Παρακολουθώ καιρό τον λογαριασμό του Μάριου Μάζαρη στο Instagram. Πρόκειται στην ουσία για ένα ψηφιακό ημερολόγιο γεμάτο ιδέες για μικρά και μεγάλα πρότζεκτ που μπορεί να κάνει ένας εκπαιδευτικός μες στην τάξη του. Με πολλά έχω συγκινηθεί κι εγώ και τόσοι άλλοι που ακολουθούμε τη δουλειά του. Όπως και δεκάδες εκπαιδευτικοί από την Ελλάδα που βρήκαν έναν τόπο διαλόγου, ανταλλαγής ιδεών και επικοινωνίας. Δάσκαλοι που παρά τις όσες δυσκολίες εξακολουθούν να θέλουν να στέκονται ουσιαστικά δίπλα στα παιδιά. Δάσκαλοι που δεν εστιάζουν μόνο στις επιδόσεις, αλλά και στην ψυχολογία και τα συναισθήματά των παιδιών. Έτσι, έχει δημιουργηθεί ένα άτυπο forum μέσω του Instagram, καθώς είναι δεκάδες εκπαιδευτικοί από όλη την Ελλάδα που επικοινωνούν μαζί του για να ανταλλάξουν εμπειρίες.
Ένα πολύ όμορφο πρότζεκτ διοργάνωσε ο Μάριος με τα παιδιά τα Χριστούγεννα. Αφού κατέγραψαν τα τηλέφωνα των γιαγιάδων και των παππούδων τους, τούς κάλεσαν έναν- έναν μέσα από την τάξη για να τους τραγουδήσουν όλα μαζί τα κάλαντα, προσφέροντάς τους απλόχερα αγάπη και συγκίνηση. Η το "φουσκωμένο μπαλόνι" της περηφάνιας. Μια κουβέντα με τα παιδιά για το πότε οι γονείς τους νιώθουν περήφανοι για εκείνα και φουσκώνουν σα μπαλόνι και πότε όχι, και ξεφουσκώνουν… Όμως, μες στο μπαλόνι τα παιδιά έγραψαν σε μικρά χαρτάκια για ποια πράγματα είναι περήφανοι οι ίδιοι για τον εαυτό τους. Έτσι, ακόμα και αν σκάσει το μπαλόνι (που συμβολίζει τους γονείς) τα χαρτάκια θα παραμείνουν άθικτα. Γιατί το σημαντικότερο είναι ο τρόπος που νιώθουμε εμείς για τον εαυτό μας.
-Από την εμπειρία σας τι νιώθετε ότι έχουν ανάγκη τα παιδιά, ιδίως σήμερα, μετά από αυτά τα δύο ιδιαίτερα σκληρά χρόνια;
Τα παιδιά είχαν και έχουν ανάγκη επικοινωνίας. Θέλουν να γίνουν ΟΡΑΤΑ, αυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση. Εγώ δεν λέω "φέτος έχω είκοσι παιδιά", μου αρέσει να λέω "έχω την Ελένη, τον Γιώργο, τον Δημήτρη κοκ". Το κάθε παιδί ξεχωριστό, με τη δική του ιστορία και τη δική του προσωπικότητα. Η μεγαλύτερη φιλοδοξία μου είναι να συμβάλλω στη διαμόρφωση ανθρώπων που μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους, τόσο που να μην με έχουν πια ανάγκη. Ξέρετε σε μια τάξη μπορεί να υπάρχει μια ομάδα 20 ας πούμε παιδιών που θα πορευθεί για έξι χρόνια μαζί. Εμείς, οι εκπαιδευτικοί είμαστε οι παρείσακτοι, εμείς ερχόμαστε και φεύγουμε από αυτή την ομάδα. Τα παιδιά είναι πάντα το κέντρο της τάξης, όχι εμείς.
-Αλήθεια, εσείς πώς θυμάστε τα δικά σας σχολικά χρόνια;
Δεν μπορώ να πω ότι θυμάμαι καλά πράγματα. Θυμάμαι την ακόμα υπερυψωμένη έδρα του δάσκαλου, που έπρεπε να τον φοβόμαστε. Θυμάμαι να πέφτουν σφαλιάρες για το τίποτα, για κάτι αστείους λόγους- και να φανταστείτε δεν ζούσα σε κάποιο απομακρυσμένο χωριό, στο Πέραμα μεγάλωσα. Δεν διασκεδάζαμε καθόλου, μα καθόλου στο σχολείο. Και μάλιστα οτιδήποτε μοντέρνο καταπνιγόταν. Κάποτε είχε έρθει ένας νέος δάσκαλος, με σκουλαρίκι στο αυτί. Είχε φέρει και την κιθάρα του να μας παίξει μουσική- μέσα σε 10 ημέρες τον είχαν διώξει από το σχολείο.
-Πότε νιώσατε την επιθυμία να γίνετε δάσκαλος;
Νομίζω όταν πράγματι έγινα. Μού το έλεγαν κάποιοι από το περιβάλλον μου όταν ήμουν μικρός, ίσως επειδή ήμουν ευγενής; Ίσως επειδή ήταν το όνειρο της μαμάς μου, όπως τότε που συνηθιζόταν, και τελικά έγινα εγώ; Πάντως, χρειάστηκαν πέντε χρόνια στο σχολείο για να πατήσω καλύτερα στα πόδια μου, να κατανοήσω πώς λειτουργεί το σύστημα και τι θα μπορούσα να κάνω εγώ ως δάσκαλος για τα παιδιά.
-Πρακτικά λοιπόν πώς δουλεύετε μες στην τάξη; Ποιο είναι το σύστημα που έχετε παρατηρήσει πως λειτουργεί υπέρ των παιδιών;
Παρακολουθώ πολύ στενά τι συμβαίνει μες στην τάξη και τι μπορεί να απασχολεί τα παιδιά τη δεδομένη στιγμή. Έτσι, μπορώ να βρω ή να σκεφτώ μια δράση που θα μας βοηθήσει να ανοίξουμε μια συζήτηση ή θα τα βοηθήσει να διασκεδάσουν. Κάποιες φορές δημιουργείται η εντύπωση πως αυτό γίνεται σε βάρος της ύλης. Δεν ισχύει. Απεναντίας, είμαι άνθρωπος της οργάνωσης και του προγράμματος. Η ύλη λοιπόν έρχεται να "κουμπώσει" στις δράσεις. Γιατί; Γιατί όταν τα παιδιά είναι χαρούμενα και ευδιάθετα μπορούν να συγκεντρωθούν καλύτερα και να μάθουν ευκολότερα. Η διάθεσή τους μετράει.
-Κι όλες αυτές οι ιδέες πώς προκύπτουν;
Δεν μου είναι καθόλου δύσκολο αυτό. Γιατί διαβάζω πολύ, πηγαίνω σινεμά και θέατρο, γεμίζω δηλαδή ο ίδιος με πολλά ερεθίσματα. Έτσι, μπορεί πλένοντας τα πιάτα να μου έρθει μια ιδέα για τη Χριστουγεννιάτικη γιορτή ή για κάτι άλλο. Τη σημειώνω και όταν έρθει η ώρα τη χρησιμοποιώ.
-Να σας ρωτήσω και μια προσωπική απορία: πώς μπορείτε να ισορροπήσετε όταν εσείς, όπως και τόσοι άλλοι εκπαιδευτικοί άλλωστε, κάνετε τόσες προσπάθειες για τα παιδιά, και στο σπίτι είναι εντελώς διαφορετικό το κλίμα και οι προτεραιότητες; Δεν στενοχωριέστε;
Παλιότερα πολύ. Με δυσκόλευε πολύ αυτό. Όμως, με τον καιρό κατάλαβα πως τίποτα δεν πάει χαμένο. Όλα εγγράφονται και μπορεί κάτι που κάνουμε στο σχολείο να λειτουργήσει θετικά για το παιδί. Ξέρετε, στην ουσία μέχρι τα 6-7 χρόνια του ένας άνθρωπος διαμορφώνει τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του. Και το σχολείο μπορεί να είναι δίπλα του.
-Ποιο θα λέγατε ότι είναι το κεντρικό πρόβλημα των παιδιών, ο "κοινός παρονομαστής";
Πως δεν συζητάνε πολύ με τους γονείς τους. Δεν υπάρχει χρόνος για τα παιδιά, πραγματικός, ουσιαστικός χρόνος. Κάποιοι ίσως πιστεύουν πως δεν μπορούν να μιλήσουν με τα παιδιά, πως ίσως δεν έχουν γνώμη. Όμως, μπορούν να μιλήσουν για οποιοδήποτε θέμα και αν ανοίξεις. Τόσο οι υποχρεώσεις των γονέων, όσο και το δύσκολο πρόγραμμα των παιδιών (από το ότι έχουν να διαβάσουν τόσο πολύ για το σχολείο, αλλά και όλες οι υπόλοιπες δραστηριότητές τους) τελικά δεν αφήνουν χρόνο για την πραγματική επαφή που έχουν τόσο ανάγκη τα παιδιά.
-Πότε νιώθετε πολύ, μα πολύ ικανοποιημένος από τη μέρα σας στο σχολείο;
Όταν ακούω φράσεις που έχουμε πει μες στην τάξη, όπως όταν ένα παιδί πει από μόνο του στους συμμαθητές του "ελάτε να τα βρούμε, μη μαλώνουμε, ελάτε να το συζητήσουμε". Όταν τα παιδιά αυτενεργούν. Και πάντα, μα πάντα τη στιγμή που τα πρωτάκια αρχίζουν να γράφουν από μόνα τους, κάπου κοντά στα Χριστούγεννα. Αυτή είναι μια μαγική στιγμή. Τους προηγούμενους μήνες μαθαίνουμε πώς, κάνουμε βήματα, αλλά όταν αρχίζουν να γράφουν μόνα τους, συγκινούμαι.
-Τι θα αλλάζατε στο σχολείο και στο σύστημα όσον αφορά στο δημοτικό;
Θα καταργούσα σίγουρα τη βαθμολογία, δεν υπάρχει κανένας λόγος πίεσης και ανταγωνισμού ιδίως σε αυτή την ηλικία. Θα άλλαζα την ύλη ώστε να είναι σύγχρονη και θα άλλαζα επίσης και τον τρόπο διδασκαλίας που παραμένει ο ίδιος από τη δεκαετία του ’90. Τα παιδιά για να το πούμε πιο απλά δεν βλέπουν κάτι που να τα αφορά επί της ουσίας. Θα δουλεύαμε θεματικές όπως είναι η ενσυναίσθηση, η σεξουαλική αγωγή, το πώς συμπεριφερόμαστε στη φύση και στα ζώα κ.ά και βέβαια όχι στο πλαίσιο του "εργαστηρίου δεξιοτήτων". Αλλά σ ’ένα πρόγραμμα που θα διαπνέεται από αυτή τη λογική. Και βέβαια θα ήταν καλό να προτείνονται κίνητρα ώστε να γίνονται δάσκαλοι αυτοί που πραγματικά θέλουν να γίνουν δάσκαλοι. Που δεν μπαίνουν για μια θέση στο δημόσιο και ένα σίγουρο μισθό. Φαντάζεστε πώς θα ήταν η κοινωνία σήμερα αν είχαμε δασκάλους που το πρωί μας ρώταγαν πραγματικά "πώς είσαι; Τι έκανες τελικά χτες;". Βλέπω και όλα αυτά τα εγκλήματα που γίνονται από συνομήλικούς μου με τόση ψυχρότητα, και δεν μπορώ να μη σκεφτώ και τον ρόλο του σχολείου.
-Σίγουρα θα έχετε άπειρες ιστορίες να θυμηθείτε από τα παιδιά "σας". Μπορείτε να μας πείτε την πρώτη που έρχεται στο μυαλό σας;
Ναι κάθε μέρα έχω δώρο ιστορίες. Όμως, να θυμήθηκα μία. Ήταν η 2η-3η χρονιά που δούλευα ως αναπληρωτής ακόμα. Είχα λοιπόν μια Ε’ Δημοτικού πολύ ανταγωνιστική, που ο καθένας ήταν εκεί για τον εαυτό του. Ανάμεσα στα παιδιά ήταν και ένα πολύ σιωπηλό. Το ξέρουμε εμείς οι δάσκαλοι πως συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις κρύβεται κάποια ιστορία. Έμαθα λοιπόν πως είχαν χωρίσει οι γονείς του, ας πούμε, Δ. και πως έβλεπε τον πατέρα του μόνο τις ώρες που είχε ορίσει το δικαστήριο. Ένα Πάσχα λοιπόν, όταν γυρίσαμε, ρώτησα τα παιδιά πώς πέρασαν και ο Δ. μου είπε πως ήταν με τον πατέρα του. Χάρηκα λοιπόν γιατί υπέθετα ότι του λείπει. Όταν κάποια στιγμή ήρθε η μητέρα του σχολείο και της είπα ότι "τι ωραία που πέρασε ο Δ. το Πάσχα και λίγο χρόνο με τον μπαμπά του" εκείνη πάγωσε. Εντελώς. Γιατί ο πατέρας του είχε πεθάνει πριν 4 μήνες. Αυτό λοιπόν επισημαίνουμε όσοι δουλεύουμε με τα παιδιά: ότι προέχει η ψυχή.
Ακολουθήστε το womantoc στο Instagram
