρον Στόουν.
-Ο Τελευταίος Πειρασμός (The Last Temptation of Christ, 1988): Το βιβλίο του Καζαντζάκη δίνει την ευκαιρία στον Σκορσέζε να μιλήσει για τον Χριστό, για τη μάχη του θεϊκού με το ανθρώπινο, της επιθυμίας με το χρέος και του πνεύματος με τη σάρκα. Και φυσικά να σταθεί στη θυσία. Σπάνιας έμπνευσης και το σάουντρακ που έγραψε ο Πίτερ Γκάμπριελ, ενώ ο Γουίλεμ Νταφόε στο ρόλο του Ιησού, θα καταγράψει ακόμη μία σπουδαία ερμηνεία.
-Ο Πληροφοριοδότης (The Departed, 2006): Από τα παράδοξα της κινηματογραφικής ιστορίας του Σκορσέζε, καθώς με αυτό το τυπικό γκανγκστερικό φιλμ, που μπορεί να έχει ωραίες στιγμές αλλά περισσότερο μοιάζει με τυφλοσούρτη για τον Ιταλοαμερικανό σκηνοθέτη, θα κερδίσει το μοναδικό του Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας. Το εξαίρετο πρωταγωνιστικό τρίο απαρτίζουν ο βετεράνος Τζακ Νίκολσον και οι νεότεροι ταλαντούχοι ηθοποιοί Λεονάρντο Ντι Κάπριο και Ματ Ντέιμον.
-Ο Ιρλανδός (Irishman, 2019): Η τελευταία ταινία του Σκορσέζε αποτελεί την επιτομή του γκανγκστερικού έργου του, καθώς συμπυκνώνει όλες τον κόσμο της μαφίας, δίνοντας έναν παραπάνω απαισιόδοξο τόνο. Από τα αφεντικά και τους ανήθικους ήρωες μέχρι τους κομπιναδόρους και τους πιστολάδες, όλοι έχουν τον χώρο τους. Όπως και οι πολιτικοί που συνυπάρχουν και μάλλον είναι χειρότεροι από τον κόσμο του εγκλήματος. Ένα βραδυφλεγές ρέκβιεμ, μέσα από τα μάτια ενός πιστολά, ενός ακόμη ρουλεμάν στον οργανισμό της μαφίας, που γνωρίζει ότι έχει χάσει το δικαίωμα στην εξιλέωση, αλλά ζητά ένα μικρό περιθώριο συγχώρεσης. Ίσως για πρώτη φορά, ο Σκορσέζε είναι πιο καυστικός με τους πολιτικούς από ποτέ. Αλ Πατσίνο και Ρόμπερτ Ντε Νίρο μαζί, ενώ ο Τζόε Πέσι, κερδίζει τις εντυπώσεις.
Mε πληροφορίες και από το ΑΠΕ.
Ακολουθήστε το Womantoc στο Instagram
