Πως μπορεί να αντιμετωπίσει ένας πολίτης μιας ανεπτυγμένης χώρας την περίπτωση ενός παιδιού που δεν μπορεί να έχει πρόσβαση σε ποσιμο νερό ζώντας σε συνθήκες ακραίας φτώχειας; «Δεν ήξερα πώς να διαχειριστώ την ακραία αυτή συνθήκη που συνάντησα με μια κοινότητα της Βόρειας Γκάνας», λέει ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης, ο οποίος βρέθηκε να πρωταγωνιστεί και να σκηνοθετεί ένα ντοκιμαντέρ που τον «οδήγησε» στη Γκάνα και το Νεπάλ ύστερ από πρόσκληση της Action Aid.
Το εν λόγω ντοκιμαντέρ με τίτλο «΄Ενας κόσμος» αποτελεί ένα ταξιδιωτικό οδοιπορικό σε τρεις χώρες δράσης της ActionAid: την Γκάνα, το Νεπάλ και την Ελλάδα κι επί της ουσίας είναι μια ταινία χωρίς σενάριο, μια ιστορία με αληθινούς ήρωες.
Ο Alpha παρουσιάζει σε Α’ προβολή την Κυριακή 31 Μαρτίου, στις 20:00, το πρώτο ντοκιμαντέρ του Χριστόφορου Παπακαλιάτη, με τίτλο «Ένας Κόσμος».
Δύο εβδομάδες διήρκεσαν συνολικά τα ταξίδια σε Γκάνα και Νεπάλ, με τις κάμερες να καταγράφουν συνέχεια και τα συναισθήματα να εναλλάσσονται με γρήγορους ρυθμούς. Πόλεις καινούργιες, τοπία πρωτόγνωρα, κόσμοι διαφορετικοί.
Σύμφωνα με τον Χριστόφορο Παπακαλιάτη «η ιδέα να γυρίσουμε στην Αφρική, στην Ασία αλλά και στην Ελλάδα μια ταινία -χωρίς σενάριο- αλλά με αληθινές ιστορίες ανθρώπων είναι κάτι που πιστεύω πως ο κάθε σκηνοθέτης θα έβρισκε τρομερά ενδιαφέρον».
Τρεις ήπειροι, τρεις χώρες, τρεις πολιτισμοί, τρία διαφορετικά είδη ακραίας φτώχειας. Μία αλήθεια: «Η ακραία φτώχεια είναι από τις χειρότερες μορφές βίας που μπορεί να ασκηθεί στον άνθρωπο. Δεν είναι φυσικό φαινόμενο. Αντιθέτως. Είναι ανθρώπινο δημιούργημα που παραβιάζει και στερεί βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, όπως είναι η τροφή, η στέγη, η εκπαίδευση και η εργασία», ακούγεται να λέει ο Χρ.Παπακαλιάτης στην αρχή της ταινίας.
Μπροστά στον φακό άνθρωποι μοιράζονται τις ιστορίες τους και το πώς κατάφεραν μέσα από προγράμματα αναδοχής, στήριξης και ενδυνάμωσης της ΑctionAid να ξανασταθούν στα πόδια τους και να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. «Η αξιοπρέπεια είναι το κοινό που επιζητούν όλοι αυτοί οι άνθρωποι, οι οποίοι ζουν κάτω από τέτοιες συνθήκες» υπογραμμίζει ο ίδιος.«Μια από τις πιο δύσκολες στιγμές του ταξιδιού ήταν όταν επισκεφθήκαμε μια κοινότητα στην Βόρεια Γκάνα όπου οι κάτοικοί της δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Ήταν νομίζω για μένα η στιγμή που δυσκολεύτηκα πιο πολύ, δεδομένου ότι δεν ήξερα πώς να διαχειριστώ την ακραία αυτή συνθήκη. Δεν είχα ξαναβρεθεί σε περιοχές όπου οι κάτοικοι δεν έχουν πρόσβαση σε νερό ή σε περιοχές όπου αντιστοιχεί ένας γιατρός για κάθε 161.000 κατοίκους».
Στο ταξίδι αυτό ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης έρχεται αντιμέτωπος με καταστάσεις και πρόσωπα όπως γυναίκες που έχουν κατηγορηθεί ότι είναι μάγισσες και έχουν σταλεί εξορία, ή γυναίκες που, από την στιγμή που έμειναν xήρες, χάνουν κάθε δικαίωμα στη ζωή, ή άνθρωποι που ανήκουν σε κάστες όπως αυτή των Ανέγγιχτων στους οποίους στερούνται βασικά δικαιώματα μόνο και μόνο επειδή γεννηθήκαν Ανέγγιχτοι.
Στην ταινία αυτή βασικοί πρωταγωνιστές είναι τα παιδιά. Η ταινία ξεκινάει με τη συνάντηση του Χριστοφόρου Παπακαλιάτη στην Αθήνα με τους Έλληνες Αναδόχους και τα γράμματα που του δίνουν προκειμένου να τα μεταφέρει στα παιδιά τους σε Αφρική και Νεπάλ.
«Ήταν στιγμές που ένιωθα σαν ταχυδρόμος ευχάριστων νέων. Η αλήθεια είναι πως για μένα η πιο ευχάριστη στιγμή ήταν όταν συναντούσα αυτά τα παιδιά που περίμεναν τα δώρα τους από τους Έλληνες Αναδόχους και μετά αυτά με τη σειρά τους με ξεναγούσαν στο χωριό τους και μου έδειχναν τι έχουν ετοιμάσει για εμάς».
Η ταινία χρειάστηκε σχεδόν έναν χρόνο για να ολοκληρωθεί - σχεδόν όλο το 2018 - και ο λόγος ήταν η πληθώρα του υλικού που έπρεπε να ταξινομηθεί, να μονταριστεί, να πάρει μια μορφή και μετά να γραφτούν τα κείμενα και να γίνουν οι αφηγήσεις.
«Δεν είχα ιδέα τι σήμαινε υλικό “ντοκιμαντέρ”. Ούτε και ξέρω με σιγουριά αν ορίζεται ως ντοκιμαντέρ αυτό που φτιάξαμε. Δεν είμαι δημοσιογράφος, ούτε ντοκιμαντερίστας, ούτε παρουσιαστής, ούτε είχα ξαναέλθει σε επαφή με ένα τέτοιο είδος κινηματογράφησης. Γι’ αυτό και προτιμώ να το λέω “μια ταινία με αληθινούς ήρωες”. Για μένα το σημαντικότερο (και αυτό που με άγχωσε περισσότερο) ήταν να βρω τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να αφηγηθώ σωστά τις ιστορίες κάποιων ανθρώπων αλλά και το έργο κάποιων άλλων. Δεν ήταν ρόλοι, αλλά άνθρωποι πραγματικοί που έχουν βιώσει δύσκολες καταστάσεις. Αυτό από μόνο του ήθελε έναν ιδιαίτερο χειρισμό».
Πέρα όμως από τις ιστορίες που καταγράφονται σε Αφρική και Νεπάλ, στο ντοκιμαντέρ παρουσιάζεται και το έργο της ActionAid στη χώρα μας, μέσα από τις επισκέψεις στο «Επίκεντρο» της ActionAid στον Κολωνό.
Οι τρεις χώρες, στις οποίες ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης έκανε τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ, είναι τελικά «Ένας κόσμος» για τον ίδιο. «Μπορεί να μην συγκρίνονται τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι σε Αφρική, Ασία ή Ευρωπη, όμως έχουν ένα κοινό: Τα παιδιά. Τα παιδιά είναι για μένα ο συνδετικός κρίκος του ντοκιμαντέρ. Όπως και στη ζωή. Όταν εξασφαλίσεις μια καλή ζωή σε ένα παιδί, νομοτελειακά έχεις εξασφαλίσει μια μελλοντική καλύτερη κοινωνία».
Δείτε το τρέιλερ:
«ΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΣ»
Κινηματογράφηση: Παναγιώτης Βασιλάκης, Γιάννης Δρακουλαράκος, Βασίλης Κασβίκης
Second unit: Dragan Nikolic
Μοντάζ: Στέλλα Φιλιπποπούλου
Συνεργάτης μοντάζ: Νίκος Γαβαλάς
Ήχος: Άρης Μυστρίδης
«Ένας κόσμος»: Κυριακή 31 Μαρτίου στις 20:00
